Ísafold - 11.01.1893, Blaðsíða 3

7
aldsson á Bakka hafa fengið, 1850, þar af 450
þorsk; hjer nm bil 15 þúsnnd á skip. Það
er mikill haustafli. Sumir segjast hafa blóbg-
að þorskinn þegar hann var innbyrtur, en
enginn stútunginn og því síður þyrsklinginn,
sem lítið hefur nú fengizt af'. Enda er sú
reynd farin að ryðja sjer til rúms hjá sumum
bjargráðanefndarmönnum: að ekki sje þörf á
að blóðga fisk, hvort sem eigi að salta hann
eða herða, og þá heldur ekki til innlagningar.
Það eru líkur til, að menn hjer sjeu nú vel
staddir eptir þenna mikla haustafla; en því er
miður, að hjá mörgum sjer þess lítil merki;
aptur eru nokkrir sem eiga mikinn flsk í salti,
en þó lang-mestan þessir 2 kaupmenn, sem
hjer verzla. Þeir hafa keypt blauta fiskinn 3
aura pundið og 4 aura i þorski, borgað nátt-
lega með þeirra verzlunarvöru, en ekki með
peningum, og sjálfsagt þegið hann í skuldir,
sem flestir sitja fastir í, eins og í álögum,
hvernig sem árar. Það væri sú mesta og bezta
stjórnarbót, sem Islendingar gætu fengið, ef
verzlunarlaginu yrði breytt í annað og betra
horf og munaðarvörukaupin minnkuð.
TJm leið ogjeg hef nú svona greinilega skýrt
frá haustvertíðinui hjeðan, vildi jeg mega
bæta við dálítilli skýrslu um gjafir til Ekkna-
sjóðsins okkar.
Snemma í haust var farin bænarleið til allra
fiskimanna á Skaganum, að gefa 4—5 srnáfiska
af hverjum hlut eða eptir veglyndi hvers eins,
sem skyldi leggja inn til kaupmanns eins.
Þessi bænaraðferð sýndisflvera heppileg fyrir
sjóðinn og hægt að sinna henni í slíkum upp-
gripaafla, enda bar hún þann árangur, er hjer
segir, og er það, sem inn var lagt. reiknað til
peninga: Kr. a.
i. Bjarni á Sýruparti . af 1 hlut « 72
2. Þorbjörn í Sandgerði — 1> /* - 1 20
3. Sveinn í Garðhúsum — 3 — <i 75
4. Þórður í Efstabæ . — 2 — 1 80
6. Sigurður í Teigabúö — 1 — 1 16
6. Hallgrímur Jónsson . — 2 — 1 96
7. Nikulás í Skuld . . — 1 — « 76
8. G-uðmundur Magnússon — 1 — 1 «
9. Jón Gunnlögss. Sjóbúö — 4 — 3 56
10. Níels í Lambhúsum . — 3 — 1 20
11. Sigurður í Iíirkjubæ — 2 — 1 28
12. Einar á Bjargi ... — 2 — « 92
13. Jón Siguröss. í Sjóbúð — 2 — 1 «
14. Einar Gíslason, Hliði — 1 — 1 08
15. Kristján á Akri . . — 3 — 3 «
16. Einnbogi á Kringlu . — 2þ2 — 2 «
17. Sigurður í Melshúsum - 1>/. - 1 «
18. Oddur Kristjánsson . — 1 — 1 «
19. Guðm. Ólafss. Götuhús — 2 */. — « 64
20. Guðm. Þorsteinsson.
sjóm., Sjóbúð . . . — 1 — 1 «
21. Guðbjartur í Brekkuk. — 1 — « 33
22. Þórður í Brekkubæ . — 1 — « 33
23. Halldór Guðbjarnarson — 3 — 1 84
44 29 50
Ef svona vel hefði gefizt af öllum 200 hlut-
unum, það hefði orðið dálagleg og sómasam-
leg upphæð, 134 krónur.
