Ísafold - 13.07.1887, Qupperneq 3

123
Við bæ, er Paks heitir, við Duná, nokkr-
ar mílur frá Pest, sóttu nokkur hundruð
manna yfir ána í miðjum júní, en skipið
var fermt meir en góðu gegndi, en hylgju-
gangur í ánni af hvassviðri, og hvolfdi ferj-
unni. Við það fórust 209 manna. Mikill
hluti þeirra átti það erindi yfir’um, að vitja
kirkju þar fyrir handan með mörgum helg-
um dómum, og leita sjer þar meinabóta.
Um það bil mánaðarins kom sá vöxtur
í ár, að akrar, búgarðar og fjenaður eydd-
ist í flóðinu. Tjónið metið 8—10 milj.
gyllina.
Serbía. Svo fór, sem til var getið, að
Ristic komst í forstöðu stjórnarinnar. Mil-
an konungur hefir um tíma dvalið í Vin,
og átt tal við þá Kalnoky utanríkisráðherra
og Jósef keisara. Menn segja, að hann
hafi beðið þá fyrir alla muni að treysta á
tryggðir sínar og hollustu við Austurríki, þó
svo hefði um verið skipt. Drottning hans er
rússnesk(greifadóttir), og hefir um tíma verið
við lúrð Rússakeisara. Sagt, að þeim kon-
ungi komi ekki allsvel saman. Auðvitað,
aðhúndregur taum Rússlands af alefli, og
að Ristic er hennar vinur, en hún og hann
eiga í raun og veru mestri vinsæld að fagna
þar í landi.
BolgaraiíAnd. Landstjórarnir hafa stefnt
til þings í Tirnófu. Sumir segja, að nú
skuli enn freista höfðingjakosningar. Bágt
að vita, hver hnossið hlýtur, en engum verð-
ur hjer hetta úr klæði, sem Rússakeisari
vill ekki þekkjast.
Afganaland. Hjer hefir nýlega verið
uppreisn, en sögð nú bæld niður af liði
jarlsins. Rússum kennt um hvern þann
mótblástur, sem hjer gerist á móti honum,
meðan hann heldur tryggð við Englend-
inga.
Ameríka. í Bandaríkjunum hafa margir
fallið á brögðum sjálfra sín í kaffi- og korn-
verzlun. Mikið gjaldþrot og markaðarhrun
peninga í New-York og Chicago.
Alþingi.
H.
|>ingfundir eru látnir byrja í neðri deild
á hádegi, en kl. 1 í hinni. þeir hafa verið
stuttir flestir til þessa.
Skrifstofa alÞingis. Yfirdómari Kristj-
án Jónsson er skrifstofustjóri, enþeirkand.
Gestur Pálsson og Bjarni þorsteinsson með
honum á skrifstofunni. Innanþingsskrifar-
ar í neðri deid eru kand. theol. Morten
Hansen og stúdent Guðm. Guðmundsson,
og í efri kand. theol. Halldór Jónsson og
Jóhannes Sigfússon.
Alí>ingistíðindin. Skjalaparturinn og um-
ræður neðri deildar eru prentaðar í ísa-
foldarprentsmiðju, en umræður efri d. í
prentsmiðjn þeirra Sigfúsar Eym. og Sig-
urðar Jónssonar. Ritstjórn tíðindanna hefir
Björn Jónsson, eins og áður.
þiNGSETUBANN. Síra Sveini Eiríkssyni
var skipað af biskupi 5. þ. m. eptir úrskurði
landshöfðingja að vera farinn hjeðan fyrir
10. þ. m. beina leið austur til brauðs síns,
»að viðlögðum embættismissi, ef út af bregð-
ur». En síra Sveini hefir tekizt að fá fyrir
sig síra Brynjúlf Gunnarsson, er var að-
stoðarprestur hjá síra Sigurði heitnum Sí-
vertsen á Útskálum, til að fara austur og
þjóna Sandfelli, og það hefir biskup tekið
gilt, svo síra Sveinn verður kyr á þingi í
sumar.
Aptur á móti hefir Einar Thorlacius ekki
tekið sjer sæti á þessu þingi, með því að
hann á ekki annars úrkosti en að fara
austur aptur til embættis síns innan fárra
daga.
Stjórnarskrármálið . Frumvarp var lagt
fram í neðri deild í gær, frá þessum flutn-
ingsmönnum: Ben. Sveinssyni, þorvarði
Kjerúlf, Jóni Jónssyni, Páli Briem og
Sigurði Stefánssyni, að mestu leyti sam-
hljóða því sem samþykkt var á þingunum
1885 og 1886.
