Ísafold - 06.11.1889, Side 3

355
því yfir, að forboð stjórnarinnar bæri í heiðri
að hafa, og allir skyldu hafa hægt um sig
og snúa heimleiðis aptur. Honum var hlýtt
þegar í stað vandlega; —en upp frá þeirri
stundu var eins og slitnuð væri afltaugin í
öllum mætti hans og áhrifum A lýðinn.
Stjórnin hafði óvart knúð hann til að sýna,
hvað hann ætlaði sjer í raun og veru. Undir
eins og það var bert orðið, að hann ætlaði
sjer ekki að láta hart mæta hörðu, rjenaði
geigurinn í Englendingum. Og þegar
landar hans sáu, að ekki varð meira úr því
högginu, sem hátt var reitt, vir öllum svigur-
mælunum og æsingaglamrinu, en að hann hörf-
aði undan hinu fyrsta lögreglustjórnarforboði,
þá misstu þeir traustið á forustu hans.
Stjórnin færði sig upp á skaptið. Hún
snaraði O’Connel í varðhald og nokkrum nán-
ustu fylgismönnum hans, og Ijet lögsækja þá
fyrir undirróður til fjandskapar við lög og
landsstjórn. Dómkviðurinn var skipaður tóm-
um prótestöntum, og urðu kaþólskir menn
æfir við. O’Connell var dæmdur í 1 árs
fangelsi og 36,000 kr. sekt. Hann skaut
málinu til hæstarjettar, en það var efri mál-
stofan í þinginu enska. Hann ritaði löndum
sínum ávarp úr varðhaldinu; þar komst hann
svo að orði meðal annars: »Hver sá, er raskar
hót friði og spekt, er fjandmaður minn og
fjandmaður Irlands«. Irar hlýddu og biðu
dóms spakir og stilltir. Að lögum átti hver
þingmaður í efri málstofunni atkvæði um
dómsúrslitin, en þeirri reglu hafði fjdgt verið
langalengi, að láta eigi aðra en Jöglærða efri-
deildarmenn kveða upp dóma. Hinir gerðu
sig líklega til að neyta rjettar síns og greiða
dómsatkvæði í máli O’Connells. Hefðu þeir
gjört það og sakfellt hann með þingsályktun,
mundi það hafa orðið til þess, að þjóðhylli
hans hefði lifnað við aptur. En Englending-
ar voru svo hyggnir, að þeir vöruðust það.
þ>eir Ijetu »laga-lávarðana« fimm dæma eina
sjer, og þeir sýknuðu hann.
Sýknudómur þessi þótti mikil tíðindi á Ir-
landi. þ>að sljákkaði í mönnum ofstækin.
O’Connell var að vísu fagnað forkunnarvel,
er hann kom heim til Irlands eptir að hann
var sýkn orðinn,—með hvers konar viðhöfn:
veizlum, Ijósadýrð, múgmennismálfundum og
hátíðagöngum ; en ríki hans og gengi var á
þrotnm. Heilsan hafði lasnað mjög í gæzlu-
varðhaldinu, og hann varð að neyta síðustu
orku sinnar til að sefa flokkadeilur meðal
sinna manna. Hann talaði á þinginu enska
í síðasta sinn 3. apríl 1846, en var þá sem
örvasa öldungur, og heyrðist varla til hans
nema af næstu bekkjunum. Hann glúpnaði,
og sótti á hann þunglyndi eptir það. Margt
hafði drifið á daga hans í æsku. þá hafði
hann vegið mann í einvígi nauðugur. Hann
fekk trúarvingl út af því og fleiru, er ellin
sótti á hann, og það dró hann til bana.
Ha nn hof suðurgöngu og vildi taka lausn af
páfa, eins og Elosi gerði og fleiri vígamenn í
fornöld, og leita sjer hvíldar og friðar í
ohinni eilífu borg« (Bórn). En. bann audað-
ist á þeirri leið suður í Genúa, 15. maí 1847.
Strandasýslu (norðanv.) 10. okt. »Tíð-
arfar hefir verið hjer gott í surnar og það
sem af er haustinu, eins og annarstaðar.
