Ísafold - 14.08.1897, Page 1

Kemurútýmisteinusinnieða
tvisv.í viku. Verð árg.(90arka
minnst) 4kr.,erlendis5 kr.eða
l*/sdoll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
ÍSAFOLD
o
Dppsögn (skriiieg) 'bundm við
áramót, ógild nema komin sje
til útgefanda fvrir 1. október.
Afgreiðslustota blaðsins er í
Austurstrœti 8.
XXIV. árff.
Reykjavík, laugardaginn 14. ágúst 1897-
58. blað.
Liggur nokkuö á?
Eitt helzta viðkvæðið hjá andstæðingum
stjórnarbótarinnar um þessar mundir erþetta:
»Það er sennilegt, að tilboð stjórnarinnar
verði þegið af þjóð og þingi. En okkur ligg-
ur ekkert á fyrri en 1899«.
Eins og bent er á annarsstaðar hjer í blað-
inu, eru nú mjög lítil líkindi til þess, að marg-
ir af þeim þingmönnum, sem atkvæði greiða
gegn samkomulagi við stjórnina í stjórnar-
skrármálinu, eigi sæti á alþingi 1899. En
setjum svo, að allt gangi eins og þessir menn
hugsa sjer, málið nái ekki fram að ganga á
þessu þingi, ekkert þingrof eigi sjer stað að
því afstöðnu, og svo eigi sömu þingmennirnir,
sem nú eru, kost á að semja við stjórnina á
alþingi 1899, og þiggi þau tilboð, sem nú
yrði hafnað.
Hvað væri þá unnið með drættinum? Vit-
anlega ekki nokkur skapaður hlutur. Enda
hefir, oss vitanlega, enginn maður ymprað á
nokkrum hlunnindum, sem hann gæti hugsað
sjer, að samfara væri slíku háttalagi.
Agnúarnir þar á móti eru auðsæir.
Stjórnarástandmu vor á meðal er þann veg
farið, að allra dómi, að það væri ófyrirgefan-
legt af oss, að sitja oss nokkurn tíma úr færi
um að fá það bætt — enda þótt vjer hefðum
fulla trygging fyrir, að það færi byðist aptur
að tveim árum liönum. Það er svo sem sjálf-
sagt, að eigi þetta stjórnarólag, sem allir eru
að kvarta um, sjer stað, þá hlýtur hvert árið,
sem umbæturnar dragast, að valda oss stór-
tjóni.
Og svo vantar þar að auki með öllu trygg-
inguna fyrir því, að þetta tilboð stjómarinnar
standi að tveim árum liðnum. Þá geturverið
komin önnur stjórn, sem gefur oss sömu svör-
in eins og vjer höfum stöðugt fengið síðan
1885 þangað til nú. Hver, sem hefir að nokkru
kynnt sjer hina fyrri stjórnarskrárb&ráttu vora,
fer nærri um það, að tilboðin frá Kaup-
mannahöfn geta verið í meira lagi breytileg.
Þessir agnúar liggja beint við, opnir og önd-
verðir, frá »almenna sjónarmiðinu«, sem opt-
ast hefir verið nefnt og mest um kveðið. Og
sama verður niðurstaðan, þegar litið er á mál-
ið einmitt frá sjónarmiði þeirra mánna, sem
halda drættinum fram.
Skyldu þeir eiga hægra með að lúta að samn-
ingum og samkomulagi við stjórnina á þingi
1899 heldur en nú?
Verði tilboði stjórnarinnar hafnað nú, annað-
hvort á þann hátt, að engin stjórnarskrár-
hreyting verði samþykkt, eða sá fleygur rekinn
inn í frumvarpið, er geri það óaðgengilegt
fyrir stjórnina — sem kemur í sama stað nið-
ur —, þá hl/tur sú höfnun að verða rök-
studd með því, að tilboð stjórnarinnar hafi
verið einskis nýtt, eða verra en það. Mundu
það verða nokkur sjerleg hlunnindi og virð-
ingarauki fyrir þingmenn, að þurfa að jeta
það ofan í sig sumarið 1899, sem þeir hefðu
staðhæft og samþykkt sumarið 1897?
Svarið liggur hverjum manni í augum uppi.
Hvernig setn á málið er litið, væri dráttur-
inn ekki að eins barnalegt uppátæki, heldur
og skaðvænleg glópska.
..........
