Ísafold - 24.12.1875, Blaðsíða 3

221
222
Hálfdánarsonar, trjesmiðs, frá Hvítanesi í ísafjarðarsýslu. 10.
Páll Bjarnarson, bróðir nr. 8 í þessum bekk. 11. Steingrimur
Stefánsson, gullsmiðs, frá Sviðholti á Álptanesi. 12. Bogi
Thorarensen Jónsson Melsteð, heit. prests að Iílausturhólum.
18. *Friðrik Jónsson, yfirrjettardómara í Reykjavík. 14. Ólaf-
ur Ólafsson, verzlunarmanns í HafnarGrði. 15. Benidikt Ste-
fánsson, bróðir nr. 17 í 4. bekk. Allir í þessum bekk eru
nýsveinar.
Alls eru nú í skólanum 70 lærisveinar; í fyrra 65. —
Nr. I, 2, 4, 7, 9, 10, 17 og 18 í 4. bekk eiga að útskrifast
í vor.
Athugagr. Tölurnar 1 eða ’/a aptan ViS nöfnin tákna, aS sá
hefir heila eSa hálfa ölmusu (200 eSa 100 krónur). þeir sem eru auS-
kenndir meS * (stjörnu), eru bæjarsveinar, p. e. eru ekki í skóianum
nema í kennslutímanum, eSa halda ekki til í skólanum á nóttunni.
Hitt og þetta.
— Hjónavígsla í skýum uppi. jþað er algeng
skemmtun í öðrum löndum að horfa á loptför (loptballónur),
er þau Ijetta, og líða út í geiminn, með fleiri eða færri far-
þegja í báti þeim eða körfu, er fest er neðan í sjálfan flug-
belginn. f>að var eitt sinn í fyrra sumar, að Barnum, hinn víð-
frægi «humbugisti», auglýsti í blöðum, að hann mundi kvöld
eitt, er hann tiltók, lofa mönnum að sjá, er feiknarstór flug-
belgur legði af stað úr borg þeirri, er Cincinnati heitir, í Vest-
urheimi. |>etta var nú ekkert sjerlegt nýnæmi, og mundu fáir
hafa gjört sjer ferð að sjá það, ef því hefði ekki fylgt meira.
En það var, að í bátnum áttu að vera brúðhjónaefni, er gefa
skyldi saman og halda brúðkaupið á meðan loptfarið væri á
ferðinni í skýum uppi. f>etta varð. Auk brúðhjónaefnanna
voru í bátnum svaramenn þeirra tveir og presturinn, er pússa
átti. Barnum kostaði sjálfur brúðkaupið og allt sem til þess
heyrði, þar á meðal heimanmund brúðarinnar, og var það allt
rausnarlegt mjög. Fleyið var alþakið blómum og blæjum, og
dýrindis ábreiða huldi skutinn. Brúðurin var klædd dýrasta
silki. Hjónavígslan hófst undir eins og búið var að Ijetta, en
6000 fet var fleyið komið < lopt upp áður athöfninni væri lok-
ið. Prestinum sagðist vel, og benti hann brúðhjónunum á, að
eins og þau litu nú frá hæðum ofan niður á þysjanda mann-
grúans þar lengst niðri á jörðunni, eins ættu þau jafnan að
vera hátt upphafin yflr sorgir og áhyggjur þessa lífs; þau ættu
að feta lífsferil sinn með gætni og spekt, eins og loptfleyið liði
nú jafnt og stillt yfir hæðirnar og ójöfnurnar á jörðunni niðri
undir þeim. í sama bili og hjónavígslunni var lokið, dró ský
frá sóiunni, og »varp hún hinum gullnu geislum á brúðkaups-
fólkið, eins og hún segði amen við hinni helgu athöfn». f>á
ritaði annar svaramannanna á spjald, að athöfninni væri vel og
farsællega lokið, og ljet spjaldið detta niður til áhorfendanna.
og gjörði hann ekki annað en gefa út opinberanir um hitt og
þetta, t. a. m. að Zíon skuli standa á sama stað um allar ald-
ir, hinir óguðlegu tortínast. Ein varum «Iykla ríkisins». þar
segir fyrst, að «syndir spámannsins sjeu honum fyrirgefnar,
og að hann hafi lykla rikisins», þetta sje í síðasta skipti, sem
»Guðsríki komi upp». Gegn þessari opinberun kom út rit (
Independence, og hjet: «Gætið yðar við falsspámönnum». Jóseph
kallaði það verk Djöfulsins, og sagði að heiðingjarnir skyldu
sundrast eins og fys. Lá nú við fulium fjandskap með Mor-
mónum og hinum kristna lýð f borginni, og þótti Jóseph þá
ráðlegra að forða sjer. Strauk hann þá til Kirtland aptur, og
skiidi Rigdon og hina eptir, að kalla mátti í hershöndum.
Skömmu eptir að hann var farinn, tóku hinir kristnu í Inde-
pendence og þar i kring sig saman um að reka Mormóna
burtu. Mormónar voru þá meðal annars farnir að stela skepn-
um þeirra. Eptir burtreksturinn fluttu þeir í annað hjerað í
Missouri. Þaðan voru þeir síðan reknir burtu eptir 3 ár, og reistu
síðan bæ þann, er þeir nefndu Far West. Bað er og i Missouri.
f>egar Smith frjetti það, kom hann óðara með opinberun
um, að «börn Zions mundu komast þangað aptur».
Skömmu eptir þetta gjörði Guð með einni opinberuninni
Jóseph að «forseta»; þó Ijet hann lýðinn síðan játa sjer þeirri
tign, og veita sjer leyfi til að hann tæki 2 aðra «forseta» til
aðstoðar sjer. Enn fremur tók hann sjer ráðaneyti, og sátu
Að Iftilli stundu liðinni skilaði flugbelgurinn brúðkaupsfólkinu
heilu og höldnu niður á jörðina aptur.
