Ísafold - 23.06.1897, Page 3

171
Þiíigmálafimdir.
Borgfirðincjar samþykktu á fundi á tírund
21. þ. mán., þar sem vorn viðstaddir 40—50
kjósendur auk þingmannsins, lektors Þórh.
Bjarnarsotiar, svolátandi ályktun í stjórnar-
skrármálinu: »Sje það fyrirsjáanlegt, að fuli-
komin endurskoðun stjórnarskrárinnar hafi eigi
framgang á þinginu í sumar, eu í annan stað
vissa fyrir því, að sjerstakur íslennkur ráðgjafi
fáist, er hafi sæti á alþingi o§' ábyrgð allra
sinna gjörða, j)á skal því eigi hafnað, sje eng-
um rjettarkröfum vorum sleppt með því«.
Miklar umræður um atvinnumál, og samþ.,
að styrkurinn til búnaðarfjelaga hækkist upp
í 20,000 kr. hvort árið; að lagt sje rífl. fje
til stofuunar almenns landbúnaðarfjelags til
forgöngu í öllum búnaðarmálum og aukinnar
búnaðarþekkingar í landinu; að þingið leiti
nyrra og öflugra ráða til að útvega sem be/.ta
markaði erlendis fyrir afurðir landsins; að þing-
ið leggi ríflegan (minnst 10 aura) aðflutnings-
toll 4 smjöilíki, gegn 2 a. útflutningstolli á
tólg; að kláðamálið verði tekið fyrir til með-
ferðar á þinginu. Um samgöngumál tjáði
fundurinn sig samþykkau 35,000 kr. ársstyrk
til frjettaþráðar milli Islands og annara landa,
afnámi eimskipaiítgerðarinnar í 5 ár með þeim
kostum, er sameinaða gufuskipafjelagið byði,
og að stvrkur til fjórðungsbáta greiðist em-
göngu úr landssjóði. Fundurinn vildi ekki
hækka laun hinna föstu lœkna, en styrkinn
til aukalækna upp 1 1200 kr. (22 : 8 atkv.); í
einu hljóði var fundurinn mótfallinn hækkun
á taxta læknanna. Eptirgjöf á fjárkláðakostn-
aðarskuld syslunnar síðan 1880 vildi fundurinn
ia þingmanninn til að útvega. Þá vildi hann
að þingið tæki fátœkralöggjöfina til ftarlegrar
meðferðar, og að afnumið væri þinglestursgjald
fyrir fasteignir, en skyldukvöð aö láta þinglysa
og' aflýsa eignarheimildum.
Arnesingar hjeldu þingmálafund aðHraun-
gerði 19. þ. mán., að viðstoddum þingmönnum
sínum báðum, þcim bankastjóra Tr. Gunnars-
syni og Þorláki Guðmundssyni. Þar urðu fyrst
talsverðar umræður um stjórnarskrármálið,
mest í miðlunar-átt, og samþykkt að lokum
áskorun til alþiagis um »að halda málinu á-
franx á sama grundvelli og að undanförnu, án
þess að falla frá hinum fyllstu kröfum, er
gerðar h’afa verið«. Um samgöngumál skoraði
fundurinn á þingið, að fella eigi xir gildi eim-
skipaútgerðarlögin frá síðasta þingi og gera
ekki samuing við neitt gufuskipafjelag til
lengri tíma en 2 ara; leggja fram nægilegt
fje til fyrirhugaðrar flutningabrautar af Eyr-
iirbakka upp að Olfusárbrú móts við fyrir-
heitnar 12,000 kr. úr sýslusjóði (áætl. kostn.
30,000, þar af heitið 1000—2000 frá Lefolii-
verzlun). Milliþinganefnd óskaði fundurinn
eptir til að endurskoða alla ýátœkralöggjöýina,
vildi láta hætta við þjóðjarðasölu og semja
lög um erfðafestu fyrir þjóðjörðum, styrkja
búnaðarfjelög eins og að undanförnu og veita
kost á jarðabótalánum með góðum kjörum,
styrkja umferðakennslu og kennaraskólann í
Flensborg, leggja aðflutningstoll á smjörliki
og útlent smjör, skilja Kollektusjóðinn frá
landssjóði og verja til vaxtalausra lána til
húsabóta á landskjálftasvæðinu, koma á inn-
lendri eldsvoðaábyrgð í kaupstöðum og sveitum,
gera samþykktarlög um vínsölubann, greiða
laun yfirsetukvenna úr landssjóði, taka áfanga-
staðamálið til nýrrar íhugunar, lögleiða eyðing
sela gegn fullu endurgjaldi frá laxveiðieigend-
um eptir mati, endurnýja eptirlaunafrumv.
