Tíminn - 09.11.1979, Qupperneq 6

6
Föstudagur 9. nóvember 1979
r
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þór-
arinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfulltriíi:
Oddur Ólafsson. Fréttastjóri: Kjartan Jónasson. Auglýs-
ingastjóri: Steingrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Slöumiíia 15 slmi
86360. — Kvöldsimar biaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 200.00. Askriftargjald kr.
4000 á mánuöi. Blaöaprent.
Erlent yfirlit
Bandaríkin rangmeta
enn ástandið í íran
Nýsköpunar-viðreisn
Það hefur vakið undrun margra vinstrisinnaðra
manna að Þjóðviljinn hefur að undan förnu lagt á
það mikla áherslu að ráðast á Framsóknarflokkinn
og frambjóðendur hans. Hefur TÍMINN áður bent á
nokkrar þær f jarstæður sem einkenna þennan mál-
flutning marxista, en viðleitni þeirra beinist að þvi
markmiði að draga sem mest úr áhrifum umbóta-
sinnaðra afla i þjóðfélaginu.
Skýringin á þessum málflutningi er vitanlega sú,
annars vegar, að með þessu hyggjast Alþýðubanda-
lagsmenn halda i og vinna sér með blekkingum eitt
hvert fylgi meðal fólks sem aðhyllist lýðræðislega
félagshyggju.
Hinsvegar er skýringin sú að innan Alþýðubanda-
lagsins vex þeim öflum stöðugt ásmegin sem vilja
taka sér kommúnistaflokkinn á Itallu til fyrirmynd-
ar. Eitt meginbaráttumál italskra kommúnista
hefur á siðari árum verið að komast i stjórnarsam-
ítarf við hinn hægri sinnaða flokk kristilegra demó-
krata þar I landi. Til þess að greiða fyrir þessu hafa
italskir kommúnistar verið ófeimnir við að stinga
ýmsum baráttumálum sinum undir stól I orði
kveðnu, svo sem andstöðunni gegn varnarsamvinnu
Vesturlanda, Efnahagsbandalaginu og þingræðis-
skipulaginu.
Sundrungin innan Sjálfstæðisflokksins, sem er
eftirtektarverðasta fyrirbrigði kosningabaráttunn-
ar nú, hefur orðið vatn á myllu þessara afla I Al-
þýðubandalaginu. Þau halda þvl nú fram að klofn-
ingur Sjálfstæðismanna veiki þá „nægilega” til
þess að „söguleg málamiðlun”, eins og það er svo
faglega kallað suður á ítallu, eigi að geta fært
sósialistum þann ávinning sem þeir eru að slægjast
eftir. Þannig er helst að sjá að ökumaðurinn I aftur-
sætinu, Lúðvlk Jósepsson, hyggist taka að sér sátta-
semjarahlutverkið I Sjálfstæðisflokknum. Þessum
vinum ihaldsins þykir sýnt eftir hina frægu erindis-
leysu Geirs Hallgrimssonar um Suðurland að ekki
veiti nú af liðveislunni.
Draumarnir um „sögulega málamiðlun”, eða
„nýsköpunarsamstarf” eins og það var löngum
kallað á íslandi, hefur lengi verið vakandi innan Al-
þýðubandalagsins. Ekki áhrifaminni menn en þeir
Einar Olgeirsson og Lúðvlk Jósepsson hafa aftur og
aftur bent á nýsköpunarstjórnina” undir forsæti
Ólafs heitins Thors sem fýrirmyndarrlkisstjórn,
sem þeir vildu allt til vinna að aftur gæti komist á
hér. Nú þykir þeim þó bera enn betur I veiði þar sem
er upplausnin I Sjálfstæðisflokknum og valdaleysi
Geirs Hallgrimssonar i liðinu.
í þessu sambandi er rétt að minnast þess, að I
fyrra kom það greinilega fram hjá talsmönnum Al-
þýðuflokksins að einnig þeir töldu samstarf við
Sjálfstæðisflokkinn og Alþýðubandalagið óskastjórn
sina. Þessi sjónarmið hafa síður en svo misst að-
dráttarafl sitt á kratana.
