Ísafold - 30.09.1891, Blaðsíða 1

\Kemur át á miðvikudögum ©g
-augardögum. Verð árg. (um
100 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir miðjan júlímánuð
ÍSAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til útgefanda fyrir I.okt. Af-
greiðslust. i Austurstrœti 8.
XVIII. 78
Reykjavík, miðvikudaginn 30- sept.
1891
t
Amtmaður E. Th. Jónassen.
a n d a ð i s t
i fyrri nótt, kl. 4 að morgni hins 29. þ. m.
Hafði verið lasinn um tíma, við rúmið, en
klæðzt þangað til síðustu dagana. Síðasta
■ sólarhringinn var hann með óráði.
Eggert Theódór Jónassen var fæddur í
Reykjavík 9. ágúst 1838. Voru foreldrar
vhans þórður Jónasson, þá yfirdómari, en
sfðan háyfirdómari (f 1880), og hona hans
Sophía Rasmusdóttir Lynge (11890). Var
■hann elztur barna þeirra. Hann útskrifað-
ist úr Reykjavíkurskóla 1858, varð kandídat
í lögfræði víð Khafnarháskóla 15. jan. 1867.
Síðan var hann um hríð á skrifstofu land-
fógeta, var settur sýslumaður í Borgarfjarð-
arsýslu vorið 1868 og jafnframt í Mýrasýslu
árið eptir. Árið 1871 var hann skipaður
-sýslumaður í báðum sýslunum samein-
uðum , en að fráskilinni Hnappdalssýslu,
-og bjó upp frá því í Hjarðarholti í Staf-
holtstungum , þar til honum var veitt
bæjarfógetaembættið í Reykjavík 16. ágúst
1878. Loks var haun skipaður amtmaður
yfir suður- og vesturamtinu 13. apríl 1886.
Konungkjörinn alþingismaður og riddari af
dbr. varð hann 1887 ; sat á alþingi þá, og
1889 og 1891.—Hann var tvíkvæntur. Var
fyrri kona hans Elín, dóttir Magnúsar sýslu-
manns Stephensen í Vatnsdal, systir lands-
■höfðingja M. St., dáin 1878; en hin síðari
Carólína, dóttir Eðvarðs Siemsens, konsúls
í Reykjavík, og lifir hún mann sinn. Með
fyrri konunni eignaðist hann eina dóttur, er
dó ung, 8—9 ára. Síðara hjónabandið var
barnlaust.
Amtmaður E. Th. Jónassen var einn meðal
'hinna vinsælustu valdsmanna, er hjer hafa
verið, og það að maklegleikum. |>ví vin-
sældanna aflaði hann ekki með neinni eptir-
sókn eptir almenningshylli, ekki með því að
vilja gera öllum til hæfis, hvort sem var
’rjett eða rangt; hann var hinn samvizku-
aamasti embættismaður, með mjög næmri
rjettlætistilfinningu, og hafði fullkominnkjark
og þrek til að fylgja því fram, er hann
hugði rjett vera, hvort sem líkaði betur eða
'ver. Mannhylli sína átti hann að þakka
sinni miklu ljúfmennsku og góðfýsi, jafnt
við volduga og vesala ; hjartagæzka hans og
hjálpsemi við fátæka og bágstadda var a.1-
kunn og ekki ofsögum af því sagt. Lundin
var bæði viðkvæm og trygg. Hann var svo
,gerður, að hann vildi feginn hvers manns
vandræði leyaa. Hann var og hinn mesti
iðjumaður, og kom góðfýsi hans eigi hvað
3Ízt fram í því, hvað hann var jafnan boð-
inn og búinn til að leggja á sig margvíslegt
ómak og kvaðir umfram það, er skyldan
bauð, hvort heldur var til almennings þarfa
eða fyrir einstaka menn. Má telja víst, að
hann hefði enzt betur, ef hann hefði lagt
minna á sig; því hraustgerður var hann
aldrei. Hann var kosinn í bæjarstjórn
Reykjavíkur jafnskjótt sem hann losaðist við
bæjarfógetaembættið, og endurkosinn í vet-
ur nær í einu hljóði, þrátt fyrir ótrauða og
ógeðslega viðleitni nokkurra skuggasveiua
til að ófrægja hann um þær mundir. I
stjórn Bókmenntafjelagsins var hann og um
mörg ár, og sömuleiðis í stjórn Búnaðarfje-
lags suðuramtsins, sem hann ljet sjereinkar-
annb um, enda var hann mjög náttúraður
fyrir búskap, þótt uppalinn væri í kaupstað;
hann þótti fyrirmyndarbúmaður meðan hann
var í sveit (í Hjarðarholti) og hjer íReykja-
vík stundaði hann jarðrækt með miklum á-
huga.
Á þingi varð hann annar af tveimur fyrst-
ur til að hverfa frá þeim þvergirðingsskap
hins konungkjörna flokks, að vilja alls enga
endurskoðun hafa á stjórnarskránni. Hann
var henni meðmæltur og vildi freista sam-
komulags við neðri deild 1889, enda vant-
aði eigi nema hórzlumuninn til þess þá. I
sumar urðu, eins og kunnugt er, þeirra
ráð ofan á, er ekkert samkomulag vildu
þýðast, heldur beita eintómu, blindu kappi,
án minnstu vonar um viðunanlegan árangur.
