Ísafold - 29.04.1896, Blaðsíða 2

Ísafold - 29.04.1896, Blaðsíða 2
106 vera sem afskiptaminnst af högum og starfi "borgaranna, hefir fest hjer rætur. Þótt ef til vill megi um það deila, hve happasælt sje að fara stranglega eptir þeirri kenningu hjá öðr- um þjóðum, sem langt erú á veg komnar, mikið auðmagn hafa og mikið af mönnum, er geta gefið sig við hverju sem hugur þeirra hneigist að, þá mælir þar mjög mikið með henni. En vor á meðal er á allt annan veg farið. Eins og hjer hagar til, verðum vjer að ætlast til að stjórnendurnir sjeu atkvæða - mestu framfaramennirnir og ættjarðarvinirnir « Sjeu þeir það ekki, getum vjer að mjögmiklu leyti komizt af án þeirra. Það þarf svo lítið að stjórna oss að öðru leyti, að það tekur því naumast að gera sjer mikla rellu út af öðru eins. Landsskipið og fargæziumaðurinn. í grein þeirri er jeg ritaði »um strand- ferðirnar nýju« og prentuð er í 11. tölubl. ísaf. í vetur sýpdi jeg fram á — þar sem jeg talaði sjerstaklega um Húnavatnssýslu — að hjer yrðu strandferðirnar verri og öhentugri á komandi sumri en áður, pg kallaði það »samgönguskemmdir«. Fyrst fargæzlum. í Evk. taldi þessi um- mæli »mjög ósanngjörn« og vildi hrekja þau, hefði hann þurft að sýna fram á hið gagnstæða, og leiða rök að því að þetta hjerað fengi að minnsta ko3ti eins góðar og hentugar ferðir og áður; þær hafa ekki verið svo merkilegar að ekki væri hægt yið að jafnast. En þetta reynir hann ekki með einu einasta orði, enda var full vork- unn þótt hann legði ekki út í þá ófæru að ætla að sanna það sem er Ó3annanlegt. Ummæli mín standa jafn óhrakin fyrir því, þó svarað sje útí hött, og taldir upp ýms- ir ímyndaðir1 og virkilegir kostir við ferð- ir landsskipsins sem hvorki jeg nje aðrir hafa neitað. Ferðatilhögunin er engu betri fyrir því. Þeir sem sjá að eins |reykinn af rjettunum, sem fá annaðhvort engar eða fáar og óhentugar ferðir, hafa lítið gagn af því þó þeir frjetti að t. d. Evík ogsum aðalkauptún landsins njóti nokkurra þæg- inda af þessum landgskipsferðum, meðan allt situr í gamla horíinu eða verra hjá þeim. Nú vita menn að gufuskipafjelagið fellir 7 hafnir hjer yið land úr áætlun sinni vegna landsskipsins, og það fyllir ekki þau skörð. Aptur bætast landaskipsferðirnar við það gem áður var á öðrum stöðum. Þegar menn íhuga þetta, er hægt að sjá, hvort það er fjarstæða að segja að þetta valdi samgönguskemmdum á sumum stöðum, þótt það bæti á öðrupi. sem áður höfðu tfðari og betri ferðir, og þurftn þess því síður við. Og það er einmitt þetta misrjetti, sem menn geta ekki þolað, þegar um ferðir er að ræða, sem eingöngu eru kostaðar af al- mannafje. Helzti veigurinn í svari fargæzlumannsins mun eiga að vera í þvf, að hann fullyrðir að við Húnaflóa austanverðan sje3|»gersam- legt hafnleysi®. Þetta — sem er svo frá- leitt — hefir farstjórnin sjálf fyrirfram hrak- ið með þvi aðsetja á áætlunina viðkomu- 1) Niðurfærala á flutningsgjaldi um 10°/» er sama eins og var með gufuskipinu Á. Asgeirs- son næstl. sumar, og tilhögun á fæðissölu eins og á strandferðaskipunum áður á 2. og 3. farrúmi. staði á Skagaströnd og B!