Ísafold - 20.08.1890, Blaðsíða 3

5167
fylla flokk forvígismanna góðs málefnis, meðan
það á í vök að verjast, af einhverri tilviljun
eða óhreinum og hjegómlegum hvötum; en
það er hin versta hefndargjöf, því bæði spillir
þeirra fylgi fyrir málefninu sjálfu í augum
hinna betri manna, og svo eru þeir sjálfsagðir
að svíkjast undan merkjum óðara en þeir
verða þess varir, að annaðhvort mugurinn eða
þeir, sem mikið eiga undir sjer, eru því ekki
fylgjandi. þeir eru frá undir eíns og þeir fá
veður af, að hitt muni »borga sig« hetur, og
ganga þá óðara á mála hjá fjandmannaliðinu.
þeir gjörast trúníðingar, bindindisníðingar o.
s. frv., þ. e. níðast á öllum trúnaðarheitum við
hinn góða málstað, og snúast til fullkomins
fjandskapar við hann.
En annars er það eitt höfuðeinkenni skríl-
blaða, að þau gefa sig alls eigi við ueinum
máLum, heldur mönnum.
Skrílblaðamenn eru flugumenn vorra tíma.
Eins og flugumenn voru í fyrri daga marg-
sinnis settir til höfuðs ágætismönnum, er
varmenni og bleyður lögðu fjandskap á, eins
sitja skrílblaðastjórar nú á tímum ura mann-
orð, æru og velferð beztu manna síns þjóð-
fjelags, ýmist af sjálfsdáðum, eða leigðir til
þess af óþokkum og löðurmennum. A væg-
ara stigi kemur þessi nýmóðins flugumenska
fram í því að blekkja slíka menn af öllu
megni í almennings augum og öll þeirra fyrir-
tæki, gjöra þá sem tortryggilegasta og allt
þeirra háttalag, í smáu og stóru. Gildir einu
hvað þeir að hafast, — það er allt lagt út á
verri veg, að svo miklu leyti sem ekki er
hægt að ljúga upp um þá lýtum og skömm-
um. Leysi þeir eitthvað það af hendi, sem
engin tilsjón er að fá almenning til að virða
nema vel, þá er ráðið að seinþegja um það.
En sína lagsmenn og lánardrottna skjalla
þeir og hefja skýjunum ofar, þótt vesalmenni
sjeu og að illu einu nýtir, og stunda af
fremsta megni að blekkja almenning með
skrumi um þá og sjálfa sig og hvers konar
táli.
Prentfrelsið hefir veitt mörgum góðum kvist
vöxt og viðgang. En í þess skjóli sprettur
líka illgresið innan um hveicið, hvar sem
nokkur jarðvegur er fyrir það.
Altaristöflur.
þegar jeg var síðast á vesturlandi, 1886,
kom jeg meðal annars að Ogri. þar í kirkj-
unni voru margir gamlir munir og enda dýr-
mætir, þar á meðal altaristafla frá miðöldun-
um, en sem var orðin lítt hæf fyrir elli sak-
ir. það varð að samningum milli mín og
kirkjueigandans og síðan með samþykki
stiptsyfirvaldanna, að jeg fengi alla þessa
gripi, móti því að útvega nýa altaristöflu
sómasamlega. En það er annað hægra en
að útvega altaristöflu, sem sameinar það
tvennt, bæði að málverkið sje gott sem lista-
verk og þó ekki gangi upp í það afarháa verð,
sem vanalega slík verk kosta, sem þeim er
kunnugt, er þar á bera skyn; en hjer á landi
er því miður skortur á slíkum altanstöflu-
málverkum, enda þótt frá nýrri tíð sjeu. Sum
liggur enda við að sjeu hneyxli í guðs húsi.
