Ísafold - 12.11.1884, Qupperneq 2

178
Enn um hinn nýja spítala í Reykjavík.
--»«--
Með því að formaður sjúkrahúsnefndar-
innar hefir í sfðasta bl. Isafoldar gjört
nokkrar athugasemdir við grein mína um
spítalann í næsta blaði þar á undan, verð
jeg að biðja yður, herra ritstjóri, fyrir nokk-
ur orð út af þessum athugasemdum.
í fyrri grein minni hefi jeg sagt, að hinn
nýi spítali rúmaði 12—14 sjúklinga, ef lækna-
skólinn ætti að vera þar, en 18, ef lækna-
skólinn væri þar eigi, og þessi ætlun mín á
að styðjast við stærð herbergjanna.
I spítalanum eru þessi herbergi:
a) 2 herbergi, er rúma c. 2060 teningsfet af
lopti hvort, og ætla jeg þau geti tekið
3 sjúklinga hvort eða bæði.......6 sjúkl.
b) 4 herbergi, c. 1670 teningsfet
hvert, og sem jeg ætla að geti
tekið 2 sjúklinga hvert .........8 —
—Erlendis mundu þessi herbergi,
eptir teningsmáli þeirra, naum-
ast notuð fyrir meira en 2 sjúkl-
inga þau fyrnefndu, og hin fyrir
1. —
c) 1 herbergi.sem ér c. 1570tenings-
fet og skulum við líka ætla
það ............................2 —
d) 1 herbergi, sem er c. 950tenings-
ingsfet, handa....... .......... 1 —
Samtals 17 sjúkl.
Enn fremur eru á efra loptinu
4 lítil herbergi ; en eitt þeirra verða
þjónustukonur spítalans að hafa, og annað
vérður að hafa til að geyma í
fatnað sjúklinga m. m. (rekkjuvoðir, kodda-
ver o. fl. spítalanum tilheyrandi). Setjum
svo, að hin 2 herbergin verði höfð sitt handa
hvorum sjúklingi. En nú verður einnig að
taka það til greina, að sjúklingarnir eru
sumir karlmenn og sumir konur; að hafa
verður opt 2 rúm handa þeim mönnum, sem
stórskurðir (óperatíónir) hafa verið gjörðir
á, til þess að skipta um, er búið er að binda
um sárin; að sjúklingar, sem hafa næman
sjúkdóm, geta eigi legið í sama herbergi og
aðrir sjúklingar; að hreinsa þarf vandlega
herbergi þau, er slíkir sjúklingar hafa verið
í, áður en þau verða notuð handa öðrum
sjúklingum. Er þá auðsætt að það á vió
full rök að styðjast, að spítalinn getur eigi
rúmað fleiri en 18 sjúklinga, þótt læknaskól-
inn sje eigi hafður þar.
Teningsrúm það, sem sjúklingarnir þá fá
hjer, er hjer um bil helmingur þess rúms,
sem sjúklingum er ætlað erlendis, og hjer
við bætist, að í hinum nýja spítala hjer er
er ekki sjeð fyrir nægilegri loptbreytingu,
en í öðrum spítölum er þess vandlega gætt,
að hún sje nóg og góð.
Læknaskólinn hlýtur að hafa 2 herbergi;
hann verður að hafa rúm handa bókasafni
sínu, anatomiske Prœparater (beinagrindur
og þess konar), materia medica, verkfærum
o. fl., sem nú skemmist allt og spillist, er
það liggur í óreglu. Að allt þetta skuli vera
í einu herbergi, sem er að eins c. 1670 ten-
ingsfet að stærð, og 8 lærisveinar eða fleiri
njóta kennslunnar í sama herberginu, nær
engri átt, og getur eigi verið tilætlun alþingj
is. Auk þess getur hæglega svo staðið á,
að tveir kennendur verði að hafa sömu
stundina til kennslunnar, t. a. m. sinn með
hverri deild.
Munurinn á sjúklingatölunni, sem fram
kemur við það, að formaðurinn dregur álykt-
anir út úr reikniugi mínum, eptir því sem
hann segir, stafar af því, að hann hefir rugl-
azt í reikningunum.
í grein formannsins segir svo á 174. bls.23.
