Ísafold - 21.12.1889, Blaðsíða 1

Kemur út á miðvikudögum og
laugardögum. Verð árgangsins
(lo+arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir miðjan júlímánuð.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifieg) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til útgefanda fyrir l.okt. Af-
greiðslust. í Austurstrœti 8.
XVI 102.
Reykjavik, lauyardaginn 21. des
1889
01ct2ðta í'íad 'fienniz \\X —
■vlt&L mid'vikudaq 25. |?. nt. (jóla-
dac^innj, -fte tdnz jD-t iíjttc'aq 24. p. m.
fyiiz ■fit. 11.
ulttc| fi']oiiic| uut í pað -Gíac oc^c-
nz oettt 'Ot3ta&a tit tit. 6 tivöldi3
á?ut.
Fyrst um sinn frá 1. janúar 1ó90 að
telja gefur landsbank'nn 1 vexti af spari-
sjóðsinnlögum 3'/P’/0. og frá sama tsma
heimtar hann fyrst um sinn aðeins 4'/:in/o
af f*e, er hann frá þsim íima lánar öðrurn.
þeir, sem þegar skulda bankanum, verða
aðnjótandi vaxtalækkunar þessarar, hafi
þeir staðið i skiium. þeir, sem eiga fje í
sparisjóði, geta fengið pað allt út án upp-
sagnar innan 12 vikna frá 1. jan. 13S0.
Reykjavík 13. des. 1889.
L. E. Sveinbjörnsson.
Til sölu
verzlunarhús og nokkrar jarðir.
1.
Verzlunarhús ágætt, 6 ára gamalt, í Sauð-
■árkróks kaupstað. —■ 1 hálfu hitsinu upp og
niðri eru fogur og björt íbúðarherbergi með
.góðum ofnum og eldavjel, en í hinum helm-
ingnum er vönduð og hentug sölubúð, og
skrifstofa niðri, en stórt geymsluloft uppi.
Httsi þessu fylgir allstórt útisvæði og rúm-
gott vöruhúsvið sjóinn, og getur húsum þess-
um þessutan fylgt öll verzlunaráhöld, úti og
inui við, í bezta ásigkomulagi, 2 uppskipunar-
bátar og bryggja.
2.
Sjávarhnrg, með nýbýlinu Tjörn, sú alkunna
fagra flutningsjörð, 29.1 hndr. að dýrleika;
hlunnindi margs konar til lands ogsjávar, svo
sem: óþrjótandi uppgripa-slægjur, bezta sil-
ungsveiði, æðarvarp í framför, rekapláss stórt
og gott, hvar síðast nú í haust rak hval;
útræði á hmn fiskisæla Skagafjörð má einnig
hafa þaðan.
3.
AshilcLarhölt, 10,6 hndr. að dýrleika með
lj kúgildi; slægnajörð hæg og góð; nær hæg-
lega til sjávargagns.
4.
Hdlfir Kimbastaðir, 13,9 hndr. að dýrleika
með 1 kúgildi; sömuleiðis góð slægnagjörð,
liggur haganlega við alfaraveg nálægt kaup-
stað, og má sem hægast ná þaðan til sjávar-
gagns.
Allar þessar eignir eru í Sauðárhrepp í
Skagafirði og eru eign herranna B. Muus &
Co. í Kaupmannahöfn.
j>eir sem kaupa vilja, snúi sjer til undir-
skrifaðs umboðsmanns eigendanna með fram-
boð sín, annaðhvort sjálfir eður með milli-
göngumönnum, sem þá hafi óyggjandi skrif-
leg umboð til að semja um, og ef saman
gengur, að fullgjöra kaup á ofangreindum
eignum.
Görðum í Reykjavík 16. des. 1889.
Egilsson.
Um
samgöngur vorar og gufuskipsmálið,
cplir
Jcns Pálsson.
I.
Hvað líður gufuskipsmálinu? Hví liggur
það í þagnargildi? þannig hafa nokkrir
menn, er máli þessu eru af alhuga sinnandi,
spurt mig fyrir skemmstu. j>að verður ekki
með sanngirui sagt, að spurningar þessar sjeu
óeðlilegar nje ástæðulausar, þar sem ekkert
hefir nú um nokkurn tíma sjezt í blöðunum >
11 m þetta mikilvæga framfaramál og lítið
tiefir opinberlega verið á það minnzt síðan í
sumar, að það var á dagskrá alþingis undir
þinglokin, og slíku eða þvílíka gufuskipsferða-
fyrirtæki, sem þetta er, var ákveðinn fjestyrk-
ur á fjárhagstímabili því, er í hönd fer.
