Ísafold - 11.07.1891, Qupperneq 1

K.emu. út á mlðvikudögum og
laugardögum. Verð árg. (um
IOO arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir miðjan júlimánuð.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til útgefanda fyrir l.okt. Af-
greiðslust. i Austurstrœti 8.
xvm. 55
Reykjavík, laugardaginn 11. júlí.
1891
Enn um brúartoll.
Til herra Tryggva Gunnarssonar,
frá jpoKLÁKi Guðmundssynx.
J>ó vjer hvorki biðjum uje bjóðum, fáum
vjer opt það sem vjer viljum.
Hr. Tryggvi Gunnarsson hefir í 48. tbl.
ísafoldar 17. júní þ. á. sagt, að jeg verði
enn að taka hina fyrri grein hans um brú-
argæzlu til íhugunar. Jeg get ekki þekkt,
að jeg hafi neitt gott af að lesa þessa rit-
gjörð hans optar en jeg er búinn, og má
vera að mjer takist ekki heldur að sann-
færa hann.
Bn þó okkur ekki takist að sannfæra hvor
annan um það, sem okkur hjer ber á milli,
þá er ekki óhugsandi, að við getum sann-
fært fleiri eða færri nær eða fjær um það,
hvort hyggilegra sje, að setja fastan brúar-
Vörð við Olvesárbrúna og tolla hana, eða
hafa eptirlitið lauslegt og tolla hana ekki.
|>að sem okkur hjer ber á milli, er ekki
annað en það, að hann vill hafa lengjuna
breiða, en jeg vil hafa hana mjóa og ná
sama tilgangi, hvað endingu á brúnni við
kemur. Mjer hefir aldrei dottið í hug að
halda því fram, að brúargæzla væri óþörf.
jþvert á móti hefi jeg verið honum samdóma
um það, að hirða á brúm og vegum og við-
hald hafi ekki verið í því lagi, sem það hefði
átt að vera og vel getað verið,—án þess þó
að setja fasta gæzlumenn. jpað eru eins
miklar ástæður til að hugsa og segja, að þó
nú væri sett föst brúargæzla og lagður á
brúartollur, að eptir lengri eða skemri tíma
yrði það niðurstaðan, að afnema hvoru-
tveggja — eins og að segja, að síðan verð1
það niðurstaðan, þó brúin nú ekki verði
tolluð, að tolla hana og hafa fastan brú-
arvörð. jpað hefir ólíklegra verið spáð og |
þó rætzt. Og það mun samkvæmara fram-
farastefnu tímans, að gera allar samgöngur
sem Ijettastar og greiðastar.
Að gólfið í brúnni slitni o. fl., verður ó-
umflýjanlegt, úr því að hún er gerð til al-
ménnra afnota, og fúnaði jafnt þó engin
skepna stigi fæti á hana, og enginn brúar-
vörður getur varnað því.
jþað getur þó ekki verið hugsunin, að brú-
arvörðurinn eigi að teyma undir hverjum
tnanni.
Nú vita það allir, að einn maðurinn fer
harðara en annar, án þess að sagt verði að
hann fari ógætilega, einn hesturinn er hrað-
ari í spori en annar, hvort sem honum er
riðið eða hann er rekinn eða han er teymd-
ur. Pæri nú brúarvörður að gerast mjög
smámunalegur í þessu, mundi hann fljótt
verða óvinsæll, og staðan yrði honum allt
annað en þægileg.
Til að mála brúna, sjá allir að ekki þarf
fastan mann, því ekki getur komið til þess,
hvernig sem á stendur, að mála hana optar
en tvisvar á sumri, enda væri tilgangslaust
að gera það á vetrum. þó það ætti að
sópa hana á hverjum degi og þvo hana á
hverju laugardagskvöldi, þá gæti bóndinn á
Selfossi sjeð um það.
Við göngum nú báðir jafnt fram hjá reynsl-
unni í þessu efni — þar sem þetta er nú
fyrsta brú í sinni röð, sem lögð ér hjer á
landi. Hefði Olvesá og jpjórsá báðar verið
búaðar undir eins, svo verið settur fastur
brúarvörður við aðra, en hinnar gætt laus-
lega, þá væri það fyrst eptir 10 ár eða lengri
tíma, að sjá hefði mátt, hver munurinn var.
Hann vill byggja allt á erlendri reynslu.
Við því hættir mörgum, sem lengi hafa verið
erlendis—og getur opt verið gott en stund-
um viðsjált. Við höfum marga fallega flík-
ina fengið bæði frá Dönum og öðrum þjóð-
um, en betra hefirverið að sníða margar af
þeim upp, ef vel átti að fara.
Ekki skal jeg gera lítið úr verklegri þekk-
ingu hans, reynsluvísindum og ferðafrægð,
og kemur honum nú allt þetta í góðar þarfir,
og getur þurft á öllu því að halda, áður
þessu verki sje lokið. Jeg vildi að hann
hefði bæði heiður og hag af brúarsmíðinu.