síðasta alþingis og stofna. eigi neitt nýtt em-
bætti með eptirlaunarjetti; sömuleiðis endur-
nýja prestakosningarfrv. Þá ljet fundurinn í
ljósi megna óánregju yfir því, að ekki het'ði
enn verið notuð styrkveiting síðasta alþingis
til að skoða leiðir og lendiugar með suðurströnd
landsins; vildi láta þingið hlutast til um, að
lausafjárframtalslögunum verði stranglega beitt,
og taka klaðamálið til rækilegrar íhugunar, af-
nema bann gegn iunflutniugi svína, leggja
skatt á lausamenn og veita Brynj. Jónssyni
! frá Minna-Núpi 300 króna styrk með fjárlög-
um.
Drottiiingarafmæliö.
Þessa viku er nxikið xím dýrðir urn allt hið
heimsvíða, volduga ríki Brettadrottningar, í
minningu þess, að hún, Viktoría drottning,
hefir ráðið íyrir því í full 60 ár, eða hafði
núna á sunnudaginn, 20. þ. máti. Þanu mán-
aðardag tók hún konungdóm árið 1837, þá
18 ára.
Þetta er fáheyrður atburður, »eins dæmi í
sögu vorri«, segir W. T. Stead. »Enginn
brezknr þjóðhöfðingi hefir ríkt svo lengi.
Enginn þjóðhöfðingi annar í nokkuru landi
frá því (áreiðanlegar) sögur hófust hefir ríkt
svo lengi, ríkt eins vel, og vaxið eins jafnt
og stöðugt í ást og hylli þegna sinna allt til
enda«.
Hátíðarviðhöfnin átti að standa alla þessa
viku. Byrja á sunnudaginn á guðsþjónustu-
gerð heima í Windsor, aðseturshöll drottningar
skammt frá Lundútium. Höfuðhátíðisdagurinn
átti að vera í gær, 22. Þá stóð til að drottn-
ingin æki í prósesstu ttm Lundúnaborg með
fríðu og glæsilegu föruneyti til Pálskirkju, en
þar skyldi halda mjög viðhafnarmikla messu-
gerð.
Loks átti á laugardaginn er kemur að halda
geysitnikla herflotasýningu drottningu til veg-
semdar.
Veðrátta. Nú er loks ljett norðangarðinuni,
en lítið um hlýindi samt. Hafis hefir enginn sýnt
sig inn á Húnaflóa, að ný frjett segir að norðan,
enda kastið orðið heldur vægara þar en hjer sunn-
anlands. Hann kefir legið fyrir Vestfjörðuin. Fennt
hefir ákaflega á fjöll. A Holtamanna-afrjett t. d.,
fyrir norðan Tungnaá, var í viknnni setn leið
sljett yfir allt eins og á hjarni á vetrardag.
Mannslát. Hjer i bænum andaðist i fyrra
dag eptir þunga legu Jón stúdent Bunólfsson,
dbrmanns Jónssonar í Holti í Meðallandi, f. 16.
jan. 1875, útskrifaður úr latínnskólanum 1894 með
beztu einkunn, las lög við háskólann tvö ár, kom
heim í fyrra og ætlaði nú að sigla aptnr til að
halda áfram námi sinu — las heima í vetnr. —
Hann var mikill efnismaður og vel látinn.
Sænskt herskip, »Freya«, með sjóliðsfor-
ingjaefni, kont kingað í morgun. Stendnr hjer við
vikutimn.
Hitt of>- þetta.
Frjettablöð veraldarinnar teljast vera
50,000. Þar af eru 20,169 gefin út i Bandarikj-
unum i NorÖiir-Ameriku, 8000 á Engiandi, 6,300
á Frakklandi, 6000 á Þýzkalandi, 2000 í Japan,
1500 á Ítalíu, 1200 í Austurríki, 1000 í Austur-
álfunni (að Japan slepptum), 850 á Spáni, 800 á
Rússlandi, 800 í Eyjaálfunni, 600 á tírikklandi,
450 í Sviss, 300 á Hollandi, 300 í Belgíu og um
1000 í öðrum löndum Norðurálfunnar. Meira en
helmingur þessara blaða er á ensku. Af 6300
frönskum blöðum koma 2300 út i París og 4000
annars staðar á Frakklandi og í nýlendunum.
Jafnvel i heimskautalöndunum eru frjettahlöð
gefin út. Eskimo-Bulletin heitir blað, sem gefið
er út nálægt Prins af Walcs-höfðanum í Bærings-
sundinu. Enskir trúboðar hafa stofnað þar skóla,
og gufuskip kemur þar einu síudí á ári, og aðrar
samgöngur við umheiminn eiga sjer þar ekki stað.
