Ísafold - 28.04.1897, Blaðsíða 2

106
hvað eptir annaS atyrða stjórnina fyrir af-
skiptin eystra, og segja |)að einbera heimsku
fyrir Þjóðverja, að láta Krítarmálið til sín
taka. Keisarinn er annars hugar og eggjar
jafnan Rússa að láta Grikki kenna sem fyrst
aflsmunar fyrir hroka sinn og ofdirfsku.
Frakkland.
Nú er að nyju vakið máls á mútnahneyksl-
inu gamla frá Panamatímunum, því nú er
Arton í París, verktól refjasmiðanna, og hefir
nöfn margra í skjölum sínum, sem mútur eiga
að hafa þegið. Margt rengt og sumt ótrú-
legt talið, t. d. að Rouvier, stjórnarforseti
1887, hafi komizt í tölu mútuþiggjanda.
Hann hefur ávallt verið talinn meðal valin-
kunnustu skörunga Frakklands. Ráðið að skipa
nefnd til rannsókna áður langt um líður.
Hvað í henni gerist mun sagt frá í seinni
frjettum.
Enn þá stendur stjórnin vel að vígi á þing-
inu, en mótstöðumenn hennar bera henni
stundum á brýn, að hún hafi gert Frakkland
að tjóðurskepnu Rússlands í flestum málum
— um hið austræna ekki að tala. Við síð-
ustu atreið urðu þó yfirburðir hennar yfir
100 atkvæða.
Þau umskipti eru orðin á Madagaskar, að
Frakkar nafa svipt Ravanavólu drottning tign
og völdum og flutt hana til vistar í eyjunni
Reúníón í Indlandshafi. Kallað, að slíkt hafi
orðið sjálfsagt, er eylandið var gert að ny-
lendu þjóðveldisins. I árgjald veita Frakkar
drottningunni '24,000 franka.
Onnur Evrópuríki.
I Austurríki og á Italíu eru nýjar kosn-
ingar til ríkisþingsins um garð gengnar. I
Austurríki hefir þingflokkurinn þ/zki r/rzt
til mestu muna, en Tjekar og Pólverjar ráða
nú mestum afla á þinginu. Við má búast,
að Ung-Tjekar hefji að n/u kröfurnar um
rjettindi Bæheimslanda, eða jafnstæði þeirra
við Ungverjaland. A Italíu hafa mótstöðu-
menn stjórnarinnar fjölgað og fylgdarflokkur
hennar (Rúdínís) ekki traustur kallaður. Sósíal-
istar eru nú aptur komnir á þing (10 að tölu).
Að þeir fylli fjandaflokk stjórnarinnar má
nærri geta. Henni hefur að vísu vegnað bet-
ur en þeim í síðustu rimmum á þinginu, en
gallharðar hafa þær verið, og þær komu af
fylginu við stórveldin í Kítarmálinu. Spán-
verjar láta nú vel yfir afreksverkum sínum
vestra sem eystra; en efi leikur þó á flestum
frjettum frá Cúba.
Frá Araeríku.
Það má helztu n/ung kalla frá Bandaríkj-
unum í Norður-Ameríku, að þær breytingar
komust á gerðardómssamninginn í öldunga-
deildinni í Washington, sem enginn b/st við,
að Englendingar geti á fallizt. Þegar Mc-
Kinley settist að völdum ljet hann í boðun
sinni hið bezta yfir sáttmálanum, og því hugg-
ast allir við, að til málsins verði tekið * n/j-
an leik áður langt um líður, og allt rjettist.
MoKinley ytti þegar undir að fl/ta fram
tollalögunum nyju, og þau eru nú búin.
Sagt, að mörgum Evrópuríkja muni við
bregða og flestir muni þeim bannsyngja, en
Þjóðverjar sjerlega til nefndir, því Bandaríkin
hafa vilnað þeim í um sumt áður. Víst má
vera, að McKinley reiði sem bezt af með
stjórn sína, en nú er eptir tekið, að straum-
urinn tekur að venda sjer sjerveldismönnum í
vil, og kemur það fram við kosningar til
borgaráða á mörgum stöðum, og sumstaðar
svo að furðu gegnir.
Af ófriðinum.
(Viðbætir).
