Ísafold - 03.08.1889, Qupperneq 1

Kemur út á miðvikudögum og
laugardögum. Verð árgangsins
(l04arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir miðjan júlímánuð.
ÍSAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin viö
áramót, ógild nema komin sje
til útgefanda fyrir i.okt. Af-
greiðslust. f Austurstrœti 8.
XVI 62. j
Reykjavík, laugardaginn 3. ágúst.
1889.
Lang-greiðast og áreiðanlegast
kemst jsafold að staðaldri til kaupenda i
nærsveitunum með þvi móti að þeir muni
tyrst og fremst eptir að vitja hennar sjálfir
á afgreiðslustofunni (Austurstr. 8) þegar
þeir eru hjer á ferð, og i annan stað að
Játa taka hana þar hvenær sem þeir vita
af ferð þess á milii. Burðavgjald er ekki
sparað.
Stjórnarskrármálið á alþingi.
Um það geta verið og hafa verið skiptar
skoðanir meðal fylgismanna stjórnarskrárend-
■urskoðunarinnar, hvort rjettara er, eptir því
sem stjórnin hefir komið fram í því máli, að
halda fram óbreyttu því sem þingið eða neðri
-deild hefir einu sinni komið sjer saman um,
eða breyta til og leita hófanna til samkomu-
lags með Iíklegum tilslökunum í þeim atrið-
um, er eigi snerta verulega aðalmerg málsins,
færslu stjórnarinnar inn í landið í hinum sjer-
stöku málum.
Hugsunarrjettast er það, að koma ekki
fram með neinar tilslakanir meðan hinn
málsparturiun lætur ekki á öðru bóla en ein-
tómum þvergirðing. En í framkvæmdarlíf-
inu verður opt og tíðum eins hollt og affara-
sælt að rígbinda sig ekki eingöngu við það
sem er hugsunarrjett, heldur miða við hitt,
hvað helzt muni bera eptiræsktan árangur.
Neðri deild hefir nú tekið það ráðið, að
breyta frumvarpinu frá 1887 í nokkrum at-
riðum, þeim er helzt hefir mátt skilja á
andmælendum endurskoðunarinnar að þeir
vildu hafa öðruvísi, en án þess að fara þó
ofan af kröfunum um alinnlenda stjórn í
hinum sjerstöku málum, Er málinu þannig
haldið áfram ekki einungis í «líka stefnu» og
á undanförnum þingum, eins og þingvalla-
fundur orðaði áskorun sína í fyrra, heldur
í rauninni í sömu stefnu að aðalatriðunum
til. jpó eru tilbreytingarnar svo mikilvægar,
að hinn þjóðkjörni minni hluti, sem var á
þingi 1887, hefir nú gengið saman um helm-
lng» og mótspyrna þeirra örfáu, sem eru
málinu andvígir í neðri deildinni, var nú
miklu daufari en síðast.
Nú er eptir hið þröngva hlið gegn um efri
deild.
Hlutkestið um forsetakostninguna í efri
deild — einn hyrningarsteinninn undir stjórn-
arskipun vorri eptir hinni núgildandi stjórn-
arskrá! — rjeð því í þetta sinn, að hinir
konungkjörnu þingmenn ráða lögum og lofum
í deildinni í sumar, og þar með raunar á öllu
þinginu, ef þeir vilja. Satt er bezt að segja
nm það, að þeir hafa engan veginn misbeitt
þessu valdi sínu sem flokkur út af fyrir sig
á þessu þingi. En það hefir heldur ekki
reynt svo mikið á það enn. f>að er fyrst,
þegar kappsmál koma þar á dagskrá, að til
þess kemur. En kappsmál hefir stjórnar-
skrármálið verið fyrir þeim hingað til,
sem nú eru konungkjörnir, — á síðasta þingi
svo mikið kappsmál, að þeir neyttu afls at-
kvæðis til að draga það go nærri því kæfa
það í nefnd.
