Ísafold - 16.10.1893, Page 3

275
Krieger, einn af'hinnm merkustu þjóðskör-
ungum og stjórnmálamönnum Dana síðan
einveidið leið undir iok. Hann var miklu
sálaratgjörvi gæddur og var við afarmörg
framf'ara- og vandamál riðinn hæði á þingi
og utanþings. Hann stóð líka fyrir ýms'
um stjórnmálum í ýmsum ráðaneytum, og
hafði dómsmálastjórn á hendi í ráðaneyti
Holsteins greifa frá Holsteinhorg, þegar
rætt var um stjórnarskrármál íslands. Stjórn-
arskrána sjálfa, eða frumvarpið, gerði hann
helzt úr garði.
Norðmenn og Sviar. Stang og ráða'
neyti hans hafa tekið flest það í fjárlög-
unum til greina, sem á þinginu var ákveð'
ið og samhandið snerti, og þar með hirð-
eyris og iaunaiækkun konungs og krón'
prinsins, en hnýtt við sumt- skilyrðum, eða
áskiid rjettar fyrir hönd konungs, sern hin-
ir kalla hreina og heina flikun orða^Sagt,
t. d., að konungur og krónprinsinn lát1
sjer svo komið nægja, af því þeir hirði
ekki að krefjast rjettar síns í málinu. Ept-
ir þessu farið á ráðherramótunum í Stokk-
hólmi. Það var konsúlamálið, sem hjer
sætti undantekning, ogkonungur tókþvert
fyrir, eptir ráði þeirra Stangs, að sam-
þykkja framlögur þingsins með skiiyrði
þess um, að stjórnin hæri upp aðskilnað-
arfrumvarp á næsta þingi. Þar á móti
samþykkti hann, að fje til konsúlakostn-
aðarins skyldi af þeim inngjöldum tekið,
sem rynnu í konsúlasjóðinnj 'og ef þyrfti,
at' því sem veitt væri til óvissra útgjalda.
Hvað gera Norðmenn nú, eða gera þeir
þetta að óheimildarlögum, eða aðríkissókn-
arefni á hendur ráðaneytinu ?
Þingkosningum Svía til neðri deildar
iauk svo í gær, að frelsisvinir og tollfjend-
ur hlutu 145 þingsæti. í efri deildinni eru
hinir í meiri hluta.
England. Heimastjórnarlögunum írsku
(Ilome Kule) var (9. sept.) synjað annarar
umræðu í lávarðadeildinni, hvað sem nú á
við að taka. Á lýðfundum er viða óþyrmi-
lega talað, og sagt, að Englendingum yrði
minnkun að, ef slíku óþarfaliði, sem þar
væri saman komið, hjeldist enn lengi uppi
að spreyta sig og tálma framgöngu góðra
iaga og lagahóta. Gladstone hefir nýlega
gefið í skyn, á ræðufundi í Edinahorg, að
þar kynni að koma fyr en varði, að (for-
lög efri málstofunnar hlyti að hera undir
þingkjósendur Breta, og lávörðunum mundi
ráðlegast að hafa sig í hófl.
Mestu vanhaga kennt af verkaf'öliunum,
og nú er kappsamlega reynt að miðla
málum, og á sumum stöðum er aptur til
vinnu tekið í námunum. Einnig gangast
forustumenn verkmánnaiýðsins fyrir ráð-
stöfunum til hjargráða í því harðæri, sem
húast má við að vetrinum fylgi, þar sem
svo margir eru nú naumt staddir fyrir,
eða verr en að vanda.
Frá Indlandi er nú sendisveit ensku
stjórnarinnar komin á fund Ahdurrahmans
Afghanajaris i Cahul, og telja hlöðin góð-
ar líkur til, að Engiendingum takist að
gera sjer »emírinn« að traustum handavin
þar nyrðra, en það væri ekki meir en skylt,
þar sem hann þiggnr af þeim styrktarfje
á hverju ári. Þó hefir hann lengi færzt
undan að taka á móti sendiboðum þeira.
