Ísafold - 12.02.1880, Blaðsíða 4

12
sagt ekki, eptir þvi sem á stendur, að
fullyrða, að þetta megi öðruvísi vera,
en erum þó fremur á því, að með ör-
uggum og einbeittum vilja allra, sem
hlut eiga að máli, mætti það takast, að
víðka svo verksvið sparisjóðsins, að hann
tæki að sjer að afgreiða innanbæjar og
enda innanlands ávísanir áreiðanlegra
manna. Stjórnin og landssjóður yrðu
þá sjálfsagt að hlaupa undir bagga með
því, eins og víða á sjer stað erlendis,
að láta sparisjóðinn hafa peningaforða
(Ca&sebeholdning) landssjóðs til umráða
gegn vægum vöxtum og nægu veði.
Væri ekkert á hættuna lagt með þessu,
því sparisjóður Reykjavfkur heíir nóg
veð og gott að setja í konungl. skulda-
brjefum og veðskuldabrjefum. Landssj.
myndi hafa þann hag af þessu fyrirkomu-
lagi að fá vöxtu, þó lágir væri, af peninga-
forða sínum, í stað þess hann nú enga
rentu hefir, sem eru eins dæmi, og pen-
ingarnir kæmi á rás meðal landsbúa,
ekki að eins, eins og nú, með lánum
gegn fasteignarveði, heldur með varn-
ingskaupum kaupmanna, sem þá gæfi
þá tryggingu í húsum, vöruforðum,
pappírum og annari eign, sem annars-
staðar tiðkast undir slíkum kringum-
stæðum.
Vjer vitum vel, að þetta er ýms-
um vandkvæðum bundið; einkum munu
hlutaðeigendur óttast, að þurð kunni
með þessu móti að verða á peningum,
bæði í sparisjóði og landssjóði, en það
er hvorttveggja, að ekkert nýmæli er
vandalaust, enda mætti og ætti sjálf-
sagt í fyrstu fast að ákveða þá upphæð
af peningaforða landssjóðs, sem spari-
sjóður mætti á hverjum tíma hafa undir
höndum. jþarf vandlega að leggja þetta
fyrirtæki niður fyrir sjer, áður en út í
það er lagt; en sannast mun, að ekki
verður ráðin bót á peningaeklunni, sem
nú hefir í margt ár kreppt að landi og
lýð, fyr en einhver öflug lánastofnun
og helzt seðlabanki kemst hjer á. Ekki
er heldur að hugsa, að gott lag kom-
izt á verzlunina, fyr en peningaástæður
landsins stórum batna, svo kaupmenn
eigi hægra með, að borga íslenzkan
varning í peningum, en þeir nú eiga.
J>á fyrst kemst verzlunin í sitt rjetta
horf, þegar hver sem vill, getur feng-
ið peninga fyrir vörur sínar, svo hon-
um sje innan handar að kaupa nauð-
synjar sínar hvar og hvernig sem hon-
um líkar. Nú eru ekki þeir einir kaup-
mönnum háðir, sem eru þeim skuldugir,
heldur er hver maður, þótt skuldlaus
sje, bundinn við þann kaupmann, sem
hann leggur varning sinn inn hjá, að
svo miklu leyti sem hann verður að
sæta þeim kjörum, því verði á aðfluttu
vörunni, sem kaupmaðurinn setur honum.
Fiskiverzlunin. Verzlunarfjelag
bæjarins Kristjánsund í Norvegi hefir í
desbr.mán. 1879 sent út umburðarbrjef
um útlitið með fiskiverzlunina í ár (1880).
J>ar segir svo:
„— Árið 1878 tapaðist mikið fje í
fiskiverzluninni, af því verðið var sett
of hátt, og vonuðu menn, að hið lægra
verðlag 1879 mundi bæta þetta tjón upp,
en reyndin varð önnur. Verðlagið,
sem 1879 var í öndverðu ákveðið 5 kr.
fyrir Vog (36 pd.), eða rúmar 45 kr.
fyrir skippundið, lækkaði smámsaman
niður í 4 kr. 40 a. fyrir Vog (39 kr. 60 a.
fyrir skippundið) af meðalgóðum fiski,
en talsvert minna fyrir lakari vöru, og
aptur nokkuð hærra fyrir afbragðsgóð-
an fisk. Hafa þeir, sem keyptu fisk í
sumar og í haust eð var, og allir sem
hjeldu vörum sínum óseldum beðið tjón.
Ekki er heldur útlit fyrir að verðlag
batni. það er augljóst, að norskir
kaupmenn því hafa hlotið að tapa — —.
pað liggur því í augum uppi, að
verðlagið í ár verður í fyrstu að setj-
ast mjög lágt, og mun rjettast að byrja
í Lófóta með 10 kr. fyrir 100 fiska
(fiskur er þar keyptur blautur). Og
verði meðalgott fiskiár, fær maður þó
ekki sína peninga aptur, nema svo að
eins að fiskurinn sje vel pressaður, og
saltaður að venju“.
Vjer leyfum oss að benda landsbú-
um við sjávarsíðuna á, að eptir þessu
mun varlegra að taka ekki of djarft út
á fiskinn í ár.