Reglulegur ófriður hófst með Tyrkjum og
Grikkjum á páskunum, á landamærum Þessa-
líu og Makedóníu. Höfðu þeir barizt þar
3—4 daga samfleytt hjer um bil, er síðast
vita menn til hjer, 22. þ. mán., þann dag,
er Vesta fór frá Skotlandi. Fyrstu bardagana
háðu þeir í leiðarskörðum í fjöllunum milli
Þessalíu og Makedoníu, hálsunum suður og
vestur af Olympus. Lauk svo, að Grikkir
hrukku þar víðast undan og niður á jafnsljettu
í Þessalíu, fagra velli og frjósama. Þar renn-
ur á sú, er Salamtria nefnist, en Peneios í
fornöld, austur í Salonikíflóa, milli fjallanna
Olympos og Ossa, eptir dalnum Tempe. Þar
standa 2 borgir, Turnavos nokkuð fyrir norð-
an ána, skammt frá landamærum, en Larissa
rjett fyrir sunnan hana. Turnavos er á stærð
við Reykjavík, og unnu Tyrkir þá borg þriðja
í páskum. Larissa er þrefalt stærri; hún er
höfuðborg í Þessalíu. Þar bjóst nú meginher
Grikkja til höfuðorustu við Tyrki, er staðið
hefir áð líkindnm fyrir 4—5 dögum. Grikkja-
her st/rði Konstantín konungsefni, en Tyrkja
Edhem jarl. Grikkir höfðu 60,000 vígra
manna, en Tyrkir um 80,000. Edhem hafði
beiðzt liðsauka frá Miklagarði, 40 þúsunda.
Mjög var orð á gert, hve hraustlega hvorir-
tveggju hefðu barizt, og er ósigur Grikkja í
fjöllunum kenndur því helzt, að Tyrkir höfðu
þar fyrir stórskotalið all-mikið, en Grikkir
lítið sem ekki; en brattara miklu þeirra megin,
en hægur atlíðandi að norðan, frá Makedoníu.
Um sömu mundir höfðu orðið smá-orustur
nokkrar vestur í Epirus, er Tyrkir eiga, eða
þar á landamærunum, og Grikkir haft betur
þar, eða fremur sókn en vörn af þeirra hendi.
Vígamóður hinn mesti í Grikkjum. Albúnir
að ganga í orustur, hvert mannsbarn, er vopn-
um veldur. Er sem öll þjóðin sje einhuga
að vilja heldur falla með sæmd en lifa við
skömm, — þá skömm, að »morðingjanum
mikla« við Sæviðarsund og blökkuliði hans
haldizt upp að ósekju að níðast á trúbræðr-
um þeirra og fótum troða guðs og manna
lög.
Ekki bryddi á neinni hjálp Grikkjum til
handa frá öðrum þjóðum. Stórveldin sam-
taka um að láta það ógert. Höfðingjum
þeirra sumum sjálfsagt nær skapi að hjálpa
Tyrkjum, þótt ótrúlegt sje frásagnar.
Sisæfellsnessýslu (Skógarströnd) 12. april.
Tíðarfar ágætt í vetur, síðan um jólaföstubyrjun.
Þá hlóð niður snjó i nokkra daga, svo viðast varð
jarðlaust, og tóku menn þá almennt lömb; hafa
þau staðið við gjöf síðan, en roskið fje hefir opt-
ast haft góða jörð á útbeitarjörðunum. Heyin
hafa reynzt mjög ljett og því orðið að gefa mik-
ið af þeim á horjörðunum; eru því sumir bændur
farnir að kvarta um heyskort. En nokkrir eru þá
líka aflögufærir, og hlaupa þeir uudir bagga með
sveitungum sinum. Skepnuhöld nokkuð misjöfn;
bráðapestin hefir drepið talsvert hjá sumum, en
aptur hafa aðrir svo að segja enga kind misst.
Heilsufar almennt gott; þó hefir kighósti í börn-
um gert vart við sig, en fremur vægur.
Þó hjer í hreppi sjeu sem stendur töluverð
sveitarþyngsli, þá er síður en svo, að hinni nú-
verandi sveitarstjórn verði sök á þvi gefin. Sjer-
staklega á hreppsnefndaroddvitinn, Jón bóndi Jóns-
son á Valshamri, þakkir og heiður skilið fyrir
hans mikla áhuga á því, að gæta hag hreppsins
sem bezt. Hann er og formaður búnaðarfjelags
Skógstrendinga, sem í mörg ár hefir unnið að
jarðabótum talsvert meira en önnur búnaðarfjelög
í sýslunni. Ahugi á jarðabótum er almennur hjer
í sveitinni. En einna mest hefir þó fyrnefndur
oddviti starfað að þeim. Á fáum árum hefir hann
sljettað mikið af túninu, og er það því hrósverð-
ara, sem hann er leiguliði. Búhöldur er hann og
ágætur.