Eiskiafli er nú góður á Gjögri, en salt fæst
ekki í Kúvíkum, og menn eru einnig í vand-
ræðum með að herða fiskinn; því nú hefir í
mörg ár ekkert rekið af við, sem teljandi
sje, en borðviður, eða annað, sem hafa mætti
í fiskirær, fæst hjer ekki í kaupstaðnum. En
slíkt þykir nú ekki nýmæli hjer á Ströndum
þótt ýinsar nauðsynjavörur fáist ekki í Kú-
víkum, og jeg held að það megi með sanni
segja, að KúviTcur sje ein hin aumasta kaup-
stabarhola á landinu. þessu til sönnunar
mætti geta þess, að í sumar var saltfiskur
borgaður þar með allt að 5 kr. minna fyrir
skippundið og ullarpundið 10 aur. minna
heldur en almennt var við aðrar verzlanir.
En aptur á móti var öll matvara að mun
dýrari þar, en annarstaðar.
Strandasýslu (sunnanv.) 28. okt.: Tíð-
in góð allt til þessa, nema nokkuð vætusamt
nú í 3—4 daga. í gærdag gránaði hjer of
í byggð. Frost og hreinviðri í dag.
Sunnudagur 13. þ. m. varð hjer vart við
dálítinn landskjálpta-kipp, en mjög var það
lítið.
11. þ. m. hjelt Coghill fjármarkað á Borð-
eyri. Thordal hjelt engan markað hjer í Hrúta-
firði, hafði þó boðað hann á þóroddsstöðum ;
þóttist vera búinn að fá nóg, er þar kom.
Hinn 12. þ. m. kom gufuskip á Borðeyri
(Princess Alexandra); fór aptur 14. s. máu.
með 12—1300 fjdr, sem Thordal Atti. Hinn
16. komu 2 gufuskip til Coghill’s; tóku bæð
um 5000 fjár, og nokkra hesta. 2800 fjár
ljet Coghill reka suður á Akranes. Bæði
Coghills skipin komu hjer inn í þoku og barst
þó ekkert á. Gott til minnis. Mörgum
Norðlendingum þykir nú nóg um hina miklu
fjársölu. þeir hrista höfuðið yfir hinum ógur-
lega fjárstraum, sem út úr landinu gengur.
Kjötverðið á Borðeyri er nú: 12, 14 og 15
aura pundið.
Skagafirði, 17. okt. Veðráttan hefir ver-
ið yfir höfuð mjög góð í allt sumar; hag-
stæð heyskapartíð, enda hefir almenningur
heyjað með bezta móti og heyin eru víst
góð og vel verkuð. Allt að þessum degi
hefir veðrið verið ágætt.
Fiskiafli hefir verið næstl. ^ mánnð fremur
góður á firðinum. Síðarihlutaseptbr. vargæfta-
leysi. Kringum 20. sept. kom norðan-illviðr-
iskast, er stóð 3—4 daga að eins.
þ>á lá gufuskip það á Sauðárkrók, er kom
rneð vörur til kaupfjelags Skagfirðmga frá L.
Zöllner í Newcastle. Sama skip kom með
vörur til hr. Sig. E. Sæmundsens, sem keypti
hjer í sýslu í haust sauðfje móti vörum og
peningum fyrir L. Zöllner. A skipinu var
erindreki ýmsra kaupfjelaga, Jón Vídalín.
Verzlun hefir lengi hjer við fjörðinn eigi ver-
ið jafnfjörug með fje, eins og í haust. Keppni
eptir fjenu var mikil; þeir, sem keyptu, voru:
kaupmeunirnir V. Claessen og L. Popp og
faktor Stefán Jónsson á Sauðárkrók, J. Cog-
hill, C. Knudsen og Sig. E. Sæmundsen.
Verð fjárins var: ær kr. 8—10,50, veturgam-
allt 13,00—16,00, tvævetr. sauðir 16,00—
18,00, og eldri 18—19 kr. Pöntunarfjelagið
sendi út nokkur hundruð sauði. Bændur
seldu ákaflega margt, einkum veturgamallt,
af því verðið var svo gott. Eigi get jeg sagt,
hve mörg þúsund fóru úr sýslunni, og væri
fróðlegt að fá að vita það. 29. sept. kom
skip frá L. Zöllner hingað eptir fje Sig. E.
