Tíminn - 27.05.1979, Blaðsíða 22

22
Sunnudagur 27. mai 1979
Umsjón:
Eiríkur S. Eiríksson
JMU TIMINN
Fáir eða engir popptónlistarmenn hafa verið jafn umdeildir og bandaríski
snillingurinn og furðufuglinn Frank Zappa. Zappa/ sem nú er 38 ára gamall hef ur
aldrei fariðtroðnar brautir í tónlistarsköpun sinniog fyrir það hefur hann áunnið
sér aðdáun og virðingu margra, en e.t.v. eru þeir enn fleiri sem hata hann og
fyrirlíta.
Þó að mikill styrr hafi staðið um Zappa á hinum 15 ára ferli hans sem tónlista-
manns/ þá hefur hann þó aldrei sætt harðari gagnrýni/ en einmitt nú, stuttu eftir
útkomu nýjustu plötu hans, „Sheik Yerbouti", sem er sú 27. í röðinni frá upphafi.
„Ríkisstjórnin
selur ungling-
unum dóp”
segir hinn umdeildi meistari, Frank
Zappa, sem sætir harðri
gagnrýni þessa dagana
Það sem einkum veldur hinni hörðu gagnrýni, sem
„Sheik Yerbouti" hefur orðið fyrir, er það að
bandarískum Gyðingasamtökum finnst Zappa nota
plötuna sem áróðurstæki gegn Gyðingum, en Zappa
sjálfur á ættir sínar að rekja til arabískra innflytj-
enda.
Hér á eftir verður gerð nánari grein fyrir þessum
málum og í því sambandi stuðst við grein um Zappa
sem virt bandariskt vikurit birti á dögunum. . .
Greinahöfundur einn I New
York Times, þvl fræga stór-
blafti, lét eitt sinn þau orft falla,
aft Frank Zappa væri Leonard
Bernstein popptónlistarinnar,
en sumir eru þó j»eirrar skoftun-
ar aft nær væri aft likja Zappa
vift háftfulginn Lenny Bruce.
Þrátt fyrir þá staftreynd aft
Zappa hefur verift I fremstu vfg-
linu skapandi popptónlistar-
manna nú um 15 ára skeift, efta
frá þvl aft hann stofnafti Mothers
og Invention árift 1964, þá sjást
þess engin merki aft farift sé aft
draga af honum. Þaft sem
öftru fremur hefur haldift I hon-
um ,,lífinu” þennan hálfan ann-
an áratug er tvfmælalaust hug-
myndaauftgin og imyndunarafl-
ift, en þó aft plötur hans séu nú
orftnar 27 aft tölu — hefur þaft
„Samningur
ali darii 1E iar”

Gullkálfurinn Paul McCartney
á grænni grein
Paul MacCartney,
fyrrum liðsmaður The
Beatles, ætti að vera á
grænni grein fjárhags-
iega það sem eftir er, því
að í síðustu viku undir-
ritaði hann og hljómsveit
hans, Wings, samning við
bandaríska útgáfufyrir-
tækið Columbia Records,
sem tryggja mun þeim
um 700 milljónir króna
næstu þrjú árin.
Þetta eru þó afteins smá-
peningar, þvi aft MacCartney
mun fá um 28% af öllum
hagnaöi sem er ekkert litilræfti,
þegar haft er I huga aft þegar er
búift aft panta um 3 milljónir
eintaka af væntanlegri
hljómplötu Wings og talift er aft
Columbia þurfi aft selja a.m.k. 5
milljónir eintaka til þess aft
koma slétt út, svo mikill er hluti
MacCartneys.
t samningnum sem undir-
ritaður var I siftustu viku eins og
áftur segir, felst aft MacCartney
gerir 9 stórar plötur fyrir
Columbia á næstu þrem árum.
Þrátt fyrir ab hlutur „Bitilsins"
fyrrverandi og hljómsveitar
hans sé stór, þá hyggja forráfta-
menn Columbia gott tii glóftar-
innar , þvl aö ekki er talift aö
þeim verfti nein skotaskuld úr
þvi aft græfta á „gullkálfinum”
Paul MacCartney, auk þess sem
þeir koma helstu keppinautun-
um á kaldan klaka I leiftinni, þar
sem aft nú er viöbúiö aft allar
„poppstjörnurnar” geri sams-
konar kröfur f framtfftinni.
enn ekki komiö fyrir aft hann
hafi endurtekift sig frá einni
plötu til annarrar.
Eins og áftur var vikift aft
stendur Zappa frammi fyrir
miklum vanda I dag. Bandarfsk
Gyftingasamtök, sækja ab hon-
um úr öllum áttum og liggja
honum á hálsi fyrir aft verfta
taismaöur „anti—semisks”
boöskapar.