Hvað Isafold, sem verið hefir flytjandi
málsins frá upphafi, finn jeg mjer skylt að
gjöra þá játningn, að það mun vera óbein-
línis mjer að kenna, er það blað hefir eigi
gjört málið að umræðuefni nú um hríð, eða
því, að eg á útlíðandi sumri gat þess við
ritsjórann, að jeg hefði hug á að nta í blað
hans um málið hið allrafyrsta, og mun rit-
stjórinn hafa beðið eptir mjer til þessa; en
fyrir annríkis sakir hefi jeg eigi komizt til að
framkvæma þessa fyrirætlun mína fyrr en nú,
og vil jeg biðja Isafold og alla þá, sem annt
er uvn að roáli þessu verði framgangs auðið,
afsökunar á drætti þessum. Sú grein, sem
hjer er gjörð fyrir honum, mun fullnægja
þeim sem þekkja stöðu mína og störf, og
þarf jeg ekki að fullvissa þá um það, er þeir
vita, að drátturinn hefir ekki orsakazt af á-
hugaleysi á máli þessu, nje af trúarskorti á
það og sigur þess; en svo að þeim, sem
mjer eru ókunnugir og fjarlægir, ekki sje ó-
kunnugt um skoðun mína á málinu og afstöðu
þess við önnur framfaramál vor, þá vil jeg
nú opinberlega gjöra þá játningu: 1., að jeg
hef þá trú, að landi voru geti orðið fram-
fara auðið og að hin íslenzka þjóð geti kom-
izt á framfara rekspöl með öðrum menntuð-
uvn þjóðum; 2., að það er föst sannfæring
mín, að landi voru og þjóð verði ekki neinua
verulegra framfara auðið, fyrri en ráðin er
gagngjör bót á samgönguleysi því, sem vjer
íslendingar höfum átt og eigum enn við að
búa, og sem er sterkasti slagbrandurinn fyrir
öllum framförum hjer á landi í verknaði,
framleiðslu og velmegun; 3., að jeg treysti
því, að landsbúar fái augun opin fyrir því, að
af öllu nauðsynlegu, sem hjer þarf að gjöra,
er allranauðsynlegast að ljetta af þjóðinni
þessu óbærilega og drepandi samgönguleysis-
oki, sem á henni hvílir; og 4., að jeg er sann-
færður um að vjer sjeum þess megnugir nú
þegar að ráða verulega bót á samgönguleysi
voru með gufuskipsferðum með ströndum
fram, enda þótt það sje og verði oss til
langframa uvn megn að fá góðar og greiðar
samgöngur á landi.
þessvegna — af því jeg trúi á framfarir
lands og þjóðar, afjþví jeg veit að gagngjörð-
ar umbætur á samgöngum innanlands eru
skilyrðin fyrir þeim, af því jeg veit að allir
greindari menn þjóðarinn sjá þetta, og af
því jeg er viss um, að oss er ekki utn megn
að koma upp og halda uppi tíðum og hag-
kvæmum gufusinpsferðum með ströndum
fram, -— þá trúi jeg á sigur gufuskipsmáls-
ins á sínum tíma, jeg trúi því, að þjóðmeg-
unarleg nauðsyn standi á bak við það, styðji
það og knýi það áfram; en hitt sjá allir, að
geti það mál náð fram að ganga og staðizt,
þá biasir við fram undan ómetanleg gagnsemi
og óafmarkanleg blessun fyrir land og lýð.
•Teg hef leyft mjer að bjóða lesendunum
þennan inngang að grein þeirri, er hjer fer á
eptir, ekki einungis til þess að gjöra grein
fyrir þögn þeirri um mólið, sem nú er rofin,
heldur og fyrir því tiltæki mínu, að jeg dirfð-
ist á síðastiiðnu vori að koma hreyfingu á
mál þetta af nýju hjer á Suðurlandi.
En málið sjálft er alls éigi nýtt; fyrir 5 árum
síðan var það á dagsskrá hjer sunnanlands;
flytjendur málsins í það skipti voru tveir
hinir sömu menn og nú eru í forgöngunefnd;
þess, þeir Björn Jónsson ritstj. og Sigfús
Eymundsson agent, og ennfremur rneðal ann-
ara síra Eiríkur Briem, alþingism. og lands-
bankagæzlustjóri. En á undan öllum öðrum
rnunu ísfirðingar hafa verið farnir að hugsa
um gufubátsferðir á Djúpinu, og hefir þeim
orðið mikið ágengt til undirbúnings því máli
fyrir framgöngu beztu manna þar í sýslunni,
einkum sýslunefndarinnar með hinum ótrauða
sýslumanni þeirra í broddi fylkingar. í Dala-
sýslu hefir og töluvert verið talað og hugsað
um gufubátsferðir, og þingmaður þeirra Dala-
manna, síra Jakob, hefir í ræðum og ritum
með miklu fjöri og áhuga sýnt frara á nauð-
synog nytsemi innlendra gufuskipsferða. Borg-
firðingar hafa og hugsað um gufubátsferðir
á Faxaflóa, einkummilli Akraness og Reykja-
víkur, og var það mál einhvern tíma fyrir
sýslunefndinni þar.
jpað erþannig ekkert nýmæli, að hugsað sje
um að koma upp innlendum gufuskipsferðum
með fram vesturströnd Jslands; hin eina
verulega stefnubreyting, sem fram er komin
í málinu í þetta skipti, er sú, ítð gjöra alla
vesturströndina að ferðasvæði hins eina og
sama skips, og uota það með fram til nokk-
urra vöruflutninga að og frá landi, til þess
að tryggja því nægar tekjur; þetta fyrirhug-
aða fyrirkomulag kann að mega teljast ný-
mæli, en annað eigi, og verður síðar í grein
þessari gjörð tilraun til að sýna fram á, að
það sje í alla staði ábatavænlegra og trygg-
ara, að byrja fyrirtækið á þennan hátt, held-
ur en hitt, að setja upp smábátaferðir á
fjörðum og flóum.
IJ.
Lítið eitt um innanlands-samgöngur.
Jeg held að enginn sá Islendingur, sem
lætur sig nokkru skipta um liagi þjóðar
sinnar, og sem hefir glögga hugmynd um
samgöngur hjá nágrannaþjóðum vorum og í
öllum hinum menntaða heimi, og hina ómetan-
legu nytsemi þeirra, geti liugsað um samgöng-
ur þær, sem vjer Islendingar eigum við að
búa innanlands, öðruvísi en með gremju og
blygðun.