Ísafold - 25.03.1897, Side 1

Kemur út ýmist einu sinnieða
tvisv.í viku. Verð árg.(90arka
minnst) 4kr., erlendis 5 kr.eða
1 */» dolí.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir f'ram).
ISAFOLD
Uppsögn (skrifleg)bundinvið
áramót, ógild nema komin sjé
til útgefanda fyrir 1. október.
Afgreiðslustota blaðsins er i
Aunturstrœti S.
XXIV. árg.
Reykjavík, flmmttidaginn 25. marz 1897.
19. blað.
Nú er byrjað að taka myndir hjá
SIGFÚSI EYMUNDSSÝNI.
Frá Krít,
Hinn 13. [). m. ritár frjettaritari ísafoldar
i Khöfn:
»1 þetta skipti skal jeg að eins géta þess,
sem gerzt hefir á Krít eðá í aústfœna mál-
'tni: því að á austufjaSar álfh vofráf stafa
túenn nú í öllum löndúm eðá þá óveSursklakka,
sem þar þykja verða ægilegri dág frá degi.
Sex-daga-fresturinn, sem Grikkjum var sett-
ur, raiih út máhudagiUU þann 8. þ. tn., og
þá fengh stórveldin sVör stjórharihnar í A-
þenu. Þár var khfteislégá kannazt við, að
stórveldin hefðh tekið að sjér vandfæðih á
Krít ög kostabætur kfistnuth ölöhhum til
bandá. Eh skorinort og greinilega tekið frattt,
bvernig allt hefði miStekiát um frámkvænui-
•rnar, morð og öfsóknír ftatnin fýrir augum
stórveldarina eða etihtifeká þeifra, en tíðindin
síðan í byrjun fébrúarmáháðar hafi sýnt, að
htttbótatilrauriin seinasta á þegnlífi og stjófri
Kiíteyinga hafi ofðið kák eitt ög verra þó,
og svo mhhdi um allt fatá — eihníg nýja
^jálfsforfæðisstjófn, — allt mundi varifætast,
hteðan þeir yrðh áð lútá dfottihsvaldi Tyrkja-
^oldáns. Velfarnari þéirfa vsðfi uridif því
oinu komin, að þeir kæmust í þegnlegt sam-
band við bræðurna á Grikklandi. Vildu stór-
veldin fallast á, að því máli yrði skotið und-
íf atkvæði lýðsins á Krít, þá mundi Grikkja-
konungur fúslega kveðja flota sinn aptur frá
oynni. Og svo bætt við: eri unz höfuðmálið
væri í kring komið, yrðu Grikkir að krefjast
rjettar til að láta lið sítt stilla ófrið á eynrii
og vera þár á v'erði.
Það þótti áf mörgu megá ráða, að stófveld-
lri greindi fyf á uto, hverriig víkjast skýldi
vtð dirfskuráði Grikkja, og var það eitt nóg,
að flotí þeirfa lofaði þeim að ná landgöngu
a Krít. En nú brá þeim öihun lieldur í
brún, þó að Énglendingar og Erakkar ljeti
htinna á bera. Er mælt, að nú sje allstaðar
l'eynt að verða betur samróma í »söngleikn-
llrit« þar eystra, og er heldur kuldabragttr á
þ^í öllu, sem haft er eptif urnmæhtm franskta
°g enskfa fáðherra. Og vefá má, að öllum
komi nú sátrian rim til lýkta, að beita ofhr-
rifh við Gríkki og halda hafnábannsfjötrum að
kofghm þeirra og stföndum. Sagt ef, að um
Þetta megi búast við áreiðanlegum frjettum
a riaánudag eða þriðjudag í næstu viku, því
þá fái menn að heyra frá þingi Frakka,
að
kyað þar verður til ráðið í þjóðarinriar nafni,
0 a hvað höfuðflokkunum hefir komið saman
lltri- Sigri Grikkjavinir þár, eða verði friðn-
fyr upp sagt ög vopnaviðskipti takist í
essalíu eða Makedóníu,
um
í
u« hvað stórveldin ráða af,
að
þá rekhr það erin í
— ef þá ekki
sinni og þögn
þok
'hegur sundur með þeim
®r a »samsönginn«.