A „Sheik Yerbouti” eru eink-
um tvö atrifti sem farift hafa i
taugarnar á Gyftingum. A plötu-
umslagi er mynd af Zappa I
arabiskum klæftum og I texta
vift lagift „Jewish Princess”,
segir m.a.: „I want a nasty
little Jewish Princess/ With
long phony nails/ And a hairdo
that rinses/ A horny little
Jewish Princess/ With garlic
aroma that could level
Tacoma . . .” Þess má geta aft
margt úr textanum þykir ekki
prenthæft i virftuiegum blöftum,
þannig aft þetta verftur aft
nægja sem sýnishorn. — En
hvaft segir Zappa sjálfur um
gagnrýni þá sem fram hefur
komift á „Sheik Yerbouti”. „Ég
er listamaftur og sem slikur hef
ég fullan rétt til þess aft koma
skoftunum minum á framfæri.
Þaft er tómt kjaftæfti aft ég hafi
nokkuft á móti Gyftingum og
hingaft til hef ég afteins litift á
textann vift „Jewish Princess”,
sem fyndinn, en e.t.v. verft ég aft
endurskofta afstöftu mlna I þvl
efni”,segir Zappa, sem nú Ihug-
ar málshöfftun á hendur fyrr-
greinum samtökum, sem á
dögunum kröföust þess aö
„Jewish Princess” yrfti bannaft
i Bandarikjunum. Zappa hefur
þegar falift lögmanni sinum aft
' sjá um málsrekstur og hefur
lögmafturinn farift fram á þaft
aö samtökin biftji Zappa opin-
berlega afsökunar á þvl hvernig
þau hafa hagab sér I hans garft.
— Reyndar segist Zappa ekki
þurfa aft kvarta, þó aft honum
misliki vissulega framkoma
Gyöingasamtakanna. „Ég hef
trúlega aldrei fengift betri aug-
lýsingu” segir hann og Ifklega
er þaft rétt, þvi aft engin af hin-
um 27 plötum hans, hefur tekift
eins vel vift sér f sölu og einmitt
„Sheik Yerbouti”.
Ekki verftur hér skilift vift
Frank Zappa án þess aft gerft
verfti lftilleg grein fyrir ferli
hans sem tónlistarmanns. —
Hann er eins og áöur segir af
arabiskum ættum, en fæddur og
uppaiinn i Baltimore, þar sem
hann hlaut kaþólskt uppeldi.
Faftir Zappa, sem leikur
gjarnan á gitar eins og sonur-
inn, starfaöi sem visindamaöur
hjá rfkinu og I hvert sinn sem
Zappa lenti i vandræftum, sem
var ekki ósjaldan, óttaftist faftir
hans aft missa vinnuna. Frank
Zappa var þvf ekki lengi I for-
eldrahúsum, og árunum fram
til 1964 varfti hann á flækingi um
Bandarikin. Arift 1964 stofnaöi
Frank Zappa siftan hljómsveit-
ina Mothers of Invention, sem af
mörgum hefur verift talin ein-
merkilegasta hijómsveit sem
nokkru sinni hefur litift dagsins
ljós. Fyrsta piata „Mæftranna”
sem var tvöföld, nefndist
„Freak out” og meft henni var
lagftur grunnur aft mörgu af þvi
sem verift er aft gera i „punk”
tónlistinni i dag, þó aft tónlistar-
lega séft haffti „Mæfturnar”
staöift mun framar en Johnny
Rotten og co.
Hijómsveitin leystist slftan
endanlega upp árift 1975 en slftan
þá hefur Frank Zappa verift ift-
inn vift aft senda frá sér sólóplöt-
ur. Eftir aö „Mæfturnar” hurfu
á brott hefur Zappa gjarnan lýst
sér sem vinalausum manni. —
„Einu vinirnir sem ég á er kon-
an min, Gail og börnin min þrjú,
Moon Unit, 11 ára, Dweezil, 9
ára og Ahmet Rodan, 5 ára.”
Reyndar segist Zappa una vel
vift sitt, enda hafi hann engan
áhuga á aft blanda sér I tilfinn-
ingalif utan aft komandi aftila.
Zappa fjöiskyldan býr nú I
bleiku og bláu einbýlishúsi i
Hollywood hæftunum, þar sem
Zappa hefur komift sér upp
vinnuaftstöftu, sem jafnast á vift
þaft sem gerist i bestu upptöku-
stúdióum.
Hér aft framan var Zappa Hkt
vift Lenny Bruce og I mörgum
atriftum stenst sú samliking.
Eitt er þaft þó sem einkum
greinir þessar tvær persónur aft.
— Lenny Bruce drap sig á eitur-
lyfjaneyslu, en Frank Zappa
notar hvorki eiturlyf né áfengi.
„Ein aðalástæftan fyrir þvi aö
ég forftast mannfagnafti” segir
Zappa, „er sú, aft þar er ekki
hægt aft þverfóta fyrir
útúrdrukknu og uppdópuftu
fólki.”
Þaft er ein af mörgum og
furftulegum skoöunum Zappa,
aft rikisstjórnin standi fyrir sölu
Framhald á bls. 31
Frank Zappa og fjölskylda.