Ísafold - 28.08.1880, Blaðsíða 4

88
þess er veturinn bæði nokkuð langur
og afar-kaldur.
Hagur manna í Nýja Islandi er þó
engan veginn eins bágborinn, eins og
sumir hafa fyrir satt hjer heima á Is-
landi. þannig er það sannfæring mín,
að viðurværi almennings hjer á landi
sje lakara en ekki betra enfólksíNýja
íslandi hefir verið nú upp á síðkastið.
Og miklu betri er híbýlaháttur fólks
þar orðinn en í nokkurri sveit, semjeg
þekki til hjer heima. Um nýár í vet-
ur voru nautgripir nýlendumanna nokk-
uð á 14. hundrað, en fólkstalan, eins og
áður er sagt, ekki nema rúmlega þús-
und. Af öðrum gripum er sára lítið:
fáeinir hestar, nokkuð af svínum og
hænsnum, en at sauðfjenaði svo að segja
ekkert. Af ræktuðu landi eiga fæstir
meira en tvær ekrur, enda er landið
seinunnið til akuryrkju fyrir þá sök,að
það er allt skógi þakið þar sem ekki
eru sökkvandi mýrar, og síðan menn
fóru að tínast burtu hefir hugur ný-
lendumanna til framkvæmda sem eðli-
legt er talsvert linazt. — Síðastliðið
haust keyþtu þríríslendingar (Sigtrygg-
ur Jónasson, Friðjón Friðriksson, báðir í
Nýja íslandi, og Árni Friðriksson, í
Winnipeg) gufubát einn, er ^Victoria’
heitir, fyrir 4000 dollars; gengur skip
þetta í sumar á Rauðá og Winnipeg-
vatni, og flytur fólk og vörur.
Síðan haustið 1877 hafa menn í
Nýja íslandi haft stöðuga prestsþjónustu.
Bæði sjera Páll Iþorláksson og jeg kom
þá þangað hjer um bil undir eins, og
hafa Nýju íslendingar síðan verið deildir
í tvö safnaða-fjelög. Svo sem kunnugt
er, stendur sjera Páll í kirkjufjelagi því,
er venjulega er kallað hin norska synóda,
og heldur fram kenningum þess. En söfn-
uðir þeir, sem jeg hefi þjónað, eru óháðir
öllum kirkjufjelögum þar vestra. Sjera
Páll flutti burt úr Nýja íslandi í fyrra
vor, ásamt ýmsum af safnaðalimum sín-
um, og hefir síðan átt aðsetur í Dakota-
nýlendunni vestur af Pembina. Bæði
hann og jeg höfum öðru hverju prje-
dikað guðs orð fyrir íslendingum í
Winnipeg, enda þótt þar sje ekki enn
myndaðir reglulegir söfnuðir. Ágrein-
ingurinn milli hinna tveggja flokka út
af trúarmálum helzt við, og mun mönn-
um nú ljósara, hvað á milli hefir borið
heldur en fyrst. Jeg fór úr Nýja Is-
landi seint í marzmánuði síðastliðnum,
og fjekk jeg áður umboð frá söfnuð-
um mínum til að vígja kandídat Hall-
dór Briem, fyrveranda ritstjóra (Fram-
fara’, til prests í minn stað, en hann
hafði áður fengið köllun frá söfnuðun-
um til þessa og tekið henni. Prests-
vígsla þessi fram fór á Gimli á pálma-
sunnud., 21. marz, og var þar fjöldi
fólks viðstaddur.—Allur þorri íslendinga
í Minnesota-nýlendunni hefir látið í ljósi,
að þeir vildi fylgja kirkjumála-stefnu
safnaða vorra, en þeir hafa ennþáekki
fengið sjer neinn stöðugan prest.
.Framfari’ hefir ekki komið út á
þessu ári, að einu aukablaði undan-
teknu, sem kom snemma í sumar.
Blaðið hafði nógu marga áskrifendur
til að geta staðið, en innheimta and-
virðisins hefir gengið mjög báglega,
einkum hjer á íslandi. Blaðið verður
varla byrjað aptur fyr en menn fást til
að borga fyrirfram fyrir hvern heilan eða
hálfan árgang, eins og tíðkast með ná-
lega öll blöð í Ameríku.
Sumir eru að spá því, að lítið muni
nú úr þessu verða um fólksflutninga
hjeðan úr landi vestur til Ameríku, en
jeg spái þvert á móti. Aldrei hefir heldur
verið meira um vesturfarir úr löndum
þeim, sem liggja næst oss í Norðurálf-
unni, en einmitt í ár: úr Norvegi, Sví-
þjóð, Danmörku, (þýzkalandi og hinum
brezku eyjum. þ>að er einkum þrennt,
sem ýtt hefir undir fólk, er farið hefir
vestur hjeðan af landi: hin bága, óvið-
ráðanlega náttúra Islands, álögur þær,
sem liggja á almenningi og sem fróðir
menn ætla að ekki fari minnkandi (jeg
hefi hugboð um, að þær sje meiri, í sam-
anburði við efnin, en í flestum, ef ekki
öllum, nábúa-löndum vorum), og von
feðra og mæðra um að geta fengið vestra
nokkra menntun fyrir börn sín, sem hjer
er því nær enga að fá. J>að erfjarskalegur
munur á tíðarfari og landgæðum vestur
frá og hjer, en engu minni er þó mun-
urinn, þegar litið er til þess, er fólk
verður að greiða af opinberum gjöldum,
eða til hins, hvern kost alþýða á þar
og hjer á því að manna börn sín. J>etta
hafa menn haft hugboð um hjer heima
og því hafa þeir leitað vestur, og af
því að þeim hafa í þessari grein ekki
brugðizt vonir sínar, þegar vestur kom,
þá mun hvötin til að fara til Vestur-
heims ekki fara mi.nnkandi, heldur þvert
á rnóti vaxandi hjer heima. En það
ætti allir, sem hugsa til Vesturheims,
að hafa hugfast, að fyrsta skilyrði fyrir
því að maður hafi þar framgang, er
að hann hafi vilja og dug til að vinna.
