Ísafold - 23.01.1892, Blaðsíða 3

27
og Sigurbjörn í Jötu. Flaskan af meðalinu
kostaði hjá Lárusi 5 kr. önnur tegundin og
5 kr. 50 aur. hin, er átti að duga handa
18 - 20 kindum. Hjá |>orsteini kostaði h\m
4 kr., en hjá Sigurbirni 5 kr. önnur, en hin
3 kr.; hún hefir að líkindum ekki verið eins
»óyggjandi«(!)
J>eir voru ekki svo fáir, er keyptu þessi
meðul og reyndu þau; en eptir því sem
bezt verður sjeð, hafa þau ekki komið að
neinum notum. Meðal annara, er fengu
þessi meðul í haust til reynslu, voru þeir
Jón Oddsson í Háholti (hann missti 4 kind-
ur af þeim, er hann gaf það inn); Guðmund-
ur í Hróarsholti; Björn á f>úfu; Guðni á
Kröggólfsstöðum, o. fl. Hafa þessir allir
misst úr pestinni fleira og færra af þeim
kindum, er þeir gáfu inn meðulin. Einnig
hefir farizt úr pestinni í haust í Fjalli á
Skeiðum, Vorsabæ í Elóa, Kiðjabergi og
víðar; höfðu þó meðölin verið reynd á þess-
um bæjum, og því fje gefin þau inn, er
drapst.
Meðölin hafa þannig reynzt hvarvetna á-
rangurslaus; verður þvf naumast um þau
sagt annað betra, en að þau hafi verið
meinlans og gagnslaus gagnvart sjúkdómn-
um. En að gefa út peninga fyrir slíkan
hjegóma er allt annað en gaman, og er
óskandi, að þeir gæti sín betur næst, ef
slíkir og þvílíkir fara að bjóða meðul við
pestinni, meðul, sem auðsjáanlega geta ekki
gjört hið minnsta gagn.
Jeg vil að endingu benda mönnum á rit-
gjörð um bráðapestina í Bunaðarritinu, V.
árgangi. Og þó ritgjörð þessi hafi fátt eða
ekkert nýtt að bjóða, þá er þó ýmislegt í
henni, er almenningur hefði gott af að kynna
sjer, og er #góð vísa aldrei of opt kveðin«.
SlGUEÐUE SlGUKÐSSON.
/ Næturróðrar.
Á fundi, sem haldinn var í Njarðvíkum
3. jan. 1892 kl. 2 e. m. — er bjargráða-
nefndin hafði gengizt fyrir — var meðal
annars rætt um nceturróðra. Eptir alllangar
umræður, er allar hnigu að því, að sýna
hve næturróðrar eru skaðlegir og hættuleg-
ir, var í einu hljóði samþykkt svohljóðandi
tillaga:
»Fundurinn felur bjargráðanefndinni að
leita samkomulags við sjómenn og útvegs-
bændur í öllum þeim veiðistöðum, er fiski-
veiðar stunda í Garðsjó fyrri part vetrar,
að bindast frjálsum samtökum um, að eug-
inn leggi lóð í Garðsjó fyr en í dögun#.
Flestir, senr árum saman hafa stundað
fiskiveiðar á haustin hjer við flóann, og þó
einkanlega í Garðsjónum, munu kannast við
að næturróðrar eru mjög hættulegir fyrir líf
og eignir sjómanna — að þeir eru árlega
aðalorsökin til ómetanlegs tjóns á veiðarfær-
um og afla —- (að vjer ekki nefnum hinn
heiðinglega ræningjahátt, er á hverju hausti
heyrist talað um, þótt ekkert verði uppvíst
vegna myrkursins).
|>ótt menn stöku sinnum kunni að fá
góðan róður og enda mikinn afla um nætur-
tíma, þegar bjart og gott veður er, þá telj-
um vjer það hjegóma einn móti því tjóni, er
þeir hins vegar valda, og sem áður er á
minnzt. þetta vonum vjer að allir, sem
skynsamlega athuga þetta mál, hljóti að
viðurkenna.
Vjer leyfum oss því að skora á alla sjó-
menn og útvegsbændur, sem stunda og láta
stunda fiskiveiðar í Garðsjónum á haustin,
að taka þetta mál til nákvæmrar íhuguuar
og bindast svo frjálsum samtökum um að
aftaka næturróðra með öllu samkvæmt fram-
anritaðri tillögu.
Á. Pálsson. Ogm. Sigurðsson.
Jóh. Kr. Jónsson. B. Jóhannsson.
porst. porleifsson.
Hitt og þetta.
Notaleg dánargjöf. Kona ein gömul, er and-
aðist í sumar í Lyon á Frakklatidi, ánafnaði í
erfðaskrá sinni lækninum sínum fagurbúið skrín,
góðan grip, „í þakklætisskyni fyrir nákvæma
hjúkrun, er hann hefði veitt henni, og som það
væri að þakka, að hún hefði komizt til hárrar
elli“. Lækninum var heldur en eigi forvitni að
sjá, hvað skrinið helði að geyma og var ekki
seinn að ljúka þvi upp, er það var komið í hans
hendur. það voru þá meðul þau, er hann hafði
ráðlagt hinni dánu siðustutiu árin, alveg ósnert!
Viðsjárverður gestur. í öndverðum maí
síðastl. á sá atburður að halá gerzt, er hjer
segir: Maður nokkur ókunnur kom inn á veiti-
höll eina í Mier í Mexikó og fekk þar gisting.
