Ísafold - 06.06.1891, Blaðsíða 3

177
svonefndu týla*, og væru þeir þó skaðlausir;
óróinn sjóvetlingur mundi raunar gera líkt
gagn. En þá svonefndu bdrufleyga veit jeg
ekki til að nokkur maður brúki framar;
enda væru þeir fremur til banaráðs en
bjargráðs.
Síra O. Y. G. hefir mistekizt að skíra það
verkfæri ; það er alls enginn fleygur, heldur
keila. Síra O. V. G. segir í þjóðólfi 10.
febr. 88, að nbárufleygur sje ómissandi! !«
í ísafold 18. jan. 1888 er þessu verkfæri
þannig lýst, að það sje fleygmyndaður kútur,
sem er látinn fljóta í taug á sigurnagla á
eptir skipinu. þetta á nú sjálfsagt að vera
í undanhaldi. Er þá til ætlað, að lýsi vætli
út um götin á breiða endanum á þessum
»fleyg«. Nærri má nú geta, hvað skipið hafi
gott af að draga þennan drösul. Komi
nokkuð lýsi úr honum, þá lægir það að vísu
sjóinn, eins og það gerir ætíð, en ekki fyrir
skipið, sem dregur hann ; það hleypur undir
eins frá lygnunni; í undanhaldi á lýsið að
vera framan á skipinu, ekki aptan á því, og
sízt fyrir aptan það; og jafnvel þó það sje
haft framan á skipinu, þá hleypur skipið
samt óðar fram úr lygnunni; þetta hef jeg
sjeð sjálfur, og verið á skipi sem reynt hefir
það. En svo hitt, að draga þennan kút á
eptir sjer, sem fer alveg í kaf, þegar hart
er siglt, getur orðið til þess, að skipið Iáti
síður að stjórn, og er því sá svonefndi báru-
fleygur ekki bjargráð til að »fækka skiptöp-
um og frelsa líf« (jpjóðólfur 10. febr. 1888).
|>að kom uppþot í menn fyrst að láta smíða
þessa bárufleyga ; þeir kostuðu 3—4 kr., og
varð þetta þannig talsvért peningatjón; nú
sjást ekki aðrar menjar þeirra, en að í slíku
skipi liggur gisinn keilumyndaður kútur, sem
hefir gleymzt þar.
Menn hafa hjer víða með sjer lýsi á al-
gengum kút, þegar þeir róa, og er það gott
og rjett, því að þótt örsjaldan komi fyrir,
að menn helli úr kútnum, af því að lýsi
verði ekki við komið til björgunar á siglingu
nema í sjerstökustu tilfellum, þá geta þau
tilfelli þó komið fyrir.
En hvers vegna skýrir O. V. G. ekki al-
menningi frá aðgjörðum bjargráðanefndar-
innar í Grindavík ? |>ær eru víst ekki smá-
ar, og ættu að vera öðrum bjargráðanefnd-
um til uppörvunar, ef þær birtust á prenti!
Hann er án efa formaður nefndarinnar ;
þar er brim-veiðistaða og ærið verkasvið.
J>ar hagar líka öllu vel til framkvæmda fyrir
hann. Hann hittir á hverjum sunnu- og
helgidegi sín kæru sóknarbörn ; á stólnum
getur hann talað um fyrsta flokks bjarg-
ráðið, og eptir messuna annars flokks bjarg-
ráðið, o. s. frv.
Ekki meira í þetta sinn.
Hafnarfirði, 30. maf 1891.
p. Egilsson.
Jarðarför dr- Pjeturs biskups-
Utförin, 3. þ. m., biskupsvígludag hins fram-
liðna fyrir 25 árum, byrjaði áhúskveðju, er
lector síra H. Hálfdánarson flutti. Ept-ir
það báru kennarar við hinar æðri mennta-
stofnanir landsins líkið út og áleiðis til
kirkjunnar. En í broddi fylkingar gekk
hornleikaraflokkur og bljes sorgarlag; þá
stúdentar frá prestaskóla og læknaskóla
^eð fána sinn, og þá lærisveinar latínu-
skólann með sinn fána. Inn kirkjugólf
l’úru líkið hinir helztu embættismenn. Kór
°g prjedikunarstóll var allt tjaldað svörtu
°8 prýtt inikilli ljósamergð; það hafði bæj-
arstjórnin Iátið gjöra. Kistan var alþakin
blómsveigum og var sá mestur, er kenn-
endur prestaskólans ásamt f. lector S.