önduÓ3Í. Efhún hefði í raun og veru álitið að þarsje»ger- samlegt hafnleysi«,eins og þessi fargæzlum. ber nú fram, hefði hún aldrei ætlað skip- inu að koma þar við, og allra síst í marz- mánuði. Fullyrðingin á að vera sönnuð (studd) með því að skipstjóri Oarde hafi næstl. haust orðið að hverfa frá þessum höfnum. En eítt einasta slíkt dæcnisann ar alls ekkert. Eða hvar er sú höfn á landinu þar sem ofviðri ekki getur hindr- að ferming og afferming einn eða fleiri daga? Eemur slíkt ekki þráfaldlega fyrir og það jafnvel á góðum höfnum? Ekki eru mörg ár síðan að norskt skip »kantr- aði« á ísafirði og er þar þó góð höfn. í Eeykjavík verður stundum engum vörum komið að eða frá skipi vegna veðurs, og meira að segja: Þar hafa skip jafnvel rekizt á land upp af veðrum. Þannig mætti halda áfram kring um allt land og telja upp slys og taflr á höfnum, en engum mun þó detta í hug að segja að það sje »ófyr- irgefanlegt* að ætla landsskipinu þar við- komustaði. iMinnisstætt mætti fargæzlum. vera, að opt verður að hætta við ferming og afferming skipa á Sauðárkrók (og sein- ast í haust) og meira að segja, straudferða skipin hafa flúið þaðan yfir á Hofsós til að bjarga sjer, sem hefir valdið allmiklum töfum; en jeg hef aldrei orðið var við að hann hafi eggjað »aðra landsfjórðunga á að taka því ekki með þökkum«. Sannleikur- inn er sá, að á Blönduósi er litlu eða engu verri höfn en t. d. á Sauðárkrók, þar hef jeg sjeð 2 kaupskip rekast á land, án þess að akkerisfestar slitnuðu, af því haldbotn er þar svo laus. Á Blönduósi hefir þetta aldrei komið fyrir, af því haldbotn er þar ágætur. Aptur hefir lending máske verið nokkuð brimasamari á Bl.ósi meðan ein- göngu varð að fara um árósinn, en síðan bryggjan yarð fullger að norðanverðu við ána hygg jeg að við hana sje betri lending en á Sauðárkróki. í sambandi við þetta má geta þess, að mjer er kunnugt að hr. Jón Vídalín hefir optar en einusinni látið í ljósi, að ef Húnvetningar vildu stofna sjerstakt pöntunarfjelag — sem nú er lika afráðið — geti þeir fengið sínar vörurupp á Blönduós, en hann er líka'sjálfsagt miklu kunnugri við Húnaflóa en hinn fargæzlu- maðurinn. Jeg hef bent á þetta til að sýna, að þessi hafnleysisgrýla, sem verið er að veifa hjer fremur en annarstaðar, er ekki annað en ástæðulausarlsjónhverfingar, sem geta blekkt ókunnuga, en sem farstjórnin sjálf ekki trúir á. Útaf því að jeg gat ekki skilið flutninga- þörfina með júníferðinni, eins og henni er hagað, kom mjer í hug hvort skipið mundi þá eiga að flytja vörur til pöntunarfjelag- anna og gat þess á þann hátt, að mjer hug- kvæmdist ekki að það gæti styggt neinn Það kallar fargæzlum. *dylgjur«. En sú yiðkvæmni! — Mjer þykir væntum, engu $íður en honum, ef hr. J. Vídalín lætnr landsskipið sitja fyrir vöruflutningum, ef með þarf og trúi honum vel til þess. Þó VÍl jeg ekki yinna syo mikið til, að það komí 1 hága yið ferðir, sem sjerstaklega gætu greift fyrjr atvinnuvegunum. Jeg hef haldið því fram, og held því fram enu, að það gæti orðið mjög mikil tekjugrein fyrir landsskipið að annast all- an kaupafólksflútuing fram og aptur, milli suðurlands og norö\irlands,jafnframt mikl- um vöruflutningi milli þessara landshluta, náttúrlega