Blaðið keniur út einu sinni á ári, og þar eru skráð-
ar frjettirnar, sem gufuskipið flytur. Það er 0,21
meter á annan veginn og 0,31 ineter á hinn, og ekki
prentað nema öðrum megin á pappírinn.
I tíodthaab á Grænlandi var stofnuð ofurlítil
prentsmiðja árið 1862, og þar er prentað á græn-
lenzku blað með myndunt. Nafnið á því er heldur
óaðgengilegt: »Atuagagdlintit, natinginarmik
tusaruminasas umik«, sem að sögn þýðir: Lesn-
ing, frásögur um ýms fróðleg efni.
Líengrstar brýr. Dunárbritin við Czernavoda
er 11,550 feta löng, brúin yfir Galvestonfjörðinn
í Texas 10,170 fet, Missisippibrúin við Nev Orle-
ans 10,050 fet, Taybrúin við Dundee 9642 fet,
St. Laurencebrúin við Montreal 7911 fet, brúin
yfir Fortbfjörðinn 7398 fet, Brooklynbrúin í New-
York 5478 fet og Volgubritin við Sysran 4452 fet.
Nýja brúin yfir Hudsonsfljótið, sem á að tengja
santan Nevv-York og Nevv-Jersey, á að verð'a 2841
fet milli stólpa og leggjast 135 fet frá ánni. —
Stólparnir, sem eiga að bera brúna, verða 510
feta háír. Brúin verður 114 feta breið og eptir
henni liggja sex járnbrautir. Alls verður hún
5100 fet á lengd. Ætlazt er til að henni verði
j lokiö á 10 árum, og aö hún kosti unt 90 millj.
króna.
Lengstu .jarðgöngln eru Simplongöngin,
19,7 rastir (kílómetrar). Svo koma göngin gegn-
um St. Gotthard, 14,9 rástir, Mont Cenis 12,2 rastir,
Arlberg 10,3 rastir og tíiovi (nálægt tíenú«) 8,3
rastir. Röst er um 530 faðmar.
Hraðfrjettalínur jarðarinnar ertt samtals
8,192,000 rastir á lengd. Þar af liggja 7,900,000
rastirálandi og hitt neðan sjávar. I Vesturheimi
ertt 4,050,000 rastir af þeim, í Norðurálfu 2,840,-
000, i Austurálfu 500,000, í Eyjaálfunni 350,000
og í Suðurálfu 160,000 rastir.
Dýr egg. Nú í vor var geirfuglsegg selt fyr-
ir 5300 kr. Einu sinni áður hefir geirfuglsegg
komizt í hærra verð, var selt fyrir 5700 kr. árið
1894. Alls eru 68 geirfuglsegg til í opinberum
og einstakra manna söfnum; þar af hafa 2komizt
til Vesturheims. Fyrir 40 árum mátti fá geirfugls-
egg fyrir 200 krónur.
Freðið ket. Allt af fara i vöxt flutningar á
því til Englands, eptir því sem konsúll Dana i
Lundúnttm segir I nýiegri skýrslu til dönsku stjórn-
arinnar. Og þó er verðið mjög lágt. 1 fyrra
voru fluttir þangað 5,717,957 kindarkroppar, 664,
870 fleiri en árið þar á undan. Þar af komu um
1,690,000 frá Ástralíu, 2,212,000 frá Nýja Sjálandi,
1,790,000 frá Plataríkjunum og 24,000 frá Falk-
landseyjununi. Yfirleitt hjelt ketið sjer ekki vel
á ferðinni, og af því stafaði það nteðfram, hve
lágt verðið var.____________________________
YFIKLÝSING
I tilefni af vottorði því er kaupmaður W.
O. Breiðýjörð #skírskotar« til í vöruskrá sinni
útgefinni 8. þ. nx. tneð undirskript okkar
þriggja járnstniða, finnum við skyldu okkar
að auglýsa almenningi, að það sterxdur þar
án vilja okkar og vitundar — því við
höfum reynslu fyrir að járn það er tjeður
kaupmaður hefir nú flutt upp er ekki jafn
efnisgott og járn það er hann hafði til sölu
síðastliðið ár.
Reykjavík, 22. júní 1897.
Pjetur Jónsson, Gísli Finnsson,
blikksm. járnsmiður.
þorsteinn Jónsson,
járnsmiður.
Hjer með tilkynnist vinum og vandamönn-
um að minn elskulegi eiginmaður Tómas
Eyjólfsson, Gerðakoti á Hvalsnesi, drukkn-
aði 1 á bát 19. þ. m.
Gerðakoti, 21. júní 1897.
Sigríður Guðmundsdóttir.