Tíminn - 26.11.1978, Blaðsíða 16

16
Sunnudagur 26. ndvember 1978
70 ára
Sæmundur Sæmundsson
verslunarmaður
A heitum sumarkvöldum má
stundum sjá tvo kumpána sitja
saman á hlaöhellunum á Skaröi á
Landi. Annar tottar gjarnan pipu
sina, en háöir eru þeir meö fangiö
fullt af hundum, sem vilja láta
klappa sér.
Þeir ræöa allt milli himins og
jaröar, landsmál og heimsmál,
aflahorfur og heyskap, silunga-
rækt, iþróttirog veöriö.svo nokk-
ur aöskiljanleg efni séu nefnd.
Jafnan eru þeir sammála. Þvi hér
rikir eindrægnin ofar öllu, eins og
fegurö sveitarinnar, sem blasir
viö þeim.
Tööuilmur 'fyllir loftiö, þrest-
irnir skrikja i trjánum og úr bæn-
um berst angan sem lofar góöu.
„Já, svona er þetta nú frændi
minn”, segir sá eldri og slær úr
pipunni. Hann heitir Sæmundur
og er, þótt lygilegt sé, sjötugur i
dag. Viö þviá undirritaöur i raun-
inni aöeins eitt svar: — Svona er
þetta nú frændi minn.
Sæmundur fæddist 26.
nóvember 1908 aö Lækjarbotnum
Landi, sonur hjónanna Sigriöar
TheódóruPálsdóttur og Sæmund-
ar Sæmundssonar bónda aö Lækj-
arbotnum. Páll, afi Sæmundar,
var hreppstjóri á Selalæk á
Rangárvöllum sonur Guömundar
hreppstjóra á Keldum
Brynjólfssonar, sem hin kunna
Keldnaætt er kennd viö.
Sæmundur, hinn afi afmælis-
barnsins, bjó á Lækjarbotnum og
var hreppstjóri Landmanna.
Hann þóttí ágætur bóndi og var
einn af frumkvöölum þess aö
hefta sandfok á tslandi. Bróöir
hans var Arnbjörn (Ampi) sá er
geröi tilraun til vetursetu inn viö
Veiöivötn.
Kona Sæmundar var Katrin
Brynjólfsdóttir frá Þingskálum.
Hún var ljósmóöir sveitarinnar
og tók á móti fullum 700 börnum.
Var hiö elzta 67 ára þegar hiö
yngsta fæddist, og var Katrin um
þaö bil karlæg, þegar hún tók á
mótí þvl.
Miidll ættbogi er komin af þeim
Katrinu og Sæmundi, enda áttu
þau sjálf 16 börn. Foreldrar
Sæmundar voru Guöbrandur
Sæmundsson og Elin Siguröar-
dóttír og bjuggu þau einnig á
Lækjarbotnum. Attu þau 13 börn
og er ætt þeirra kennd viö
Lækjarbotna.
Svo mikiö um ' ættfærslu á
Sæmundi, en hvað um hann sjálf-
an?
Sæmundur er yngstur 7 syst-
kina og slikar voru aðstæbur i
æsku hans, aö þegar hann var
skiröur var faðir hans nár. Tók
hann nafn föður sins við kistu
hans, en allur var systkinahópur-
inn undir fermingu. Móðir þeirra
reyndi af hetjulund aö halda
heimili, en eftir ár sundraöist
hópurinn. Eldri systkinunum var
komið fyrir hjá góöu fólki á bæj-
um I Rangárvalia- og Arnessýslu,
en yngsti sonurinn Sæmundur
fylgdi móöur sinni til Reykjavik-
ur.
Svona var nú ástandiö I þá
daga, islenskt þjóöfélag i heljar-
greipum fátæktar, engar
almannatryggingar og velferöar-
hugtakiö óþekkt.
Sæmundur ólst upp hér i
Reykjavík hjá móöur sinni.
Bjuggu þau lengst af I gamla
austurbænum á Grettisgötu og
Njálsgötu. Skólagangan var i
Miöbæjarbarnaskólann og i
kvöldskóla KFUM, þar sem hann
kynntist séra Friöriki Friöriks-
syni. Dáöist Sæmundur mjög aö
honum, eins og fleiri jafnaldrar
hans og gengu þeir I Iþróttafé-
lagiö Val.
' A sumrum var Sæmundur alltaf
I sveit hjá ættingjum og góöum
vinum foreldra sinna i Lands-
sveit.
Sæmundur byrjaöi ungur aö
hjálpa móöur sinni I lifsbarátt-
unni og hafði meö höndum sendi-
sveinastörf frá tiu ára aldri.
Kynntist hann þvl snemma verzl-
unarstörfum, en viö þau hefur
hann starfaö allt sitt líf. Hjá
verzluninni Liverpool var hann
innanbúöar I tíu ár, en stofnaði þá
eigin verzlun, Aöalbúöina viö
Laugaveg. Siöar fór hann aftur til
Liverpool og var þar verzlunar-
stjórisem og I Kiddabúö til ársins
1961. Þá hóf hann störf hjá Járn-
steypunni h.f. I Ananaustum og
hefur starfað þar æ slðan.
