Ísafold - 15.02.1896, Blaðsíða 2

rjettum á sumrum, komi þaðan í lok sept
ember. eða byrjun októbermánaðar, og
væru því nýkomnir heim, þegar útflutning-
ur þeirra færi fram.
Að því er bráðafárið suertir, lætur lands-
höfðingi þess getið, að það hafl sjálfsagt
verið hjer á iandi alla þessa öld, en hafl
aldrei verið talið sóttnæmt, komi ekki fyr-
ir nema á vetrum, stafl einkum af óholiri
jörð og veðrabrigðum og drepi kindina
innan 12 tima frá því er hún sýkist, og
því virðist óhugsandi að unnt sje, að
bera þessa sýki fyrir sig, þegar ræða sje
um bann gegn innflutningi íslenzks ijár
til Stórbretalands.
Að endingu tjáir landsköfðingi sendi-
herranum maklegar þakkir fyrir tilraunir
hans til að vernda ísland fyrir þeirri óham-
ingju, að verða útilokað frá sauðfjárflutn-
ingum til Stórbretalands.
Eins og þessi útdráttur úr brjefi lands-
höfðingjans væntanlega ber með sjer, hef-
ir nú af hálfu landstjórnarinnar það verið
gert, sem unnt er að gera í svipinn, til
þess að afstýra þeim fjárhagsvoða, að girt
verði fyrir sauðfjárflutninga vora til Stór-
bretalands. Og fáist honum afstýrt á ann-
að borð, þá verður það fyrir aðgerðir
landsstjórnarinnar en ekki annara. Það er
einber fásinna að halda, að t. d. framburð-
ur fjárkaupmanna verði tekinn til greina
í þessu efni. Engir standa ver að vígi en
þeir í málinu, þar sem eigin-hagsmunir
þeirra eru svo sýnilega við það bundnir.
Þar á móti er lítill vafi á því, að sögusögn
landsstjórnarinnar verði trúað,hvern árang-
ur sem það nú kann að hafa. í slíkum
efnum er ávallt gengið að því VÍ3U, að
óhætt sje að reiða síg á drengskap og sann-
sögli landsstjórnanna, eða fulltrúa þeirra,
enda væri að öðrum kosti svo sem af sjálf-
sögðu allt traust milli þjóðanna tafarlaust
þrotið. Þess vegna væri það og eigi að
eins helber óráðvendni, heldur og stakasta
fásinna, að dyljast þess, að kláði sje til
hjer á landi. Hitt er aðalatriðið, að sýna
og sanna, að af þeim kláða geti skipta-
vinum vorum engin hætta staðið. Ogjafn-
mikil fásinna vseri það, að liggja konsúl
Breta á hálsi fyrir það, að hann heflr lát-
ið þess getið, að kiáða hafiorðið varthjer
á landi. Til þess er hann hjer meðal ann-
ars, að gera yfirboðurum sínum viðvart, ef
um slíkt er að ræða. Og ef vjer reiðumst
slíku, getum vjer eins reiðzt því, að út-
lendar þjóðir skuli hafa nokkra konsúla
vor á meðal. En umkonsúlW. G. Spence
Paterson er það að segja, og ekkert of-
mæli, að hann er í raun og sannleika og
heflr lengi verið bezti íslendingur, þótt
annarlegs þjóðernis sje,
En raunalegt er það óneitanlega, að hann
eða hiokkur annar skuli hafa slíka sögu
að segja hjeðan af landi, eptir alla þá
reynslu, sem vjer íslendingar höfum feng-
ið í þessu efni, og allar þær leiðbeiningar,
sem mönnum hafa verið gefnar. Hverjum
einasta bónda ætti að vera kunnugt um
það, að baði hann fje sitt vel einu siuni á
vetri — og tvisvar ef kláða verður vart
— þá er girt fyrir alia kláðahættu. Hjer
í blaðinu hefir mönnum verið sýnt og
sannað, að kostnaðurinn við baðanir nem-
ur ekki meiru en 10 aurum á kíndina.
Og þrásinnis hefir ísafold leitazt við að
koma þeim óræka sannleika inn hjá mönn-
um, að böðin margborga sig í fóðursparn-
aði einum og ullargæðum, þótt um alls enga
kláða-hættu væri að ræða. Þegar svo jafn-
framt erhöfð hliðsjón á því ómetanlega tjóni,
sem landið hefir af kláðanum beðið, þá virð-
ist það vera meira en meðalskeytingarleysi
að kenna, að oss skuli enn geta staðið hætta
aí' þessari sýki.
