Ísafold - 15.12.1876, Blaðsíða 2

110
ana að vestan, og nærri berum fjand-
skap við þá að sunnan, Tyrki, sökum
þjóðernisæsinga sinna. En jafnframt
er það í stöðugum styrjöldum við skræl-
ingjaþjóðirnar ( Asíu, sem það heOr
verið að brjóta undir sig í mörg ár.
þetta er ekki ríkishagur, er til friðar og
heiila horfir. Sjái menntunarlausir
þegnar, sem ekki er leyft að hafa vit
á eða að komast að því sem undirbýr,
að stjórnin geti ekki staðið frammi fyr-
ir málum Slava eins og draurnvonir
þeirra ætlast til — þá fer hinn óhreini
andi uppreistarinnar í þá og hásætið
skelfur — og hrapar, ef til vill með
þeim er á situr. En svo lítur út sem
stjórnin kosti til þess öllu, er kostað
verður, að halda Slövum við þá trú,
að hún sje voldugust allra stjórna í
Norðurálfunni. Allt þetta gjörir «aust-
ræna málið» svo flókið og ervilt úr-
lansnar. Úrlausn þess er ómöguleg
fyr en Rússland hefir annaðhvort sigr-
azt á öllum fjendum sínum — eða —
hefir beðið fullkominn ósigur. Menn
kunna að geta komið á einhverjum
samningum um stundarsakir, en það
heldur ekki lengi. Slava-æsingurinn
verður sá sami meðan Slavar eru til,
og lifa, sín hjörðin í hverjum stað. Tií
þess að austræna málið fái þau lok, er
Slövum líkar, verða Pólverjar, er lúta
konungsríkinu Preussen, að rífa sig
lausa, allir Slavar er lúta Austurríki,
sömuleiðis og allir Slavar er lúta Tyrkj-
um. í’á er fengin fyrsta krafa Slava.
En auðsjeð er, að þelta muni varla
fást á skömmum tima, nje fyrir litla
fyrirhöfn, og ófáanlegt er það nema
gegnum baráttu og blóð. |>essi sífellda
blóðógn stendur nú Norðurálfunni af
Rússlandi, sjer í lagi bandarikjum þess,
sem nú eru kölluð, keisaradæminu
þýzka og Austurríki. Menn geta af
þessu sjeð í hendi sjer, að ríkjafundur
sá, er nú stendur til að verði haldinn,
í Konstantínópel, muni verða tvískiptur:
Rússland öðru megin, og vesturríkin
binu megin; þó svo kunni að fara, að
sættir komist á. Allt þetta austræna
mál er Norðurálfunnar mesta áhyggju-
mál sem stendur.
Cambridge, ( nóv. 1876.
Eiríkr Magnússon.
Finnakyn.
Dálítil frásaga,
eptir
Jonas Lie.
[Jonas Lie er talinnmeð beztu skáldum
Norðmanna, sem nú eru uppi, og er einn
af þeim fáu, er stórþingið hefir sæmt skáld-
launum (1600 kr. á ári). Hann yrkir mest
í óbundinni ræðu, og þykja skáldsögur hans
sumar ljómandi fallegar, svo sem „Tremas-
teren „Fremtiden“ eller Liv nordpaa" og
„Lodsen og hans Hustru“, sem komnar eru
af 4 útgáfur á fáum árum].
Worður í Dimmafirði á Hálogalandi
bjuggu einhverju sinni hjón nokkur,
fátæk, en þó í betri manna röð. tau
áttu son, er Erlendur hjet. Hann var
ungur, er þessi saga gjörðist. Á
næsta bæ bjuggu hjón af Finnakyni.
f>að voru Sæ-Finnar, er svo eru nefnd-
ir. J>au áttu fjölda barna. Eitt af
þeim var dálítil stúlka, er Zilla hjet.
Hún var föileit í andliti, með hrafn-
svart hár, sem náði ofan fyrir mitti,
og kolsvört augu, rnikil og skýrleg.
