Ísafold - 08.06.1887, Blaðsíða 2

102
hann segir Dönum til úrræðanna. |>eir
eiga að vísu að víggirða Höfn, en ganga
um leið í varnarsamband við f>jóðverja
og frændur sína á Norðurlöndum. Fyrir
virkjagerðinni eiga þeir helzt að trúa út-
lendum skörungi, þvf foringjar þeirra sjálfra
munu aldrei koma sjer saman. A stjórn-
málahnúta Dana vill hann svo höggið
láta, að grundvallarlögin sje um nokkurn
tíma svipt gildi, þar til fólkið hefir tamizt
og samið sig við aga og reglu. — þó höf-
undurinn segi löndum sfnum til margra
synda og leggi þeim (að líkindum) mörg
heilræði, þá er hættast við, að hann eigi
enn þau spámannsforlög fyrir höndum: að
verða á ættlandi sínu vettugi virður.
I lok aprílmánaðar kom hjer prins frá
Japan með konu sína og mikla fylgdar-
sveit. Prinsinn hjet Akíhító Kómatsii, og
er föðurbróðir Japanskeisara. Hann og
sveit hans öll í búningi Evrópumanna.
Drottning vor er nvi hjá dóttur sinni
þvri (í Austurríki), en hvin hefir verið veik
í langan tíma og meðfram geðsturluð. —
Krónprinsinn hefir verið á Englandi við
júbilhátíð Viktoríu drottningar, en hans
er nvv von aptur á morgun, því konungur
fór f gær til þýzkalands (Austurríkis).
Látinn er vísi-aðmíráll Edouard Suenson
(16. þ. m.), sevn hlaut sigur í orustunni
við Helguland 9. maí 1864.
Nobvegur. Nú hefir kviðdómafrum-
varpið verið rætt nokkurn tíma á þinginu,
og þykir líkast að fram gangi. Eeyndar
kom flestum á óvart, að dómsmálaráð-
herrann sjálfur — sem hefir lagt nýmælin
til urnræðu — skyldi sýna hik á sjer, og
gerast meðmæltari meðdómsmannalögum,
en Jóhann Sverdrúp hefir mælt fram með
frumvarpinu í löngu erindi og snjöllu.
A afmælisdag grundvallarlaganna (17.
maf) fóru prósessíur fram og ræðuhöld, sem
að vanda í Kristjaníu, en það þó til ný-
brigða, að verknaðarmenn og sósíalistar
gengu sjer í fylkingu og með tveimur fána-
merkjnm hvítum, og stóðu á þeim orðin:
»AImennur kosningarrjettur!« og »Akveð-
inn vinnutími!«
Til nefndar, sem fór á fund Steens for-
seta, sagði hann, að málið um breyting á
kosningarlögunum mundi tekið til greina
á nýju þingi.
Svíaríki. Nýlega (17. þ. m.) vígt nýtt
háskólahús í Uppsölum. Yfir porti þess
letrað: '»Að hugsa frjálslega er mikilsvert,
en hitt meira: að hugsa rjett«, þau orð
(höfð eptir fræðimanninum Thorild á und-
anfarandi öld) gerði Oskar konungur að
efni ræðu sinnar, er hann bað háskólan-
um heilla og hamingju.
England. Síðan 14. þ. m. hafa staðið
í Lundúnum margbreytt og viðhafnarmikil
hátíðarhöld f minningu þess, að Viktoría
drottning hefir setið að ríki í 50 ár. Fyrsta
hátíðardaginn ók drottning til hinna stór-
kostlegu hallargarða, sem verið er að reisa
í austurhluta borgarinnar, eða þess hlut-
ans, sem upp er kominn og við drottning-
una er kenndur. þetta stórvirki heitir
nPeoples Palace« (Fólkshöllin), og er ætlað
alþýðunni, verkmannalýð og ungu iðnaðar-
fólki tíl fræðingar (af fyrirlestrum, sýning-
um, söfnum o. s. frv.), skemmtana, baða,
og annara hæginda. það er sagt, að meir
enn 700 þús. manna hafi fylgt drottning-
unni á leið hennar frá höll hennar og til
austurendans á Lundúnum. Fyrir nokkr-
um dögum gengu 400 þingmanna — fyrir
þeim formaður neðri málstofunnar í al-
skrúði — til þakkarmessu, en þar þjónuðu
erkibiskupar og biskupar. Nefna skal enn
stóra flotasýning við Dover, og skal þar
vera 100 herskipa á sveimi.
I byrjun mánaðarins (eða fyr) komu á
fund í Lundúnum fulltrúar frá nýlendum
Englendinga. Aformið var að tengja þær
fastari tryggðaböndum við heimaríkið, anka
samheldi og samverknað allra landa, sem
Englands krúnu lúta. Eitt af ályktar-
atriðunum var, að »nýlendum og auka-
löndum Englands« skyldi framvegis skotið
inn í konungs- (drottningar) titilinn. Enn
fremur ákveðið um framlög nýlendanna til
landvarna og flotadeilda (t. d. í Astralíu)
og kostnað af heimaríkisins hálfu.