Sæmundur á sér mörg áhuga-
mál. Allt frá barnæsku hefur
hannhaft yndi af knattspyrnu og
fór ýmsar fræknar ferðir meö fé-
lagi sinu Val I gamla daga.
Þá nýtur hann þess aö renna
fyrir silung, er félagi SFR og
grlpur oft afastráka meö sér 1 þá
iöju.
Hann á lika ágætt myntsafn,
sem hann dundar oft viö og er fé-
lagi I Oddfellow-reglunni.
Föðurleysingja I upphafi þess-
arar aldar var lífiö ekki dans á
rósum. Stundum voru öll sund
lokuð. Þá skal manninn reyna.
Viö sllkar aöstæður skýrist það
sem er gott, og I deiglu umkomu-
leysisins fær hismiö ekki staöist.
Eftir stendur þaö eitt sem er ekta,
þaösem grær I sönnum tilfinning-
um.
Þeir, sem standast raunina,
veröa auönumenn. Hamingjan
v.eröur þeirra hlutskipti. Þeir
hafa lært að meötaka bljúgum
huga af þeim, sem öllu raeöur.
Þrátt fyrir beisk spor bernsku
sinnar og umkomuleysi, þá má
meö sanni segja aö afmælisbarn-
iö okkar sé hamingumaður.
Hann á yndislega móöur sem
elur hann upp, styður hann og
styrkir og góöa ættingja og vini,
sem hlaupa I skarðið, þegar á
reynir.Hann eignastfrábæraeig-
inkonu, sem staöið hefur viö hliö
hanstilþessa dags. 11. nóvember
1930 kvænist hann Helgu Fjólu
Pálsdóttur, dóttur Páls Friðriks-
sonar, sjómanns I Reykjavik af
Bergsætt og konu hans Margrétar
Arnadóttur, hreppstjóra á Meiða-
stöðum I Garöi og siðar bónda á
Innra-Hólmi hjá Akranesi. Þau
Páll og Margrét bjuggu lengst af
á Grettisgötu 33 I Reykjavlk.
Sæmundur og Helga F jóla eru þvl
alin upp i sama hverfi og voru
bræöur hennar leikfélagar
Sæmundar í æsku.
Barnalán er eitt af þvi, sem
helzt er talið fólki til hamingju og
varla veröur sagt aö þau Helga
Fjóla og Sæmundur hafi fariö
varhluta af þvi.
Leiöir þetta okkur aftur upp i
Landsveit og I hlaövarpann á
Skaröi, þvi elsta dóttír þeirra
Sigrlöur Theódóra er einmitt hús-
freyja þar, gift Guöna Kristins-
syni hreppstjóra Landmanna.
Næst er Margrét, hjúkrunar-
framkvæmdastjóri, viö Klepps-
spitalann, gift jóni Marvin
Guðmundssyni kennara frá
Karlsá við Dalvlk.
Yngstur er svo Sæmundur vél-
stjóriá Siglufiröi, lengst af á tog-
aranum Dagnýju. Kvæntur Ellsa-
betu Kristjánsdóttur frá Siglu-
firöi.
Barnabörnin eru núna 8 og
barnabarnabörn 3.
Þeir félagar, sem fyrst er
minnst á, I þessari grein eru nú
staönir upp. Sá eldri dustar af sér
píputóbakiö, hinn er aö velta þvi
fyrir sér hvort hann eigi aö dusta
af sér nokkra hvolpa, sem tekiö
hafa sér bólfestu hér og þar. Tvi-
menningarnirteygjasig lltiö eitt,
njóta bliöviörisins, vlöáttunnar
og kyrröarinnar. Ganga siöan inn
1 bæ og I stofu. Þar biöur dúkaö
borö og húsfreyjan segir þeim aö
gjöra svo vel, þeir hljóti aö vera
orönir svangir þarna Uti. Þeir
njóta gestrisninnar i rlkum mæli.
Reyndar nákvæmlega eins og
gestirnir koma til meö aö njóta
gestrisni Margrétar og Jóns aö
Hellulandi22 1 dag, milli kl. 4 og 7,
þar sem tekið er á móti gestum I
tilefni þessa áfangasigurs, mlns
ástkæra frænda Sæmundar, viö
árin.
Eirfkur Sigurösson, 23 ára hása-
smiöur. Hæö 193 cm. Leikur
stööu miöherja.
Alfreö Tulinius, 18 ára nemi.
Hæö 186 cm. Leikur stööu bak-
varöar.
Karl ólafsson, 19 ára nemi,
Hæö 184 cm. Leikur stööu fram-
herja.
Hjörtur Einarsson, 25 ára
iþróttakennari. Hæö 180 cm.
Leikur stööu bakvaröar.
Ómar Gunnarsson, 24 ára mat-
sveinn. Hæö 183 cm. Leikur
stööu bakvaröar.
