Ísafold - 18.06.1884, Blaðsíða 2

98
stjórnarnefndar sjóðsins, að skora fyrst og
fremst á allar hreppsnefndir og hreppstjóra
í fiskiverum við Faxaflóa innan Kjalarnes-
þings, að þeir gangist fyrir því, að fiski-
menn í hreppum þeirra árlega gefi til þessa
sjóðs, og að þeir enn fremur vilji svo vel
gjöra að innkalla fje það, sem gefst og
borga það til gjaldkera sjóðsins; því næst
skora jeg á alla góða menn á landinu, að
styrkja sjóð þennan með gjöfum, og væri vel
til fallið, að þeir, sem verja fje sínu til á-
heita, vildu heita á nefndan sjóð, því það
hlvtur að vera öllum ljóst, að þessi sjóður
er mjög þarflegur, og getur með tímanum
orðið öflug stoð ekkjum og munaðarleys-
ingjum.
Ef einhver vill senda mjer gjafir til sjóðs-
ins, er jeg fús á að veita þeim viðtöku, og
skal gjörð grein fyrir þeim gjöfum í blöð-
unum síðar meir.
Að síðustu leyfi jeg mjer að mælast til
þess, að blaðameun vorir góðfúslega vilji
prenta reikninginn og með góðum meðmæl-
um sínum styrkja þetta mál.
Beykjavík, 10. júní 1884.
E. Th. Jónassen.
* *
* *
ísafold hefir komið við þetta mál í vetur,
og ítrekar hjer með eindregin meðmæli sín
meðþví. Ef landsmenn vildu leggja í ekkju-
sjóð þennan svo sem hundraðasta part —
ekkiaf því sem þeirdrekka upp á árihverju,
heldur bara af því, sem þeir greiða í toll af
því, sem þeir drekka, eða eyða í brennivín og
tóbak, þá mundi það nema hátt á annað
þúsund krónum á ári, og yrði það drjúgur
vöxturá mörgum árum.
Viðvörun um Brama-lifselixír.
þessir, sem búa til hinn svo nefnda Brama-
lífselixír, hafa um þessar mundir varað al-
menning við hjer í blöðunum að rugla sam-
an þeirra tilbúningi við annan svipaðan
vökva frá öðrum manni í Kaupmannahöfn,
eins og það væri áríðandi fyrir almenning að
slíkur ruglingur ætti sjer ekki stað.
Jeg leyfi mjer af þessu tilefni að vara al-
menning við þessu hvorutveggja og yfir höf-
uð við öllum svo nefndum kynjalyfjum (ar-
cana), sem eru vanalega þeirn mun viðsjálli,
því meira sem er af bláum ljónum og gulln-
um hönum eða forynjum á umbviðunum.
það er merkilegt, að almenningur skuli
sí og æ vilja láta draga sig á tálar og
kaupa geysi-verði hið aumasta samsull, sem
er skrumað og skjalað um svo sem alls-
herjarlyf gegn hvers konar meinsemdum; ef
þessi meðul efndu það, sem höfundar þeirra
lofa, þá mundu ekki einungis hvers konar
veikindi, heldur jafnvel dauðinn sjálfur vera
hofinn úrheiminum fyrir löngusíðan, ogþað
með að eins einu eða tveimur slíkum með-
ulum; en það er eigi sá hægðarleikur, og
vjer höfum allir sjeð, að fjöldi af þess kon-
ar lyfjum hafa streymt um allan heim og
síðan fallið í gleymsku og dá, — eptir að
jau voru búin að rýja fátækan almúga og
auðga að sama skapi þá, sem þykjast hafa
fundið þau upp. Hefir ekki gratia probatum,
kjöngsplá3tur, krónessens og mörg fleiri af
lfku tagi haft sama gengi um tíma eins og
Brama-lífselixír? Jeg vona, að þessiBrama-
lífselixírs-landfarsótt, sem hjer gengur nú
um land, rjeni bráðlega, og að tjón það, er
landið bíður bæði fyrir það að mikið fje fer
þannig út ixr landinu til ónýtis og eins með
því, að heilsa manna veiklast af blóðsótt,
gylliniæð og ýmsu floiru, — að þetta tjón
verði ekki of mjög tilfinnanlegt.
Sje svo, að löggjafarvaldið hafi ekki mynd-
ugleika til að banna að verzla með svo nefnd
meltingarlyf (diætetisk meðul), þáérþóvon-
andi, að það geti bannað alls konar prangara-
skrum í blöðum og bæklingum, þar sem þess
konar meðul eru höfð á boðstólum við flest-
um sjúkdómum, sem til eru, þótt hlutað-
eigendur hafi þar ekkert vit á. það er von-
andi, að þegarBrama-lífselixír innan skamms
kemst í rýrð og niðurlægingu hjer á landi,
eins og öll önnur kynjalyf hafa komizt al-
staðar annarstaðar fyr eða síðar,—að þingið
þá búi til slík lög, til þess að hamla þvf
eptir mætti, að landið rýist í næsta sinn,
þegar nýtt kynjalyf herjar á það.
