Ísafold - 01.12.1883, Blaðsíða 1

V
ÍSAFOLD.
X 31.
121. Innl. frjettir. Útlendar frjettir.
123. Tilvalin saga frá al|nngi. Enskunámsbók
Jóns Ólafssonar. Auglýsingar.
124. Ferðaáætlun gufuskipanna.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2.
Landsbókasafnið opið hvern md., mvd. og ld. I—3.
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd. og ld. 4—5.
ÍSAFOLD 188 4.
Útgefandi og ritstjóri
BJÖRN JÓNSSON.
Með nýjári 1884 byrjar nýr árgangur af
ÍSAFOLD, XI. árgangur, sem á að vera
50 blöð, heilar arkir, og komi út eitt
blað á viku hverri, að 2 vikum undan-
felldum, en í nokkuð minna broti en að
undanförnu, þó svo, að vegna fyrirhugaðra
leturdrýginda verður hvert blað ekki efnis-
minna en t. d. blöðin Fróði og Suðri að
meðaltali (sbr. auglýs. í ísaf. X 25).
Útgefandinn mun, með tilstyrk ýmissa
góðra manna, er þar til hafa tjáð sig fúsa,
gjöra sitt hið ýtrasta til að blaðið verði
sem nýtilegast, einkum fjölbreytt að efni
og áreiðanlegt, bæði skemmtandi og fræð-
andi, og hlynnandi af fremsta megni og
eptir beztu vitund að .öllu þvi, er til fram-
fara horflr landi og lýð. Meiðyrði og hje-
góma-þras mun það varast.
þeir sem vilja byrja kaup á blaðinu
frá upphafi næsta árgangs, með nýjárinu,
eru beðnir að gefa sig fram um það sem
allra-fyrst, annaðhvort við útgefandann
sjálfan (ísafoldarprentsmiðju, 1. sal) eða ein-
hvern útsölumann blaðsins, eða þá hjer í
Reykjavík í bókhlöðu Kr. Ó. jborgrimsson-
ar bóksala.
Hver sem útvegar ekki færri en 3 nýja
kaupendur að næsta árgangi ísafoldar, 1884,
umfram þá sem verið hafa að undanförnu,
og annast greið skil á andvirðinu, fær 25°/0
eða ‘/4 í ómakslaun fyrir þann árgang af
þeim exemplörum.
m~ Fáorð en áreiðanleg og skilmerki-
leg frjettabrjef er ísafold þökk á að fá
víðsvegar að, fjær og nær, og tekur sömu-
leiðis gjarnan nytsamlegar hugvekjur eða
bendingar um „landsins gagn og nauðsynj-
ar“, þótt frá ótilkvöddum komi, ef þær eru
hæfilega stuttar. En í þrasgreinum og þakk-
arávörpum er henni enginþága.
Reykjavík I. desember.
— Biskup hefir lagt fyrir alla kenniinenn
landsins að minnast þess í kirkjum á trini-
tatishátíð í vor, að þá eru liðnar 2 dögum
áður, 6. júní, rjettar þrjár aldir frá því að
biflían kom fyrst út á íslenzku öll saman
(Guðbrandar biflía).
— Út á fyrirspurn frá biskupi og lands-
höfðingja um það, hvort prestþjónusta síra
Lárusar Halldórssonar við bina svo nefndu
utanþjóðkirkjumenn í Hólmaprestakalli væri
lögheimil og hvort honum væri heimilt að
nota kirkjugarð við embættisverk o. s. frv.
hefir stjórnarherrann svarað svo 8. nóv.,
að Beyðfirðingum verði að vísu samkvæmt
stjórnarskránni eigi bannað að láta síra
Lárus framkvæma prestsverk fyrir sig; en
hins vegar geti þeir eigi komizt hjá að
Reykjavík, laugardaginn 1. desembermán.
greiða sóknarprestinum lögboðin gjöld, sem
ná megi ef til kemur með lögsókn, enda sje
síra Lárusi óheimilt að nota Hólmakirkju
eða áhöld hennar við guðsþjónustugjörð sína.
þar að auki hafi prestsverk síra Lárusar
ekki það borgaralegt gildi sem slíkum at-
höfnum fylgir að lögum, þegar prestar þjóð-
kirkjunnar framkvæma þær. Hjónaband sje
eigi löglegt, er síra Lárus gefur saman, börn
slíkra hjóna sjeu óskilgetin og óarfgeng, og
loks geti síra Lárus eigi haldið hinar skip-
uðu kirkjubækur, svo að gilt sje.
— Stjórnarherraun hefir orðið við á-
skorun alþingis í þingsályktun i sumar um
að láta greiða erfingjum Jóns sál. Hjalta-
lín landlæknis það sem ógoldið var við fráfall
hans af viðurkenningarlaunum, er þing-
ið veitti honum 1881, að upphæð 1000 kr.;
voru eptirstöðvar þessar 750 kr.
— Um Vatnsfjörð sækja, auk þeirra sem
áður hafa'verið nefndir, þeir síra Sigurður
Stefánsson í Ogurþingum og háskólakand. í
guðfræði þórhallur Bjarnarson.