Fullráðið sagt, að auka flota Englend-
inga í Miðjarðarhafi og það til mikilla
niuna. Sjá Frakklands-grein.
Þýzkaland. Herleikar haldnir og her-
skoðan í fyrri hluta afliðins mánaðar í
Elsass og Lothringen. Þar var við keis-
arinn sjálfur, og var alstaðar mikið við
haft. Grönnum hans, Frökkum, þótti nóg
um það, sem þeir kölluðu hól og drembi-
iæti hans og Þjóðverja. En til storkunar
við sig kölluðu þeir það gert, er hann
hafði boðið krónprinzi ítala, Yiktori Em-
anúel, til fyigdar við sig. Að ræðum keis-
arans gat þeim ekki heldur geðjast, því
stóryrðin voru ekki spöruð, þar sem hann
minntist á afrek hersins og Vilhjálms keis-
ara 1., eða á þau farsældarumskipti, sem
fóikinu hefði hlotnazt í þeim löndum fyrir
tilstilli forsjónafinnar, en hreysti og sigur-
sæld Þjóðverja. ^Eptirþetta hjelt Yilhjálm-
ur keisari og með honum Saxakonungur
til hernaðarleika á Ungverjalandi, þar sem
Giins hitir, en stórmiklar herdeildir sóttu
land og vörðu. í hyrjun voru 13 mílur
á milli innrásarhersins og hins er varði,
og þarf þess ekki að geta, að hinn fyrr-
nefndi sótti fram að norðan (Kússaleið).
Líklega er enn nokkuð eptir herleika, en
eptir þetta hrá keisarinn sjer til Svíaríkis
(Gautahorgar) að skemmta sjer á elgja-
veiðum með vin sínum, Oskari konungi.
I haðvistinni i Kissingen varð Bismarck
þungt haidinn af taugaveiki (ischias), og
þá fjekk hann frá Gfins hraðborin hoð-
skeyti frá Yiihjálmi keisara, þar sem hann
góðfúslega hauð honum vetraraðsetu á
einhverjum þeim hallargarða sinna á mið-
hiki Þýzkalands, sem honum þætti líkleg-
astur til hollrar vistar, eða sjer hentari en
aðsetrið á Friedriehsruhe. Bismarck svar-
aði þakklátlega og með lotningu, en kvað
sjer mundi hentast heim að halda og lifa
þar í ró og sem fjarst gestkvæmd og
glaumi. Öll hlöð á Þýzkalandi fögnuðu
scm hezt þessum viðskiptum þeirra Bis-
marcks og Vilhjálms keisara..
Frakkland. Þó vant sje að treysta á
pólitiska veðurvita á þessu landi, mun
rjett getið til, að kosningarnar nýju hafi
fært stjórninni þann liðsauka, að hún geti
húizt við 52 atkvæða yfirburðum sinnar
handar í fiestum málum.
Frakkar sinna nú engu meir en heim-
sókn rússneska flotans í Toulon um miðju
þ. mánaðar, eða viðtökuf'ögnuðinum og
hátíðahöidunum, sem ráðin eru og til er
efnað í þeirri horg og fleirum. En yfir
alit á þó að taka viðhöfnin í París, því
þangað er aðmírálnum hoðið og hans fyrir-
liðasveit, og til þeirrar dýrðar heflr horg-
arráðið heitið framlögum á 350,000 franka.
Biöð Frakka hafa lengi baðað vængjum í
heiðhiæ þessa fagnaðar, en lýður höfuð-
horgarinnar, og fleiri borga, verið himnum
uppi. Hins vegar er því nú líka fleygt,
jafnvel í frönskum hlöðum, að Kússakeis-
ara sjálfum sje farið að þykja nóg um, og
hann hafl látið gefa vinum sínum bending
um, að hafa ekki hærra en góðu gegndi.
Sem við var að húast, hafa stækustu blöðin
vinstra megin ekki kynokað sjer við, að
minna menn á, hversu illa sambandsdaðrið
við zarveldið sæti á þjóðveldinu.