Breytingar eru þar á 14 greinum, en
sumt af því eru eingöngu orðabreytingar,
t. d. bætt inn orðinu *siglingar« í 2. gr.
7 tl.; í 7. gr. sett »bera dbyrgð d peinu
fyrir »hafa . . . alla ábyrgð á þeim«; í 22.
gr. stafl. b sleppt hinni óþörfu viðbót aptan
við orðið »embættismenn«; í 32. gr. sett
»án laga-dkvceða« fyrir »nema slíkt sje með
lögum ákveðið«; í 58. gr. tfjdrsekt« fyrir
»fjesekt«. Loks er stungið upp á, að orða
fyrirmælin um stöðu hæstarjettar í »ákvæð-
um um stundarsakir« eins og þau eru orðuð
í stöðulögunum : . . . nverður engin breyt-
ing gjörð á stöðu hœstarjettar sem nðsta
dóms, án þess að hið almenna lóggjafarvald
ríkisins taki þátt í þvh.
Hitt verður að telja efnisbreytingar; en
sumt af því er þó ekki nema nánari út-
listun eða ákvörðun þess, sem átti að fel-
ast í orðum frumvarpsins frá 1885 og 1886.
þessar efnisbreytingar eru:
1. í eldra frv., 2. gr., er það látið vera
komið bæði undir »alþingi og löggjaf-
arvaldi ríkisins«, hvort ísland skuli
hafa fulltrúa á ríkisþinginu; en nýja frv.
lætur það vera koruið bæði undir thinu
sjerstaklega löggjafarvaldi landsins,
alþingi og konungi, og löggjafarvaldi
ríkisins*.
2. Nýja frv. bætir inn í 6. gr.: Land-
stjóri skal vinna eið að stjómarskránni.
3. þar sem gamla frv. lætur í 10. gr.
•konung eða landstjóra« veita embætti,
víkja mönnum frá embætti eða flytja
þá úr einu embætti í annað, þá er í
nýja frv. landstjóri einn nefndur til
þess.
4. Sömuleiðis er í 18. gr. landstjóra ein-
um ætlað að veita leyfi og undanþág-
ur frá lögum.
5. í 17. gr. gl. frv. segir um bráðabyrgða-
lög, að þau skuli »ávallt lögð fyrir
næsta alþingi á eptir«, en nýja frv.
hefir í þess stað : tenda falla þau
úr gildi, nema ncesta alþingi d eptir sam-
þykki þaut.
6. Gl. frv. batt sakaruppgjöf konungs á
stjórnarskrárbrotum ráðgjafanna við
samþykki neðri deildar, en nýja frv.
lætur þá reglu einnig ná til annara
brota, er landsdómur hefir dæmt þá
fyrir.
7. I 20. gr. er því bætt inn í, að kjör-
tíma alþingismanna (6 ár) megi stytta
með lögum.
8. Gl. frv. ætlast til, að með lögum
megi veita konum kosningarrjett til
alþingis, en nýja frv. vill láta þær
geta öðlast kjörgengi líka.
9. þá er í 29. gr. þingseta embættis-
manna bundin við, að þeir annist
um, að embætti þeirra sje gegnt
á meðan »d þeirra eigin ábyrgð*, i
stað þess að gl. frv. og stjórnarskráin
heimta því »gegnt á þann hátt sem
stjórnin telur (álítur) nægja«.
10. þá er í 32. gr. stjórninni bannað að
•skerða þann hluta viðlagasjóðs, sem d-
kveðinn verður með lögum*.
11. Loks er bætt aptan við 33. gr. þess-
ari klausu (að nokkru leyti eptir
grundvallarlögum Dana): »Enga skatta
og tolla má innheimta fyr en fjárlög
fyrir það tímabil eru samþykkt af al-
þingi og luifa öðlazt staðfestingu*.
AUGLYSINGAR
j samfeldu máli með smáletri ko-ta 2 a. (þakkaráv.
3 a.) hvert orð 15 stafa frekast; með öðru letri eða
setning 1 kr. fyrir þuml. dálks-lengdar. Borg.úti hönd^
Uppboðsauglýsing.
Eptir kröfu amtmannsins yfir norður- og
austuramtinu fyrir landssjóðsins hönd, og
að undangenginni fjámámsgjörð 2. dag júlim.
þ. á., verða jarðirnar Stóru-og Minni-Reyk-
ir í Holtshreppi, 45 hundruð að dýrleika
fornt mat, seldar við 3 opinber uppboð
samkvæmt opnu brjefi 22. april 1817 og