— Af brjefi ráðherrans um verzlun-
arsamning milli Danmerkur og Spánar
(Stjórnartíðindi, 1879 B. bls. 161) má sjá:
að aðflutningstollur á fiski í spönsk-
um höfnum er nú 171/., franki1 afhverj-
um 200 pundum, eður hjer um bil 21
kr. afskipp. Áður var tollurinn 10 rd.
13 sk. eða 20 kr. 27 a. af skippundi í
spönskum og 13 rd., 50 sk., eðahjer um
bil 27 kr. í dönskum skipum. Svo er
og að skilja á brjefinu, að þessi tollur
sje hinn sami fyrir alla;
að 8. gr. samningsins sje „til vernd-
ar íslenzkum iðnaði, iðnaðár uppdrátt-
um og fyrirmyndumu á Spáni;
að áskilið var, að gjörður skyldi
sjerstakur samningur, að því er „útlönd-
in“ (0: lendurnar) og nýlendurnar snerti.
Eptir því mun von á sjerstökum
samningi, og getur maður þá fyrst vitað,
hvort „árangurslaust“ muni verða að
reyna að fá tollinn á fiski lækkaðan.
þ>að hefir margt þótt árangurslaust í
fyrra, sem reyndist kleyft í ár. Fyrir-
spurnin á þingi í sumar var hefir t. d.
haft þann árangur, að maður fær nú að
vita, að von er á sjerstökum samningi
í því er ísland snertir.
Úr brjefi frá Seyðisfirði, dags. 27.
nóvbr. 1879: „------ Sumarið var kalt
og votviðrasamt heyskapur því lítill og
nýting slæm, aptur hefir veðráttan í
haust og það sem af er vetri verið hin
inndælasta, optast staðviðri, með 6—io°
hita, hæst 130. Fjenaður gengur al-
staðar sjálfala enn þá. Afli var stopull
‘) I peteza eða franki er = 4 reölum; I real = 9 sk.
altsvo 1 peteza = 75 a.
í sumar, vegna ógæfta, en í haust hefir
verið uppburður jafnt inn í fjarðamynni.
Síld kom eigi að mun inn i fjörðinn
fyr en í haust, en þá fyllti svo hvern
vog, að aldrei hefir annað eins aflazt.
|>að er sagt, að Norðmenn sjeu búnir
að salta niður nálægt 8000 tunnum.
Gufuskip frá Björgvín hefir sótt tvo
farma (1760 t. hvort sinn) og enn þá er
von á því eina ferð; liggja hjer enn 3
seglskip frá Mandal. Næsta ár gjöra
mörg fleiri norsk síldarveiðafjelög ráð
fyrir að koma hingað upp til að re}>na
síldarveiði; er það sannarlega mikill
hagur fyrir þessa sveit, en aptur er það
raunalegt, að íslendingar skuli ekki
reyna að afla sjálfir. — -—
(Úrbr jefi úr Eyjafirði, dags. 13. jan.).
„— — Hjer hefir verið mesta öndvegis
tíð, frost og snjóleysur, og hitar (70 R.
hæst í þessum mánuði). Sumstaðar er
enn þá ekki farið að kenna lömbum
át. Mikla þökk á „ísafold“ skilið fyrir
það hún vekur eptirtekt almennings á
verzlunarmálum vorum. En því hefir
það ekki verið tekið fram, sem við hjer
erum komnir að raun um, að allur smá-
varningur (kram) er færður fram um
67—100%? — |>að stendur nú einnig
til að taka verzlunina fyrir í norðan-
blöðunum. — —“
— í byrjun þessa árs var biskup
vor, Pjetur Pjetursson, gjörður að fje-
laga brezks heimspekifjelags, sem heitir
„Victoria institute“, eða „Philosophical
society of Great Britain“.
— Póstgufuskipið PHÖNIX, skip-
stjóri Kihl, hafnaði sig hjer 4. þ. m.;
er það í fyrsta skipti, sem vjer eigum
því að fagna, að póstskip komi til vor
um þennan tíma árs. Phönix lagði út
frá Kaupmannahöfn 15. f. m. og flutti
hingað mestmegnis salt til Fischers-
verzlunar, og svo nokkuð af öðrum vör-
um. Farþegar: Páll Eggerz verzlunar-
maður, Lúðvík Alexíusson steinhöggvari
og annar steinhöggvari danskur.
Auglýsingar.
STUD. THEOL. pÓRHALLUR BJARNAR-
son í Kaupmannahöfn hefir sent mjer
20 kr. sem gjöf til Bræðrasjóðsins frá
námsmönnum í Kaupmannahöfn. P'yrir
þessa gjöf votta jeg hjer með gefönd-
unum mínar innilegustu þakkir.
Reykjavík 2/2 80.
Jón porkelsson.
TEG BIÐ HVERN, SEM HITTA
** kynni brúna hryssu, mark: sýlt
hægra, var aljárnuð, burstrakað af henni
4 eða 5 vetra gömul, að koma henni
til mín, eða láta mig vita, mót sann-
gjörnum fundarlaunum.
Klem. þórðarson
í Stapakoti.
Útgefandi: Björn Jónsson, cand. phil.
Prentuð með hraðpressu ísafoldar-prentsmiðju.