Ísafold - 26.10.1892, Blaðsíða 3

Ísafold - 26.10.1892, Blaðsíða 3
8S9 kynni okkar og högum orðuir. okkar eptir því. Ef við getum orðið ásáttir um þetta, þá mundi jeg kalla betur farið en heima setið. Pálmi Pdlsson. Líflátsdómur. Báröardals-morðsmálið var loks dæmttil fullnaðar i yflrrjetti í fyrra dag, og stað- festur hjeraðsdómur frá 3. sept. þ. á., en þar var hinum kærða, Jóni Sigurðssyni frá Mýri í Bárðardal, dæmt iiflát samkvæmt 191. gr. hegningarlaganna, fyrir að hafa 13. septbr. f. á með ráðnum huga drepið stúlkuna Guðflnnu Jónsdóttur frá Svartár- koti, sem var þunguð af hans völdum. — Morðinginn kannaðist við, að það hefði löngu áður verið farið að hvarfla i huga sinn, að losast við stúikuna með ein- liverju móti, til þess að komast hjá að eiga hana; »en tii þess hugkvæmdist honum eigi annað ráð en að fyrirfara, henni. Þessi liugsun, að ráða Guðfinnu af dögum, vakn- aði hjá ákærða 3 vikum eða hálfum mán- uði áður en hann framdi glæpinn, festist smátt og smátt hjá honum ogvarð að fuil- um ásetningi. Hann fór að Svartárkoti laugardaginn 12. sept. f. á., meðfram til þess að framk’, æma þennan ásetning; var hann þá þar um nóttina, og á sunnudags- morguninn 13. , , m. átti hann tal við Guð- flnnu þarábærum, ogí því skyni að fram- kvæma áform sitt fekk hann hana til að lofa að hitta sig þá um daginn eptir kl. 2 einhversstaðar á svæðinu frá beitarhúsun- um í Víðirkeri og að Ullarfossi í Svartá við ána sjálfa. A sunnudagsmorguninn fór hinn ákærði frá Svartárkoti, og síðar um daginn eptir hádegi fekk Guðflnna Jóns- dóttir leyfi húsmóður sinnar til að bregða sjer út af heimilinu. Þegar hún eigi kom heim aptur, var gjörð ieit eptir henni, og fannst hún loksins 16. s. mán. örend í Svartá í svo grunnu vatni, að það rann eigi yfir allan líkama hennar. Eptir áliti ldutaðeigandi læknis, sem hefir skorið lik- ið upp og rannsakað það, hefir Guðfinna dáið köfnunardauða, og hyggur hann, að hún hafi verið köfnuð áður en hún kom í vatnið. Hinn ákærði hefir nú og tregðu- laust kannazt við það, að hann hafi.þegar hann eptir umtali þeirra hitti Guðfinnu á hinum ákveðna tíma og stað við Svartá, án nokkurra umyrða lagt hendur á hana, þar sem hún sat á árbakkanum, sett vetl- ing sinn og vasaklút fyrir vitin á henni, legið ofan á, henni og haldið þannig fyrir vit hennar, þangað til hún var köfnuð, en að því búnu dró hann líkið út í ána, þar sem það síðar fannst«. »Um meðferð málsins í hjeraði er það að athuga«, segir yfirrjetturinn, »að hjer- aðsdómarinn«—Benid. sýslum. Sveinsson— »hefir tvívegis áður látið dóm ganga í því, hinn 12. oktbr. f. á. og 14. jan. þ. á., en báðir þeirdómar hafa verið ómerktir, hinn fyrri af því, að meðdómsmenn voru eigi kvaddir til að dæma með undirdómaran- um, en hinn síðari af því, að hinir til- nefndu meðdómsmenn eigi voru eiðfestir, og hefir þetta gert að nauðsynjalausu mjög mikinn drátt á málinu. Það þykir þó eigi ástæða til að láta dómarann sæta frekari ábyrgð fyrir þetta en að liann greiði all- an kostnað, sem af máiinu hefir leitt frá því að það var fyrst dæmt í hjeraði 12. oktbr. f. á. og þangað til það var dæmt nú síðast 3. sept. þ. á«.— Annan málskostn- að, þ. e. til 12. okt. f. á. og eptir 3. sept. þ. á., var ákærði dæmdur til að greiða. Auðvitað fer málið fyrir hæstarjett. Lausafregnin um, að síra Þorsteinn Halldórsson í Mjóaíirði væri iátinn, reyndist vera missögn, sem betur fór. Hitt og þetta. Meðfæddur fábjánaskapur. Sá sjúk- dómur heíir hingað til reynzt ólæknandi eða líttlæknandi. Nú telur f'rakkneskur sáralæknir, er Launelongue heitir, sig hafa fundið upp lækningar-aðferð, sem vonlegt þykir, að geti að nokkru leyti ráðið bót á þess konar mein- um. Raunar eru það eigi allir fábjánar, er hann þykist geta læknaö, heldur einungis þeir, sem hafa heilakreppu (eru mikrokefal), af því að heilabeinin og hauskúpan hafa eigi eðli- legan vöxt. Það kemur af því, að brjósksam- tengingarnar millum hauskúpubeinanna verÖa allt of fijótt beinmyndaðar. Við því er hið einfalda ráð, að losa í millum þeirra, svo að heilabeinin nái eðlilegum vexti. Hann helir gjört þess konar tilraun við