í viðbót við annað, sem skipið þá hefði meðferðis. Hitt er alveg óþarft að fræða mig um, að það væri ekkert gróðafyrirtæki að gera sjer ferðir kring- um landið eingöngu tii að flytja nokkra þilfarþega og neita liklega öllum öðrum flutning 1 það skipti? Slík lokley3a gat mjer aldrai dottið í hug; og fullkomin rang- færsla er það að eigna mjer þá hugsun. Þeim til glöggrunar, sem ekki hafa at- hugað það, má sýna það með dæmi, hyort mannflutningar eru ekki allmikil tekjugrein, jafnvel þó á 3 farrúmi sje. Samkvæmt apglýsingu farstjórans verða farmidfur á það (3. rúm) seldir sama verði sem þijfap- miðar á póstskipunum, t. d. frá Eeykjavik til Skagastrandar kr. 9,60. Verður það far- gjald fyrir 100 manns, sem notar skipið fram og aptur þessa leið, 1,920 hr- og fyr- ir 300 manns 5,760 kr. o. s. frv. Auk þess má gjöra ráð fyrir að talsverðir yöruflutu- ingar hljóta að vera samfara slíkum mann- flutningum, sem auka einnig tekjurnar. Þó þetta sje raunar of dýrt fyrir kaupa- fólk, nl. kr. 19,20 farið fram og aptur, og yrði vafalaust meira notað, ef það væri ódýrara, mun þó samt verða dýrara að leigja hesta. Hestleiguna má óhætt reikna 20 kr. og svo bætist þar við járning og reiðtygja lán 4—5 kr. Á einum hesti, sem riðið er, verður naumast flutt nauðsynlegt nesti nje föt; en á skipi er heimilt að flytja 100 pd. með sjer án sjerstakrar borgunar. Svo er hestaskorturinn svo mikill við sjávar- síðuna að margur verður að sitja heima at- vinnulaus, sem engan hest getur fengið. Frá Eeykjavik til Seyðisfjarðar er fargjald á þilfari 12 kr. suður um land, eða 24 kr. fram og aptur með póstskipunum, en sam- kvæmt auglýsingu farstjóra 10 kr. önnur leiðin með landsskipinu. Sanngjarnt væri því að færa niður að sama skapi fargjald norður svo það yrði tæpl. 8 kr. Að kaupa- fólk geti notað júníferð gufuskipafjelagsins til Skagastrandar 8. júní,sjejegekki, nema ef vera skyldi einstakir sárfáir menn. Þeir yrðu þá að fara heimanað hjer um bil mánuði fyr en von væri um vissa atvinnu og svo eru margir bundnir við vorverk heima um það leyti, fiskiverkun og annað og geta því ekki farið svo snemma. Að septemberferð landsskipsins sje hentug fyrir kaupafólkið heim, hjeðan eða úr næstu sýslum, er fráleitt. Hjeðan úr sýslu yrði það að minnsta kosti hálfan mánuð að komast heim, þó vel gengi, af því skipið fer þá austur fyrir land og inn á flestar hafnir. Hvernig ætti það líka að nota þessa ferð heim, þegar það neyðist til að taka leigubesta norður? Það borg- aði sig illa að taka þá með á skip. Hvað marzferðina snertir, þá ætlar reynsl- an að verða fljót að skera úr, hversu vel hún borgar sig, þar sem skipið liggur nú með brotið stýrið í ís á Eyjafirði. Björn Sigfússon. Ilalasýsla 17. apríl. Heybirgðir eru hjer furðu góðar, eptir þeirri löngu innistöðu, sem verið hefir hjer á öllum peningi. Viðleitni bsenda hjer að eiga sjálfir þann skækil af landinu, sem þeir sitja á, er mark- verð, og áhugi bænda mikill, og framkvæmd hjer suður um Dali, að bceta jarðir sínar, enda sjest það ár frá ári af þeim sem veita þvi jafna eptirtekt. Að rifa upp margar dagslátt-

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.