Tilslökun og samkomulagsviðleitni neðri
deildar ætti nú að hafa þau áhrif, að þeim
hyrfi öll freisting til að beita slíkum tökum.
Virðist eigi rnega minna í móti koma, en að
svara því af alúð, meðhöndla málið skaplega
og koma að minnsta kosti fram með einhver
sennileg samkomulagsskilyrði af sinni hálfu.
Ekki er að örvænta, að það kynni að geta leitt
til frekari málamiðlunar, og óvíst er að hinn
þjóðkjörni flokkur bjóði betri kosti síðar, ef
nvi er slegið bendi á móti miðlunartilraunum
hans. Hitt er vissulega fullsjeð, að ekki
hverfur hann frá kröfu sinni um þannig lag-
aða stjórnarbót, sem haldið hefir verið fram
nú svo mörgum árum skiptir á nýjan leik.
f>jóðin hefir sýnt sig æ staðfastari í því á-
formi, sem lengra hefir liðið, og lætur sízt
bilbug á sjer finna, ef eintómu þrái er beitt
í móti.
A lþ i ngi.
x.
Lög frá alþingi. f>essi lög hefir verið
lokið við á þinginu frá því síðast.
IX. Lög um styrktarsjoði lianda alþýðu-
fólki.
1. gr. í hverjum kaupstað og hreppi á
landinu skal stofna styrktarsjóði handa
heilsubiluðu og ellihrumu alþýðufólki.
2. gr. Sjóði þessa skal stofna á þann
hátt, að allir karlar og konur, sem eru
fullra 20 ára og ekki 6o ára, og eru hjú,
þar á meðaí börn hjá foreldrum,
eða þeir sem vinna fyrir sjer í lausa-
mennsku, skulu preiða á ári hverju, karl-
maður i kr. og kvennmaður 30 a. þ>ó
skulu undanþegnir gjaldi þessu fjelausir
menn, sem fyrir ómaga eða ómögum
hafa að sjá, sem og þeir, er fyrir heilsu-
brest eða af öðrum ástæðum eigi geta
unnið fyrir kaupi; sömleiðis þeir, sem
á einhvern hátt hafa tryggt sjer fje til
framfærslu eptir að þeir eru orðnir 65 ára
að aldri.
3. gr. Gjald þetta greiðist fyrir hvert liðið
vistarár, á þann hátt, að hver húsráðandi
inni gjaldið af hendi fyrir alla, er hjá
honum hafa heimili haft það ár, og gjald
skyldir eru, en rjett er húsbændum að
halda gjaldi þessu eptir af kaupi þeirra,
er vinna hjá þeim.
4. gr. Hreppsnefndir skulu fyir lok
marzmánaðar ár hvert senda viðkomandi
hreppstjóra skýrslu um alla þá, sem gjald-
skyldir eru í hreppnum eptir lögum þess-
um, en í kaupstöðum semja 3 menn, er
bæjarstjórnin kýs úr sínum flokki, skýrsl-
ur þessar og senda þær fyrir sama tíma
til oddvita bæjarstjórnarinnar; gefa skal
hlutaðeigendum kost á, að kynna sjer
skýrslur þessar fyrri hluta aprílmánaðar.
5. gr. Nú álítur einhver sig ranglega
talinn á gjaldskrá, er honum þá rjett að
kæra það mál fyrir hlutaðeigandi hrepps-
nefnd eða bæjarstjórn, er hefir fullnaðar-
úrskurð f þvf.
6. gr. 1 kaupstöðum skulu bæjarfógetar
en f sveitum hreppstjórar innheimta gjald-
ið á framtalsþingum á vorin, og koma
því á vöxtu í aðaldeild Söfnunarsjóðsins.
Fyrir ómak sitt ber þeim 40 „ afhinu inn-
heimta gjaldi.
