Ísafold - 24.08.1889, Blaðsíða 3

271
1
ýmsum fjáryeitingum, er ágreingur varð um
á þinginu eða eru ný-uppteknar:
Húnvetningar fengu frest á afborgun á
afborgun hallærisláni árið 1890.
Til bvmaðarskóla veitt á ári 10,000 kr. alls.
J>ar af til Olafsdalsskóla 2500, til Hólaskóla
3500, til Byðaskóla 2000, og til Hvanneyr-
arskóla 2000.
Til gufuskipaferða, slíkra sem nú eru, veitt
á án 9000 kr., til aukinna strandferða sömu-
leiðis 9000 kr., styrkur til ísfirðinga til að
halda uppi gufubátsferðum á Yestfjörðum
3000, og til umráða landshöfðingja til að
styrkja innlent gufuskipafjelag, síðara árið
7000.
Til læknis í jjpingeyjarsýslu, austan Jökuls-
ár, 1000 kr. hvort árið.
Bráðabyrgðaruppbót á Gufudalsprestakalli
til húsabygginga á staðnum, 300 kr. hvort
árið.
Kvennaskólunum veittar 4,900 kr. hvort
árið : Bvíkur 1500 kr. (þar af 300 kr. í öl-
musur til sveitastúlkna), Ytri-Byjar 1000 og
Laugalands 1000, og þar að auki 1400 kr.
handa brtðum síðastnefndu skólum, er skipt-
ist milli þeirra eptir nemendafjölda, þar af
500 til námsmeyja.
Til hins fyrirhugaða kennara við stýri-
mannaskólann til að búa sig erlendis undir
stóðu sína, 800 kr. fyrra rtrið.
Til að fullgjöra fangaklefa á Byrarbakka,
200 kr. fyrra árið. Styrkur til síra Odds
Glslasonar til að halda áfram að leiðbeina
mönnum í ýmsu, sem lýtur að sjósóknum
og fiskiveiðum, 300 kr. hvort árið. Til að
leggja járnþak rt Prestsbakkakirkju rt Síðu,
750 kr. fyrra árið. Til að gefa út þýzka
málmyndalýsing endurbætta á íslenzku, 200
kr. fyrra árið.
Til styrkveitingar námspiltum við Möðru-
vallaskóla, 500 kr. hvort rtrið.
Til þjóðvinafjelagsins 400 kr. hvort árið.
Til deildar hins íslenzka Bókmenntafjelags
í Reykjavík 1000 kr. hvort árið.
Til hins ísl. náttúrufræðisfjelags til að
koma á fót náttúrugripasafni handa almenn-
ingi, 400 kr. hvort árið.
Til Árna Thorlacius 200 kr. hvort árið.
Til Katrínar þorvaldsdóttur, ekkju fyrv.
bókavarðar Jóns Arnasonar, 200 kr. hvort
árið.
Uppbótin á Reykjavíkurbrauði, 800 kr.
var felld aiður, vegna prestaskiptanna. Styrk-
ur til Edílons Grímssonar og Erl. Zakarías-
sonar ekki veittur, og ekki haldur til jarð-
yrkju-aðstoðarmanns fyrir landl. Schierbeck.
Búnaðarskólinn á Hólum. í neðri
deild kom |>órarinn Böðvarsson fyrir skömmu
fram með þingsályktunartillögu um að skora
á landsstjórnina, að staðfesta ekki að svo
stöddu sameining f>ingeyjarsýslu eða Eyja-
fjarðarsýslu við »hinn svo nefnda búnaðar-
skóla á Hólum í HjaltadaU. þegar efri
deildar menn urðu þess vísari, komu þeir sex
(meiri hlutinn) fram með þingsályktunartil-
lögu í gagnstæða átt : vildu láta efri deild
skora á stjórnina, að staðfesta hina fyrir-
huguðu sameiningu.
Tillaga J>ór. Böðvarss. var felld í gær
í neðri deild með 11:9 atkv., eptir að
landshöfðingi og margir norðan-þingmenn-
irnir höfðu mælt fastlega á móti henni, en
hin tekin aptur í dag í efri d., sem óþörf.