nokkur börn, og fáeina aðra, og hefir flestum þeirra nokkuð farið fram að vitsmunum. Þá er> vel hefir gengið, hafa sjúklingarnir fengið málið á 5—6 dögum og verið farnir að tala þó nokkuð af viti eptir mjög stuttan tíma. Nær 110,000 eimreiðir eru á ferðinni 7 » um heiminn alls, árið um kring, mjög víða bæði nótt og dag. En hver eimreið dregur á eptir sjer marga flutningsvagna, ýmist fulla af fólki eða varningi. Eimreiðin er forustu- vagninn í hverri lest, flytur gufuvjelina, sem knýr alla lestina áfram. Af þessum meira en 100,000 eirareiðum eru 63,000 á ferðinni hjer um álfu, Norðurálfu, en 40,000 um Vesturheim, 3,300 um Austurálfu, 2000 um Eyja-álfu, en ekki nema 700 um Suðurálfu. Hjer í álfu er mest um eimreiðir á Bretlandi hinu mikla og Irlandi, eða ekki færri en 17,000; þá kemur Þýzkaland með 15,000; þá Frakkland 11,000. þá Ítalía 4,000; þá Rússland 3,500; þá Belgía 2000; þá Holland 1000 og Spánn 1000; þá Sviss 900. Önnur lönd minna. Má af skýrslu þessari marka ailgreinilega hversu háttað er um greiðar samgöngur í ýmsum ált'um og með ýmsum þjóðum. Kóleran i Hamborg. Hún hefir og geng- ið þar tólf ár áður, frá því um miðja öldina, en aldrei orðið nándarnærri eins skæð og í sumar. enda voru þá 19 ár liðin frá því hvin kom þar síðast. Fyrsta árið, 1848, drap hún nær 1700 manns; tvö árin næstu 4—600; árin 1853—1859 frá 100 til 1100 á ári; 1866, 1048; 1871 141; 1873 1001. 232 Farið að mínu dæmi, maður minn! Jeg' segi yður satt, að líf yðar styttist eigi um eina viku fyrir það, og' þá hafið þjer og leyst það starf af hendi, er þjer gátuð gjört og áttuð að gjöra«. »Það er aðdáanlegt«, mælti sonur minn, er lypt hafði höfðinu frá hægindinu, meðan á lestrinum stóð. »En skyldi sjúkdómur læiknisins hafa verið banvænn'?« »Hann var jarðaður í gær«. Móritz þótti mikils um vert slíka karlmennsku, er læknirinn sýndi. En nú tók jeg til máls: »Það er eigi svo fátítt, sem þú kannt að ætla, að menn sýni af sjer slíka karlmennsku. Saga mannkyns- ins er auðug af dæmum um framúrskarandi þrekraunir manna, er eigi hafa látið ægilegustu þjáningar aptra sjer frá að gegna skyldum sinum eða framkvæma störf, er verið hafa einkar-nytsamleg fyrir mannfjelagið. Pascal var þjáður af sárum og þrotlausum tannverk, er hann fann einhverja hina helztu meginreglu tölvísinnar. Rous seau var sárþjáður af hættulegum nýrnakvilla, er hann skráði eitt af merkisritum sínum. Moliére var ban- vænn af sótt, er hann fór í síðasta sinni í leikhúsið, til ábata fyrir meðleikendur sfna, og andaðist i leikslok. Richelieu ]jet eigi blóðspýting aptra sjer frá að rækja yfirráðherrastörf sin. Markskálkurinn af Saxlandi ljet í öríustunni við Fontenoy bera sig um í burðarstóli og 229 að beita sjer við og reyna á þolrifin. En hjer þótti mjer ábyrgðarhluti, og hann eigi svo lítill, að grípa til því- iíkra úrræða. Jeg ráðfærði mig við lækninn, en eptir því sem hon- um fórust orð, virtist mjer það allsendis hættulaust. Hann sagði á þessa leið: »Jeg get eigi imyndað mjer, að það geti haft nein hættuleg eptirköst, þótt hann taki þegar til bóklegra starfa, En þó er það eigi ráðlegt, nema því að eins, að hann leggi mikið á sig, enda geri það ótilknúður. Sonur yðar hefir þraut í höfðinu samfara sleni í heilan- um, er honum mun eigi auðið verða að hrista af sjer nema með talsverðri áreynslu, en mikil áreynsla myndi verða kröptum hans ofvaxin, nema honum sje það ljúft að leggja svo að sjer. Jeg hefi ósjaldan veitt því eptirtekt, að sálin, er hún af frjálsum og fúsum vilja stefnir í mikla liættu eða sökkur sjer ofan i mikilsvarðandi störf, svo sem teymir líkamann á eptir sjer og eykur þrótt hans. Annars vegar er afar-liáskalegt, að reyna mjög á sig, hvort sem er af uppgerðarþreki eða nauðung, og við því verður mjög að gjalda varhuga, að ota öðrum til þess, að sýna í framkvæmdinni af sjer meira þrek en þeim í raun rjettri býr í brjósti. Og í stuttu máli »—kvað hann að endingu —« reynið til að fá son yður til að taka til starfa, en þröngvið honum eigi til þess*. Heilræði þetta kom mjög vel heim við þær megin-

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.