Melsteð höfðu sent. I kirkjunni talaði
fyrst biskup Hallgrímur Sveinsson, þá
prófastur síra þórarinn Böðvarsson og
loks dómkirkjuprestur síra Jóhann þor-
kelsson. Út úr kirkjunni báru líkið prest-
ar hempuklæddir, en síðan stúdentar og
skólapiltar mest út að kirkjugarði, en frá
sáluhliði að gröfinni aptur tómir prestar.
Við gröfina flutti síra O. V. Gíslason
ræðu, og loks mælti próf. f>. Böðvarson
fáein orð áður en hann kastað rekum á
líkið.
Líkfylgdin mun hafa verið hin fjölmenn-
asta hjer í bæ önnur en Jóns Sigurðsson-
ar forseta og þeirra hjóna, og voru þar
á meðal 17 prestvígðir menn. Veður var
blítt og fagurt.
MANNALÁT. Nýlega dánar tvær systur hjer
i bænum, Oróa Magnúsdóttir, 9. f. na., Margrjet
Magnúsdóttir, 81. s. m., dætur hins þjóðkunna
merkismanns Magnúsar Jónssonar dbrms. í Bráð-
ræði og konu hans Guðrúnar Jónsdóttur (Hjalta-
lin). Gróa var fædd 14. nóv. 1844, og Margrjet
22. apríl 1839, báðar i Austur-Hlíð í Biskupstung-
um, ólust þar upp hjá foreldrum sínum og fiutt
ust með þeim vorið 1861 hingað suður að Bráð-
ræði. Gróa giftist árið 1871 Kristni bónda Ól-
afssyni á Steinum og eignaðist með honum 4 börn;
af þeim lifa 3. Margrjet giptist árið 1863 Mag-
núsi Magnússyni frá Bakka á Vatnsleysuströnd,
eignaðist með honum 7 börn, af þeirn lifa 3.
„þær voru báðar tápmiklar, trúræknar og
hreinskilnar, ljetu eigi bugast þótt heilsuleysi og
andstreymi lífsins legðist opt þungt á þær.„
Hinn 30. f. m. andaðist enn fremur ein háöldr-
uð sómakona hjer í bæ, Ása Michaelsdóttir, í Sölv-
hól, móðir þeirra Sölvhólsbræðra, hálf-áttræð.
Óþokkaskapurinn.
I N.-sveit var fyrir nokkru svo mikið kapp um
kosningar, að allir kosningarbærir komust á lopt,
Jafnvel sum kvennþjóðin, sú sem ekki hafði kosn-
ingarrjett, — sumt af þeirri vanalega afskipalitlu kyn-
slóð um kosniugar varð allt á iði um sveitina, eink-
um hinar yngri og ógiptu. Sumar tóku að sögn að
heita á Strandarkirkju og fátæka, aðrar að fórna og
biðja sfnu málefni til sigurs og hamingju, sjálfsagt
hugsandi, að gott væri að gjöra vel og hitta sjálfa
sig fyrir. En þegar kosningar voru afstaðnar, var
þó allt komið f nokkurn veginn samt lag. Minni-
hlutamenn, þó margir væri, sættu sig við nauðsynina
og álitu þetta afgjört mál. En svo varð það dæma-
fáa tilfelli, að þeir sem sínum vilja komu fram,
komu níóbrag á gang, og breiddu hann út bæði á
kiikjufundum, f samsætum og vfðar, um þá sem lægri
hlutann báru, og ýmsa aðra heiðvirða utansveitar-
menn, sem engan þátt höfðu tekið í kosningum
þessum, nndirbúning eða úrslitum þeirra, og engin
skiiur, hvers vegna nfddir eru. Nið þetta er að vísu
einhver hin vesalmannlegasta leirburðarvella, sem
jafnt sýnir klaufaskap og illgirni, en bftur engan.
En hvað um það : viljann og tilganginn er að virða.