Blandast þó víst engum hugur um, að altar-
ismálverk hafa mikla þýðingu, ef þau eru
listaverk, og að þau með fegurð sinni vekja
virðingu fyrir guðsþjónustugjörðinni. Jeg
leitaði fyrir mjer suður uin Danmörk og
víðar, en heppnaðist ekki að finna þann
mann, er jeg tryði fyrir slíku verki, þangað
til jeg fyrir eptirleitun og milligöngu skóla-
kenuara Steingríms Thorsteinssonar, er hann
fór utan sumarið 1888, komst ofan á mann,
sem hefir hlotið lofstír sem málari og málað
margar altaristöflur í ýmsar danskar kirkjur.
þéssi maður heitir Anker Lund og hefir
hann einnig fengizt við að gera frumhugsuð
sögumálverk. Ejeðst jeg í það að semja
við hann að mála áður áminnzta altaristöflu,
og málaði hann, eptir því sem jeg tiltók,
upprisu Krists. þegar altaristafla þessi loks-
ins kom, sýndi jeg hana Hallgrími biskupi
og fleiri merkum mönnum, sem vit hafa á
slíku, og luku þeir upp einum munni um það,
að altaristaflan væri prýði í guðs húsi.
Tilgangur minn með þessa yfirlýsingu er
alls ekki sá, að skýra frá þessum aðgerðum
mínum, heldur einungis sá, að gefa mönnum
kost á að geta fengið^ altaristöflur verulega
vandaðar í kirk]ur á Islandi með sanngjörnu
verði; þvi það er kunnugt, að slíks er víða
þörf. Æski menn fleiri upplýsinga, er jeg
fús að veita þær.
Sigurður Vigfiisson.
Bjargráðamál.
Brœður og sjómenn !
Með þakklátu og fagnandi hjarta minnist
jeg samfundanna á ferð minni þetta sumar,
og bið yður vera starfsama og stöðuga, og
misvirða eigi við mig, þótt jeg eigi geti
komið því við, að skrifa yður með þessari ferð
pósta, eða #Thyru«. Jeg mun eigi sofna,
þótt margt kalli að, en sjá um að yður verði
kunnugt það, sem um var talað, viðvíkjandi
»bjargráðum« m. fl. fyrir lok þessa árs.
Yðar O. V. Gíslason.
Brœður og sjómenn á Suðurlandi !
Jeg hefi lokið ferð minni þetta sumar og
er fyrir guðs náð aptur heim kominn, heill
og huggóður. Bjargráðanefndum hefir fjölgað,
og má nú heita að sjeu kringum allt land.
Að jafnaði eru þær skipaðar valinkunnum
mönnum, og hefi jeg fulla von um blessun-
ríka ávexti, því guð er með og góðir
menn; og ti! þess að það sjáist, að yfirstand-
andi ár 1890 hafi eigi hjáliðið ávaxtalaustf
leyfi jeg mjer að skora á allar bjargráða-
nefndir suðuramtsins, að þær í skýrslu sinni
á þessu hausti haldi »bjargráðadeildar«-fundi
þannig, að hver nefnd kjósi 1 mann úr flokki
sínum til fundar; og til þess að gangast fyrir
þessu, leyfi jeg mjer að stinga upp á bjarg-
ráðanefndum Eyrarbakka, Holtamannahrepps,
Vesturlandeyjahrepps, í fjelagi við Austurfjalla-
hrepp — og Vestmanneyjar — og treysti jeg
því fullkomlega, að á komandi Jári, 1891, nái
bjargráðanefndir höndum saman kringum
land allt.
Yðar O. V. Gislason.
Bjargráðadeildar-fundur fyrir Eeykjavík,
Gullbringusýslu og Akranes, verður haldinn
í Hafnarfirði, G. T. húsinu fimmtudaginn
28. ágúst (þ. m.) kl. 12 á hádegi, óg eru
bjargráðanefndir beðnar að senda 1 mann
hver, með umboð og skýrslur.
p. t Reykjavík l8. ágúst l8qo.
O. V. Gíslason.
Proclama
Eptir lögum 12. apríl 1878 sbr. o. br.