Seigt og seint ganga umræðurnar um
írska málið, eða nýmælin um það, sem við
skal lagt í hegninga skyni. Irar og Glad-
stones liðar gera þá fvrirstöðu, sem unnt
er. Seinast frjettist, að »úníónistar« —
Hartingtons liðar og Chamberlains — hefðu
beðið þeirri grein skotið út úr frumvarp-
inu, sem ákvað flutning dóma í sumum
afbrotamálum frá Irlandi til Englands.
þÝZKALAND. Svo má segja, að Bismarck
— eða þó heldur blöð hans, sjer í lagi
*Nordd. allgevi. Zeitung« —- hafi gert Evr-
ópu bimbult í nokkurn tíma. Svo stend-
ur á, að sum blöð Bússa, einkum »Mosk-
ófutíðindi«, blað Katkoffs, hefir ávallt
kennt Bismarck um, að Rússar höfðu ekki
meira upp úr stríðinu við Tyrkja, og bætt
við, að Bismarck hafi viljað launa Gor-
tsjakoff fyrir bragðið, er Rússakeisari
fyrir hans fortölur hefði bannað þjóðverj-
um að vaða að nýju inn á Frakkland 1875.
Katkoff stendur líka fast á, að það sje
Bismarck, sem hafi skotið Austurríki fram
inn á landasvæði Tyrkjans. Blað Bis-
marcks ber hvorttveggja aptur, og segir,
að Rússland eigi engan vin betri en hann
eða Berlínarstjómina. Og hvað þau lönd
Tyrkja — Bosníu og Herzegóvínu —snertir,
sem nú eru á valdi Austurríkis, þá sje þau
þar komin eptir samningi Gortsjakoffs við
Andrassy, kansellera Austurríkiskeisara,
1877 (15. jan.) f Reichstadt. Bismarck
hefði ekki átt hjer orð að máli, og fengið
um samninginn tilkynningu eptir á. Hann
hefði verið Rússum svo innan handar á
Berlínarfundinum, að honum hefði síðar
verið fyrir það þakkir sendar frá Rússlandi.
Blaðið endurtók jafnan, að allir ættu ____
og þá einkum stjórn Rússa — að forðast
þá villustigu, sem Katkoff vísaði á. Við
þessa skýrslu varð mörgum hverft heldur,
og allir fóru að leiða getur um, í hvaða
skyni Bismarck ljeti leyndarmálin birt.
Menn sögðu: »|>að er auðsjeð að hann vill
styðja v. Giers, vin sinn, móti Katkoff, og
gera alslafavini á Rússlandi tortryggilega
og óvinsæla. Svo var hinu bætt við, að
hann því vildi blíðkast við Rússakeisara
og stjórn hans, að honum byggju ný stór-
ræði í skapi gagnvart Frakklandi. Nú
hefir Lefló, sem var sendiboði Frakka í
Pjetursborg 1875, birt þau skjöl, sem stað-
festa það, sem blöð þjóðverja hafa borið
aptur um fyrirhugun Bismarcks það ár.
ý>ví svarað svo að sinni í þeim, að sendi-
boðinn hafi látið skelk einn ráða ímyndun
sinni, en Gortsjakoff notað tækifærið til að
sýna sig Frökkum vinveittan, og lofað að
sjá svo fyrir, að Frakkland skyldi ekki
saka. — það sem menn þykjast nú sjá
glöggvara en fyr eptir allar þessar birting-
ar, er það, að lengi hefir verið meira í
efni, en ætlað var, um samdráttartilraunir
með Rússum og Frökkum.
Frakkland. Fyrir ekki löngu varð ráða-
neytið, eða forustumaður þess Goblet, að
segja af sjer, er fjárlaganefndin dró meira
úr framlögunum, en stjórninni þótti við
mega sæma; það fje meðal annars, sem
Boulanger, hermálaráðherrann, átrúnaðar-
goð lýðsins, beiddist til að reyna það á
nokkrum stórdeildum hersins, hvernig
hann væri búinn til vopnataks og ferða, ef
hann skyldi í skyndingu kveðja til að vísa
árásum af hendi. f>ær framlögur námu
reyndar ekki nema rúmum fjórum miljón-
um franka, tilraunin skyldi gerð á Suður-
Frakklandi, og sem lengst frá landamærum
þýzkalands; en það setti apturkipp í flesta
þingflokkana, er blöðin á þýzkalandi sögðu,
að hjer bvggi meira undir, og nú yrðu
þjóðverjar að hafa sama viðbúnað að sínu
leyti. f>að virðist sem stillingarmenn í
liði þjóðveldismanna vilji losast við Boul-
anger, ekki sízt vegna þess, að hann þykir
friðnum hættulegur, en þegar seinast frjett-
ist, hafði Grévy (forseti ríkisins) ekki tekizt.