Bæirnir stóðu við sjó, sinn hvoru
t
Guðríður Einarsdóttir
(1807—1876).
Hjer geymist lík i helgum rann,
Af holdi ljetti kvöl, er þjáði,
En sálin hrein þann himin fann,
Sem hún á jörðu löngum þráði.
Hjer kvenn-lif rósamt endað er,
Sem ávallt þræddi feril dyggðar,
þess lof i heimi hátt ei fer,
En harmast þó með tári hryggðar.
Mörg látlaus æíi lífsglaum fjær
Sjer leynir einatt, góð og fögur,
En guði er hún allt eins kær,
t’ó engar fari’ af henni sögur.
Svo dylst opt lind und bergi blá
Og bunar táhrein, skugga falin,
|>ó veröld sjái ei vatnslind þá,
l vitund guðs hver dropi er talinn.
þeir himin erfa er himin þrá,
Par helgar von/r allar rætast,
Hver góðu ann, mun Guðs dýrð sjá,
J>ar góðra sálir allar mætast.
Stgr. Th.
— ^vkolaröð í Reykjaviktir lærða
skóla í öndverðum desembermánuði
1876. — 4. bekkur: I. Magnús Helga-
son (1); . 2. Halldór Daníelsson (um-
sjónarmaður við bænir, 1); 3. Kjartan
Einarsson (1); 4. Ólafur Halldórsson
(1); 5. þórhallur Bjarnarson (umsjónar-
maður úti við, l/s)] 6. Finnur Jónsson
Borgfirðings (1); 7. Ólafur Ólafsson úr
Reykjavík (umsj.m. í svefnloptinu minna,
1); 8. forsteinn Halldórsson (1); 9.
þórður Thoroddsen (I); 10. *Jón Fin-
sen; 11. Jóhannes Davíð Ólafsson (I);
12. *Jón þórarinnsson : 13. Ásgeir
Blöndal (I); 14. Páll Eggertsson Briem
(1); 15. Geir Zoéga (1); 16. Jóhann
þorsteinsson (1); 17. Árni Þorsteins-
son úr Rvík (I); 18. Halldór I'orsteins-
son frá Kiðabergi; 19. Morten Hansen
(1); 20. Eiríkur Gíslason(l); 2l.Bjarni
Jensson (I); 22. Jón S. K. Ií. Sigurðs-
son frá Flatey (I). — 3. bekkur «B»:
megin á nesi einu litlu, og gengu
hamrar fram á milli. Bændurnir
stunduðu báðir sjó, en fiskur var lítiil
á næstu miðum, og vildi hvor um sig
helzt vera einn um þau; var því held-
ur fátt með þeim grönnunttm.
Sakir þessara fáleika var foreldr-
um Erlendar lítið um, að hann vendi
komur sínar til Finn-fólksins, og bönn-
uðu þau honum það þrásækilega; en
hann stalst þangað dögum optar. Þar
var jafnan verið að segja sögur, og
varð hann margs vísari um ýmsa hluti,
er gjörzt hefðu uppi á fjallbyggðunum,
þar sem Finnar áttu sjer bólfestu, og
Qölkunnugir Finnkonungar höfðu set-
ið að stóli í fyrri daga. Finnar þessir
kunnu og frá mörgu að segja af mar-
arbotni, frá marbendlum og sæálfum,
er þar rjeðu ríkjum. Sæálfar þessir
voru illar vættur og ófrýnar, og var
eigi trútt um, að Erlendi rynni
stundum kalt vatn milli skinns og
hörunds, er hann heyrði sagt frá
atgangi þeirra og háttum ýmsum.
Honum var sagt, að sæálfar ljetu helzt
sjá sig í tunglskini á kvöldin og sætu
á þangivöxnum flúðum í fjörumáli;
1. Lárus Eysteinsson (1); 2. *Jón Ó-
lafur Magnússon (1); 3. Sigurður Stef-
ánsson (umsj.m.íbekknnm, 1); 4. Skúli
Thoroddsen (1); 4. ‘Ólafur Finsen; 6.