Jeg bið ritstjóra íslenzkra blaða að gera
svo vel að taka þessa viðvörun í blöð sín.
Beykjavík, 4. júní 1884.
Schierbeck.
Búnaðarskólinn í Olafsdal.
Eptir
Torfa Bjarnason,
forstöðumann skólans.
III.
(Niðurlag).
Ahuginn á jarðabótunum er sýnilega að
glæðast ár frá ári, og margir efnamenn tala
nú um að taka búfræðinga árlangt, ef þeir
geta fengið þá, en til þess eru þeir næsta
fáir enn. Fyrst þótti mönnum nóg að hafa
einn búfræðing í sýslu og ljetu hann vera á
sífeldu gagnslitlu gönguróli innan um sýsl-
una; nú þykir mörgum lítið að hafa einn í
sveit, og varla verður þess langt að bíða, að
flestir efnamenn vilji fá jarðyrkjumann til
ársvistar. Meðan menn gera ekkert, halda
menn að ekkert verði gert, en »einn bitinn
gerir annan sætan-s og þegar bóndinn er
búinn að halda jarðyrkjumann í viku, vill
hann fá hann í mánuð, og að þeim tíma
liðnum sjer hann, að nóg verkefni er til
handa honum árlangt, já, í mörg ár.
Skóli þessi er að flestu eða öllu leyti ó-
fullkominn, og í bernsku, en hann er eins
og allir vita nokkurs konar frumsmfði, sem
stendur til bóta. Hann vantar meðal ann-
ars bókasafn og önnur nauðsynleg áhöld við
bóklegu kennsluna, nema hvað hann hefir
eignazt 2 sjónauka. Veit jeg að flestir
munu verða mjer samdóma um, að skólan-
um væri mikið gagn í að fá einhvern lítinn
styrk til að eignast bókasafn og nokkur hin
einföldustu áhöld; samt hefi jeg enn ekki
farið fram á, að fje væri veitt í þessu skyni;
jeg vildi fyrst sjá, hvort skólinn gæti lifað
af harðindin.
Jeg hefi nú skýrt frá »Búnaðarkennslu-
stofnun Vesturamtsins« svo rjett, sem jeg
veit bezt, og vona jeg, að þeir sem lítið hafa
þekkt til hennar áður, verði við það nokkru
fróðari, þó fljótt sje yfir sögu farið, og því
má geta nærri, að jeg vildi óska að það gæti
orðið til þess að Vestfirðingum yfir höfuð
findist eins og mjer, »að betra sje að veifa
röngu trje en öngvu«, og að »hægra sje að
styðja en reisa«.
Dálítið um hið íslenzka bókmenntafjelag.
Eptir
Finn Jónsson.
II.
(Niðurlag).
Og hvaða kraptar og áhugi er nú þarna
í Beykjavík? því ætlum vjer að láta Tíma-
rit bókmentafjelagsins sjálfs svara; þetta
»alþýðufræðandi« rit hafði í hinum síðasta
árgangi sfnum að færa nafnaþulu og ártala-
rollu um vísindalega starfsemi Jóns Sigurðs-
sonar, á 30 blaðsíðum. þá koma tvær
allgóðar ritgjörðir, sem eru þó ekki meira
en 70 blaðsíður alls, af 285 síðum árgangs-
ins. J>á er 4., 6. og 7. grein um fornfræði
fornvísnaskýringar og fornan kveðskap, sem
enginn getur kallað alþýðufræðandi.
Fimmta greinin á að vera bókafregn eða
ritdómur um bók K. Maurers, en ofurleið-
inlegur og lítt »alþýðufræðandi«. Eptir alla
þessa fornfræði ryður svo Tímaritið sig á
kápu 3. heptisins og neitar að taka fleiri
ritgerðir málfræðislegs efnis, því að »al-
mennt fræðandi og menntandi ritgerðir eigi
að sitja fyrir«. Nú hlakka menn til, en
fjöllin tóku eitt sinn jóðsótt og það gerði
Tímaritið líka; eu ekki var músin neitt
smáræði, hún fyllti allt heptið; þessi »al-
þýðufræðandi« grein var þá—upptalning
nokkurra íslenzkra lögfræðinga, með dálitlu
hrafli af æfiatriðum þeirra, einkanlega
krossa-og titlatal, eptir Magnús Stephen-
sen (yngra).—Oss kemur þó ekki til hugar