Ísafold - 01.05.1889, Blaðsíða 2

187
vinarbragð við jpjóðverja í hjeruðunum við
Eystrasalt, og það sem Prússastjórn leyfði
sjer við germönsku frændurna í Sljesvík.
Dunárlönd. í Serbiu allt enn í lagi eptir
burtför Milans konungs, en þeirra vandi ekki
lítill, sem með völdin fara, eða stjórnarþrenn-
ingarinnar, þar sem Eistic, gamall vin Eússa,
er fyrsta persóna, því Alslafavinir hafa hjer
allar klær frammi að koma ráðum Eússa i
fyrirrúmið. Forræðisnefndin hefir, að því er
blöð segja, léyft hinum unga konungi (Alex-
ander) að heimsækja móður sína á Eússlandi
optsinnis á ári, en það á að vera gjört til
þess að aptra henni frá vitjunarferð til Bel-
grads. Konungurinn landlausi og konulausi
(Milan) er tíðast á ferðum, nú til Jórsala, og
hefir heimsótt soldán í Miklagarði, en svo
sagt, að ht.nn eigi »ókvæmt víða» fyrir vestan
fyrir skulda sakir. Ymsar um hann sögurnar,
sem nærri má geta, og þær sumar sem koma
koma við hjúskapinn, sem nú er slitinn. —
í Rúmeníu er bróðurson Karls konungs, Fer-
dínand prinz af Hohenzollern, tekinn til ríkis-
erfða. í Búkarest nýlega ráðherraskipti, og
sá fyrir ráðaneytinu nýja, sem Catargi heitir.
Um hann sagt, að hann sje sem flestir lendir
menn Eúmena og mikill partur bændanna,
Eússum vilhugaður. Til þess ber með fleiru
trúarneyti fólksins við Eússa.
Norður-Ameríka. Til erindreka á ýmsum
stöðum í Evrópu hafa þeir Harrison, forset-
inn nýi, og Blaine, ráðh. utanríkismálanna,
nefnt skörunga af blaðstjóraliði Bandaríkj-
anna. Einn er sá, sem John Enander heitir,
af sænsku ætterni, er koma skal í stað An-
dersons í Kaupmannahöfn.
Sem kunnugt er, bola ýms nýmæli Sín-
lendinga frá bólfestu í Bandaríkjunum, og er
af þessu rígur risinn með stríðara móti, og
nú er vakið máls á í blöðum Sínlendinga,
að vísa á burt þar eystra úr umboðum
og þjónustu öllum raönnum frá Norður-
Ameríku.
Nýtt og auðugt gullnámssvæði uppgötvað í
Suður-Kaliforníu, þar sem Los Angelos heitir.
Afríka. Dáinn er Jóhannes Abessiníukeis-
ari, og hafði bana af sárum, er hann fjekk
í orustu við hersveitir falsspámannsins. Me-
melek, konungur í Schoa, ætla menn sæki nú
til tignar og valda, sem fyrrum, er hinn varð
hlutskarpari. Við því er búizt, að ítalir færi
sig nú upp á skaptið, og reyna að ná vild-
ari stöðvum en þeir hafa að svo stöddu í
Massovah.
Frá Stanley. Brjef nú frá honum komin,
dags. 4. sept. árið sem leið við Arúvímí vest-
ur frá, eða nærri þeim slóðum, er hann lagði
af stað frá 28. júní 1887. Auk þess aðbrjefin
segja frá margkynjuðum uppgötvunum, t. d.
ókönnuðu stórvatni, snætypptu fjalli, ýmsum
náttúrukynstrum, dvergþjóð í skóglendinu
mikla meðfram Arúvímí, sem vinnur á dýr-
um og mönnum með eituryddum örfum, og
fl. þess háttar, er hjer löng þrautarsaga aust-
urferðarinnar — hún tók 160 daga — frá
Jambugafossum til Albertsvatnsins (minna).
