Ísafold - 21.12.1889, Blaðsíða 2

Ísafold - 21.12.1889, Blaðsíða 2
406 Pyrst af öllu verður að taka það fram, þegar rita á um samgöngur vorar fyrir al- þýðu manna, að það, sern alnrennt er skilið við samgöngur í meuntuðum löndum, er hjer á landi alls ekki til, að undanteknum þessum fáu ónógu strandferðum, sern nú loks á síðustu árum hafa komizt hjer á, og sem eru talsvert betri en ekki neitt, þótt þær sjeu ónógar og hafi reynzt oss mestu galia-gripir, af því þær eru ekki nægilega sniðnar að vor- urn þörfum og ástæðum. Aðrar samgöngur eru hjer ekki til, í þeim skilningi, sem lagð- ur er í þetta orð í hinum menntaða heimi. Jeg áh'i skyldu mína að taka þennan saun- leika ýtarlega fram, úr því að jeg er að rita um samgöngurnar hjer á landi; að þegja um þetta atriði, er að villa sjótiir öllum þeim mönnnm, sem ókunnugir eru samgöngunum á hinuin menntuðu löndum beggja rnegin Atlanzhafs. Frá þessunr mönnum býst jeg líka við mótmælum gegu þessu; jeg býst við því, að þeir trúi þessu ekki, og þyki það öfgar einar, að telja ekki einusinni póstgöugurnar lijer á landi með samgöngum í þeim skiln- ingi, sern menntuðu þjóðirnar leggja í þetta orð. En að þetta eru engar öfgar, verður Ijóst, þegar litið er á póstgöngurnar okkar. Póstarnir lijer á landi eru ýmist gangandi menn, sem síga áfram á sínum »tveimur jafnfijótum«, opt hlaðnir allmiklum byrðum, bæði í bak og fyrir; með þessar byrðar verða menn þessir að paufast áfranr í illviðrum og ófærðum, og má geta því nærri, hversu ó- greiðlega hlýtur að sækjast ferðin á þennan hátt, eða, að póstarnir verða að brjótast með klyfjaða hesta um illa og ógreiða vegi, þjettskipaða torfærum og ófærum, eður þá urn fuilkomnár vegleysur, svo sem snævi þaktar heiðar og öræfi, sem ekki hafa svo mikið sem kaldan, auðan torfkofa að bjóða ferðamanninnm, honum til skjóls, ef manu- drápsveður dettur á. Af því leiðir, að póst- urinn verður opt að bíða við hálsa og heiðar eptir einsýnu veðri; gjöri hann það ekki, tefiir hann á tvær hættur og breytir óskynsam- lega. Flestar ársprænur, sem ófærar geta orðið, geta haldið honum, með því að fæstar þeirra eru brúaðar. þessir og fleiri farar- tálmar, sem meiri hluta ársins geta tafið póstgöngurnar hjer á landi, gjöra þær svo seinar, óvissar og óáreiðanlegar, að engri menntaðri þjóð, annari en Islendingum, mundi þykja við unandi, og eru þær ekki berandi saman við póstgöngur annarstaðar; því þær líkjast þeim ekki í öðru en því, að þær nefnast póstferðir, og það sem flutt er, nefn- ist póstflutningur, og mennirnir sem flytja, póstar; enda þarf ekki lengra að fara til að sannfærast um þetta, en í ferðaáætlun land- pÓ8tanna. Meðal annars má sjá það þar, að mánuðir ganga til þess, að hjerlendir menn geti skrifazt á einu sinni um eitthvert mál- efni, og það þótt fjarlægðin milli þeirra sje ekki rneiri en svo, að brjefaskiptin gætu gengið fram svo sem á einum sólarhring, í hverju því landi, þar sem samgöngur eru í góðu lagi. Vikur og jafnvel mánuði þarf til þess að koma áríðandi orðsendingu með pósti, áleiðis til manns í öðrum landsfjórðungi eða sýslu; en til þess þarf ekki nema fáar mínút- ur í þeirn löndum, sem góðar samgöugur hafa. Hjer er