Eins þarf hver sá, sem flytur sig
hjeðan vestur, að ganga að því vak-
andi, að lífshættir þar eru og hljóta að
vera í flestum greinum frábrugðnir þeim,
er hjer tíðkast. Menn verða, ef vel á
að fara, að vinna meira í Ameríku en
almennt er gjört á íslandi, en það er
jafnframt óyggjanda, að menn hafa þar
ólíkt meira upp úr vinnu sinni en hjer.
Jeg vil þannig sjerstaklega taka fram,
að stúlkur, sem ganga í vistir hjá Ame-
ríku-mönnum, verða yfir höfuð að tala
að afkasta miklu meira verki en heimt-
að er í íslenzkum vistum, en mánaðar-
kaup vinnukonu í Ameríku er líka víða
allt að því eins mikið eins og árskaup
vinnukonu á Islandi.
Reykjavík, í ágúst 1880.
Jón Bjarnason.
686.20 17. júlí 1876.
PRESTVÍGÐIR VORU 22. $>. M.:
1. Árni þorsteinsson, aðstoðarprestur síra Jóns Austmanns að Saurbæ í Byjafirði.
2. Einar Vú/fiísson, prestur til Hofsþinga á Höfðaströnd (Hofss. og Miklab. í Óslandshlíð).
3. Kjartan Éinarsson, til Húsavíkur á Tjörnesi í þingeyjarsýslu (Husavíkursókn).
4. Olafur Ólafsson, til Selvogsþinga (Strandarsókn og Krýsivíkur) í Árnessýslu,
5. Sigurðitr Jensson, tilPlateyjaráBreiðaf. (Flateyjars. og Skálmamessm.) í Barðastr.s.
Óveitt prestaköll.
1. Samlar í Dýralirði (Sandasókn og Hrauns) í Vestur- .Metið, Auglýst.
ísaíjarðarprófastsdæmi............................485.62 n.maíi875.
2. Garpsdalur (Garpsdalssókn) í Barðastr.prófastsdæmi . 423.88 25.maíi88o.
3. Helgastaðir (Einarsstaðasókn) í Suðurþingeyjarpróf.d. .
Verður veitt með þeim fyrirvara, að þegar tækifæri
býðst, verður J>verársókn (frá Grenjaðarstað) sameinuð
Helgastaðabrauði, svo að það verða 2 sóknir, Einars-
staðasókn og J>verár (sbr. lög 27. febr. þ. á. um skip-
un prestakalla, 1. gr. 135.).
4. Ögursþing (Ögurssókn og Eyrar) í Norðurísafj.próf.d. .
5. Staður í Hrútaíirði (Staðarsókn) í Húnavatnspróf.dæmi.
Verður veitt með þeim fyrirvara, að við fyrsta tæki-
færi verður Núpssókn (frá Staðarbakka) sameimið
vStað, svo að brauðið verður 2 sóknir, Staðarsókn og
Núps. Prestssetur þar skal vera að Húki; tillag úr
landssjóði 200 kr. (sbr. tilvitnuð lög, 1. gr. 96).
6. Skinnastaðir (Skinnastaðasókn) og Garðssókn í Keldu-
hverfi, með 200 kr. tillagi úr landssjóði, verður veitt
frá fard. 1881 (sbr. fyrnefnd lög, 1. gr. 137).
7. Fjallaþilig (nýtt prestak. Víðirhóls og Möðrudalssóknir
á Fjöllum, með 600 lcróna tillagi, veitist frá fard.
1881, sbr. sömu lög, 1. gr. 138), í Norðurþingprófd.
8. Fjörður í Mjðafirði (Fjarðarsókn, nýtt prestakall, með
tillagi 800 kr. úr landssjóði, veitist frá fardögum 1881,
ef hinni fyrirhuguðu breytingu á Dvergasteins presta-
kalli verður við komið (sbr. fyrnefnd lög, 1. gr. 9). 28. ágúst 1880.
jnngeyraklaustursfirauði í Húnavatnspróf.dæmi, sem laust er orðið við það,
að síra Eiríkur Briem hefir fengið kennaraembætti við prestaskólann, er
ekki slegið upp fyrst^um sinn (prestakallalögin 1. gr. 100, sbr. 2. gr.).
25. þ. m. andaðizt hjer í bænum etazráð |>órður Jónassen.
732.10
504.12
12. apr.
6. júlí
1880.
1880.
28. ágúst 1880.
28. ágúst 1880.
Útgefandi: Björn Jónsson, cand. phil.
Prentuð í ísafoldar prentsmiðju.