Þeirri nýlundufregn er en að hnýta við
heimsóknina í Toulon, að Rússar ætli með
tilhliðrun og aðstoð Frakka að fá sjer
hafnarstöð í Miðjarðarhafi. Hjer mun mik-
ið hæft í, og þýzku blööin að minnsta
kosti færa það til mótvægis móti heimsókn-
inni í Toulon, að deild af enska flotahum
í Miðjarðarhafl sækir um sama hil mán-
arins á ýmsar hafnir ítala og mun híða
þar virktamóttöku og fagnaðar.
Austurríki. Sökum vaxandi svæsni
í blöðum og á fundum Ung-Tjeka í Böh-
men, en tíðra róstuviðskipta á strætum og
og sainkomum með Tjekum og Þjóðverj-
um í höfuðborginni (Prag), rjeð stjórnin í
Vínarhorg af þann 12. september, að for-
hoða helztu hlöð þeirra og tímarit, en
skjóta horginni í hervörzlu »hina minni«,
þar sem höpt eru lögð á fundi og fjelaga-
mót, en lögregludómar við hafðir í stað
kviðdóma, og svo frv. Ut af þessu afar-
illur kur um allar Tjekahygðir í Austur-
ríki, en Þjóðverjar klappa lof í lófa.
Belgía. Þess má geta, að hjer bólar
nú á nýrri hreifíngu, er Flæmingjar ætla
að krefjast jafnstæðis á þinginu fyrir sína
tungu við frönskuna.
Bandarikin i Norður-Ameriku. Af-
nám Shermanslaganna í Washington heflr
dregizt til þessa, þó fæstir eflst um, að þar
að reki. Orsökin sú að nokkru leyti, að
þessu máli er kennt um að mestu þau fjár-
vandræði, sem nú eru uppi um öll Banda
ríkin, bankahrun, gjaldþrot og atvinnu
leysi. Verjendur silfursins segja hinum
nær, að taka til tollverndalaga Mc Kinieys
því þau hafl meiru valdið til óhappa fólks
og ríkis. Að þeim verði og hreytt á næsta
þingi, er sjálfsagt talið.
Eitt af minnilegasta og háleitasta atriði
í sögu Chieagosýningarinnar verður al-
þjóðamót, sem klerkar alls konar trúar-
flokka heimsins, kristinna og heiðinna,
sækja þar þessa dagana. Allt fer fram í
bróðerni, og eru þar trúareinkennin greind
og siðalærdómur hverrar trúar um sig. 1 A
höfuðfána fundarins standa orðin: »Friður
á jörðu og guðs vilji!« Undir honum
gengið í prósessíu til mótsins, en þar ka-
þólskur kardináli í hroddi fylkingar.
Frá Brasilíu. Peixoto heitir ríkisfor-
setinn, en gegn honum pppreisn gerð, sem
lengi hefir staðið, og fyrir henni flotafor-
ingi, Mello að nafni, sem i ráöaneytinu
stýrði flota- og sjávarmálum. Forsetanum
geflð að sök, að hann rak aptur laganý-
mæli þingsins, sem fóru fram á, að vara-
forseta (er við stjórn sæti) mætti ekki til
forseta kjósa. Enn fremur, að hann hafi
borið fje á vini sína og komið ríkinu I
stórskuldir. Mello heflr látið skothriðir
ríða að virkjum höfuðborgarinnar, Rio
Janeiro, og lengra upp, og gert hjer mikil
spell, og í öðrum kastalahæ, er Santos heit-
ir. Til sóknar hefir hann næstum allan
flotann, og á sumum stöðum hlaupa land-
sveitir undir hans merki. Líklegt þykir,
að hann heri sigur úr hýtum, en suma
grunar, að þjóðveidið verði um leið úr
sögunni. Glæsileg heflr saga þess heldur
ekki orðið, en hvar skiptir slíku í Suður-
Ameríku? Lengi sumars hefir ekki á öðru
gengið en byltingum í Argentína-samband-
inu, en kallaðar nú niður hældar.