7. gr. Hin fyrstu 10 ár, eptir að slíkur
sjóður er stofnaður í hverju sveitarfjelagi,
leggst hið árlega gjald allt við höfuðstól-
inn, ásamt öllum vöxtum, en frá þeim
tíma leggst það aðeins Itálft við höfuðstólinn
og hálfir vextirnir, en hinum helmingnum af
hinu árlega gjaldi og vöxtunum skal árlega
úthluta; skulu bæjarstjórnir og hrepps-
nefndir úthluta upphæð þessari heilsulitlum
og ellihrumum fátæklingum, sem heimili
eiga i sveitarfjelginu og eigi þiggja sveit-
■ rstyrk, án tillits til, hvar þeir eiga fram-
færslusveit, enda sjeu þeir eða hafi ein-
hverntíma verið i þeim sijettum, sem gjald-
skyldar eru til styrktarsjóðanna.
8. gr. í kaupstöðum skulu bæjarfóget-
ar, en í hreppunum hreppstjórar, hafa á
hendi reikningshald sjóðanna, og geyma
eignarskilríki þeirra. Reikningar sjóðanna
fyrir hvert ár skulu fyrir lok janúarmán-
aðar sendir hlutaðeigandi bæjarstjórn eða
hreppsnefnd, og kýs bæjarstjórnin eða
hreppsnefndin svo menn til að endurskoða
þá. Verði nokkur ágreiningur um at-
hugasemdir endurskoðenda, fellir hlutað-
eigandi amtmaður úrskurð um reikning-
inn, þar sem kaupstaðirnir eiga hlut að máli,
en sýslunefnd úrskurðar reikningana úr
hreppunum. í kaupstöðum sendir bæjar-
stjórnin amtmanni árlega skýrslu um hag
styrktarsjóðanna; sams konar skýrslu send-
ir hreppsnefndin til oddvita sýslunefndar-
innar.
q. gr. Amtmenn hafa í kaupstöðum
og sýslunefnd í hreppunum eptirlit með,
að lögum þessum sje flýtt.
10. gr. Gjald þetta má taka lögtaki
samkvæmt lögum 16. des. 1885.
X. Lög um bre.yting á tilskipun um
pástmál 26. febr. 1872 og lögum 15. okt.
1875 um breyting á sömu tilskipun.
1. gr. Sendingar, sem eru prentað mál
í krossbandi eða með einbrugðnu bandi,
mega vega allt að 5 pd. Burðareyrir
fyrir þær skal vera 3 aurar fyrir hver 10
kvint eða minni þunga
2. gr. Böggulsendingar, sem sendar
eru með póstskipunum hafna á milli á
íslandi og ekki þarf að senda neitt yfir
land, mega vega allt að 10 pd. Burðar-
eyrir fyrir þær sendingar skal vera 10
aurar fyrir hvert pd. og 5 a. að auki í
ábyrgðargjald fyrir hverjar 100 kr. eða
minna af verði sendingarinnar, ef verð er
tiltekið. Undir tilvísunarbrjef við slíka
böggla greiðist að auki venjulegt burðar-
gjald, ef brjefið er lokað. *
3. gr. Burðareyrir fyrir lokaða böggla,
sem sendir eru með landpóstum frá vet-
urnóttum til sumarmála, skal vera 25 a.
fyrir hver 25 kvint eða minni þunga.
4. gr. Með lögum þessum eru lög nr.
21, 4. nóv. 1881, úr lögum numin.
XI. Lög um breyting á 1. gr. í lögum
wn skipun prestakalla 27. febr. 1880.
Klippstaðar prestakall, sem áður var
Klippstaðar-og Húsavíkursóknir, skal hjer-
eptir vera sjerstakt prestakall. Brauði
þessu leggjast 200 kr. úr landssjóði.
f>essi breyting á prestakallalögunum
kemur eigi til framkvæmdar fyr en við
næstu prestaskipti í Dvergasteins og Desj-