Ísafold - 23.11.1878, Qupperneq 3

23/n78
ISAFOLD.
115
sýslu (Kristjáni Jónssyni) kveðinn upp
svo látandi dómur :
Með brjefi, dags. 3. júlímán., þ. á.
fyrir skipaði amtmaðurinn yfir Suður-
umdæminu skoðun á laxaveiðavjelum
þeim, er hinn kærði, kaupmaður H. Th.
A. Thomsen, hefir haft í Elliðaánum,
með tilliti til þess, hvort svo langt bil
væri milli rimanna í grindunum, að 9
þumlunga digur lax gæti smogið þær.
Samkvæmt skipun þessari var skoðun-
argjörð á veiðivjelunum framkvæmd 1.
ágústm. þ. á. af tveimur mönnum, er
samdegis höfðu verið útnefndir fyrir
aukarjetti Kjósar- og Gullbringusýslu
til að fremja starfa þenna. Skýrsla
sko ðunarmannanna, er gefin er undir
eiðs-tilboð, hljóðar á þá leið, að bilið
milli rimlanna í einni af hinum umræddu
kistum (veiðivjelum) sje 2 þuml., í ann-
ari 18/12 þuml., og í hinni þriðju i1/*
þuml., og að þeirra álitsje, að g þuml-
unga digur lax geti eigi smogið milli
þeirra rimla, sem skemmra sje á milli
en 2x/4 þuml. Eptir að skoðunargjörð
þessi hafði verið tilkynnt amtmannin-
um yfir Suðurumdæminu og eptir að
hann hafði leitað úrskurðar landshöfð-
ingjans um málið, fyrirskipaði amtmað-
urinn opinbera málshöfðan gegn hinum
kærða, kaupm. Thomsen, fyrir brot
gegn 5. gr. í viðaukalögum 11. maí
1876 um friðunálaxi, þar eð hvervetna
í laxakistum hans sje styttra á milli
rimanna en svo, að 9 þuml. gildur lax
geti smogið þær, og var þá samkvæmt
því sök þessi höfðuð. þegar málið
fjell í rjett, var hinn kærði farinn utan,
og var honum því skipaður talsmaður,
prokurator Páll Melsteð, er hefir gen-
eralfullmakt frá kærða til að gæta rjett-
ar hans hjer á landi.
Hinn skipaði talsmaður hefir til
varnar hinum kærða borið fram í fyrsta
lagi, að hinir útnefndu skoðunarmenn
eigi hafi verið færir að dæma um laxa-
kistur og laxveiði, því að hann viti eigi
til að þeir hafi nokkurn tíma við þau
störf fengizt, og að reynslan eigi stað-
festi það álit þeirra, að 9 þuml. digur
lax eigi geti smogið þá rimla, er
skemmra er á milli, en 2 x/4 þuml. En
þetta verður eigi til greina tekið, þar
eð dómarinn verður að halda sjer til
álits skoðunarmanna, er á löglegan
hátt voru útnefndir fyrir rjetti, til þess
sem óvilhallir menn, er skyn á bera,
að framkvæma gjörðina, og skýrslan
um gjörðina er gefin undir eiðs-tilboð,
og hins vegar engin veruleg rök, er
tillit geti orðið tekið til, eru fram kom-
in fyrir því að álit, þeirra sje rangt,
enda hefir hinn kærði eigi látið fram-
kvæma neina frekari skoðunargjörð á
veiðivjelunum.
í öðru lagi skýrskotar talsmaður
hins kærða til hæstarjettardóms 16.
febr. 1875, og er íslenzk þýðing af
dóminum framlögð í notarielt staðfestu
eptirriti. En það verður eigi sjeð, að
hinn tilvitnaði dómur hafi þýðing i máli
því, er hjer liggur fyrir, þar sem ein-
göngu er að ræða um, hvort hinn
kærði hafi gjört sig sekan í broti gegn
5. grein viðaukalaganna 11. maí 1876,
en lög þessi eru út komin eptir að
hæstarjettardómurinn var uppkveðinn.
Spurningin um, hve langt og til hverra
hinar almennu reglur um friðun á laxi
nái, er innihaldast í tjeðum lögum, hlýt-
ur því að áliti dómarans að afgjörast
án tillits til hins tilvitnaða dóms, er
einkum og sjer í lagi ræðir um eign-
arrjett hins ákærða að iaxveiðinni í
Elliðaánum, og um heimild ha.ns til að
hafa þvergirði'ng í ánum, pá er sök sú
var hafin, sem með dóminum er dæmd,
en hvorki virðist hafa, nje heldur geta
heimilað hinum kærða, að viðhafa vissa
laxveiðiaðferð um aldur og æfi, án
tillits til þeirra lagaboða, er síðar kynnu
út að koma.
/ priðja lagi hefir hinn skipaði tals-
maður vitnað til brjefs ráðherrans frá
26. maím. 1877. Brjef þetta, er eigi
hefir verið framlagt, en lesa má í hin-
um opinberu stjórnartíðindum, er aug-
ljóslega eigi bindandi fyrir dómstólana,
þar sem það að eins inniheldur álit
stjórnarherrans um skilning á viðauka-
lögunum 11. maím. 1876; en þess ut-
an verður að taka til greina, að brjefið
eingöngu ræðir um, hvort 2. gr. ný-
nefndra laga nái til laxveiðavjela hins
kærða í Elliðaánum; þar sem það því
eigi ræðir um hinar aðrar ákvarðanir
laganna, in specie fyrirmælin í 5. gr.,
getur það eigi haft þýðing fyrir úrslit
þessa máls.
