Ísafold - 11.07.1883, Blaðsíða 3

55
endurskoðun, er færð var upp í 2500
kr. á síðasta þingi úr 2000, er nú færð
upp enn á ný um aðrar 500 kr., upp i
3000 ; þar af 600 taldar til skrifstofu-
kostnaðar fyrir endurskoðanda. Knn
fremur ætlaðar 2000 kr. til að útvega
uppdrátt af sjúkrahúsi 1 Reykjavík og
áætlun um kostnað við það. Tillögu
írW landshöfðingja 1881 um að koma
upp nýju sjúkrahúsi í Rvik fyrir 30,000
til 40,000 kr. á kostnað landssjóðs að hálfu
ley ti hafði stjórnarherrann eigi viljað sinna
þá, vegna ófullkomins undirbúnings á
málinu, og þess annars, að eðlilegra
væri að Rvík ein eða þá ásamt nær-
sveitunum stæði straum af sjúkrahús-
inu. Nú hefir hinn nýi landlæknir
stungið upp á sjúkrahúsi og húsi
handa geðveikum mönnum fyrir 10,000
kr., er jafna mætti niður á 4 ár; en
stjórnarh. kynokar sjer við þvi stór-
ræði, vegna óárans, auk fyrgreindra
ástæða. þ>á er enn fremur bráða-
birgðauppbót handa fátækum brauð-
um, hækkuð upp í 7000 kr. á ári úr
4000. Farið fram á 600 kr. launahækk-
un handa 2. kennara við læknaskólann
(T. H.); hefir nú 1800. Laun dyra-
varðar við latínuskólann skulu og
hækkuð upp í 1000 kr. úr 700, og
bókavarðar Jóns Árnasonar upp í 1200
úr 700. í eptirlaun fara sem stendur
9700 kr. á ári, þar af nær helmingur
handa 2 uppgjafasýslumönnum í Ár-
nessýslu; eptirlaunamenn alls 7. Tutt-
ugu og þrjár embættismannaekkjur og
9 börn fá styrk úr landssjóði, samtals
8750 kr. Áætlaður afgangur eptirfjár-
hagstímabilið 28,500 kr.
Fjárlaganefnd kosin 4. júlí: *Tryggvi
Gunnarsson (17 atkv.), formaður; f>or-
lákur Guðmuudsson 17; *f>orsteinn Thor-
steinson 16; Lárus Blöndal 15; Eiríkur
Briem 14, skrif.; Egill Egilsson 12;
HalldórKr. Friðriksson 11. f>eir stjörnu-
merktu tveir voru í fjárl.nefnd 1881,
en hinir ekki, heldur þeir Arnljótur
Olafsson, Ben. Sveinsson, Jón Ólafsson,
Magn. Andrjesson, og þ>órinn Böðvars-
son, er fengu nú að eins 6—8 atkv.
hver.
Fjáraukal. fyrir 1878 og 79 er ekki
um annað en 500 krónurnar handa
Feilberg búfræðing fyrir ferð hans í
Norvegi sumarið 1878 i því skyni að
verða betri ráðanautur Búnaðarfjelag-
sins danska í ísl. málum. J>ingið synj-
aði þessarar fjárveitingar; en stjórnin
hefir strengt þess heit, að ná henni, og
segir við sjálfa sig: knýið á, og mun
fyrir yður upp lokið verða.
í hinum fjáraukalögunum tvennum
nema fjárbeiðnirnar 13—14 þús., mest
ýmisleg smásnöp, nema um 5000 til
póstflutninga o. þ. 1., og 3000 til við-
bótar bráðbirgðauppbótinni handa fá-
tækum brauðum á þessu ári.
Fjáraukalögunum 188—83 var vísað
til fjárlaganefndarinnar; en hinum til
reikningslaganefndarinnar (málin nr.
5—6 að framan).
í þessari reikningslaganefnd eru þeir
Gunnl. Briem, 17 atkv.; Magnús And-
rjesson 14, skrifi; og Arnlj. Ólafsson
14 form.
Fyrra reikningafrumvarpið er eitt
af þeim sem stjórnin svæfði eptir síð-
asta þing, fyrir þá sök, að felldar höfðu
verið úr því 500 krónurnar hand Feil-
berg og 100 kr. handa prófessor K.