*Niels Lambertsen (*/j); 7. Bertel þor-
leifsson (1); 8. Helgi Árnason frá ísa-
firði (l/s); 9. *Halldór Egilsson úr Rvík
(Va). — 3. bekkur «4»: 1. Hannes
Havstein (1); 2. Lárus Ólafur þorláks-
son (I); 3. Pálmi Pálsson (umsj.m. i
bekknum, 1); 4. Jón Jakobsson (*/*);
5. Jónas Jónasson frá Tunguhálsi (1);
6. ‘Hálfdán Helgason (’/a); 7. *þor-
grímur þórðarson (l/a); 8. Finnbogi
Rútur Magnússon C/z); 9- Emil Schou
(V*); 10. Bjarni Þórarinnsson (’/s); 11.
llans Sigfús Siefánsson frá ísafirði; 12.
Jón Jónsson úr Rvík ('/2); 13. *Jón
Thorstensen (V2); 14. Jónas Jónsson
frá Hörgsholti (V«)- — 2. bekkur: 1.
Einar G. Hjörleifsson (V2); 2. Halldór
Jónsson (umsj.m. i bekkn., 1); 3. Lár-
us Jóhannesson (‘/2); 4. Þorleifur Jóns-
son (nýsveinn); 5. ‘Níels Finsen, frá
Færeyjum (nýsv.); 6. Jón Magnússon
frá Skorrastað (1); 7. Jóhann Sigfússon
(nýsv.); 8. þorvaldur Jakobsson (V2);
9. *Árni Finsen; 10. Steingrfmur Stef-
ánsson (V2); II. Arnór Þorláksson (V2);
12. Páll Bjarnarson frá Eyjólfstöð. (V2);
13. Ólafur Einarsson frá Uvítan. ('/2);
14. Ólafur Guðmundsson frá Breiða-
bólstað (nýsv.). — 1. bekkur: 1. Jón
Sveinsson; 2. Gísli Guðmundsson; 3.
Bogi Melsteð (Vs); 4. Jakob Sigurðar-
son; 5. Halldór Bjarnarson frá Eyjólfs-
stöðum (umsj.m. ( bekkn ); 6. Ólafur
Ólafsson úr Hafnarfirði; 7. Friðrik
Jónsson úr Rvík; 8. Jón Stefánsson
frá Grundarfirði; 9. Hafsteinn Pjeturs-
son; 10. Pjetur Þorsteinsson af Akra-
nesi; II. Sigurður Thoroddsen; 12.
Sveinbjörn Sveinbjarnarson (prests Hall-
grfms-sonar); 13. Hannes Thorsteinson
úr Rvik; 14. Jón Þorkelsson frá Staða-
þeir hefðu þaraflyksu i höfuðs stað,
og fylgdi sá kynngikraptur, að enginn,
sem kæmi í augsýn álfinum, mætti
bindast þess að horfa framan ( hann;
sýndist mönnum ásjónan nábleik og
svipurinn ýgldur mjög og ófrýnilegur.
þóttust Finnar hafa sjeð sæálfa sjálfir
margopt. Einn morgun höfðu þeir
komið að einum, þar sem hann sat
uppi í bátnum í fjörunni og hafði
lagt árarnar öfugar; hröktu þeir hann
þóptu af þóptu aptur úr bátnum. það
var opt, er Erlendur var á leiðinni
heim til sín á kvöldin fram með sjón-
um fyrir neðan höfðann, að hann
þorði fyrir engan mun að líta um öxl
sjer, og var þá stundum í einu svita-
löðri af hræðslu.
Nábúakriturinn fór vaxandi milli
þeirra Finnsins og fóður Erlendar, og
heyrði hann ósjaldan foreldra sína
gjöra sjer skraldrjúgt um sitt hvað,
er þeim líkaði ekki við Finnfólkið.
þau fundu sjer margt til. það var
eitt, að Finnurinn og hásetar hans
reri ekki einusinni eins og almenni-
legir menn; þeir hefðu árarlagið svo
snöggt og tækju árina svo hátt, eins