J>ar fundust þeir Stanley og Emin pasja 29.
apríl í fyrra. í Vaddai dvaldi Stanley hjá
honum til 25. maí, og lagði þá af stað vest-
ur aptur með nýtt fylgdarlið, hjelt aðra leið
en fyr, og náði Bonalaya eptir 82 daga ferð,
þar sem hann hafði látið eptir Bartelot heit-
inn með varaliðið og meginbirgðirnar. Brjefin
bera það af Emín, að hann sitji að lands-
Btjórn í allgóðu gengi, og með drjúgan liðs-
kost. Menn geta til, að þeir hafi ráðið ein-
hver samtök með sjer, þó Stanley láti ekkert
uppskátt. A nýja austurferð lagði hann fyrir
7 mánuðum, en af henni engar áreiðanlegar
frjettir komnar. Annars búa þjóðverjar nú
út mikla ferðarsveit vestur til Emins frá
Zanzibar.
Japan. Með svo mörgu öðru hafa Japans-
menn nú tekið það eptir kristnum þjóðum,
að gera sunnudaginn að sínum hvíldardegi.
18. apríl. Nýtt skiptjón hefir hent gufu-
skipafjelagið »Thingvalla». 26. marz lagði á
vesturför (til New-York) frá Cristianssand
eitt af skipun þess — annað hinna nýju,
»Danmark» kallað—, og voru þar innanborðs
á 8. hundrað manna. þann 8. þ. m. sigldi
(að vestan) enskt vesturfaraskip fram hjá
þessu skipi, hjer um bil á miðri leið, lösk-
uðu, bátalausu og hálfmarandi í kafi, en öll
merki til, að gjörvöll skipshöfnin væri á burtu.
Sökum sjávargangs varð hjer ekki af nánari
rannsóknum. þessi fárfregn kom hingað þann
12. þ. m., en í dag um miðdegi ekkert enn
frjett um forlög hins mikla mannsægs.
Viðbætir. það frjettist á Englandi, að
fólkinu af gufuskipinu »Danmark« hafði verið
bjargað af öðru skipi, Missouri, er var á leið
vestur um haf til New York. það kom við
í Azoreyjum, og skyldi þar eptir hjer um bil
helming af skipverjum af »Danmark«, en fór
með hinn helminginn til New York. Slysið
atvikaðist svo, að pípa sprakk í vjelinni, og
beið vjelmeistari bana af; aðrir hjeldu allir lífi.
»Missouri« varð að ryðja miklu af farmi sín-
um útbyrðis til þess að geta komið skipbrots-
mönnum fyrir.
Boulanger var vísað á burt úr Belgíu 21.
f. m., og ætlaði til Englands. þar mun
hann eiga griðland, sem aðrir hans nótar að
fornu og nýju.
Fiskimannasjóður Kjalarnessþings.
Af reiknigi sjóðs þessa fyrir 1888 og skila-
grein fyrir samskotum til hans sama ár, sem
hvorutveggja var birt í baði þessu nr. 15, 20.
Febr. í vetur, hafa menn sjeð, að tilraun sú,
sem stjóru sjóðsins gjörði í fyrra vetur, með
tilstyrk margra góðra manna, til að auka
sjóðinn með almennum samskotum í Kjalar-
nessþingi, hefir borið æskilegan ávöxt. Sjóðn-
um bættust á þennan hátt 1491 kr. 72 a.;
styrkur úr sjóðnum til ekkna fiskimanna var
hækkaður úr 200 kr. í 350 kr. en innstæðan
aukin úr rúmum 5700 kr. til 7057 kr. Hin-
ir sundurliðuðu samskotalistar, sem birtir hafa
verið í nr. 16—25 þessa blaðs í vetur, sýna,
hvern þátt hin einstöku byggðarlög og fiski-
ver hafa tekið í samskotunum, og hve mikið
hver einstakur hefir gefið. Af þeim má sjá,
að með fáum undantekningum, sem vonandi
er að framvegis jafnist, hafa undirtektirnar
yfir höfuð verið mjög góðar og samskotin al-
menn. Verið getur, að vjer enn eigum von
á nokkrum tillögum frá liðna árinu, því að
frá nokkrum þeirra manna, sem vjer sendum
samskotalista og báðum liðsinnis, höfum vjer
eigi fengið skýrslu um, hvað þeim hafi orðið
ágengt. Jafnframt að vjér sjóðsins vegna
kunnum safnendum og gefendum innilegustu
þakkir, óskum vjer, að þeir, sem enn kynnu
að eiga ógefna skýrslu um framlög til sjóðs-
ins, vildu hið allra fyrsta senda hana til ann-
ars hvors okkar undirskrJfaðra; sömuleiðis, að
menn vildu láta okkur vita, ef greidd tillög
væru eigi komin fram í hinum auglýstu list-
um, svo að það geti orðið leiðrjett.
