Ísafold - 13.07.1889, Side 2

Ísafold - 13.07.1889, Side 2
282 gert. það er meining mín, að allvíða mætti gera meira en gjört er, ef iðni og fylgi væri beitt; einknm er það áríðandi, að herða eptirlitið með hreppsnefndum. |>að er ekki lítið komið undir samtökum í þessu, sem flestu öðru. því er það áríðandi, að þar sem tvö eða fleiri sýslufjelög liggja saman, og eitt hefir mikið dýrapláss, eða afrjettir liggja á milli hjeraða, að allir sjeu sem bezt sam- taka og að ekki einu sveita- eða sýslufjelagi líðist hirðuleysi gagnvart öðru. Síðan tilskipun um sveitastjórn 4. maí 1872 kom í gildi, eru það hreppanefndir, sem eiga að sjá um refaveiðar, en yfirumsjónina hafa sýslunefndir, og þær hafa vald til að semja reglugjörðir um refaveiðar; ákvæðin geta þær haft nógu ströng. En svo kemur til skoðunar, hvaða vald hafa sýslunefndir til, að leggja á svo þungar sektir, að þær verði tilfinnanlegar þeim, sem brýtur, og öðr- um til viðvörunar? það mun jafuan reynast erfiðleikum bundið fyrir sýslunefnd, að fá sektum fullnægt. Hjer þarf ný lagaákvæði, svo að mál, sem rísa út af brotum í þessu efni, mætti reka sem opinber lögreglumál. það mundi ekki af veita, að sýslunefndir mættu ráða skyttur og vökumenn úr öðrum hreppum upp á kostnað hreppanna, þar sem grunur liggur á um hirðuleysi. þetta var gert í fjárkláðanum síðasta, og hafði ekki svo lítil áhrif. En svo kemur annað. það getur orðið nýtt fjárspursmál. það er, að launa skyttum betur en verið hefir, svo að það komi upp duglegar skyttur, og valið verði úr þeim, og að ekki þurfi að ráða fyrir skyttur gagns- eða dáðlaus vesalmenni, sem opt eru ekki til annars enn að eyða fje og gera illt verra. þennan starfa þarf að launa svo vel, að um hann sje sótt, en ekki eins og nú gengur, að hreppsnefndir verða að ganga, eða rjettara sagt skríða berhöfðað- ar og tilbiðja, ef til vill, trjegoð, af því að ekki er á öðru völ. það eru mörg dæmi þess hjer á Suðurlandi, að einstöku menn hafa sýnt framúrskarandi dugnað og elju við dýraveiðar, en þó orðið að lifa við skort, og aldrei safnað svo miklu fje, að þeir hafi get- að keypt sjer valin verkfæri í hendur. En þeim, sem fram úr sköruðu í þessu efni, ætti að veita verðlaun af almannafje, eða þá sýslusjóðum. Næst vorveiðum til að eyða refum er eitrunin. það þarf annað en kasta höndunum til þess. Eitrið mun opt vera lje- legt og lítil alúð lögð á verkið. Bezt mundi verða, að sýslunefndirnt.r pöntuðu eitrið og útbýttu þvf til hreppanna, og útnefndu menn- ina, sem ættu að sjá um verkið í hverjum hreppi, og að þessir menn gæfu sjerstaka skýrslu um eitrunina og árangurinn af henni. það má furðu gegna, að enn á þessum tím- um skuli mega óá'talið og eptirlitslaust af allra hálfu ala upp refi hjer á landi sem önnur húsdýr. þetta ætti engum að leyfast nema dýraskyttum einungis um þanu tíma, sem þörf er á, að nota melrakkana við refa- veiðar, og sem undir engum kringumstæð- um getur orðið lengur en til júlímánaðar- loka. Svo ætti ekki að borga fyrir nokkurt dýr, yngra nje eldra, af vordýrum, sem ekki væri afhentur hreppsnefndum belgurinn af. þeir menn hljóta að vera fæddir með