Ísafold - 14.02.1877, Blaðsíða 2

6
«andakt» er eitthvert leiðinlegasta
aðskota-orð í íslenzku, reyndar komið
til vorúr dönsku, en sumum Dönum er
eigi meir en svo um það gefið, að
leyfa því landsvist iijá sjer; það er
hrein þýzka; á 35 bls. «hjartasorg»
danska en ekki íslenzka; á 36 bls.
<• kria saman» er orðskrípi, sem mjer
vitanlega hvergi þokkist lijer á landi
nerna í Keykjavík (það getur verið
það sjo upphafl. þýzka); á 87 bls. er
málsgrein þessi: «J>essi göfuglyndi
herramaður hafði líka komið því til
leiðar með því að ganga í borgun
fyrir hann, að hann mátti ganga
-laus um borgarstræti þangað til mál
hans væri útkljáð ceðri stöðumo.
Sunnanpósturinn sálugi hafði stund-
um ekki syndgað meir, þegar Fjölnir
gaf honum ráðningu. Fleira hirði
jeg eigi til að tína. (Niðurt. síðar)
Ur álitsskjali skolamáls-
ncfiidarinnar.
(Framh.). Þær 7 námsgreinir, er
burtfararpróf skal haldið í frá latínu-
skólanum, eru: íslenzka, frakkneslia,
latína, gríska, sagnafrœði, talnafrœði
og rúmmálsfrœði. I íslenzkunni á
próflð að vera að eins skriflegt, og
hagað svo til, að lögð sjeu fyrir læri-
sveinana 2 skrifleg verkefni, annað
almenns efnis, en hitt þannig lagað,
að lærisveinar við úrlausn þess geti
notað einhverja þá námsgrein, er þeir
hafa ruunið i skólanum. Skal gefa
einkunn fyrir hverja ritgjörðina fyrir
sig, og auk þess tvöfalda einkunn-
irnar. ( latína á prófið að vera
þrískipt: rminniegt í lesnu, munrilegt
í ólesnu, og skriflegt, og sín einktinn
fyrir hvern liðinn; hið skriflega fólgið
i því, að lærisveinar þýði grein úr ó-
lesnum latínskum rithöfundi. Enn
fremtir próf í talnafræði og rúmmáls-
fræði bæði skriílegt og munnlegt, en
ekki nema ein einkunn fyrir hverja
námsgreinina. í frakknesku, grísku
og sagnafræði skal að eins haldið
munnlegt próf, en einkunuirnar í grisku
og sagnafræði tvöfaldast. Yerða burt-
fararprófs-einkunnirnar við þetta 14
alls, og þarf 105 stig minnst til á-
gætis-einkunnar, 84 til fyrstu einkunn-
ar, 63 til annarar, og 42 til þriðju.
Við útreikning aðaleinkunnarÍDnar skal
látið gætabrota úr hinum einstöku ein-
kunnum. Yfirstjórnendur skólans
(stiptsyfirvöldin) skulu að forfallalausu
vera viðstaddir ársprófln, og vera
sjálflr prófdómendur við burtfararpróf-
ið, ef þeir geta komið því við. Leyft
skal utanskólamönnum að ganga undir
burtfararpróf við skólann, þó með því
móti, að eigi líði minna en 2 ár milli
hins fyrra og hins síðara hluta burt-
íararprófsins. Skóla-árið á að vera
eins og á prestaskólanum. Nefndin
segist búast við, að nauðsynlegt verði
að stofna innan skamni3 gagfræðis-
eða roalskóla á landi voru, og kveðst
hafa hagað kennsitinni ( latínuskólan-
um þannig, að tengja megi við hann
án breytingar real-bekkjum, ef vill.
Reglnlegur realskóli eigi helzt að vera
í Reykjavík, með þvi að þar sje von
á flestum í hann, og svo yrði það
kostnaðarminnst, að hafa hann sam-
tengdan latínuskólanum, með því að
lærisveinar úr báðum skólnnum gætu
notið kennslu saman í mðrgum náms-
greinnm; en þó mundi sú sameining
hafa það ( för með sjer, að bæta
þyrfti við kennurum og kennslnstof-
um, en til þess sje skólahúsið of lít-
ið. «En að svo stöddu hefir nefndin
af þeirri orsök ekki viljað gjöra beinar
uppástungur ( þessa stefnu, að hún
vildi láta stofnnn nýs skóln á norður-
landi sitja í fyrirrúmi.o (Niðurl, siðar),
— Táðarfar, aflabrög'ð, o.
fl. Fyrstu vikuna af þessum mánuði
gengu hjer sífelldar kafaldshríðar af
ýmsum áttum, en síðan heflr verið
fjúklaust að mestu og frostlítið síðan
10. þ. m. Eru komnir snjóar ( meira
lagi, og jarðbann fyrir löngtt alstaðar,
er til spyrst. Vestanpóstur var 24daga
á leiðinni hingað af ísafirði, sakir ill-
viðra og ófærðar — kom eigi fyr en 7.
þ. m., fór aptur 9. — Tvo peninga-
hesta varð hann að skilja eptir f Döl-
unum. Ferðir hinna póstanna urðu
nærri rjettu lagi. — Fiskur var nokkttr
fyrir í syðri veiðistöðunum (Garðssjó
og Leiru) siðara hlut fyrra mánaðar og
fyrstu dagana af þesstrm mánuði, og
sóttu Inn-nesjamenn sjó þangað af miklu
kappi, þótt litt fært mætti heita sakir
iliviðra; en nú er sagður þar nalega
þurr sjór aptur. Vestanpóstur sagði
hlaðfiski við ísufjarðardjúp, en rnjög
aflalitið kringum Jökul. Að noröan er
að frjetta bezta afia síðan í haust, bæði
á Eyjafirði og Skagafirði. Sama er að
frjetta af Austfjörðum.