Astæðan fyrir þvl að þessir flokkar vilja verða
samhlaupa er sú, að með þeim hætti telja þeir sig
geta stjórnað landinu án þess að þurfa að taka tillit
til umbótaaflanna. Með þessum hætti telja þeir að
þeir geti stjómað landinu I blóra við landsbyggðina
og samvinnuhreyfinguna. Með því að binda þannig
launþegana við duttlunga foringjanna þykjast þeir
geta farið slnu fram.
„Hin sögulega málamiðlun” eða „nýsköpunar-
samstarf” er ekkert annað en viðreisnardraumur-
inn gamli með aðstoð marxista.
Framsóknarflokkurinn einn getur stöðvað þann
þrlhöfða þurs.
JS
Óvist um örlög gislanna I Teheran
SITTHVAÐ bendir til þess, aö
stjórnendur og leyniþjónusta
Bandarikjanna hafi enn ekki
áttaö sig til fulls á þvi, hvers
eölis byltingin i íran er og
hversu óvinsæl keisarastjórnin
hefur veriö. Eftir aö byltingin
haföi veriö framkvæmd meö
þeim hætti, sem raun varö á,
átti þaöaö renna betur upp fyrir
stjórnendum Bandarikja, hvaö
var hér á feröinni og hvaöa aö-
gát þyrfti aö sýna i umgengni
viö hina nýju valdhafa.
Bandarikjastjórn sýndi nokk-
urn vott um aukinn skilning á
þessu, þegar hún hafnaöi Irans-
keisara um landvist á sföast-
liönum vetri. Hún vissi þá, aö
hin nýja stjórn myndi telja þaö
hreinan fjandskap viö sig, ef
Bandarikin veittu keisaranum
landvist og neituöu aö framselja
hann. Niöurstaöan varö sú, aö
Mexikó veitti honum landvist,
enda gat Iran illa beitt Mexikó
hefndaraöeröum. Þetta mál
máttiþviheita leystá þannveg,
sem Bandarikjamenn máttu vel
sætta sig viö, en vegna fyrri
hoilustu keisarans viö þá, létu
þeir sér ekki á sama standa um
örlög keisarans.
Voldugir vinir keisarans I
Bandarlkjunum, eins og David
Rockefeller, létu máliö þó ekki
niöur falla. Þeir tóku þaö upp aö
nýju á þeim grundvelli, aö keis-
arinn þyrfti aö ganga undir erf-
iöa skuröaögerö, og ákveöinn
spitali i New York veitti beztu
þjónustu i þeim efnum.
Bandarikjastjórn mun hafa
gert stjórn Irans grein fyrir
þessu og leitaö eftir samþykki
hennar, en þaö ekki veriö veitt.
Stjórn Irans mun hafa bent á, aö
góöir spitalar væru einnig i
Mexikó. Hægt væri aö fá banda-
riska lækna, ef þeir þættu öör-
um betri, til aö fara þangaö og
gera umrædda aögerö. Banda-
rikin væru þvi ekki tilneydd af
mannúöarástæöum aö taka á
móti keisaranum.
ÞESSAR röksemdir mun
Bandarikjastjórn hafa látiö sem
vind um eyru þjóta. Hún mætti
þó velreikna meö þvi.aö Khom-
eini myndi illa una þvi, aö synj-
un hans væri þannig höfö aö
engu. Viöbragöa hans var ekki
heldur lengi aö biöa. Siöastl.
laugardag hertóku Iranskir
stúdentar meö samþykki
Khomeinis sendiráö Bandarlkj-
anna i Teheran og hafa síöan
haldiö þar mörgum bandarlsk-
um sendiráösmönnum sem gisl-
um.
Tala gislanna er nokkuö á
reiki. Stúdentarnir hafa stund-
um taliö þá vera 90-100. Banda-
riskir fjölmiölar telja hins veg-
ar, aö ekki séu fleiri en 50-60
Khomeini
bandariskir sendiráösmenn i
Teheran, þvl aö þeimhafi mjög
veriö fækkaö þar aö undan-
förnu. Séu tölur stúdentanna
réttar, er hér um fleiri aö ræöa
en sendiráösmenn.