daufri sálarsjón eða þá blindir af eigingirni, sem eru að ala þessa meingripi upp, og leggja það á hættu fyrir Iftílfjörlega hagsmunavon, sem orðið getur náunganum að stóru fjártjóni. það er hægt að sanna, að þessum heimaöldu dýrum hefir verið sleppt, og almannarómur, að það verði verstu bitdýrin. »Seint mun tóa tryggð». það er ósamrýmanlegt, að vilja heita heiðarlegur maður, en fórna þó sauðum annara og sóma sjálfs sín. Sleppi dýrin, sem ætíð getur komið fyrir, er við því búið, að þar af fljóti óbeinlínis sauðaþjófnaður á hæsta og grimmdarlegasta stigi. Er þá óþarft að taka í taumana, og skerpa eptirlitið ? Hitavjelar i sveitabæi. í 27. tbl. ísafoldar þ. á. getið þjer þess, herra ritstjóri, eptir bendingu frá ónafn- greindum lækni, að ritstjóri læknatímarits- ins «Ugeskr. for Læger» vari menn við brúk- un carbon-natron-ofna. Læknir þessi á þakk- ir skildar fyrir bendinguna; «ekki veldur sá, er varar». — þjer getið þess jafnframt, að jeg hafi í grein minni um ofnana drepið á hættuna, sem af kolsýrunni gæti hlotizt, án þess jeg hafi álitið hættuna verulega. Hvað þessu viðvíkur, þá áleit jeg það nægja, að geta þess, að kolsýran væri «banvæn lopt- tegund, og að gjalda þyrfti varhuga við, að ganga vel frá ofnpípunni». Jeg skil ekki í að nokkur maður geti dregið af þessum orð- um mínurn,. að jeg hafi ekki álitið hættuna verulega, það er að segja, ef brugðið væri út af reglum þeim um notkun ofnanna, sem ofnasmiðurinn hefur lagt fyrir. Aptur á hinn bóginn hafa ofnar þessir reynzt mjer alveg hœttulausir, ef fylgt er brúkunarreglum ofna- kaupmannsins. það þarf annars ekki að leita það upp í dönsku læknariti, að slys hljótist af ofni. það mun mega finna það meðal almennra frjetta í 10. til 20. hverju tölublaði danskra dagblaða, #ð einn maður eða fleiri hafi dáið, eða verið dauða nær, af kolastybbu úr almenn- um vindofnum, eða glóðarkerum. Kolsýr- ingur (kol-oxyd), sem gufar út úr vindofni, sem kolum er brennt í, þegar snerilnum á ofnpípunni er snúið fyrir, er engu hættu- minni, en kolsýran af carbon-natron, og hef- ur orðið mörgum manni að fjörtjóni. það munu fáir hlutir vera, sem ekki geta valdið tjóni á einhvern hátt, ef þeír eru ranglega brúkaðir. Jeg vil hjer nefna hættu þá, sem orðið getur af steinolíulömpum, ef óvarlega er með þá farið; enda man jeg það, að marg- ir voru smeykir við steinolíulampa, þegar fyrst var farið að brúka þá hjer á landi; nú heyr- ist sjaldan talað um hjer á landi, að stein- olía 3je hættulegur ljósmatur, og fara sumir helzt til óvarlega með hana. þetta gjörir vaninn; menn venjast hættunni, gleyma henni og verða skeytingarlausir. þetta er mjög illt; steinolíulampar geta sprungið, ef óvar- lega er með þá farið, og má opt lesa um það í dönskum og öðrum útlendum frjetta- blöðum, að stórslys hafi orðið af þeim. þetta gæti einnig orðið hjer eins og annarstaðar, og er því jafnan bezt, að fara varlega með voðann. I áminnztri grein yðar getið þjer þess einn- ig, herra ritstjóri, að innanríkisráðherra Prússaveldis hafi lagt fyrir amtmenn sína, annaðhvort, að banna sölu á carbon-natron- ofnum, eða vara menn sterklega við