ekki um þann einn baga að ræða, að þeir muuir, sem með pósti eru sendir, komast svo seint áleiðis, heldur skiptir liitt meiru, að öll þau erindi, sem með brjefum má reka, ganga óbærilega seint, og að öll andleg viðskipti rnanna — liugsanaviðskiptin —, eru í fjötrum, og kosta þessir fjötrar oss ekki einungis stórfje árlega, heldur bakar þetta andlega samgönguleysi oss ennþá miklu meira tjón; því að það skapar svo mikið rænuleysi og deyfð, framtaksleysi og ein- ræningsskap, sem er oss dýrara böl en svo, að tii peninga verði metið. Svo er nú ekki nóg með það að þessar póstpöngur, sem svo eru nefndar hjá oss, eru strjálar og seinfærar, heldur hafa til þessa sumstaðar fjölbyggð hjeruð verið sett hjá öllutn póstferðurn. Jeg tek til dæmis alla sjávarsíðuna frá Eyrarbakka og vestur til Keflavíkur; á því svæði hafa þó 1700 manna fastan bústað, auk marga hundraða sjómanna, sem dvelja þar á vertíðum; það er þó ekki lengra en svo sem 10—14 mílur, eða 2 dag- leiðir. Víðar á landinu eru heilir hreppar og prestaköll með öllu afskipt ölium póst- ferðum. þessar póstferðir bæta þannig stórum mið- ur en skyldi úr samgönguskortinum á þessu landi. Er það elilegt, þar sem póststjórnin verður að notast við vor löngu úreltu vand- ræðalegu samgöngumeðul. Næstverður farið um það nokkrum orðum. «Fj.kon.» og Edilon bátasmiðnr. Edilon garmurinn Grímsspn, sem vitanlega er meinleysingi að upplagi, hefir látið brúka nafn sitt til að klína því undir ógerðar- og illkvitnis-samsetning á móti ritstj. Lsaf. í síð- asta bl. «Fj.konunnar» út af hinu nýja skipa- lagi, alveg í anda þeirra alkunnu þokka- skepnu. Er samsetnings þessa eigi getandi að öðru en því, að bæði það og eins línur þær, er «málgagnið» flytur frá sjálfu sjer, hafandi sannleika og siðprýði í viðlíka háum sessi, og það á vanda til-—ber þess órækan vott, að þeir kumpánar skammast sín nú fyrir og eru upp gefnir við að reyna að spilla framförum þeim í skipasmíði og skipa- lagi, er Sigurður Eiríksson hefir gjörzt frumkvöðull að hjer, og allir almennileg- ir, skynberandi menn, er þetta mál varðar og eigi stjórnast af óviðurkvæmilegum hvöt- um, kunna honum miklar þakkir fyrir og munu vilja styðja og efla svo sem vera ber. Sannast það hjer, sem optar, að þegar eitt- hvað gotc og nytsamlegt er að ryðja sjer til rúms, hvort það er heldur smátt eða stórt, þá verða þeir, sem amast vilja við því, á endanum óvart til að styðja það óbeiulínis. Ritstj. Isafoldar hafði að eins skýrt frá því, satt og rjett, hvert álit aðrir, sem sje góðir og óhlutdrægir sjómenn og útvegsmenn, hefði lagt á hið nýja skipalag Sig. Eiríksson- ar. I »Fj.-konu«-grein þessari er Edilon hefir skrifað undir, er svo látið, — auðvitað mót betri vitund — sem hann (ritstj. Isaf.) hafi sjálfur lagt dóm á það. J>að hefir hann vit- anlega aldrei gjört. Hann hefir látið sjer nægja að skýra frá álici annara skynberandi manna. |>ar fyrir getur hann haft eins gott vit á um það að dæma, þótt hanu gjöri það ekki, eins og Edilon og hans kumpánar um sitt hvað, sem þeir leggja síua «hæstarjettar- dóma» á. þ>að er hvorttveggja, að illkvitnisbrigzli þau, er áminnzt «Fj-konu»-grein er krydduð með, eru of bernskuleg til