— iTIannalát ogsljsíarir.
Um jólin aodaðist á Reykjum á Reykja-
braut Ólufur Sveinsson, jarðyrkjumað-
ur, bróðir Benid. sýslumanns Sveins-
sonar og þeirra systkina, tæplega mið-
aldra, nýtur maður og vel að sjer í
sinni mennt. Nýfrjett er lát konu
Hildebrandts faktors á Skagaströnd,
Lucinde, f. Thomsen, af barnsförum;
hafði eigi orðið náð til læknis sakir
illviðra fyr en um seinan. Seint i f.
m. urðu 2 menn úti á Suðurnesjum,
annar, Ólafur Eiríksson, bróðir Guð-
mundar hreppsljóra á Ivalmanstjörn,
á heimleið þangað úrKefiavík, en hinn,
Sigurður bóudi á llópi í Grindavík, þar
rjett hjá bænum, á heimleið úrVogum.
Skömmu síðar urðu 2 menn bráðkvadd-
ir þar syðra, annar í Garðinum, við
beitutöku, en hinn í Keflavík, nýkom-
inn þangað af gangi heiman frá sjer
( Leirunni. Hinn 3. þ. m. varð það
stórslys, að skip með 7 mönnum brotn-
aði á boða fram undan Vatnsleysu á
Vatnsleysuströnd, á heimsiglingu til
Ilafnarfjarðar úr róðri suður í Garðs-
sjó, ( dimrnviðris-kafaldshríð, og týnd-
i ust allir mennirnir. Formaðurinn var
Guðmundur nokkur Bjarnason, járn-
smiður, sonur Bjarna bónda í Nesi í
Selvogi, er drnkknaði þaðan 1 9. marz
1861, við (4. mann. Hásetar voru:
Jón þorsteinsson frá Búarhrauni, lausa-
tnaður, fjáður nokkuð og eigandi skips-
ins, Gísli, vinnumaður formanns, Sig-
nrður Nikulásson, Jón Björnsson, Jón
Guðnason og Markús nokknr, þurra-
búðarrnenn úr Hafnarfirði. þeir Guð-
mundur, Sigurðnr og Jónarnir tveir
síðast-töldu voru kvæntir, en Ijetu eigi
mikla ómegð eptir sig.
— Ncsis g’jaíír Ci.amla bág1-
gtödtitiiiu’Siilibi'ing’iisýírlii
«g' MleykjavsSi sendi sýshinefnd
fsfirðinga mtna með póstinum nál. 2000
kr. ( peningum og ávísunum, er safn-
azt höfðu þar i sj;slunni og kaupstaðn-
um á skömmum tíma, eptir áskorun
sýslumanns, læknis og prófastanna, og
er mælt, að von sje á nokknð meiru
síðar. Af þessum höfðinglegu gjöfum
voru 700 kr. sendar dómkirkjuprestin-
um í Reykjavik, til útbýtingar þar, en
hitt sýslunefndinni í Gullbringirsýslu,
með þeirn ummælum, að hún rjeði hvort
hún miðlaði Akurnesingtim nokkru með
sjer, með því að þaðan hefðu og frjelzt
mikil bágindi. — Skömmu eptir nýárið
gaf höfðingsbóndinn Ketill Ketilsson í
Kotvogi Áiptaneshrepp 10 tunnur af
korni.
Fari svo, sem margir óttast, að
vonir manna um stöðuga og verulega
björg úrsjónum hjer síðara hlut vetrar
bregðist, mun eigi vanþörf á, að hið
loflega dæmi ísfirðinga væri tekið til
fyrirmyndar í öðrum hjeruðum landsins,
þeim er notið hafa ársældar núna und-
anfarin ár.
— .llþiii^i^ii<)sning;ar. í
Norður-Mulasýslu er nú þiogmanns-
laust fyrir uppgjöf Páls umboðsmanns
Ólafssonar. Á kosning að fara þar fram
í vor, og kváðu þeir sira Arnljót Ólafs-
son og sira Eiríkur Briem vera helztir
( valinu, að frá skildum Halldóri pró-
fasti Jónssyni á Hofi, sem eflaust mundi
kosinn í einu hljóði, ef hann treysti
sjer til þingfarar heilsunnar vegna, en
það mun eigi vera. Svo er og fullyrt,
að Skagfirðingar ætli að kjósa nýan
I þingmann í vor í stað Jóns Blöndals,
er eigi kom á þing síðast, og mun nú
vera búinn að segja af sjer þingmennsku
eða ætla sjer það. Er talið hklegt, að
sira Arnljótur mnni komast þar að, ef
Múlasýslumenn skyldu taka annan fram
yfir hann. þá er og, sem luinnugt er,
autt sæti eins konungkjörins þingmanns,
sira Ólafs sál. Pálssonar, og í almæli,
að tvö önnur muni losna í vor, eða
vera þegar laus orðin, sem sje land-
læknis vors, dr. J. Hjaltalíns, og háyfir-
j dómara þórðar Jónassonar. Munu þeir
i báðir orðnir fullþreyttir á þingntennsk-