1. að neðan : nLandlæknirinn .... játar, að í
þeim herbergjum, sem skólanum eru ætluð,
sje rúm fyrir 6 sjúklinga« o. s. frv. Hjer á
að standa: »rúm fyrir 4 eða 6 sjúklinga« í
staðinn fyrir: »fyrir 6 sjúklinga#, það er að
segja: 4, ef herbergin sem læknaskólinn
hefir eru af hinum minni, en 6, ef herbérg-
in eru hin stærstu. Enn fremur segir í
greininni: »Nú hefir læknaskólinn . . . geta
tekið 4 sjúklinga»; en þar á að vera:
»Lœknaskólinn hefir eigi hinstærstuherberg-
in, sem geta rúmað 3 sjúklinga hvort, held-
ur hin minni, sem rúma að eins 2 sjúklinga
hvort»; og þegar 4 eru dregnir frá 18, þá
eru eptir 14, eins og jeg hef sagt. |>ar sem
formaðurinn segir á sömu bls. 1. 17. a. n.,
að stærstu herbergin í spítalanum eptir því
ættu að geta tekið 4 sjúklinga, þá held jeg
að það sje hugsunarvilla hjá honum. Sje
þessi villa lagfærð, þá kemur það fram sem
jeg sagði, að spítalinn hefir 2 stór berbergi,
sem læknaskólinn notar eigi, er hvért rúm-
ar 3 sjúklinga, og 4 herbergi jafnstór því,
sem læknaskólinn hefir, er hvert rúmar að
eins 2 sjúklinga. það, sem okkur ber á
milli viðvíkjandi hinum herbergjunum, sem
forstöðumaðurinn telur að rúmi 6 sjúklinga,
en jeg að eins 5, í það er minna varið.
Jeg verð því að halda fast við þá skoðun
mína, að þegar jeg tel, að spítalinn rúmi
18 sjúklinga án læknaskólans, þá hafi jeg
tekið það svo fylliléga til greina, sem hægt
er, að hjer er kaldara loptslag en viðast
annarstaðar erlendis þar sem spítalar eru;
en lengra en þetta held jeg ekki að maður
geti fært sig niður hvað teningsrúmið snert-
ir, eigi spítalinn að geta heitið nokkurn veg-
inn samsvarandi kröfum tímans, og þégar
herbergin á að nota bæði nótt og dag. Auk
þess eiga bæði spítalar og skólar að vera
fyrirmynd húsa einstakra manna í öllu því,
sem lýtur að heilsu manna, og því verður
það og lítilmótleg afsökun, þegar formaður-
inn segir, að »ekki verði meiri vandræði
með skolpið frá spítalanum en frá öðrum
húsum í bænum«.
Að því er baðherbergið snertir, þá verð
jeg enn að ætla, að haganlegast hefði verið
að hafa það í kjallaranum, eins og jeg hefi
áður stungið upp á, svo að vatninu mætti
hélla inn og út gegnum rennu, og þar væri
ketill til að hita vatnið í; því að þeir, sem
einkum þurfa baðanna við, eru nhysterisken
og mervösei, og þeir geta hæglega gengið
niður stigann niður í kjallarann.
Við hinar stærri óperatíónir, er jeg hefi
gjört hjer, hefi jeg ekki verið fullkomlega
ugglaus að láta einungis lærisveina lækna-
skólans vaka yfir sjúklingnum, einkum hina
yngri meðal lærisveinanna; jeg þorði ekki
að fara úr fötum hálfsmánaðar tíma
á eptir, og var þó spítalinn þá ekki stein-
snar frá húsi mínu. Nú er spítalinn of
langt frá læknunum, er líkt stendur á, og
sjá allir, að það muni geta dregizt í tímann
að ná í lækni ekki skemmri veg í kolniða-
myrkri t. d. Skárra væri þó, ef einhver
hinna elztu lærisveina læknaskólans hefði
fastan bústað í spítalanum, eins og jeg hefi
stungið upp á; þá mætti og spara húsa-
leigustyrkinn handa þeim úr landssjóði.
Viðvíkjandi loptbreytingunni (ventilation),
þá samþykkti spítalastjórnin uppástungu
mína, að reyna loptpípur langs með reykj-
arpípunum í tveimur skorsteinunum og
með knjámynduðum pípum inn í veggina.
þessi ventilatíón var ætlað að mundi kosta
nokkur hundruð krónur ; en í stað þess eru
að eins settarhinar knjámynduðupípur, sem
kosta nálægt 10—20 krónum. Að hinar
aðrar uppástungur mínar hafa verið til
greina teknar, kannast jeg við; enda hef jeg
eigi kvartað viðvíkjandi þeim.
þcgar ræða skal um, hversu stór spítalinn
hljóti að vera, svo að vel sje, verður að gæta
þess, að það leiðir af ásigkomulagi landsins
og samgöngunum, að opt mundu sjúklingar
koma margir með sömu ferðinni. Heldur
eigi megum vjer sleppa því, hversu áríðandi
spítalinn er til að stemma stigu fyrir út-
breiðslu næmra sjúkdóma, ef spítalinn væri
nógu stór til þess að halda megi hinum
fyrstu sjúklingum nægilega aðskildum frá
öðrum. En á hinn bóginn getur skýrsla for-
mannsins um aðsóknina að spítalanum eigi
komið til greina hjer. Hið gamla sjúkra-
hús var svo óþrifalegt og því svo óhagan-
lega fyrir komið, að þeir sem efni höfðu til
að borga fyrir sig, gátu eigi fengið af sjer
að leggjast þar; en þegar hinir efnaðri vildu
eigi leggjast þar og hinir fátæku gátu það
eigi, þá er engin furöa, þótt aðsóknin yrði
Iítil.