þess, að þau geti vakið nokkurn hinn minnsta hefndarhug, enda er óvirðing sú, er Edilon hefir bakað sjer með því að lána nafn sitt undir jafn- tilefnislaust, persónulegt frumhlaup, við mann, sem hann á engar sakir við, fyr nje síðar, nóg ráðning fyrir hann, tetrið, ofan á alla framkomu hans í þessu bátalagsmáli hingað til, og er engin gustulc á það að bæta, að svo stöddu. Ekkert »fjós-tudda«-fylgsni skýl- ir honum, ekkert hákarlslifrar-stórveldi hlífir honum fyrir aðhlátri þeim og ámæli, er gort- ara-flan hans og peysuleg öfundar-frumhleypni. hleður að honum. Enn um rjettafærslu, (Niðurl.). |>að hefir stöðugt verið brýnt fyrir þjóð- inni, sjerstaklega nú á hinum síðari árum, og það mest og bezt af blöðunum, að efla grasræktina í landinu — að hafa sem mest- ar og beztar fóðurbyrgðir handa fjenaði sín- um undir veturiun. þar til heyrir fyrst og: fremst, að slátturinn sje byrjaður svo snemma sem fært er, að honum sje fram haldið af kappi og forsjá, svo lengi semhægt er; og þótt einn hestur heys snemma feug- inn, sje betri en 2 síðslegnir, þá er samt flest hey í harðindum, og sje snemma farið að gefa það ljetta hey, áður en fjenaðurinn er farinn að ganga saman, hefir það mikið að þýða. |>á er það eitt af undirbúningi undir vet- urinn, að afrjettarlöndin sjeu sein bezt not- uð, fjenaður sje í sem beztu standi, þegar vetur kemur sem > vetur», að heimahagar sjeu sem óbeittastir að verða má. Hvert það sveitarfjelag, sem hefir enga eða þá ljelega afrjett, það er gallapláss —og þar getur naumast búsæld verið, og hvert það sveitarfjelag, sem á afrjett, og notar hana illa eða ekki, par hlýtur búskapurinn að vera á lágu stigi. það er hvorki skilningur minn nje mis- skilningur, að einu gildi, hvort keypt sje- feitt eða rnagurt fje; — en jeg bendi á það, til að sýna, að rýrnunin á fjenu hjer, eptir að það er keypt á mörkuðunum, og þar til það er flutt úr landinu, hlýtur að lenda á landsmöunum; því fjárkaupmenn eru eins og aðrir kaupmenu, að verði þeir fyrir skaða á einni vöru, þá gefa þeir því minna fyrir hana hitt árið. p. t. Reykjavík 10. desbr. 1889. poriákur Guðmundsson. Hinn heiðr. höf. hefir villzt á rangt orðaðri auglýsingu Coghills í hinum blöðunum hjer, þar sem talað var um, að markaðirnir ættu að- vera 18.—20. sept., í stað þess, að tilætlun- in var aldrei önnur en sú fyrir honum (Cog- hill) en að fara fram, að markaðir byrjuðu um það leyti, —- að fyrsti markaður, norðan- lands, væri haldinn 18.—20. sept. Hinir- markaðiruir áttu svo að koma þar á eptir, með hæfilegu millibili til þe3S, að sömu fjár- kaupamenn gcetu, ef vildu, komið á alla mark- aðií fjársöluhjeruðunum um miðbik landsins, sunnan og norðan, og var gert ráð fynr, að til þess gengju 16—18 dagar. Yrðu eptir þvf markaðir á síðasta staðnum, í Arnessýslu, ekki fyr en viku af október, eða því sem næst. jþetta var þannig orðað í auglýsingunni í Isa- fold 9. f. m., að bezt væri að halda markað- ina ofyrstu vikurnar eptir rjettirnar, í þeirri röð, sem hjer er nefndx, þ. e. byrjað í Skaga- firði og endað í Arnessýslu, og var þetta ýt- arlega útlistað í aths. ritstj. við grein höf. i

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.