II. J.
AHrahátíðlegastur úrskurður,
er lesa má ýtarlegri rökstuðning fyrir í
*Þjóðólfi» á þrettánda.
Svo er mál með vexti, að þegar vjer á önd-
verðum þessum vetri höfðum ályktað, að
leika nokkra sjónleiki fyrir borgarbúum í
jólaleyfinu, sjálfum oss til hressingar og þeim
til glaðnings og fagurfræðilegs menntunar-
auka, og vjer í því skyni höíðum fastráðið,
a.ð leigja oss hiö mikla hjór-naust Yalgarðar',j
tók að brydda á óviðfelldnum kurr meðal
kennaralýðsins við skólann, og gerðist smám-
saman af þeim kolum fullur samblástur, er
vel hetði mátt gera oss óviðurkvæmilegan
tálma, ef vjer hefðum eigi átt þar »bauk í
hornic, er voru hin virðulegu og vel innrættu
stiptsyfirvöld.
Það gerðist svo djarft, fyrnefnt kennaralið,
að það gekk á nokkurs konar ráðstefnu og
mælti þar ýmsum ósvinnum orðum um fyrir-
ætlan vora og miður hógværum í vorn garð,
og hurfu þar allir að einu ráði, er oss var
fjandsamligt, nema einn millibilskennari.
Og þót.t eigi fengi þeir vilja sínum framgengt,
býður skyldan oss og sframgangur sannleik-
ans«, að »fletta ofan af gjörðum» hinna seku
og velja þeim hæfilega refsing-u, en um-
buna hinum, er hættu ráð sitt, þótt eigi
væri fyr en utn 11. stundu, og studdu þá
vort mál eins drengilega eins og þeir höfðu
staðið harðlega á móti því upphaflega — og
er þar fyrstan í flokki að telja ljúfmennið
»rektor«, sem »aldrei hefir haft þann vana, að
kalla pilta slóða«.
Fyrir því úrskurðast'.
1. Með því að »rektor« ber eptir atvikum
að meta »saklausan« í máli þessu, er hverjum
skólapilt hjer með fyrirboðið 4 sunnudaga
samfleytt að reykja hjá honum við sunnudags-
bænir, og í kennslustundum má enginn reykja
hjá honum 7 daga hina næstu. Item er »skóla-
bræðrum, er elska sannleikann«, fyrirboðið,
er þeir gera eldspýtustokkadrífu í bekknum
eða þess háttar í kennslustundum hjá »rektor«.
að halda þá fram við hann þeirri kenningu,
að stokkarnir eða aðrir slíkir munir hafi flog-
ið inn í gegn um bekkjarhurðina, af völdum
umrennandi »bræðra« úr öðrum bekkjum. Item
er einum og sjerhverjum fyrirboðið að fela
sig hjá honum undir kennarapúltinu og gala
þar eins og hani. Item að fela Jón »sinnep«
inni í skáp í bekknum og hleypa honurn fram
á sjónarsviðið í miðri kennslustundinni. Item
að stappa niður fótum og reka allir í senn
upp uppgerðar-skellihlátur í miðri kennslu-
sfund.
2. En er kemur til hinna seku kennara, er
síðar munu auglýstir með nafni, þá skulu
fyrst um sinn allar fyrnefndar artes rectorales
proprice heimilar við þá, eptir því sem við
verður komið og eigi brestur áræði til, og
ýmsar aðrar listir af liku tagi, hvort heldur
áður tíðkaðar eða eptirleiðis upphugsaðar, og
munu þeim veitt verðlaun úr fjelagssjóði, er
mest hugvit sýna í þeirri grein og fjölbreyti-
legastý */4 pd. til l'/a pd. lostætt bonum úr
bakaríinuj) eptir mati ráðaneytis Vors ; þó skal
sannleiksvörður Vor í «ÞjóöólG» jafnan tví-
gildur, er til verðlaunaveitinga kemur.