4. jan. 1861 er hjer með skorað á pá,
sem til skuldar telja í dánarbúi Ingimund-
ar Alexíussonar, vinnumanns í Deildar-
koti í Bessastaðahreppi, sem andaðist hinn
14. f. m., að tilkynna skuldir sínar og
sanna pœr fyrir mjer innan 6 mánaða
frá síðustu birtingu auglýsingar pessarar.
Með sama fresti er skorað á erfingja
hins Látna að gefa sig fram við mig og
sanna erfðarjett sinn.
Skrifstofu Kjósar-og Gullbringusýslu 8. ág. 1890
Franz Siemsen.
Elclci er allt scm sjjnist.
Nokkurn tíma vann jeg að gullgrepti, og
lánaðist mjer það mæta vel.
Nú eru ekki eptir nema tvö ár af útlegð-
artíma mínum. — Jeg get ekki lýst því,
hversu útlegðin hefir verið mjer ljettbær.
Mjer hefir fundizt hún vera svipuðust inn-
dælum draumi. Jeg tel Ernilíu fyrir öllu,
og þykist vera þjónn hennar; en þegar þessi
tvö ár eru liðin, hugsa jeg til að giptast
henni eptir hjerlendum sið. En hvort við
flytjum okkur hjeðan eða setjumst hjer að,
læt jeg ósagt; þó þykir mjer líkast, að við
verðum hjer kyr, því það hefir lagzt í mig,
að hjer mundi jeg eiga góða æfi fyrir hönd-
um.
það er frá lækninum að segja, að hann
hjelt fyrst til þýzkalands og hafðist við um
hríð í Hamborg. Síðan sigldi hann til Ame-
ríku, og komst þar í góða stöðu. Hann hefir
skrifað mjer nýlega, og segir að sjer líði mæta
vel.
Stóra-þjöl og Litla-þjöl hafa að líkindum
fylgt húsbónda sínum til Ameríku; þó er
mjer ekki full kunnugt um það.
En Skrúfu var fyrir drottinsvikin sýnd sú
hugulsemi, að hann var gerður að njósnara
lögregluliðsins í Birmingham.
(St. +).
Sæluhúsgistingin.
Spœnskur flðttamaður segir frá.
Eerdínand sjöundi Spánarkonungur var
nýkominn til valda, sem hann Imfði tekið
við þegar hann slapp úr fangelsinuí Yalencja,
en þar hafði Napóleon mikli haldið honum í
nokkur ár. Hinir trúlyndu íbúar Madridar,
#hinnar hetjulegu höfuðborgar#, höfðu leyst
hestana frá vagni konungs á sigurför hans
frá höllinni Aranjues til höfuðborgarinnar, til
að setja hinn »elskaða og sárþreyða« konung
á hástól feðra sinna. Hina trúlyndu og tál-
dregnu þjóð, sem konungur hafði sagt um í
brjefi til stjórnarinnar, að »hún gæfi öllum
heimi fyrirmynd hinnar hreinustu konungs
hollustu og hins hetjulegasta og göfuglegasta
skaplyndis«, hana grunaði ekki, að hún drægi
þarna á eptir sjer bölvun lands og lýða. En
trúðu allir fögrum heitum konungs; og þó
einstaka rödd heyrðist sem tryði ekki kon-
unginum sem allra bezt, var hún óðara
kveðin niður af gleði allra þjóðarinnar yfir
sigri sínum. En sæludraumurinn var bráðum
á enda. Ferdínand »hinn vanþakkláti« ætlaði
sjer ekki lengi að hylja harðstjórnaranda
sinn neinni grímu, og byrjaði þegar sína al-
ræmdu sex ára stjórn.
En á þessum sex árum voru þó framdir
allir þeir glæpir og hryðjuverk, sem hinni
hugvitssömustu grimmd og blygðunarlausustu
hræsni gat í hug komið. Hershöfðinginn
Eguia var sendur á undan konunginum til
Madridar með skriflegt umboð til að taka
fjölda manna höndum, og gerði hann það
, leynilega á næturþeli; og þegar konungur ljet