Ísafold - 12.09.1894, Blaðsíða 3

539
fyrir peninga, 25—25'/2 kr. skpd. at ýsu og
30—31 kr. skpd. af smáíiski, — eða talsvert
minna en kaupmenn höfðu fyrir þann lisk
geiið í sumar.
Hinn 7. þ. m. kom seglskipið Bagnheiður
(73, Bönnelykke) frá Englandi til W. Christ-
ensens, sína 4. ferð í sumar.
Af Alþingistíðindum þ. á. eru út komin
2 hepti (20 arkir) af umræðum neðri deildar
og 1 ' hepti aí umræðum efri deildar,
auk skjalapartsins, er lokið var í þinglok.
Þau verða væntanlega fullprentuð fyrri part
næsta mán. (októbev).
Englands-banki i Lundúnum hjelt 200
ára afmæli sitt í sumar 27. júlí. Hann var
stofnaður 27. júli 1694 af hlutafjelagi með
, 1,200,000 pd. sterl. í stofnfje eða rúmum 20
milj. krónum. Fyrsta starf hans var að lána
konungi (Yilhjálmi af Oraníu) talsvert fje;
hann var í kröggum og varð að gjalda 8 af
hundraði í vöxtu. I Skozkur fjeglæframaður. er
hjet William Paterson, var sá er mestan þátt
átti í bankastof'nunarhugmyndinni jbg allri ráða-
gerðinni um fyrirkomulag hans. Hann var í
stjórnarnefnd bankans 1 ár, en lengur ekki;
það átti ekki við hann, gætnin og varúðin,
sem snemma auðkenndi stjórn þeirrar peninga-
stofnunar. Opt hefir hún f'engið bann hvass-
an þessar 2 aldir, er hún hefir staðið. Verst
var árið 1797; þá komst bankinn í þrot um tíma
með gjaldeyri. Falsaðir voru seðlar bankans
í fyrsta sinn 1758. Hættulegasti seðlafalsari,
sem bankinn hefir nokkurn tíma orðið fyrir
var uppi í lok 18. aldar og hjet Charles Priee.
Hann hafði verið leikinn falsari frá unga
aldri, og nam loks leturgrafaraiðn, til þess
að geta stælt eptir seðlum bankans. Hann
var mjög fimur og slunginn; og með því að
hann hafði ekki nema alls einn mann í vitorði
með sjer og sjer til aðstoðar, ljek hann list
sína svo árum skipti og tókst vel að koma
út seðlum sínum. Loks fekk þó rjettvísin
fest hendur í hári hans. Þá rjeð hann sjer
sjálfur bana, til þess að koma sjer undan
manna höndum. Hokkrum sinnum hefir tekizt
að leika á bankann og hafa fje af honum með
vjelum á annan hátt. Fyrir 20 árum t. a. m.
sviku nokkrir Ameríkuménn út úr honum
1,800,000 kr. í einu; en hann náði þó megninu
af því aptur. Tala skrif'ara og sendiboða við
bankann er um 1100. Framan af eða þangað
til 1759 gaf bankinn ekki út minni seðla en
20 punda sterl. eða 360 króna. Árið 1797 fór
hann að gefa út 1 og 2 punda seðla, en þeir
lögðust skjótt niður aptur. Fimm punda seðl-
ar eru nú algengastir og minni ekki tíðkaðir;
þeir komu upp 1794. Sá heitir Powell, sem
nú er framkvæmdarstjóri bankans og hjer um
bil mestur auðvaidur í heimi. Hann er hinn
99. í röð frámkvæmdarstjóra bankans frá stofn-
un hans.
Hvað París kostar. Það voru í fyrra
83,000 hús í París, metin samtals á 7,776 milj.
kr.; en óbygðar lóðir 4500 teigar (hektarar)
eða sem svarar 14,000 vallardagsláttum, tald-
ar 4,176 milj. kr. virði, eptir 93 kr. meðalverði
á hverri ferhyrningsstiku (stika rúm l^alin).
Hús og lóðir i borginni eptir því 1L,952 milj. kr.
virði samtals eður nær 12 miljarðar í krónum.
Fyrir 100 árum voru húsin í París ekki
nema 26,000 og talin 700 milj. kr. virði, en
óbygðar lóðir 6760 teigar, 1300 milj. kr. virði
alls eptir 21 kr. meðalverði á hverri ferh.stiku.
Ilús og lóðir í allri borginni þá tæplega 2000
mi!j. kr. virði eða ekki */e hluti á við það
sem nú er.
Fyrir 200 árum eða á dögum Lúðviks XIV.
var tala húsanna í Paris 20,000, en óbygðar
lóðir 7000 teigar. Þá var hver ferh.stika í óbygðri
lóð ekki nema rúml. 3 kr. virði. Alls voru
fasteignir bæjarins, hús og lóðir, að eins rúml.
600 milj. kr. virði.
Loks voru fyrir 300 árum, seint á 16. öld,
húsin í París 14,000, og óbygðar lóðir 7240
teigar eða um 22,000 vallardagsláttur, sem þá
voru ekki nema 28 milj. kr. virði, en bærinn
allur (fasteignirnar) 64 milj. kr. virði.
En aðgætandi er, að verðhækkunin er raun-
ar eigi eins mikil og sýnist í fljótu bragði,
vegna þess, að peningar haf'a lækkað svo
mjög í verði, meira en þrefalt frá því á 16.