Gíslasyni fyrir próf í íslenzku. Nú eru
þessir gjaldliðir settir inn í frv. aptur.
Eptir því sem segir í hinu reiknings-
lagafrumvarpinu, um árin 1880 og 1881,
hafa eigur viðlagasjóðs numið í árslok
1881 nær 810 þús. kr. Tekjur lands-
sjóðs þessi tvö ár hafa orðið 822 þús.;
áætlað ekki nema 778. Helztur tekju-
auki aðflutningsgjald, nær 250 þús.;
áætl. 200. J>á spítalagjald 39 þús.; áætl.
14. |>á viðlagasjóðstekjur, nær 60 þús.,
áætl. 49. Enn fremur aukatekjur 35
þús. í stað 28. Verzlunargjöld, þ.e. lesta-
gjald, ekki nema rúml. 6 þús., í stað 74 ;
og ábúðar- og lausafjárskattur 95 þús. i
stað 100. J>essi útgjöld hafa farið mest
fram úr áætlun: póststjórn og póst-
göngur 37 þús., áætl. 32; og skyndilán
til embættismanna m. m. 22 þús. í stað
10. Afgangur eptir fjárhagstímabilið
51 þús.; áætl. 73. Tekjueptirstöðvar
landssjóðs 52 þús., útgjaldaldaeptirst.
nær 10 þús.
í lfrv. um fiskiveiðar hlutafjelaga í
landhelgi við ísland er höfuðgreinin, 1.
gr., svo látandi:
„Fiskiveiðar í landhelgi skulu að eins
vera heimilar dönskum þegnum, eins
og hingað til. þ>ó er hlutafjelögum
heimilt að reka fiskiveiðar þessar, þótt
eigi sjeu allir fjelagsmenn danskir
þegnar, ef að minnsta kosti helmingur
fjelagsfjárins er eign slíkra fjelags-
manna og stjórn fjelagsins hefur að-
setur sitt á íslandi“.
Nefnd í þessu máli: Benidikt Sveins-
son, J>orkell Bjarnason, Grímur Thomsen,
Tryggvi Gunnarsson, Eiríkur Kúld.
Landbúnaðarlagafrumvarp stjórnar-
innar er að miklu leyti samhljóða frum-
varpi því, er neðri deild alþingis sam
þykkti í hitt eð fyrra. þ>ó felldur úr
1. kaflinn, 2 greinar, og teknar upp
aptur sumar greinar þær úr stjórnar-
frumvarpinu þá, er þingið hafði fellt.
Enn fremur felldar úr tvær nýjar grein-
ir frá þingdeildinni, 19. og 20., um að
maður megi veita vatni af eða á land
sitt eða af og á land granna síns að
óleyfi hans, en eptir mati óvilhallra
manna, með því að þar með er að dómi
stjórnarinnar of nærri gengið eignar-
rjetti nágrannanna. Líka felld úr 28. gr.
um hýsingarskyldu. Enn fremur með-
al annara sleppt úr 47. gr. og 48. gr.
þingfrumvarpsins, með því að þær eigi
fremur heima í sveita- og fátækralög-
gjöf. Tekinn upp aptur með nokkrum
breytingum kafli um nýbýli, er þingið
hafði fellt úr. Sleppt 112. gr. þing-
frumvarpsins, um sektir fyrir, að hafa
ekki nægilegt húsrúm fyrir pening
sinn. Sömul. felld úr 117. og 118.gr.,
gegn því að ofþyngja beitilöndum með
of miklum fjenaði.
Nefndíþessu máli: Árni Thorstein-
son form., Einar Ásmundsson skrifari,
Sighvatur Árnason, Magnús Stephen-
sen og Jón Pjetursson.
J>jóðjarðasölufrumvarpið er sam-
hljóða frumvarpi þingsins, er stjórnin
synjaði staðfestingar (Stjt. 1882 B 81),
að því er snertir verð flestra jarðanna;
sumar þó færðar upp, þar á meðal
Miðhóp í 5000 kr. úr 4500, Kornsá
í 5400 úr 4800 og Heiði í 5000 úr 4500.
En bannað að selja öðrum en ábúend-
um. Ðómkvaddir menn virði. Hinn
ógreiddi helmingur kaupverðsins óupp-
segjanlegur frá landssjóðs hálfu. Ekk-
ert tímatakmark fyrir heimild til söl-
unnar.