Lestrarfjelag var stofnað hjer 7. sunnud. eptir
trínit. siðastl. að lokinni messugjörð að Breiða-
bólstað. Að visu er það enn ekki auðugt að bókum,
en mikil likindi til að það blómgist vel með tím-
anum. Lestrarfýsnin er hjer almennt mikii, flest
blöðin eru keypt og lesin; þó hefir Isafold lang-
flesta kaupendur. Anuars þykja mönnum blöðin
vera orðin of mörg.
Húsakynni eru yfir höfuð orðin viðunanleg
hjer i sveitinni. Virðist vaka fyrir mönnum sú
rjetta skoðun, að góð húsakynni, samfara þrifnaði
og góðri umgengni, sjeu ekki ljettvæg skilyrði
fyrir góðri heilsu og ánægjulegu lífi. Jóbann
Jónasson, óðalsbóndi í Öxney, dugnaðarmaður mik-
ill, reið hjer fyrstur á vaðið að koma sjer upp i-
búðarhúsi úr tiinbri, tviloptuðu. Tvö önnur timb-
uríveruhús hafa hjer verið reist fyrir tveim til
þrem árum. Heyhlöður með járnþökum eru hjer
á nokkrum bæjum.
Sóknarprestur vor, síra Jósep Kr. Hjörleifsson
á Breiðabólstað, ætlar að reisa íveruhús úr timbri
á staðnum næstkomandi sumar, hjer um bil 14 a).
langt og 10 ál. breitt. Og hefir hann i því skyni
fengið leyfi til að taka 2000 kr. lán upp á presta-
kallið, sem hætt er þó við að endist ekki til að
koma upp svo stóru húsi. Presturinn er einkar-
vel látinn af söfnuðinum, enda ætla sóknarbændur
að gera kjallara og grunnmúr undir húsið og
flytja til þess efni úr Stykkishólmi, honum að
mestu leyti kostnaðarlaust.
Yfir höfuð má fullyrða, að Skógarstrandar-
hreppur sje einna lengst kominn í menningarátt-
ina af hreppum þessarar sýslu.
f Jóhannes Davíö Ólafsson
syslumaður Skagfirðinga
andaðist 26. f. mán., úr brjósttæringu. Hann
fæddist á Stað á Reykjanesi 26. oktbr. 1855.
Hann var sonur Olafs prófasts (Einarssonar
stúdents) Johnsens og konu hans Sigríðar
Þorláksdóttur. Einar stúdent Jónsson (Johu-
sen) var föðurbróðir Jóns Sigurðssonar forseta
(í Khöfn, f 1879). Jóhannes heit. útskrifaðist
úr lærða skólanum í Reykjavík 1878, sigldi
samsumars til háskólans og lagði stund á lög-
fræði, tók embættispróf 1883 með fyrstu ein-
kunn, og var 20. desbr. s. á. settur málaflutn-
ingsmaður við landsyfirrjettinn, en 2. júlí 1884
var hann skipaður s/slumaður í Skagafjarðar-
s/slu, og tók við því embætti um sumarið.
Hinu 5. nóvembei' 1886 fjekk hann veitingu
fyrir M/ra- og Borgarfjarðars/slu, en fyrir al-
menna áskorun s/slubúa sinna sótti hann um
að mega halda Skagafjarðars/slu, og var það
samþykkt 15. apríl 1887. Yið komu sína til
Skagafjarðar settist hann að á Reynistað.
Yorið eptir reisti hann bú á Gili, en eptir 5
ár flutti hann á Sauðárkrók og bjó þar til
dauðadags. Árið 1884 kvæntist hanu frænd-
systursinniMargrjeti Guðmundsdóttur prófasts
Einarssonar Johnsens í Arnarbæli, er lifir
mann sinn. Eignuðust þau 5 börn — 4 sonu
og eina dóttur — sem öll eru á lífi.
»Jóhannes Olafsson var fríður sínum, hæfi-
leikamaður mikill og bezti drengur. Embætti
sínu gegndi hann með dugnaði og samvizku-
semi. I umgengni var hann mesta ljúfmenni
og gleðimaður, og naut ástar og virðingar
s/slubúa sinna og allra, er kynntust honum«.
Eandsgufuskipið Vesta, skipstj. Svenson,
kom hinga'ð í fyrra dag, hinn tiltekna áætlunar-
dag, beint frá Skotlandi (Leith), eptir 4 daga ferð'
þaðan, með fullfermi og all-marga farþega, mest
kaupmenn og verzlunarmenn: Ásgeir Sigurðsson,
Ásgeir Eyþórsson, VV. Christensen konsúl, Guðbr.
Finnbogason konsúl, D. Thomsen konsúl og far-