Mark Christiansen, 24 ára
Bandarikjamaöur. Þjálfri liös-
ins og ieikur jafnframt meö þvi.
..Dunda mér
lög á Pianó
Mark Christiansen er ungur og einstaklega viöfelldinn ungur maöur
og býr þessa dagana á Akureyri, þar sem hann sér um þjálfun alira
flokka KA og Þórs i körfuknattleik auk þess, sem hann leikur meö
meistaraflokki Þórs I úrvalsdeildinni. Sökum erfiöleika á aö ná I
Þórsara hér i bænum tókum viö þaö ráö aö slá á þráöinn tll Mark á
Akureyri.
Blessaöur Mark og hvernig
hefuröu þaö þarna noröurfrá?
— Fint og mér llkar mjög vel
hér á Akureyri og þaö er gaman
þegar snjóar svona eins og
núna, en ég get þvi miöur ekki
fært mér snjóinn nógu mikið I
nyt, þvl ég er afburöalélegur
skiðamaður.
Svo viö snúum okkur nú aö
ööru, segöu okkur eitthvaö frá
uppvaxtarárum þínum?
— Ég fæddist i Nebraska og
þaríór ég i gagnfræðaskóla og
slöan fór ég 1 menntaskóla þar.
Ég byrjaöi snemma I körfubolt-
anum, þvi aö körfubolti var
Iþrótta vinsælastur I heimariki
minu. Bandarlskur fótbolti var
einnig vinsæll þarna, en karfan
haföi vinninginn hvaö vinsældir
snerti. Ég lék körfubolta meö
Kearney State College I fjögur
ár og viö höfðum mjög góöum
liöum á að skipa og t.d. hafa
tveir félagar mlnirUr skólanum
leikiö meö NBA liöum, en til
þess þurfa menn aö vera virki-
lega góöir.
Einn sá besti.
Siöan fór ég til Kanada og lék
þar I eitt ár f Ontario. Þar vann
liöiö, sem ég lék meö, deilda-
keppnina og þaö var mjög gott
liö þetta. Ég var slöan kosinn
einn af fimm bestu leikmönnun-
um I Kanada eftir keppnistima-
biliö og þaö er vafalftiö æösti
heiöur sem mér hefur hlotnast
tíl þessa. Slðan fór ég heim á ný
og lék ekkert næsta áriö en
þjálfaöi lítillega — vildi fá smá
hvlld. Siöan fór ég aftur I skóla I
eitt ár og aö þvi loknu fór ég I
æfingabúöir I Chicago og þar
kynntist ég Dirk Dunbar og
Rick Hockenos.
Vorum heppnir
Viö vorum mjög heppnir, þvi
viö fengum tækifæri til aö leika
einhversstaöar, en I þessum
æfingabúöum var geysilegur
fjöldi leikmanna og margir uröu
aö snúa heim viö svo búiö — og
reyndar flestir. Viö áttum kost á
aö fara til Islands eöa annarra
staða og ég veit ekki af hverju,
en viö völdum allír aö fara til
Islands. Viö höfðum lesiö
lltillega um landiö og fannst
þetta vera heillandi og dálitill
ævintýrablær yfir þessu öllu
saman. Svo viö slógum til og ég
er viss um aö enginn okkar sér
eftir þvi. Þetta hefur veriö
hreint stórkostleg reynsla.
Fyrstu viðbrögðin
Hvernig kom Akureyri þér
fyrir sjónir í fyrstu og hvernig
fannst þér aö mæta á fyrstu æf-
inguna hjd Þdr?
— Égsá Akureyrifyrst úr loftí
er ég flaug hingaö frá Reykja-
vik og ég verö aö viöurkenna aö
mérleist strax mjög vel ábæinn
og fannst hann mjög fallegur —
og er reyndar meö fallegri bæj-
um sem ég hef séö.
— Nú, hvaö varöar körfu-
boltaliðiö þá var aökoman ekk-
ert sérlega uppörvandi. Þaö
voruhér sex leikmenn og enginn
þeirra neitt sérstaklega góöur.
Og ég var sannfærður um þaö,aö
veturinn sem I hönd færi yröi
langur og erfiöur. En leikmenn-
irnir komu mér strax á óvart.
Þeir voru fljótir að læra —
námfúsir og virtust hafa mikla
aölögunarhæfni. Leikmenn
lögöu mjög hart aö sér og aö
auki fengum viö tvo leikmenn Ur
Reykjavik,þá Jón Indriðason og
Jóhannes MagnUsson. Þeir
reyndust einnig mjög hjálplegir
viö uppbyggingu liösins. Einnig
gekk tUliös viö okkurleikmaður
að nafni ólafur Armannsson en
hann er ekki meö okkur núna
þvl miöur. Þessir nýju leikmenn
áttu stóran þátt I þvi aö liöinu
fór aö ganga vel og viö héldum
sæti okkar og vel þaö I fyrra,þvl
viö unnum okkur sæti I Urvals-
deUdinni á kostnaö Fram.
Guölaugur Tryggvi Karlsson