Lfrv. um bæjarstjórn á Akureyri
að mestu samhljóða þingfrumvarpinu,
nema felld úr hneyxlunarhellan : kjör-
gengi kvenna.
Eptirlaun prestsekkna vill stjórnin
sje Vio af öllum tekjum brauðanna, þó
aldrei minni en 100 kr., og greiðist af
tekjum brauðsins, ef þær eru ekki
minni en 1000 kr., en að öðrum kosti
úr landssjóði og eins ef fleiri eru ekkj-
ur en ein í sama brauði. Að öðru
leyti samhljóða reglum þeim í hinum
almennu eptirlaunalögum (tilsk. 31.
maí 1855). Lögin öðlist gildi undir
eins og nýtt brauðamat hefur náð
staðfesting konungs.
Brauðaskipunarbreytingu er farið
fram á í Eyjafirði og á einum stað í
V estur-Sk aptafellssýslu.
Skottulækningafrv. stjórnarinnar fer
að eins fram á linun á hegningunni i
gömlu tilskipuninni, frá 5. sept. 1794,
en lætur óhaggað hið stranga bann
gegn lækningum óprófaðra manna. En
nefnd, er efri deild hefir þegar sett f
málið, þeir Jón Pjetursson, M. Stephen-
sen og St. Eiríksson, segir, að „sökum
víðáttu og strjálbyggðar landsins annars
vegar, en læknafæðinnar hins vegar,
verður ekki hjá því komizt, að menn
leiti sjer lækninga hjá öðrum en þeim,
sem eru löggiltir til læknisstarfa, og
þess vegna er það tilgangslaust, að
banna slíkt með lögum og leggja hegn-
ingu við, ef einhver ólöggiltur maður
verður til að leggja sjúlingum ráð í
nauðum þeirra; slíkum lögum verður
ekki fram fylgt og hefur ekki verið
fram fylgt með neinni alvöru, en að
hafa lög, sem ekki er og ekki verður
fram fylgt, er einasta til að rýra álit
laganna og virðinguna fyrir þeim“.
Nefndin vill því hafa meginreglu lag-
anna þannig: „Hver sá, sem hefur um
hönd lækningar, án þess að vera lög-
giltur til læknisstarfa, og verður upp-
vís að því, að hafa gjört skaða með
lækningatilraunum sínum, skal, ef brot
hans er ekki að öðru leyti svo vaxið,
að þyngri hegning liggi við því að lög-
um, sæta sektum allt að iookr. eða
einföldu fangelsi allt að 4 mánuðum" o.
s. frv., mest fangelsi við vatn og brauð,
ef brot er ítrekað og mjög miklar sak-
ir eru.
Mú er til tínt það frjettnæmasta úr
stjórnarfrumvörpunum.
Frá þingmönnum eru þegar komin
nokkur frumvörp inn á þing.
Stjórnarskrárbreytingarfrumvarp hef-
ur Ben. Sveinsson komið með, eins og
á síðasta þingi og samhljóða því að
vera mun.
Frumvarp um stofnun háskóla á ís-
landi hefur og sami þingm. komið með,
eins og síðast og því samhljóða, með
þeirri viðbót, að kennslan skuli fyrst
um sinn fara fram í alþingishúsinu.
Frá þingmönnum Gullbringusýslu,
síra J>órarni og síra J>orkeli, hefur
komið frv. til laga um horfelli áskepn-
um. Hreppstjóri skal á hausthreppskila-
þingum hvetja hreppsúa til að setja vel
á hey og fara vel með fjenað; „verði hann
þess vís, að skepnum einhvers manns
er hætta búin af hor, skal hann tafar-
laust fara þangað og kveðja með sjer
2 búendur, er næstir fást því heimili,
til að skoða fjenaðinn, og skal enginn
án löglegra orsaka mega skorast und-
an þeirri för. Skepnur þær, er hrepp-
stjóri og skoðunarmenn álíta ólífvænar,
skipar hann þeim, er hefir þær undir
hendi, að skera. Hver, sem verður
sekur að því, að fella skepnur úr hor,
eða fer svo með þær, að þeim er hætta
búin að horfalla, hvort sem hann á