Tíðindin frá Kfít sem að undanförnu, hvað
bfimmd og vígofsa snertir í flestum viður-
éigttum. Sveitum hintta krístnu hefir víða
veitt betuf, eri á sumum stöðum, t. d. við
Karióh og í virkinu Kandáttó upp frá stiður-
stföndirini, hafa svéitir frá stórveldaflötanum
kotliið Tyfkjum úr kröggum. Sagt seiriást, að
nú skyldi meira liði hleypt á land upp á Krít
og dréift þar á ffiðarverði í bæjnm og þar á
öðfum tetöðum-, ér þörf gerist. Sú er og ein
síðasta ffjettirt, að hungursneyð og pest, eink-
um bóla, fari mjög vaxandi, en tii Grikklands
leitár lýðurihn þjáði þúsuridurii saman. Um
20—30 þús. þar þegar í eymdar- og ómegðar-
ástandi.
Við norðurlandamæri Grikklattds, milli ÞesSa-
lín og Makedóníu, steriduf nú mikill liðsafli
beggja végha, að því er sagt ér, 60 þús.
Grikkja. Tyrkir Víst dfjúghm fleíri, eri svö
segja allar frjettir, að þeír ætli að halda
kyrru fyrir á sínum stöðvum og bíða atsókna.
Til Aþenu streyma nú sjálfboðaliðar flokk-
um saman frá öllum löndum, en flestir frá
Italíu, allir í eins konar Jórsalamóði. Hjeðan
frá Höfn fóru 9 fyrir nokkrum dögum. Frá
Italíu borið, að annar sonur Garibaldis sál.
(Menotti ?) búi þar út mikinn herflokk og 15
skip sjeu þegar leigð til flutnings. Sitt sæt-
ir ekki minna, að gullið streymir alstaðar að
til Aþenu, einkum frá grískum auðkýfingum,
er erlendis búa. Einn þeirra, í Kairó, hjet
konungi fyrir nokkru 50 milj. franka.
Aðsóknin mikil til Aþenu af frjettaritönd-
um; þrír þegar þangað komnir frá Hafnar-
blöðunum. Þeir hafa allir í frjettum sínum
sagt af viðtali sínu við Georg konung, lofað
ástúðlegt viðmót hans og hispursleysi, og ein-
kanlega haldið á lopti kjark hans, viturleik
og starfsdugnaði.
Seinna dags. Líkast tilhæfá til þess, sem
blöðin bera í dag, éptir hraðfrjettum til A-
þenu, að Frakkar og Engléndingar ráðgeri
með sjer um nýjár upþástungur, bæði um bann-
verði fyrir höfnum, án þess að segja Grikkj-
um hernað á hendur, og um liðsending til
Krítar, til að stilla allan ófrið; lík boð eiga
nú að vera komin frá Rússum. Það mun og
kallað, að hjer með sje sjálfsforræðisstöð Krít-
ár undirbúin. Hitt enn hrein og bein flugu-
fregn, að Énglendingar eða Frakkar hafi þá
viðbótar- eða varauppástungu bútia, að grísk-
um prinzi eða Karli prinzi frá Danmörk sje
veitt furstavald á Krít«.
Pegár »Thýra« fór frá Skotlandi, nú fyrir
viku, vorh stórVeldin erin að hugsa sig um
eða bræða síri á milli, hvað til bragðs skyldi
taka við Grikki. Samkomulagið líklega á völt-
um fæti orðið, sem jafngott væri, ef það stefndi
að því einu, að halda í hönd með Hundtyrkj-
anum, »morðingjanum mikla« í Miklagarði,
eða »slátrárarihm«, sem hanti er ýmist kallað-
ur af flöStum, — neiria ekki af Vilhjálmi
keisara í Berlin; hann kvað hafa nýlega hnnið
sjer það til ágætis, að sendá soldáni
hraðskeyti, þar sem hann vottar honum inni-
lega vináttit sína!