Baðhúsfjelagi ð. Fundur var haldinn í
því hlutatjelagi hjer 25. f. mán., fyrsti aðal-
fundur eptir stofnun þess í fyrra vetur.
Fundarstjóri var kosinn herra Hallgrímur
biskup Sveinsson.
Formaður fjelagsins, settur hjeraðslæknir
Guðmundur Björnsson, skýrði frá reiknings-
hag þess, eptir framlögðum reikningum fje-
hirðis, konsúls Guðbr. Finnbogasonar.
Stofnunarkostnaðurinn hafði verið rúmar
1500 kr.: áhöld, breyting og umbót á hinu
ieigða húsnæði m. m. Hlutabrjefin voru 59,
á 25 kr. hvert; það sem á vantaði til að stand-
ast stofnunarkostnaðinn, var greitt af' árstekj-
unum.
Kostnaður við rekstur stofnunarinnnar þann
tíma, er reikningurinn náði yfir, frá 13. apríl
(er farið var að nota hana) til 31. desbr. 1895,
hafði numiö um 800 kr. Þar af var kaup
baðstjórans (M. V.) 452 kr., húsaleiga til 1.
apríl þ. á. 120 kr., kol rúmar 90 kr. og stein-
olía 24 kr.; hitt ýmisl. smáv. Afgangur um-
framkostnað 222 kr., enda engir vextir taldir
af hlutafjenu.
Um hagnýtingbaðstofnunarinnarum áminnzt-
an 8*/2mánuð gaf formaður þvinæst þá skýrslu,
að alls hefði verið notaðar 1162 kerlaugar,
þar af 953 af karlmönnum og 209 af kvenn-
mönnum, en steypiböð 3171 alls, mestallt
dagleg steypiböð með helmingsafslætti, — þá
að eins fyrir 10 a. í hvert sinn, ef ekki er
keypt fyrir minna en heilan mánuð í einu;
hins vegar (20 eða 25 aura) að eins 89. Þetta
væri sama sem 1 bað á mann hjer í Reykja-
vík hjer um bll, og væri varla við betra að
búast ’svona fyrst í stað, þar sem í Khöfn
væri meðaltalið á baðhúslaugum l1/* á mann
um árið. En þessar rúmar 4000 laugar hefðu
að eins komið niður á (verið notaðar at) 215
karlmönnum alls, þar á maðal mörgum utan-
bæjar, og 68 kvennmönnum. |Líklega munii
mega segja, að varla hefðu nema svo sem 100
karimenn laugað sig að staðaldri. Skólapiltar
hefðu notað böðin manna mest að tiltölu, og
sýnt sig þar sem lofsverða framfaramenn.
Þá var rætt um húsnæði fyrir fjelagið. Vakti
formaður máls á því, hve húsnæði það, er
fjelagið hefði nú, væri ófullkomið, og ætti
fjelagið það þar að auki ekki víst lengur en
í 3 ár; vorið 1898 væri það húsnæðislaust, og
þyrfti þvi að koma sjer upp húsi sumarið
1897, ef það á annað borð hugsaði til þess,
sem ómi8sandi virtist þó vera, ef stofnun þessi
ætti að verða til verulegrar og góðrar fram-
búðar; veitti þá ekki af að fara að viða að
til hússins nú þegar á áliðnuþessu ári. Hús-
ið þyrfti að vísu ekki að vera stórt, en mjög
vandað, af steini, með því viður yrði fljótt
gagnsósa af vatnsgufu; ,gólf þyrfti að vera
sementerað, veggir lagðir glerflögum og milli-
gerðir milli baðklefa úr marmaratöflum. Þó
dýrt væri í fyrstu, yrði það kostnaðarminnst
til frambúðar og mesta þing hvað þrifnað
snertir. Hann gizkaði lauslega á, að slíkt
hús mundi kosta ef til vill 14—15,000 kr., að
meðtalinni viðbót úr timbri handa baðstjóra
m. m.
Þá kom til máls, hvort stjórn Lands-
bankans mundi eigi vilja styrkja þetta mikils-
háttar og afarnauðsynlega framfarafyrirtæki
með riflegri gjöf úr varasjóði fyrv. sparisjóðs
Reykjavíkur. Hafði heyrzt, að hinn fyrver-
andi bankastjóri (L. E. Sveinhjörnsson háyfir-
dómari) hefði boðið jafnvel 10.000 kr. gjöf til
siíkrar stofnunar hjer, en ekki verið þegið þá.