Verði brúin traust gerð, verður það honum
til sóma, og er hann þá líka vel að því
kominn, þó hann hefði hag af samningn-
um.
Ein brú, allt svo góður gripur hvin er fyrir
austursýslurnar, vegur lítið á móti þeim
þægindum, sem gufuskipaferðirnar veita
þeim, er þær geta notað, þó að brúin sje
ótolluð og fargjald verði að greiða fyrir
menn og muni, sem með gufuskipum er
flutt.
Hann játar það, að í öllum löndum sjeu
margar brýr, sem ekki sjeu tollaðar; því má
þá ekki eins taka það sjer til fyrirmyndar
til að byrja með hjer?
jpað er fullkomin alvara mín, að ekki veiti
af að hafa lögregluþjón við hvorn brúar-
sporð. Hann segir sjálfur, að svo sje það
í öðrum löndum, og hann vill steypa þetta
allt í erlendu móti, svo það eru í rauninni
hans orð, en ekki mín.
En svo eru ástæður mínar fyrir, að þessa
þyrfti hjer, með öllu óhraktar, ef brot ættu
sjer stað og sektirnar ættu að nást. En
nú sannfærist jeg æ betur og betur um, að
brot í þessu efni vart munu eiga sjer stað,
því svo viturlega mun fyrir sjeð, að brúin
ekki sje of breið, og handriðin ekki of há,
svo hún leyfir ekki að þar sje danzað eða
farið í kappreið. Jeg segi því enn sem fyr,
að brúin mun bezt gæta sín sjálf, hvað það
atriði snertir.
|>ó að fjeð verði kyrrt í landinu, vil jeg
ekki búa til ný embætti að óþörfu einungis
handa einni fjölskyldu til að lifa á, enda er
nú á tfmum engin trygging fyrir því, að
menn ekki fari af landi burt með fjeð, sem
þeir hafa grætt á feitum embættum eða á
annan hátt, eins og selstöðukaupmenn.
Við erum nú að vísu vanir því, að verða
að taka fje úr vasa margra barnanna, og
leggja einni fjölskyldu; en ekki er ráð að
fjölga eymdum vorum í því efni.
Töludæmi hans er, eins og hann sjálfur
játar, að það má setja slík dæmi á marga
vegu. það má eins vel segja, meðan að
alla reynslu vantar hjer í þessu efni, að
brú, sem staðið hefir í 30 ár, haft fastan
brúarvörð og búið er að kosta til beinlínis
í laun, auk viðhalds, 30—40,000kr., sje eða
verði ekki neitt betri en önnur jafngömul,
sem ekki hefir haft nema lauslegt eptirlit
og ekki hefir verið til kostað nema 6000 kr.
eða 200 kr. á ári.
Eins og brýr og vegir ekki verða fluttir
um allt land, eins eru hinir æðri dómstólar,
að það verður að brúka þá á sínum stað.
En svo eru vegir gerðir fyrir mennina,
en mennirnir ekki fyrir vegina. Ef að Hall-
ur á Horni þarf að fara yfir brúna á Ölvesá,
á hann ekki að þurfa að borga brúartoll,
hvort hann hefir greitt nokkuð eða ekki neitt
í landssjóð. jpetta dugar ekki að mæla á
hreppakvarða.
Hann hefir nú gert mjer svo hægt fyrir
að svara með því einungis að telja upp
mest af ástæðum mínum. Jpetta er nú lík-
lega gert af góðmennsku og vorkunnsemi við
mína veiku krapta. |>að segir sig sjálft, að
allir geta ekki jafnfljótt fengið bót meina
sinna, hvað samgöngurnar snertir.
Ekki get jeg haft samkomuiag við hann
um það að koma neinu af því sem jeg hef
skrifað um þetta mál, yfir á prentarana, því
það er ekki minn vani og á ekki við mitt
skap. Geti jeg ekki varið það sjálfur eða
það verji sig sjálft, þá falli það á mig.
Jeg skal ekki hót afsaka þekkingarleysi
mitt í þessu efni; en eins og jeg hefi áður
tekið fram, vantar hann reynslu og þekk-
ingu með slíka brú sem þessa hjer á
landi.
jpar sem hann segir að mig vanti þekk-
ingu á því, hvernig verja eigi járn og trje
fyrir áhrifum loptsins, þá þakka jeg fyrir
kenninguna, en tek hana ekki til greina; —
það er víst að fjöldi manna hjer á landi
þekkír það eins vel og hann, og jeg hefi
talað við marga slíka menn, svo að jeg hefi
Ijósa hugmynd um það.
Ef gert er ráð fyrir, að enginn nema hann
einn hafi grundaða þekkingu á húsasmíði
og vilji landinu vel, þá hefi jeg hann all-
an og einn í móti mjer. Svo mun jeg að
mestu gefa honum eptir síðasta orðið í þessu
máli, því eg er ekki vanur að leggja mál í
langvinnar þrætur, hvort sem jeg á við rauða
eða hvíta.