Nfð þetta er eignað þokkapilti einum, sem f sveit-
ina flæktist fyrir nokkru sfðan, og er jafn-vinsæll og
uppbyggilegur nú eins og annarsstaðar, þar sem hann
hefir verið. Hann hyggst að likindum að ávinna sjer
nafn með þessu, og þaá hefir hann lfka gjört, sjilfs-
álitið mun eigi tiltakanlega lítið, en fremur fokið í
skjól um mannvirðingar og vinsældir. En fiægðin
fyrir þetta mun verða að álika eins og frægð sund-
kennara, sem með klaufaskap sinum eða hirðuleysi
kæfði lærisveinana í sundpollinum, eða blaðstjóra
fyrir að biðja fyrirgefningar á ódtáttar-munnsöfnuð
strax i fyrsta blaðkrýlinu, legði svo niður
rófuna og labaði hokinn frá blaðamennskunni, eða
búfræðings fyrir að vera mikill í munni, en svo
Htill i framkvæmd, að galsamenn kölluðu hann bú
spillir eða búslæping, eða mælskukennara, sem þætt-
ist ætla að ala upp alþingismenn, og hjölsaði svo
fáeina græningja á fund til að lofa og vegsama
sjervizku sina og mont. Bágt er, ef nfð þetta sundr-
ar andlegum og veraldlegum fjelagsskap sveitarinn-
ar, og gæti það verið áminning fyrir önnur sveitar-
fjelög, að láta ekki stráklynd pukurmenni eða flá-
ráða skuggagríma tæla sig til bersýnilegrar óhæfu
eða óþokkaskapar.—Eptir
»Ölafþorke Igíslan.
Leiðarvísir ísafoldar.
754. Hreppsnefnd sendir konu mína og börn
(2) til Ameríku án mins vilja og vitundar, af
þeirri ástæðu, að henni hafði verið lagt af sveit
lítils háttar meðan jeg var að stunda atvinnu í
öðrum landsfjórðungi mjer og minum til fram-
færis, og hafði sent þegar á 1 missiri hjer um bil
100 kr. til styrktar konu minni og börnum, og
heitið þar með að greiða sveitarskuldina og
annast fólk mitt sjálfur framvegis, enda átti jeg
hægt með að efna það, með því mjer heppnaðist
mikið vel viðleitni mín að bjarga mjer, og hef
jeg í höndum skriflega viðurkenningu fyrir pen-
ingasendingunni m. m. frá einum helzta manni
í hreppsnefndinni, sem þá var. Var þetta rjett
og löglegt tiltæki af nefndinni ?
Sv.: Nei, bæði siðferðislega rangt og ólöglegt
í alla staði.
755. Eru húsmenn undanþegnir gjaldi til
styrktarsjóðs handa alþýðufólki ?
Sv.: Já.
756. Sje svo, er það þá eins, þótt þeir meíri
eða minni hluta ársins vinni sem daglaunamenn
á ýmsum stöðum, og sjeu þannig að nokkru
leyti eins og lausamenn ?
Sv.: Já.
757. Eptir hverju á að aðgreina húsmenn eða
þurrabúðarmenn og lausamenn ?
Sv. : Húsmenn hafa heimili forstöðu að veita,
lausamenn eru einhleypir.
758. Hvenær á árinu verður maður að hafa
fyllt hið 20. aldursár sitt, til þess, að geta talizt
gjaldskyldur það ár til alþýðustyrktarsjóðsins,
og hvenær hið 60. ár, til að verða gjaldfri ?
Sv.: Áður en það vistarár byrjaði, er gjaldið
er miðað við.
759. Jeg bý f þjettbýli og eiga þrjár jarðir
óskipt beitiland saman. Nú er einn bóndinu svo
heimaríkur, að hann tekur hross mín ný-sloppin
úr brúkun og stundum í hapti og rekur þau
ríðandi með hundum eða skipar það óhlutvönd-
um unglingum sínum og eru þau stundum rekin
alveg úr landareigninni og í annara land. Ber
mjer að þola þetta eða hvernig get jeg náð
rjetti mínum ?
Sv.: Spyrjandi er ólögum beittur og ekki
önnur ráð en að lögsækja hinn heimaríka ná-
búa sinn.
760. Hver ber ábyrgð á því, ef íslenzk þilskip
eru látin fara til fiskiveiða án þess að farið hafi
verið eptir hinum nýjum farmannalögum um
skrásetning skipshafnar m. m. ?
Sv.: Skipstjóri, sjá 13. gr., 20. gr. o. fl.
761. Er jeg skyldur að fleygja, þ. e. hagnýta
ekki, dauðan æðarfugl, er hefur fest sig í neti,
er jeg hefi lagt i þara fyrir hrognkelsi, og það
þótt bjargarlaust sje heimili mitt?
Sv.: Já, að viðlagðri 10—100 kr. sekt.
LEGSTEINAR vandaðir og með mjög vægu
verði fást ef pantaðir eru hjá steinsmið ólafi
Sigurðssyni í Reykjavík.
Skrifstofa fyrir almenning
10 Kirkjustræti 10
opin hvern rúmhelgan dag kl. 4—5 e. h.