öld, og mikið meir en tvöfalt frá því á bylt-
ingartímunum, fyrir 100 árum. Er því París
í raun rjettri ekki nema 21 /a sinni meira virði
nú en fyrir 100 árum, 8 sinnum meira virði
en fyrir 200 árum og 50 sinnum meira en fyr-
ir 300 árum.
Fjármark Sveins Sigurðssonar á Haugi í
Flóa er: geirstúfrifað hægra, hvatrifað vinstra.
Undirskrifaður selur ágæt vín fyr
ir franskt verzlunarhús, nefnil.:
Rauðvín fleiri tegundir
Portvín — —
Sherry — —
Champagne— —
Madeira — —
Sömuleiðis: cigaretter og munnstykki.
Þessar vörur seljast fyrir innkaups-
verð með frakt og tolli; sje keypt fyrir 10
kr. f einu fæst 6°/o afsláttur, fyrir 25
kr. eða meira 10°/o afsláttur.
Enn fremur sel jeg:
Bitter, franskan, á pottflöskum, 2 tegund-
Curagao.
Vermouth.
Agætt tekex (Biscuits) og kaffibrauð
mjög billegt.
Reykjavík 28. júli 1894.
________C. Zimsen.
Brunabótafjelagið
Nortli British and Mercantile
Insurance Company,
stofnað 1809,
tekur í eldsvoðaábyrgð hús, bœi, vörur,
húsgögn, hey, skepnur, o. fl., hvar sem
er á landinu, fyrir lægsta ábyrgðar-
gjald. Aðalumboðsmaður fjelagsins er
W. G. Spence Paterson
Hafnarstrœti 8, Beykjavík.
Umboðsmaður í Austuramtinu,
konsúll J. M. Hansen á Seyðisfirði.
TJppboðsauglýsing.
Eptir kröfu Jóns Bjarnasonar kaupmanns
í Hafnarfirði verður húseign Benidikts járn-
smiðs Samsonssonar í Skálholtskoti hjer í
bænum, að undangengnu fjárnámi, boðin
upp og seld, ef viðunanlegt boð fæst, á
nauðungaruppboði, sem haldið verður
þrisvar, laugardagana 22. sept. og 6. okt.
þ. á. á skrifstofu bæjarfógeta og 20. okt. þ.
á. í húsinu sjálfu. Uppboðskilmálar verða
til sýnis hjer á skrifstofunni degi fyrir hið
íyrsta uppboð.
Bæjarfógetinn í Reykjavík 5. sept. 1894.
Halldór Danielsson.
156
»Látið þjer yður eigi svo óðslega, ungi maður. .. Við
sjáum nú, hverju fram vindur .. . Síðar meir máske. Jeg
læt ekki kúga mig til nokkurs hlutar, en jeg er maður
rjettlátur«.
Þegar Passerand var orðinn einn, tók hann jafnskjótt
til starfa. En kátleg vinna var það reyndar! Hann
raulaði sönglag fyrir munni sjer, gekk um gólf, horfði
út um gluggann og eyddi tímanum á þann hátt, er virt-
ist koma illa heim við vandaverk það, er hann hafði að
sjer tekið.
»Hjer er Valentína víst vön að sitja«, sagði hann við
sjálfan sig og hallaði sjer aptur á bak í legubekknum.
»Kringlótti stóllinn litli þarna er sjálfsagt uppáhaldssætið
hennar«.
Hann virti fyrir sjer myndina af henni á veggnum
og kyssti á hendina á sjer þangað. »Þinn um aldur og
æfi« mælti hann.
Ofninn bar hann ekki við að líta á.
Þannig leið timinn, sem honum var settur. Klukkan
sló fjögur. Passerand setti aptur upp hátíðasvipinn, lauk
upp hurðinni og kallaði á alla inn. Síðan mælti hann
með hárri röddu:
»Allt er komið í lag. Jeg bið yður, hr. Lamartin,
að láta kveikja í ofninum. Þá munuð þjer sjá, hvernig
fer«.
153
Lamartin tók varla á heilum sjer; svo þungt lagðist
þessi mæða á hann. Hann sendi nú eptir óbrotnum sót-
ara, en mjög vel færum í sinni iðn. Hann tók allan
ofninn ofan og setti geysistóran gorm af járnblikki á
pípuna. En allt af rauk ofninn.
Þá kom annar hugvitsmaður iðnaðarstjettar og tók burtu
allan umbúnað sótarans, en setti í staðinn nokkurs konar
lijálm af járni með fýsibelg.
En ofninn virtist ekki hirða hót hvorki um hjálminn
nje fýsibelginn. Hann rauk jafnt og áður, og það svo
ákaft, að enginn hjelzt við inni. Lamartin var hamslaus
og óskaði öllutn smiðum og ofnum norður og niður.
Þá kom dyravörðurinn að máli við hann og bað
hann að láta ejgi hugfallast. Kvaðst hafa talað við
mann, sem herbergi hefði á leigu þar í húsinu, um ofn-
inn. »Það er ungur maður« mælti hann, »sem á heima
uppi á hæsta lopti. Hann segist skuli gera ofninn hjá
yður góðan á 5 mínútum«.
»Kallið undir eins á hann og segið honum að koma
hingað niður að vörmu spori. Annarp tek jeg af honum
húsnæðið«,
Passerand kom jafnharðan. Hann hitti Lamartin,
þar sem kann var að ganga um gólf inni hjá sjer, skjálf-
andi af kulda, svo að nötruðu í honum tennurnar.
»Hvað er að tarna? Eruð það þjer?« mælti liann