þeim. Eyrir því skrifaði jeg verksmiðjueígandanum, og beiddi hann að skýra mjer frá, hvort bann þetta væri rjett hermt, og hefir hann í brjefi til mín tekið fyrir, að slíkt bann, sem talað er um 1 27. blaði ísafoldar, hafi út gengið frá Prússastjorn, en beiðzt, að þjer vilduð taka eptirfarandi grein í yðar háttvirta blað ;• «Carbon-natron-ofna má nota í opnum hús- um, þar sem nægur súgur er, án þess að. hafa ofnpípu til að veita burtu loptlegund þeirri, er myndast, er eldsneytið brennur. f læstum berbergjum, sem menn eru í að stað- aldri á daginn, má því að eins nota ofnana, að pípa sje viðhöfð til að veita burtu lopt- tegund þeirri, er myndast, er eldsneytið brenn- ur. I svefnherbergi má alls ekki kynda ofn- inn að nóttunni, þar lífsloptið, sem er í her- berginu, minnkar við það um of. — Sökum þess, að corbon-natron-ofnar eru svo handhægir og hagkvæmir, hefir það borið \ ið, að menn hafa orðið skeytingarlausir með notkun þeirra, svo að menn hafa kynnt þá í svefnstofum án nokkurrar ofnpípu. Fyrir því hefur inn- anrikisráðherra Prússa í opnu brjefi varað almenning við að brúka ofnana pipulausa í íveruherbergjum, en það er einmitt hið sama og carbon-natron-fjelagið r Drcsden skýlaust hefir tekið fram í leiðarvísi sínumn. p. t. iieykjavik 0. júlí 1889. Bogi P. Pjetursson. A 1 þ i n g i. iii. Lárus Halldórsson prestur, 2. þing^ maður Suður-Múlasýslu, hefir tilkynnt, að hann sje óvæntanlegur til þings í þetta sinn, sakir heilsubrests. Ný frumvörp. þessum 13 hafa þing- menn enn bætt við frumvarparolluna: 25. Um uppfræðing barna í skript og reikningi, viðauki við lög 9. jan. 1880. Frá Arna Jónssyni og Sigurði Stefánssyni. 26. Um brúargjörð á þjórsá. Sighv. Arna- son. 27. Um að meta til dýrleika nokkrar jarð- ir í Vestur-Skaptafellssýslu. Olafur Pálsson. 28. Um aðflutningsgjald á vefnaðarvöru, fatnaði, sætindavöru, glysvarningi, tilbúnu viðmeti m. m., og um afnám lausafjárskatts. Jón Jónsson (N.-þing.). 29. Um hundahald á lslandi. J. Jónassen, þorst. Jónsson og þorv. Kjerúlf. 30. Um útflutningsgjald af fiski og lýsi, breyting á lögum 4. nóv. 1881. Sighv. Árna- son. 31. Um ábúðarskatt. Sighv. Arnason. 32. Um lausn frá árgjaldsgreiðslu frá prestakalli (Laufási). Sigurður Stefánsson. 33. Um laun íslenzkra embættismanna, breyting á lögum 15. okt. 1875. Sigurður Stefánsson, Sigurður Jensson, þorlákur Guð- mundsson, Jón Jónsson (N.-þing.) og Árni Jónsson. 34. Um breyting á þingsköpum alþingis. Fr. Stefánsson og Jón Ólafsson. 35. Stjórnarskráin. Flutningsmenn Sig- urður Stefánsson, Jón Jónsson (N.-þing.), Eir. Briem, Páll Briem, þorvarður Kjerúlf. 36. Um gjald af aðfluttu smjöri og við- meti. Arni Jónsson og Ólafur Briem. 37. Um löggilding verzlunarstaðar að Stapa í Snæfellsnessýslu. Páll Briem. Pallin lagafrumvörp. Kjögur eru fall- in, öll þingmannafrumvörp. 1. Um læknisdæmi í Dalasýslu og Bæjar- hrepp í Strandasýslu. Fjell í efri deild, þar sem það var upp borið. 2. Um brúargjörð á þjórsá og Ölvesá, frá þingm. Gullbringu- og Kjósarsýslu. Fór fram á að nema úr lögum nýju lögin um brúar-

x

Ísafold

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.