Út af því samþykkti fundurinn í einu hljóði
að biðja stjórn fjelagsins að leita eptir við
stjórn Laudsbrnkans sem ríflegustum styrk
til að koma hjer upp almennilegu og vel gerðu
baðhúsi, en formaður ráðgerði að skrifa sem
fyrst húsagerðarmeistara í Khöfn um áætlun
til þess m. m.
Með því að samþykkt var með öllum at-
kvæðum að taka í þetta sinn enga vexti af
höfuðstóli tjelagsins, heldur verja tekjuafgang-
inum til frekari framfara fyrirtækinu, var á-
lyktað meðal annars að koma upp í sumar á
fjelagsins kostnað dálitiu skýli fyrir þá, er
vilja lauga sig í sjó, helzt á bökkunum fyrir
ofan fjöruna hjá Kríusteini, með sem kostn-
aðarminnstri gæzlu.
Loks var stjórn tjelagsins endurkosin í einu
hlj.: Guðm. Björnsson (form.), Guðbr. Finn-
bogason (tjehirð.), landlæknir Dr. J. Jónassen.
Guðm. Magnússon læknir, Björn Jónsson ritstj.
Sömuleiðis endurskoðunarmenn (Halldór Jóns-
son og Stgr. Johnsen).
Mannalát. Látinn er 12. þ. m. að
Esjubergi á Kjalarnesi Gísli smiður Gisla-
son, er lengi (16 ár) bjó f Reykjakoti í
Mosfellssveit, en áður (14 ár) í Halakoti í
Fióa, kominn nokkuð á sjötugs aldur.
Hann missti konu sína í vetur, Solveigu
Þorkelsdóttur( sjá ísaf. 14. des. f. á.), er hann
hafði kvongazt 1857 og eignazt með 7 börn,
er 5 eru á lífi, þar á meðal frú Gríslína,
kona Einars ritstjóra Hjörleifssonar, írú
Guðlaug, kona sjera Benidikts Eyj-
úlfssonar, Sigríður kona Guðmund-
ar bónda í Stardal, o. s. frv. Gísli
heit. var prúðmenni og snyrtimaður mikill,
þjóðhagasmiður á margt, en stundaði me3t
söðlasmíði og ljet það mætavel, laglegasti
búmaður, heimili hans fyrirmynd að snyrti-
iegri umgengni utanhúss og innan, mennta-
maður og menntavinur, ráðdeildarmaður í
hvívetna, bezti fjelagsmaður, mætavel
þokkaður, enda ljúfmenni í umgengni og
vandaður í öllum athöfnum. B. J.
Um morguninn 13. þ. mán. fannst' cand.
Ásmundur Sveinsson örendur hjer í bæj-
arlæknum, skammt frá brúnni við endann
á Amtmannsstíg, svo að varla flaut vatn
yfir líkið. Heflr að líkindum ætlað yflr
brúna á leið heim til sín seint um kveld-
ið eða nóttina fyrir, en ient utan hjá;
kom úr veitingahúsi dauðadrukkinn. Hann
var rjett að kalla flmmtugur að aldri,
fæddur 21. marz 1846, sonur Sveins bónda
Sæbjarnarsonar á Hlaupandagerði í N.-
Múlasýslu; útskrifaðnr úr Reykjavíkur-
skóia 1874, stundaði lögvísi við háskólann
nokkur ár, var settur sýslumaður í Barða-
strandarsýslu 1879—81, og síðan í Dala-
sýslu 1881—82, þá umboðsmaður Arnar-
stapajarða nokkur ár, fluttist síðan til
Reykjavíkur og var mörg ár bæjarfógeta-
fullmektugur þar. — Hann var skýrleiks-
maður og vel að sjer ger í margan máta,
glöggur lagamaður, verkmaður ágætur við
hvers konar skrifstofustörf, er hann naut
sín. — Kvæntur var hann Guðrúnu Pjet-
ursdóttur (Hall), er liflr mann sinn með
mörgum börnum.
Búnaðarfjelagið. Haldinn var fyrri árs-
fundur Suðuramts-búnaðarfjelagsins 8. þ. m.
Forseti (H. Kr. Fr.) skýrði t'rá fjárhag fje-
lagsins, og lagði fram reikning þess fyrir
árið sem leið, er bar með sjer, að fjelagið
átti í sjóði í árslokin nær 27 þús. kr. Til að
endurskoða reikninginn voru kosnir Björn
Jónsson og Jón Jensson.
Þá skýrði forseti frá tölu tjeiagsmanna, 306,
minntisc látinna fjelaga, sjerstaklega fyrr. há-