það er og ekkert leyndarmál framar, að það
mun hafa verið hóglæti hans og lipurð mest
að þakka, að ekki varð beinlínis slysalega
illt út úr fjárlaga-ágreiningnum milli deild-
anna á alþingi í sumar ; hann var þá for-
maður í fjárlaganefnd efri deildar.
Hann hafði yfir höfuð hinn einlægasta
vilja á að efla og styðja hvað eina, er hann
hugði landi og þjóð horfa til heilla.—Eyrir
j það og fyrir hans elskuverðu maunkosti mun
minning hans lengi geymast og jafnan í
heiðri höfð.
Bjargræðistíminn.
Með orðinu bjargræðistími eiga menn hjer
á landi almennast við heyannirnar fyrst og
fremst, sem opt eru nefndar aðalbjargræðis-
tími, og þar næst, að því er til sjávarins
kemur, við vertíðirnar. Aðra tíma árs skoða
menn eius og gagnslausa eða gagnslitla sjer
til bjargar, nema ' kann ske það sem fer til
aðdrátta haust og vor, fjársafna á haustum
og voryrkju á vorum, þ. e. ávinnslu á tún-
um, o. s. frv.
Af þessari hugmynd stjórnast vinnubrögð-
in. Um heyannirnar, aðalbjargræðistímann,
er vinnukappið mest; þá þykir ósvinna að
slá slöku við. I aflatíð við sjó er einnig á-
framhald við vinnu ákaflega mikið. Margur
leggur og talsvert á sig í lestaferðum og
öðru nauðsynjaferðalagi. En þar fyrir utan
er rótgróin landsvenja víðasthvar, að taka
sjer vinnuna fremur ljett, ekki einungis um
vetrartímann, þegar flestar bjargir eru bann-
aðar, heldur einnig haust og vor, þó að þá
megi athafna sig að mörgu leyti viðlíka og
um aðalbjargræðistímann eða gera sjer tím-
ann hjer um bil eins arðsaman eins og um
sláttinu.
jpessi skoðun, landsvenja og hugsunar-
háttur, eða hvað menn vilja kalla það, þarf
að breytast gjörsamlega. Fyr þurfum vjer
eigi að búast við verulegum framförum. Fyr
batnar eigi efnahagur þjóðarinnar að nein-
um mun eða til langframa.
Vjer eigum að skoða alla tíma árs eins
og bjargræðistíma, í þeim skilningi, að hafa
jafnan áhuga og viðleitni á að hagnýta tím-
ann til arðsamrar vinnu, árið um kring. Á
vetrum eru vitanlega miklir erfiðleikar á því;
en það er hvergi nærri fullreynt enn, hvort
ekki má gera sjer þann tímann einnig tals-
vert arðsaman, ef kapp er á lagt og nægri
fyrirhyggju beitt til þess.
En einkum er það þó haustið og vorið,
sem á ríður að reyna að fara betur með en
almennt gerist. Vitanlega þekkjast heiðar-
legar undantekningar í því efni. En hitt er
almennast, að um þann tíma fer margur
dagnrinn, og jafnvel mörg vikan, í gagnslít-
ið dund, hálf-óþarft ferðasnatt og þar fram
eptir götunum,— yfir höfuð í ýmislegt, sem
mönnum dytti ekki í hug að láta hinn dýr-
mætaaðalbjargræðistíma, sláttinn, eyðastíað
neinu leyti. Er hjer þó ónefnt gutlið við
sjóinn á vorin, sem hver góður búmaður
kannast við að sje landbúnaðinum til nið-
urdreps og yfir höfuð hin mesta ráðleysa,
þó að stöku sinnum hittist svo á, að eitt-
hvað hafist upp úr því.
Landbóndinn þarf að skoða allau tímann
milli frosta sem aðalbjargræðistíma, hvað
hans atvinnu snertir. Hann á að líta svo
á, að haust og vor sje jafndýrmætt fyrir
sig eins og hásumartíminn, og hafa vinnu,
landyrkjuna, alveg eins reglubundna ogkapp-
samlega eins og um heyskapartímann, að
svo miklu leyti sem því verður frekast við
komið.
það eru jarðabótastörfin, sem eiga að vera
aðalvinnubrögðin haust og vor, eins og hey-
skapurinn um hásumarið.
það þarf með öðrum orðum að lengja
landyrkjutímann úr lOjjeða 12 vikum upp
í 20, og þaðan af meir, ef veðrátta leyfir.
Hingað til hafa jarðabótastörf verið skoð-
uð eins og hjáverk, er gott sje að vísu og
nytsamlegt að gefa sig við svona þegar
eigi kallar annað að, einkanlega ef þá tekst
að krækja sjer íjRúfræðing kauplaust, hjá
einhverju búnaðarfjelagi, og þykir þá góðra
gjalda vert, aðhann fái að hafa með sjer ein-
hvern liðljetting af heimamönnum fáeina daga.
Allt vinnandi fólk á heimilinu, sem með
nokkru móti má án vera frá öðrum nauð-