Stjórnarskrármálið. Nefndin í efri
deild skilaði málinu aptur samdægurs, ósam-
dóma um skipun efri deildar : minni hlutinn
(E. Th. J. og J. A. Hjalt.) með því að hafa
hana alla konungkjörna, en meiri hlutinn
amtsráðskjörna að -J, en konungkjörna að J-,
og varð sú tillagan ofan á við 3. umr. í fyrra
dag með 8, 9 og 10 atkvæðum samhljóða,
eptir að uppástunga minni hlutans var fallin
með 7 atkv. gegn 4.
J>essir 4, sem greiddu atkvæði með því, að
hafa efri deild alla konungkjörna, voru Arnlj.
Olafsson, E. Th. Jónassen, Jón A. Hjaltalín
og L. E. Sveinbjörnsson ; hinir allir á móti.
Bn úr því að sú uppástunga var fallin,
greiddu þeir B. Th. J. og J. A. H. og fleiri
konungkjörnir atkvæði með hinu, að hafa
hana amtsráðskosna að f.
Með 7 atkv. gegn 4 var frumvarpið sam-
þykkt þannig breytt og afgreitt til neðri
deildar. Voru að eins 3 konungkjörnir á
móti: Arnlj. Olafsson, Arni Thorsteinsson og
Júlíus Havsteen, og 1 þjóðkjörinn: Sighvatur
Arnason.
Landshöfð. tók eigi annan þrttt í umræð-
unum í þetta sinn, en að hann út af áskorun
frá Jóni Olafss. kvaðst eigi geta sagt af eða
á um það, hvort. stjórnin mundi fella sig við
amtsráðskjörna efri deild (að f), en kvaðst
þó ímynda sjer, að hún mundi leggja minni
áherzlu á samsetning deildanna, heldur en
lilutdeild konungs í löggjafarvaldinu og fyrir-
komulagið á framkvæmdarvaldinu.
I neðri deild kemst málið eigi á dagskrá,
til einnar umræðu, fyr en á mánudag (26.),
þinglokadaginn, og dagar því sjálfsagt uppi.
Er álit fram komið að eins frá minnihlutan-
um í nefndinni, Sigurði Stefánssyni einum,
og vill hann hafa frumvarpið aptur í samt
lag hjer um bil eins og það fór frá neðri
deild 1 sumar, en þó aðhyllast amtsráðskosn-
ingar til efri deildar að f, en 4 sje konung-
kjörinn.
Meiri hlutimi í stjórnarskrárnefndinni í
neðri deild, þeir Eirikur Briem, Jón Jónsson
1. þm. N.-M., Jón Jónsson þm. N.-jp., Prtll
Briem, þorleif Jónsson og þorvarð Kjerúlf,
þ. e. allir nema Sig. Stefánsson, hafa í dag
komið fram með svo látandi þingsályktunar-
tillögu :
»Neðri deild alþingis skorar á ráðgjafa ís-
lands, að leggja fyrir næsta alþingi frumvarp
til stjórnarskipunarlaga um hin sjerstaklegu
málefni Islands, er veiti Islandi innlenda
stjórn í hinum sjerstaklegu málefnum þess
með fullri ábyrgð fyrir alþingi, og þar sem
tekið verði svo mikið tillit til vilja þingsins
og þjóðarinnar, sem framast má verða«.
Sömuleiðis hefir í dag öll stjórnarskrár-
nefndin í efri deild, þeir Jón A. Hjaltalín,
E. Th. Jónassen, F. S. Stefánsson, Jón Ó-
lafsson og Skúli þorvarðarson, komið fram
með svo látandi þingsályktunartillögu :
»Efri deild alþingjs skorar á stjórnina að
leggja fyrir alþingi 1891 frumvarp til nýrrar
stjórnarskrár um hin sjerstaklegu málefni ís-
lands, svo lagað, að þar sje tekið það tillit,
er stjórnin sjer sjer framast fært, til óska
alþingis um innlenda stjórn með fullri ábyrgð
fyrir alþingi«.
Yfirskoðunarmaður landsreikninganna
1888 og 1889 af hálfu neðri deildar var
endurkosinn í gær Páll Bríem, með 11 atkv.