— Fiskimergðin í sjónum. Þar um segir svo í útlendu
tímariti einu, að þótt leitað sje um allan heim, muni hvergi
finnast jafnmikil fiskmergð og í Englandshafi, að frá skildum
hirmm miklu fiskimiðum við austurstrendur Vesturheims. Eng-
landshaf er hvergi mjög djúpt, nema norðantil sumstaðar, milli
Skotlands og Noregs; þar er til 130 faðma djúp. Það er fullt
af grynningum, einkum sunnantil, og þar úir og grúir af fiski
árið um í kring. í Eystrasalti er víðast að eins 30—40 faðma
djúp, nema milli Gotlands (eyjarinnar) og Windau; þar er áll,
sem er 140 faðmar á dýpt. Englendingar kunna og manna
bezt að nota fiskinn í Norðursjónum, enda er þar krökt af
enskum fiskiskútum, en fjöldi gufuskipa hefir eigi annað að
gjöra en flytja fiskinn, jafnóðum og hann er dreginn, til Lund-
úna. Fiskiskipin sjálf eru eigi látin ónáða sig á þvf, að koma
veiðinni í land. í enskri skýrslu um fiskiaflann í Norðursjón-
um er svo að orði kveðið: «Vjer höfum hvergi nærri eins
mikið upp úr ekrum vorum (á öllu Englandi) eins og hafa má
upp úr Norðursjónum; fiskimiðin þar eru langtum auðugri af
viðurværi handa oss, en hin frjóvsömustu hjeruð á landi. Á
góðum fiskimiðum í Norðursjónum fæst jafnmikill matur í fiski
af tilteknum bletti um vikuna og af jafnstórum bletti á landi í
korni um árið, og það þótt gott land sje. Fimm fiskibátar
drógu á einni nótt á litlum bletti jafngildi 50 nauta og 300
sauða í Ijúffengum og auðmeltum fiski, og, það sem mest er
í varið: þessi naut og sauðir eru til orðnir og uppfæddir í
sjónum, kostnaðarlaust og fyrirhafnarlaust með öllu». Bretar
vanrækja heldur ekki þessar fiekiveiðar. Arið 1859 gengu
13,000 skip (þiljubátar) til fiskjar á Englandi sjálfu og í Wa-
les, með 43,000 manna á; en auk þess höfðu 58,000 manna
atvinnu af fiskiveiðum. Við Skotlandsstrendur gengu árið
1857 12,000 skip til fiskjar og á þeim 43,000 manna; en við
verkun fiskjarins fengust 96,000 manna. f>rettán milj. króna
virði var sjávarútvegur Euglendinga þá metin (skip og veiðar-
færi), en Skota rúmlega 12 milj. í Skotlandi norðantil er land
víða hrjóstugt og ófrjóvsamt, en þar er síldarveiði hin mesta
auðsuppspretta. Mesta síldarverið er í Wick, bæ einum, er
svo heitir, á norðurströnd Skotlands. Þar róa 1200 bátar á
hverju kveldi, með 10,000 manna. Til marks um, hver ósköp
berast á land af fiski um árið á Englandi er nóg að geta þess,
að í Lundúnaborg einni ganga upp 50 milj. af þorski um ár-
ið, 25 milj. af «makrel», 100 milj. af ísu, 200 milj. af kolum,
og 200 milj. þaraþyrsklings. Hollendingar eiga auðlegð sína
mjög að þakka síldarveiði sinni. Hundrað milj. króna fást ár
eptir ár úr fiskiveiðunum kringum Newfoundland. f>ar eru
1,000 skip með 50,000 manns á ferðinni allt sumarið, frá
í því 12 yfirprestar. Síðan tók Jóseph og söfnuður hans sjer
nafnið «hinir heilögu á síðustu tímum».
Það var þessunæst, að Jóseph gjörði út leiðangur vestur í
Missouri «til að vinna borgina Zíon». Fyrir leiðangrinum rjeð
sá maður, er Baurak Ale hjet. Hafði Guð út valið hann fil
þess í einni opinberuninni til Josephs: «hann ætti að leiða þá
til hins fyrirheitna lands, eins og Móses forðum ísraels börn».
En á leiðinni kom upp kólera í liðinu, og týndist hávaðinn af
því. f>4 kom opinberun frá guði til Jósephs, og stóð þar, að
«endurlausn Zíons mundi dragast dálítið enn». Þeir sem væru
komnir þangað, skyldu vera þarkyrrir, «ef þjónn minn Jóseph
mælir svo fyrir; því jeg ætla að ráðfæra mig við hann», —
sagði Gnð! !
Árið 1835 vígði Jóseph hina fyrstu «postula» sína. Þeir
voru 12, eins og Krists. Einn meðal þeirra var Brigham
Young, sem nú er höfðingi Mormóna. Voru þeir nú sendir í
ýmsar áttir að boða fagnaðarlærdóminn. Um sömu mundir
stofnaði Smith «spámannaskóla» i Kirtland; þangað streymdu
öldungar safnaðarins, og hjet Jóseph þeim náðargáfum, ef þeir
lærðu eitthvað, helzt hebrezku. Rigdon kenndi. Þegar undir-
búningnum síðan var lokið í skólanum, Ijet hann þá fasta og
biðja, þvo hvor annars fætur og smyrja með olíu; síðan lagði
Jóseph hendur yfir þá, og veitti þeim »náðargáfur». Tóku þeir
þá undir eins að spá, blessa trúarbræður sína, og bölva hin-