Sæmundsens og pöntunarfjelagsins, og tók
fjeð 30. sept. og 7. okt. á Hofsós og Sauð-
árkrók. Hinn 6. okt. kom annað gufuskip
frá Slimon eptir fje til kapt. Coghill’s, er var
búinn að biða með það á Sauðárkrók í fulla
viku, til mikils skaða, einkum þar sem þá
kom mikið brim, og ókyr sjór, svo að ekki
varð skipað út í skipið fjenu í næstu viku.
Síðan tók það fjárfarm, svo að 2 fjárfarmar
hafa þannig verið fluttir hjeðan úr firðinum
frá Hofsós og Sauðárkrók í haust. Nokkuð
var að vísu keypt í Húnaþingi, en Coghill
ljet einnig reka margt af Sauðárkrók vestur
á Borðeyri. Kaupmennirnir á Sauðárkrók
seldu þeim Cogbill og Sæmundsen fje það,
er þeir höfðu keypt, nema fátt af ám. Munu
þeir hafi haft mikinn hag; en bændur óhag
hendur.
af því, að láta það ganga gegnum þeirra
Pöntunarfjelagið (form. sjera Z. Halldórss.
í Viðv.) sendi einnig í sumar 27 hross til L.
Zöllners fyrir vörur, er það fjekk í vor í
maí, en ekki er komin skýrsla um sölu
þeirra, svo vjer vitum. Vöruverðið mun jeg
síðar geta sent »lsafold«.
»Thyra« kom að sunnan ákveðinn dag hinn
6. þ. m.; fór daginn eptir norður.
þ>ar sem heybyrgðir eru svo miklar, sem
fyr er sagt, undir veturinn, mun mega full-
yrða, að nær því hvert lamb muni lifa hjá
bændunum ; einnig hvert folald, því hrossa-
verðið fór einnig upp í sumar, eins og fjár-
verðið ; það varð 40 til 70 kr. fyrir tryppi
eptir gæðum, aldri lit og kyni.
Heilbrigði almerm og vellíðan góð.
Búnaðarskólinn á Hólum. í>ar eru
nú 9 lærisveinar, og von á binum 10., ef til
vill. Búfræðingur Páll Ólafsson er þar ann-
ar kennari.
Landsbankinn- Reikningur landsbank-
ans fyrir tímabilið frá 1. júlí til 30. sept. þ.
á. er nýbirtur í Stjórnartíðindunum.
A þessu tímabili hefir borgazt af lánum
rúm 60,000 kr. þar af víxillán 23,400 kr.,
fasteignarveðslán 21,600, sjálfskuldarábyrgð-
arlán um 9,000 kr. í vexti af lánum hefir
goldizt á tímabilinu nær 9,000 kr.
A sama tíma hefir bankinn lánað út rúm
49,000 kr. þar af eru víxillán nær 19,000,
fasteignarveðslán um 13,600, sjálfskuldará-
byrgðarlán 7,400.
Sparisjóðsinnlög hafa numið á þessu tíma-
bili 72,000, en útborgað af sparisjóðsinnlög-
um að eins 46,400.
I sjóði átti því bankinn í reikningslok 30.
sept. nál. 170,000 kr., en þrem mánuðum áð-
ur ekki nema 126,000 tæp.
í látium átti bankinn 30. sept. rúmlega
686,000 kr. þar af 600,000 í fasteignarveðs-
lánum, 26,500 í sjálfskuldarábyrgðarlánum,
24,000 í handveðslánum, rúm 20,000 í víxil-
lánum og 15,500 í lánum til bæjar- og sveit-
arfjelaga.
í konunglegum ríkisskuldabrjefum á bank-
inn enn fremur rúmar 100,000 kr. f>ar í er
eign varasjóðs bankans í f. árs lok rúm
45,000 kr. og eign varasjóðs sparisjóðs Keykja-
víkur 30. sept. þ.’ á. 26,000 kr.; enn fremur
um 30,000 kr. »ýmsar tekjur, sem enn eru
eigi orðnar eign varasjóðs bankans«, þ. e.
fyrirfram greiddir vextir m. m.
I fasteignum, útlögðum bankanum fyrir
lánum, á hann 3100 kr.
Sparisjóðsinnlög í bankanum námu 30.
sept. 432,000 kr.
Dómkirkj ubrauðið. Prestaskólakenn -
ari síra pórhallur prófastur Bjarnarson er
settur til að þjóna dómkirkjubrauðinu til far-
daga 1890, með fullum launum.
Dómki rkjuprestskosningin nýja á fram að