Gr. Thomsen hlaut 9.
Gæzlustjórar söfnunarsjóðsins- Efri
deild kaus til þess í fyrra dag amtmann E.
Th. Jónassen, neðri deild í gær adjunkt
Björn Jensson.
í>ingsályktunartillögur þessar eru
ennfremur samþykktar :
9. Um að eimingis hinn íslenzki texti lag-
anna verði staðfestur af konungi. (Samþykkt
af brtðum deildum alþingis).
»Alþingi skorar rt ráðherrann, að hlutast
til um, að einungis hinn íslenzki texti af
lögum alþingis verði hjer eptir staðfestur af
konungi«.
10. Tillögur yfirskoðunarmanna við lands-
reikningana 1886 og 1887. (Samþ. af báðum
deildum).
Alþingi ályktar, að skora á landsstjórnina,
að hlutast til um :
1. Að framvegis, þegar hinir sjerstöku reikn-
mgar fyrir tekjum landssjóðs tilfæra ein-
hverjar upphæðir sem eptirstöðvar, þá fylgi
þar ineð skýrsla um, hvar þær standi, og
hverjar ráðstafanir hafi verið gjörðar til að
innheimta þær.
2. Aðöllum landssjóðslánum tileinstakra manna
verði smámsaman eptir atvikuin breytt í
afborgunarlán, og að engin slík lán verði
I framvegis veitt úr viðlagasjóði, nema gegn
I árlegri afborgun, í lengsta lagi 28 ára.
3. Að brunabótagjald fyrir hús embættismanna
utan Reykjavíkur, sem veðsett eru lands-
sjóði, verði til tryggiugar fyrir hann greitt
af embættislaunum þeirra.
4. Að fyrv. háyfirdómara Jóni Pjeturssyni, er
fengið hefir 200 kr. styrk til að gefa út
kirkjurjett, verði settur hæfilegur frestur
til að ljúka við útgáfuna, ella verði honum
gjört að skyldu að endurborga styrkinn.
Alþingi verður slitið mánudag 26.
þ. m.
jpjóðvinafjelagið. Alþingismenn hjeldu
aðalfund þess í fyrradag. Varaforseti, Eiríkur
Briem, sem boðaði til fundarins og stýrði
honum í fjarveru forseta, skýrði frá fram-
kvæmdum fjelagsins um síðustu 2 ár. —
Reikningar þess um árin 1887 og 1888 voru
lagðir fram og úrskurðaðir. Um öunur fje-
lagsmálefni urðu litlar umræður. Forseti
fjelagsins var endurkosinn Tryggvi Gunnars-
son með 13 atkvæðum, varaforseti Eiríkur
Briem með 25 atkvæðum. I forstöðunefnd
voru kosnir alþm. sjera Benedikt Kristjáns-
son með 15 atkv,, landritari Jón Jensson
með 14 atkv. og próf. þórarinn Böðvarsson
með 13 atkv. (í stað Jóns Ólafssonar, Páls
Briem og |>orleifs Jónssonar). Endurskoð-
endur voru kosnir Indriði Einarsson revisor
með 14 atkv. og Björn Jensson með 13 atkv.
Embættisprófi við prestaskólann luku í
gær þessir 9:
Eink. Stig.
Guðm. Guðmundsson . . . . . I. 47.
Guðm. Helgason . . . ... I. 47.
Jón Finnsson . . . . ... I. 47.
Kjartan Helgason . ... I. 47.
Magnús Blöndal Jónsson ... I. 45.
Ólafur Helgason . . . . . . I. 45.
Ólafur Sæmundsson . . . . . II. 37.
Benidikt Eyjólfsson ... II. 27.
Einar Thorlacius ... II. 27.
Verkefni í skriflega prófinu:
Biflíuþýðing: Lúk. 7, 24.—30.
Trúfræði: Að lýsa kenningu lútersku kirkj-
unnar um frumstöðu mannsins og hinum
helztu frábrugðnu kenningum um það efni.
Siðfræði: Hvaða siðferðisleg málefni varða
bæði ríki og kirkju, og hvaða samband