Stjórn sjóðsins hefir ákveðið, að halda sam-
skotatilraununum áfram, og falið okkur að
birta áskorun í þá átt. Leyfum við okkur
því að skora enn af nýju á alla góða menn í
þessu hjeraði, að gefa gaum þessu nauðsynja-
máli, og bæði láta sjálfir tillög af hendi rakna,
og hvetja granna sína og sveitunga til hins
sama. Eins og tekið var fram í áskorun
þeirri, sem út var send í fyrra vetur, og sem
nú á ný mun vera send í allar sveitir hjer-
aðsins, er hugsun stjórnarnefndarmnar sú, að
koma á, ef unnt væri, árlegum samskotum,
því að einungis á þann hátt getur þessi
þarflegi sjóður fengið þann viðgang og það.
bolmagn, sem hatin þarf að hafa, til þess að
geta veitt nokkurn árlegan styrk þurfandi
ekkjum, og vera fær um að veita sjerstaka
verulega hjálp pau ár, sem stór slys bera að
höndum. Og við tökum það sjerstaklega
fram, að með almennum og jöfnum tillögum,
nokkrum fiskum af hverjum hlut á vetrar- og
vorvertíð, sem engan þarf um að inuna, sfzt
í góðum fiskiárum, eins og nú er, ætti að
mega ná saman á ári hverju sjóðnum tit
handa eigi minna en 2000 kr. Vjer megum
ekki hætta framsókninni eða gefa oss hvíld,
fyrri en sjóðurinn er orðinn svo öflugur, að-
hann sje fær um að lijálpa að verulegummun
öllum þeim munaðarleysingjum, sem missa
menn sína eða feður í sjóinn við fiskiveiðar í
þessu hjeraði.
Væri höfuðstóllinn 20 þús. kr., yrðu árs-
vextirnir um 800 kr., og er bersýnilegt, að
með því fje mætti sjá mörgum fátækum ekkj-
um sómasamlega borgið, og halda þeim frá
sveit; þá gæti hjálpin orðið ferföld við það,
sem hún hefir verið að undanförnu um mörg
ár. Aður en mjög langt lfður, mun og sjóð-
urinn eiga í vændum mjög verulega aukningu
á höfuðstól sínum, þegar hann verður njót-
andi «Jón Arnasonar legatsins», um 4000 kr.
sem bæjarfulltrúi Jón Arnason ánafnaði sjóðn-
um. Verður þessi sæmdarlega gjöf drjúgur
styrkur til að efla sjóðinn, og væri æskilegt,
að fleiri menn vildu feta fsporþessa heiðurs-
manns, og ráðstafa á sama hátt eigum sínum
eptir sinn dag; gætu slíkir menn átt það víst,
að fje þeirra mundi á ókomnum tíma bera
blessunarríka ávexti.
þjer sjómenn í Kjalarnessþingi, víkizí nú
aptur drengilega við þessu nauðsynjamáli; gef-
ið sjóðnum 3 fiska eða fleiri af hverjum hlut
á vetrarvertíð og á vorvertíð, og gleðjið með
því þurfandi ekkjur og börn stjettarbræðra
yðar. Sjáið til, að öll byggðarlögin verði að
þessu sinni vel samtaka, og að enginn, sem
drottinn gefur góðan afla úr sjó, skorist und-
an að leggja sinn skerf í þessa guðskistu.
Við vonum, að góðir menn muni til verða f
öllum veiðistöðvum og byggðarlögum hjeraðs-
ins, að taka að sjer forgöngu þessara sam-
skota; að þeir, sem í fyrra reyndust góðir
liðsmenn í þessu efni, muni og reynast það
nú, og að þar sem samskot fórust fyrir í
fyrra, muni þau ganga því greiðlegar og fús-
legar í ár. Öll samskot og gjafalistar óskast
á sfnum tíma send undirskrifuðum bæjarfó-
geta sem gjaldkera sjóðsins eða sýslumann-
inum í Hafnarfirði.
í umboði stjórnarnefndar fiskimannasjóðsins í
Kjalarnessþingi.
Á sumardaginn fyrsta 1889.
Hallgrímur Sveinsson. Halldór Daníelsson,