— Ferðaáœtlun fyrir landpóstanna hefir
landshöfðingi gefið út 24. nóv., fjórar fyrstu
ferðirnar á árinu 1884. Er þar komið á
hinni fyrirhuguðu fjölgun póstferðanna og
fyrirkomulaginu hagað að nokkru leyti eða
aðalstefnunni til eptir tillögum fjárlaga-
nefndar neðri deildar, þ. e. póstleiðunum,
sem verið hafa, skipt í tvennt. Vestanpóst-
ar tveir, annar milli Beykjavíkur og Hjarð-
arholts í Dölum, hinn milli Isafjarðar og
Hjarðarholts ; mætast í Hjarðarholti. Norð-
anpóstar mætast á Stað í Hrútafirði; milli
Akureyrar og Seyðisfjarðar póstleiðamót á
Grímsstöðum; milli Beykjavíkur og Prests-
bakka á Breiðabólstað; milli Prestsbakka
og Eskifjarðar í Bjarnanesi.
Póstafgreiðslur eru hinar sömu og áð-
ur; brjefhirðingarstaðir sömuleiðis, nema
Botnastaðir og Beykir í staðinn fyrir Ból-
staðarhlíð og Blönduós, Skjöldólfsstaðir fyr-
ir Hofteig, og Holt fyrir Skóga; enn fremur
aukið inn í Asi milli Hraungerðis og Breiða-
bólstaðar.
Aukapóstar hinir sömu og áður.
Vestanpóstur fer frá Beykavík 12. jan-
úar, 5. febr., 2. marz og 26. marz; frá Isa-
firði 13. jan., 3. febr., 4. marz, 27. marz.
Norðanpóstur fer frá Bvík 10. janúar,
4. febr., 1. marz og 25. marz ; frá Akureyri
1 degi síðar.
Austanpóstur (Prestsbakkapóstur) fer
frá Beykjavlk 13. janúar, 6. febr., 4. marz
og 26. marz, frá Prestsbakka 12. jan., 3.
febr., 1. marz og 23. marz.
Seyðisfjarðarpóstur frá Akureyri .Í2. jan.
o. s. frv., frá Seyðisf. 10. jan., 2. febr., 2.
marz, 24. marz.
Eskifjarðarpostur frá Prestsbakka 11.
jan., frá Eskifirði 10. jan. o. s. frv.
—Ferðaáœtlun póstgufuskipanna 1884 er
188 3.
einnig komin og er að mestu leyti sam
hljóða þeirri frá í fyrra. þó er því við auk-
ið, að skipið á að koma við í Leith og þórs-
höfn í miðsvetrarferðinni, og Beykjarfirði
bætt inn í áætlunina í tveimur ferðum. En
ekki Boiðeyri og ekki Hornafjarðarós nje
þorlákshöfn. Sbr. að öðru leyti áætlunina
sjálfa hjer aptan í blaðinu.
— Spítalafjelagið í Beykjavík hefir afráð-
ið með atkvæðafjölda að reisa nýjan spítala
að sumri fyrir það litla fje, er fjelagið hefir
til umráða, eða lítið þar fram yfir. Húsið
á að standa ofan til á túni Jóns Arnasonar
landsbókavarðar, fyrir sunnan Latínuskól-
ann, vera úr trje og tvíloptað, með 19 her-
bergjum og 40 rúmum handa sjúklingum.
Helgi Helgason trjesmiður hefir tekið hús-
gerðina að sjer fyrir eitthvað um 19 þús-
und kr.
Útlen dar frjettir.
Khöfn 8. nóv. 1883.
þingið hjer, rikisþingið, byrjaði i.
okt. Forseti í fólksþinginu varð Berg
vinstrimannahöfðingi, í stað Kristofers
Krabbe, er það embætti hefir haft f 12
eða 13 ár, en hafði nú beðizt undan
kosningu, líklega meðfram vegna ó-
stýrilætis sumra garpanna vinstra meg-
in, ekki sfzt Bergs sjálfs, eptir þvf sem
fram kom á sfðasta þingi. Berg lætur
kjósa sig í nefndir og tekur töluverðan
þátt í umræðum, þótt hann sje forseti.
það kalla hægrimenn viðsjárvert ný-
mæli, og þykir hinn nýi forseti að
öðru leyti gjörráður nokkuð.
Annars er ekki annað enn að segja
af þinginu en að fjárlögin eru komin í
nefnd (formaður Hörup), eptir mikinn
og langan dælu-austur yfir þá Estrúp
og þeirra þingliða af hálfu vinstrimanna.
Umræðan fyrsta var ekki skemmtileg,
þrástagað á gömlum kærumálum, og á
þeim sökum þó mest, sem til þótti gert
á fundamótunum í sumar leið afhvoru-
tveggja hálfu. Vinstrimenn hafa tekið
á móti ótal apturgöngum gamalla stjórn-
arfrumvarpa, komið þeim fyrir í skjótu
bragði á hinum fyrra legstað, þ. e.:
vfsað þeim umtalslaust til einnar nefnd-
ar (,,níu-manna-nefndarinnar“). þrjátín
og fjögur — meðal þeirra tollalögin —
voru fyrir skömmu í sömu kistu komin.
Lfka viðtöku eiga fleiri frumvörp fyrir
höndum, og þvf virðast helzt Hkur til,
að fjárlögin verði það eina, sem fram-
göngu nær á þessu þingi, en svo skor-
in og sköpuð sem meiri hluta fólksþings-
ins þykir við mega hlíta, nema . stjórn-
in freisti annara úrræða. „Menn vaða