Eptir þessu eiga sjer allir hlutaðeigendur
fúslega að hegða.
RitaT) þrem nóttum eptir þrottAnda áriÓ 1898.
Undir Vorri landsverndarlegri
hendi og innsigli.
N.* N.,
yflrforstjóri hins sameÁnaba frarn-
kvœmdarvalds hinnar yncjri
skólapiltakynslódar i Rvik
veturinn 1892—1808.
SBSr Þessi allrahdtíðleyasti úrskurður
birtist í öllum landsins blöðum.
8
og rcnndi til hans ljómandi augnaráði. Hann svaraði
svo, að hann tók ofan og hneigði sig djúpt. — Hann
ætlaðist til, að hún skildi það, að hanii vitdi sýna henni
allan þann sóma, er hann hefði framast vit á.
Sunnanvert á ey nokkurri, sern mest var á lengd-
ina, bjó Holgeir gamli Bjarki. Hann hafði framan af verið
fiskimaður, síðan var hann fyrir flutningaskútu í mörg ár;
nú í elli sinni var hann orðinn fiskikaupmaður. Ilann
var vel við álnir, og Ásmundur var einkabarn hans;
lagði hann því eigi stórum kapp á kaupmennskuna nú
orðið, heldur hafði hana meir til þess að liafa eitthvað
um að hugsa.
Hann hafði verið kvongaður. Kona hans var litil-
mótleg og lítilsigld. Hún var því nær allt af í eldhúsinu,
°g ef hún átti eitthvert harla brýnt erindi inn í stofurn-
ar: þú skauzt hún þangað rjett eins og mús út úr holu
sinni, er ekki heyrir neinn hávaða úti fyrir og bregður
sjer snöggvast út í dagsbirtuna.
Ekki mátti hana ósæla kalla að öllu leyti; því að
þá er hún hafði verið tvö ár í hjónabandi, ól hún son
og kvaddi heiminn um leið. Ekki þótti neitt annálsvert
við andlát hennar. Þó lá mönnum við að henda gaman
aú því, hvað likkistan hennar var stór, og sögðu sín í
millum, að meðan hún hefði lifað, hefði maður hennar
»Það er líklega ólund í þjer, af því að þjer var
ekki tekið«, sagði hún í engu óhæðilegri róm.
»Jeg veit ekki til að jeg hafi gefið kost á mjer— hm!«
»Þú manst vænti jeg ekki eptir dálitlum kofa, þar
sem tvær stúlkur áttu heima einar síns liðs? Svo bar
til eitt sunnudagskvöld, að þangað rakst einmitt þess kon-
ar flysjungsgrey og vildi komast inn. En stúlkan sú
arna þuldi yfir hausamótunum á honúm svo sem hann hafði
til unnið. Hefði það verið jeg, sem fyrir svörum var,
mundir þú sjálfsagt hafa kannazt við málróminn núna;
því að óþokkamennið, sem eigi skirrðist við að leita á
heiðvirða stúlku, var enginn annar en þú, kunningi!«
Að svo mæltu snöri hún við honum bakinu og fór
sina leið. Pilturinn stóð þar eptir húðsneyptur og niður-
lútur. Sjer til skapraunar gat hann eigi varizt þess, að
rifja upp fyrir sjer það sem gerzt hafði þetta kvöld. Það
var satt; hann hafði verið á vakki þar í verstöðinni, og
barið að dyrum hjá stúlkum tveim, er hann vissi að
höfðust þar einar við í lítilli búð. Hjá stelpum er röru
til fiskjar! — En aldrei fyr á æfinni hafði hann fengið
slika hrakyrðadembu ofan yfir sig. Og nú var þessu
aptur kastað honum í nasir! Það var svo fjúkandi illt í
honum, að hann vissi ekki, hvað hann átti af sjer að gera.
Hann lá æðistund fram á öldustokkinn, til þess að
láta fýluna úr sjer rjúka á sæ út; en þegar hún fór að