Krafa stúdentanna er sú, aö
Bandarikin framselji keisar-
ann. Ella veröi gislunum haldiö
áfram og jafnvel geti fariö svo,
aö óvist veröi um örlög þeirra.
Þetta framferöi stúdentanna,
sem hefur fullt samþykki
Khomeini, er vitanlega algert
brot á öllum venjum og samn-
ingum um stjórnmálasamskipti
landa. Frá þvi sjónarmiöi ber
aö fordæma þetta tiltæki á hinn
haröasta hátt. Ef sá háttur yröi
viötekinn, sem Khomeini beitir
hér, yröi öllum diplómatiskum
samskiptum milli landa stefnt i
algera tvisýnu.
Hins vegar ber aö llta á þaö,
aö hér er óvenjulegt mál á ferö-
inni. Þaö er t.d. vafalítiö aö viö-
brögö Norömanna heföu oröiö
hörö, ef eitthvert riki heföi skot-
iö skjólshúsi yfir Kvisling og
Kvisling var aö dómi Norö-
menn heföu aö visu ekki gripiö
til sömu aögeröa og Irönsku
stúdentarnir, en hér veröur aö
taka meö I reikninginn, aö hugs-
unarhátturinn er annar i Iran en
Noregi.
1 augum trana er keisarinn
sennilega meiri glæpamaöur en
Kvisiing var aö dómi
Norömanna. Ætt hans hefur
kúgaö og undirokaö Irönsku
þjóöina áratugum saman og
beitt andstæöinga sina hinni
mestu grimmd. Sú saga er nú aö
koma i dagsljósiö miklu betur
en áöur, þvi aö vestrænir fjöl-
miölar hafa fram til þessa flutt
meira og minna rangar frá-
sagnir af ástandinu i Iran. Til
viöbótar þessu er nú álitiö 1
Iran, aö keisarinn hafi veriö
leppur ameriskra auöhringa.
Þess vegna gætir andúöar gegn
Bandarikjunum nú mun meiri
en ella, og þess vegna þurfa
bandarisk stjórnarvöld aö gæta
sérstakrar varúöar i samskipt-
um viö hina nýju valdhafa.
Þetta geröu þau lika um skeiö
og sambúö Bandarikjanna og
lráns virtist vera aö færast i
eölilegt horf. Nú er þaö úr sög-
unni, a.m.k. aö sinni.
ENN er óséö, hvernig mál
gislanna i Teheran leysast eöa
samskipti Bandarfkjanna og Ir-
ans I tilefni af dvöl keisarans i
Bandarikjunum. Sennilega
reyna ýmis rlki á bak viö tjöldin
aö bjarga gislunum, en slíkt
veröur þó aö gera meö gát, þvl
aö Khomeini er ekkert lamb aö
leika viö. öll riki eiga hins veg-
ar óbeint hagsmuna aö gæta I
þessu sambandi.
Athyglisverö er sú frétt, aö
Frelsishreyfing Palestlnu-
manna ætli aö reyna aö miöla
málum. Sé þaö rétt og takist
henni þaö, myndi þaö veröa
mikiö vatn á myllu hennar.
Bandarikjamenn fengju þá
annan og réttari skilning á
henni en þeir hafa nú flestir
hverjir.
Þaö þykir merki um, aö
Khomeini sitji fast viö sinn keip,
aö hann hefur látiö Bazargan
forsætisráöherra og stjórn hans
vikja. Ein ástæöan fyrir þvl er
sú, aö Bazargan ræddi viö
Brzezenski, ráöunaut Carters,
en þeir hittust i Alsir i fyrri
viku, þegar minnzt var 25 ára
afmælis byltingarinnar þar.
Þ.Þ.
Stúdentar hengja upp mynd af Khomeini á sendiráösbyggingu
Bandarikjanna I Teheran.