Hann nefndist Francisco Perez. J>4 er setzt var
undir borð, tók frammistöðumaðurinn allar flösk-
ur frá öðrum, er til borðs sátu, og setti þær
fram fyrir Perez. Gestirnir báru sig upp und-
an þessu við veitingamanninn. Frammistöðu-
maður kvaðst hafa flutt til flöskurnar að boði
Perezar, en Perez þrætti þess, og var svo frammi-
stöðumaðurinn rekinn úr vistinni. Um kvöldið
gaf einn gestanna Perez fallegt úr og annar
gaf honum dýrindis skammbyssu. Daginn eptir
fjekk hann fjölda af gjöfum f'rá ýmsum, körlum
og konum. Menn tóku að grennslast eptir,
hvað valda mundi þessari gjafmildi manna. G-ef-
endurnir sögðu þá, aö Perez hefði krafið sig
gjafa og þeir hefðu með engu móti getað varizt
fyrir að gela þær. Mú áttu bæjarmenn fund með
sjer til þess að ráðgast um, hvernig fara skyldi
með þenna viðsjágrip, og varð það ofan á, að
gera Perez tvo kosti, að hann skyldi þegar hafa
sig á brott úr bænum, ella yrði hann skotinn.
Perez kaus þann kostinn, sem líklegt var, að>
verða á brott, en skýrði áður svo frá málavöxt-
öm, að hann hefði orðið var við afarmikið og þó
ósjálfrátt dáleiðingarmagn (hypnotisme) í sjer,
og að sjer væri orðið svo tamt að láta vilja
annara manna lúta sjer, að sjer væri það nú
orðið alveg ósjálfrátt, enda tækist sjer það æ
betur og betur.
28
og söm skylda hvíldi á erkibiskup hverjum, ef hann skipti
um stól.
Arnaldur erkibiskup í Trier komst í óþægilega klípu, þá
er hann var kominn til stóls síns, því að þá voru uppi tveir
Páfar í einu, er hvortveggja sendi honum pallíum og hvor-
tveggja krafðist pallíumsgjaldsins. Mjer er eigi kunnugt um,
hvað honum hefir orðið til úrræða í því efni, en vera má, að
kyrtillinn helgi hafi þá orðið honum að liði. þ>að ekki líklegt,
að Arnald biskup,j7eptirmann hans á stólnum, hefði munað
stórutn um, þótt hann héfði þurft að snara út 60,000 gyllin-
um, því að það var hann, sem árið 1844 hafði til sýnis hina
fornu flík, sem átti að vera kyrtill Krists. Hafi hver og einn
af fleiri þúsund þúsunda pílagríma, er þangað sótti, offrað
fimm silberlingum, sem varja er of í lagt, hefir offrið numið
300,000 gyllinum.
Með því að erkibiskuparnir voru svona stórkostlega rúnir
og reittir af páfunum, þá var nd sjálfsagt, að þeir myndi
aptur rýja og reita þegna sína og elskuleg umdæmisbörn.
Alþýða manna er sauðskepnan með gullreifið, og hún er rúín
og fláð, til þess að fylla fjárhít hinna háttsettu höfuðpaura,
hvort sem þeir eru nefndir erkibiskupar eða þjóðhöfðingjar.
það var í sannleika guUvœg hugmynd, er Bonifacius hinn
VlII. fjekk, er hann fann upp fagnaðarárið. Kómverjar
hjeldu hátíðlegt í fornöld upphafsár hverrar aldar, og var þá
mikið um dýrðir, og í lögmáli Gyðinga var og boðið fagnað-
arár eða friðpægingarár. þetta hefir að líkindum vakað fyrir
Bonifacius, er honum hugkvæmdist að lögleiða fagnaðafár í
kristninni. Sjerhver sá, er gengi til Kóms á fagnaðarárinu
25
laust hiu eina jartein, er nokkur helgur dómur hefir nokkurn
tíma gjört í rauninni.
Einhverjir hinir dýrustu dómar þeirrar tegundar eru
geymdir í Aachen. Hið mesta þing, sem þar geymist, er
kyrtill Maríu, ákaflega síður, reifar Jesú, af mógulum flðkadúk,
og dúkur sá, er höfuð Jóhannesar skírara livíldi á, þá er búið
var að höggva pað of bolnum.
Árið 1496 streymdu 149,000 pílagrímar til Aachen, tii
þess að fá að líta augum þessar helgu tuskur, og fje það
var ákaflega mikið, er fjekkst í aðra hönd. Ár 1818 voru
þessir helgu dómar aptur til sýnis í hálfan mánuð, eptir
nokkurra ára hvíld, og þá sóttu þangað 40,000 pílagrímar.
Siðabótiu, stjórnarbyltingin frakkneska og ekki hvað sízt
bannsett — upplýsingin höfðu gjört fjarskamikla glufu á trú
manna.
|>að tókst nú raunar bæði fljótt og vel að gera við glufu
þessa, svo að trúin varð aptur enda fullt eins sterk sem í
hinu þykkvasta myrkri miðaldanna, og mátti þakka það ríkis-
stjórnunum, er voru prestunum svo eptirlátar, að leggja skólana
undir umsjón þeirra. það er ekki lengra síðan en árið 1844
að ein miljón pílagríma sótti til Trier til þess að kyssa forn-
an slopp, sem sagt var, að væri kyrtill Jesú, er hermennirn-
ir vörpuðu hlutkesti um undir krossinum.
þessi kyrtilganga til Trier vakti þá hið mesta hneyksli
hvervetna í hinum menntaða heimi. Nokkrir vitrir menn og
vel lærðir gjörðu sjer þá allt far um að sanna það, er reynd-
ar þurfti engrar sönnunar við, að kyrtillinn helgi í Trier hefði
ekkert til síns ágætis fram yfir tuttugu kyrtla, er annarsstað-