Frá ýmsurti löndum.
Danmörk. A þinginu fer allt skaplega
fram, og við gömlum bágareiðum er ekki bú-
izt út af fjárframlagamálinu, þó vinstrimenn
hafi í fólksdeildinni sniðið nokkhð af framlög-
um til hers og landvarna. Þrátt fyrir ágreiri-
ing í flokki hægrimanna, halda þeir sjer sam-
an í flestum málum, þegar til atkvæða kem-
ur. Skattamálin eru ekki enn til lykta leidd
í fólksdeildinni, en líkast talið, að þau gangi
fram í báðum deildum. Allt óvissara urn
tollafrumvarpið, því við það er hnýtt aukn-
um skatti á brennivíni og öðru áfengi; þeim
nýmælum var í sömu nefnd vlsað.
Sviar oi Norðmenn. »Sáttir að kalla«
má énn þá segja, og til sambandsmálanita
tekur samriefttdln að nýju ekki fyr én í harist
(september).
Þing Svía sett 19. janúar, og í ræðu sinni
tók konungur það fastléga fratn, áð ríki sitt
værí enghm skuldbindingum háð, og allrii- frarn-
lögur til hérs og varriá lyti að eins að því að
tryggja frjálsa stöðu utan við alla styrjöld.
Samverzlunar- og tollgjaldslögin með Sví-
þjóð ög Noregi lýát úr gildl.
Stórþirigið sett 1. febrúar; forséti vrirð erin
Steen, þótt hægrimönnnm gremdíst það, og
varaforseti Sivert Nielsen.
England. Þingið sett 19. jan., og nokk-
ur nýmæmisbragur þóttí þár á ræðu drottri-
ingar, er hún boðaði talsverðar nýjar framlög-
ur til herauka og landvarnarbóta, og skipun
nýrrar stjórnardeildar fyrir landbútaaðarmál
írlands. Frumvarp um kosningarrjett kvenna
fjekk dauflega undirtekt við fyrstu umræðu.
Sttmar sögur segja, að pestin á Indlandi sje
í rjenun, en 25. jan. var talið, að úr herini
væru dauðir hátt á 10. þús. mánna. Hhng-
ursneyðin er enn þungbær, og í lok jatiúar-
mánaðar varð að veita fæðisbjargir hátt á
aðra miljón mantta.
Við Guinea-flóann í Afríku og upp frá hon-
um eru stór lönd í höndum Breta og höfð-
ingjar þeirra þeim háðir; sumir bandavinir
þeirra, sem Múhamedstrúar eru. Þar halda á
ráðum bæði umboðsmenn stjórnarinnar og
einkaleyfisfjelag, sem »Rogal Niger Companyq,
heitir. Á norðurhörid árinnar Niger er land
sem Benín heitir með samnefndri höfuðborg.
Bærinn kallaður »Blóðdfekkur«, því hinn
heiðni konungur lætur þar mannfórnir framd-
ar með hryllilegasta móti. Þangað ttpp var
sendisveit Breta — 8 merin með 200 fylgiliða
— langt á leið kömin um nýjársleitið, er hún
mætti hermönnum konungs, sem þegar báru
vopn á hana og fylgdarmennina, utan tvo,
sem undan komust. Hinn 26. jan. voru her-
sveitir Breta á leiðinni til heimsóknar í Benín,
en mættu þá liði höfðingja eins Múhameðstrú-
ar, sem er þeirn móthverfur og ræður landi,
er Nube heitir, beggja megin Nigerfljótsins.
Stóðu þar fyrir þeim 20 þús. manna í góðu
vígi. Bardaginn harður, en fyrir stórskeyturri
Breta fjellu landsbúar hrönnum saman, og