Eptir að þannig hefir verið telcið
fram, að framangreindar varnarástæður
talsmanns hins ákærða eigi geti orðið
teknar til greina, eins og sökin fyrir-
liggur, virðist það eigi geta verið vafa
undirorpið, að ákvörðunin í 5. gr. við-
aukalaganna 11. maím. 1876 sje svo
almenn og ótakmörkuð, að hún enga
undantekningu þoli, og að hún því
hljóti að ná til veiðivjela hins kærða
í Elliðaánum, eigi síður, en til annara
laxveiðivjela hjer á landi. Að þetta og
hafi verið meining löggjafans virðist
mega ráða af umræðunum á alþingi,
þá er lögin voru til búin. þar sem nú
það er löglega sannað með skoðunar-
gjörðinni frá 1. ágústm. þ. á., að um-
ræddar veiðivjelar í Elliðaánum eigi
hafi verið svo úr garði gjörðar eins og
tjeð lagagrein fyrir skipar, það er að
segja: að eigi hafi verið svo langt bil
milli rimlanna, að 9 þuml. gildur lax
hafi getað smogið þær, getur hinn
kærði eigi hjá því komizt, að verða
dæmdur til sekta fyrir brot gegn fyrir-
mælum tjeðrar lagagreinar, og virðist
sektin hæfilega metin 30 kr. samkvæmt
6. gr. optnefndra viðaukalaga. þar eð
enginn hefir gjört kröfu til þriðjungs
sektarinnar sem uppljóstarmaður, nje
heldur nokkur komið fram sem slíkur,
ber að lúka alla sektina í sveitarsjóð
Seltjarnarnesshrepps.
þar eð það er notoriskt, að hinar
ólöglegu grindur hafa, á meðan á rekstri
máls þessa stóð, verið rifnar og brotn-
ar úr veiðivjelunum og þar með ónýtt-
ar, verður eigi spurning um, að dæma
þær upptækar.
Hinn kærði borgi og allan af máli
þessu löglega leiðandi kostnað, þar á
meðal málsfærslulaun til hins skipaða
talsmanns síns, er ákveðast 10 krónur.
Talsmaður hins kærða hefir flutt
málið vítalaust.
því dæmist rjett að vera:
Hinum kærða, kaupmanni H. Th.
A. Thomsen, ber að greiða í sekt til
sveitarsjóðs Seltjamarnesshrepps 30 kr.
Svo greiði hann og allan af máli þessu
löglega leiðandi kostnað, þar á meðal
laun til talsmanns síns, málaflutnings-
manns Páls Melsteðs, 10 —tíu—krónur.
Dóminum ber að fullnægja eptir
ráðstöfun yfirvaldsins undir aðför að
lögum.
Úr brjefi af Vatnsleysuströnd: „--Ekki
þykir okkur hjerna fiskiveiðasamþykkt-
ar-frumvarpið hafa batnað á sýslunefnd-
arfundinum 9. nóv., þar sem þó þrír
menn frá þeim parti landsins, sem þenk-
ir og ályktar, voru með við ráðagjörð-
irnar. Sjer í lagi furðar okkur á, að
önnur eins grein, eins og 2. gr. (—„Eng-
inn má af ásettu ráði leggja yfir net
annars manns, heldur skal þess gætt,
að minnst 10 faðma bil sje á milli,
o. s. frv,“) skuli hafa verið sleppt út í
almenning. Hvernig ætla þessir góðu
menn að sanna það, ef lagt er ofan í
net annars manns, að það hafi verið
gjört af ásettu ráði; það er hvorttveggja,
að í mikilli netjastöppu er, eins og allir
vita, sem til þekkja, ekki svo hægt að
varast þetta, og svo bera föll og hroðar
eina trossu ofan í aðra, enda mun eng-
inn, þótt sekur væri, fara að meðganga
það, að hann hafi lagt ofan í af ásetfu
ráði. þá „skal þess gætt, að minnst
10 faðma bil sje á milli“ trossa. J>að
er auðsjeð, að þessir menn, sem svona
hugsa og skrifa, hafa aldrei við net
fengizt. Jeg get hæglega lagt ofan í
annars manns trossu, þó jeg leggi 10
faðma frá hans dufli; eða búast þeir við,
að geta sjeð flár og kúlur i sjó, og
hvernig trossan liggur, sem duflið til-
heyrir? þeir vita alltsvo ekki að duflið
getur legið í aðra átt en trossan; fallið
getur verið búið að bera það svo til, að
það liggi yfir miðri trossunni. Mest
furðar mig á, að þeir, sem ekki eru
sjálfir kunnugir, skuli ekki ráðgast um
annað eins og þetta, við þá, sem vit hafa
á; og nær hefði Reykvíkingum verið,
að kjósa útvegsbændur eða vana for-
menn til að sækja sýslunefndarfundinn,
heldur en menn, sem, eins og von er