Mærðin á
þiiigmannabekkjunum.
Það er ekki eingöngu vjer Islendingar, sem
ástæðu höfum til að kvarta undan mærðinni í
fulltrúum vorum á þingmannabekkjunum. Um-
kvörtunin er almenn og alþjóðleg, og blöðin
hlífast ekki við að láta hennar getið.
Nýlega hefur eitt af helztu vikublöðum
Englands, »The Economist«, leyst frá pokan-
um viðvíkjandi mælgi brezku þingmannanna.
Blaðið kemst meðal annars að orði á þessa
leið:
»Mestum hluta af tíma neðri málstofunnar
er eytt af mönnum, sem fyrir hvern mun vilja
vaða elginn um málefni, sem svo mikið er
búið um að ræða, að þau eru orðin hjer um
bil gatslitin. Tillaga er lögð fram, einn af
ráðherrunum skýrir hana, einhver af leiðtog-
um andstæðingaflokksins svarar og svo fara
tveir eða þrír aðrir flokksforingjar nákvæm-
lega út í smáatriðin. Svo er búið að segja
allt, sem nokkurn mann varðar um. Samt
sem áður er ein hálf tylft óbreyttra þing-
marma ófáanleg til annars en þreyta deildina
með staglinu úr sjer. Fyrir kemur það, að
einhverjum þeirra dettur eitthvað í hug, sem
ástæða er til að benda mönnum á, eða að
; þeir hafa einhverja reynslu sjálfir, sem að
j nokkru haldi getur komið. En því er miður,
| þeir láta sjer sjaldan nægja að segja þetta í
j fáutn orðum, byrja umsvifalaust á efninu og
j ljúka máli sínu á 10 mínútum — sem er
j kappnóg fyrir slíkar vísbendingar. Nær því
j ævinnlega þykir þeim óhjákvæmilegt, að tyg'gja
upp af nýju allar röksomdirnar og fella þá
aptur, sem fallnir eru. Sannast að segja er
það óþolandi, þó ekki sje nema að hugsa til
þess, að eiga að sitja undir slíkum ræðum, og
það liggur við, að vjer fáum ekki skilið, hvern-
ig þeir þingnjenn fara að draga fram lífið,
sem stöðu sinnar vegna verða að hlusta á þær.
Líklegast hefur einhver góðvildarfull forsjón
breytt svo eðlisfari þeirra, að þeir ]|afa orðið
þolbetri en aðrir dauðlegir menn, líkt og ís-
björninn er búinn skinnfeldi, svo hann getur
staðizt kuldann í grennd við heimskautið«.
Það væri fróðlegt að vita, hvað þetta blað
segði um alþingismennina okkar. Það kvartar
undan því, að »hálf tylft« — af 670 þing-
mönnum í neðri málstofunni — sjeu að halda
ræður að óþörfu. Hvernig mundi því lítast
á, ef enginn þingmannanna gæti stillt sig um
að tala?
Það er óefað einkennilegast við neðri deild
alþingis, hve margar ræður þar eru haldnar
um flest efni — sjálfsagt margfalt fleiri en á
nokkru öðru löggjafarþingi veraldarinnar í til-
tölu við þingmannafjölda. Yið það fer mik-
ill tími forgörðum — og sjálfsagt líka mikið
af vitsmunum þingmanna. Því að sljóvgandi
hlýtur það að vera fyrir sálargáfurnar, að heyra
það sarna sagt í rennu af svo og svo mörgum
mönnum.
Dæmin um þingmælgina eru óþrjótandi.
Vjer nefnum eitt, rjett af handahófi. Þegar
þingsályktuninni í stjórnarskrármálinu var
ráðið til lykta í neðri deild á síðasta þingi,
voru sjónarmiðin þrjú: tillögumannanna, frum-
varpsmanua, er hölluðust að tillögunni af því
að frumvarpið var strandað í efri deild, og
frumvarpsmanna, er voru tillögunni allsendis
mótfallnir. Hjer var þörf á þremur ræðum
— og ekki fleirum. Hver flokkurinn um sig
átti mönnum á að skipa, sem trúandi var til
að taka fram hvert einasta atriði, sem sagt
varð málstað þeirra til styrkingar, og gerðu
það líka. Og svo töluðu annaðhvort allir eða
því nær allir þingdeildarmennirnir!
Mörg dæmi mætti draga af þinginu núna í
sumar, þó að það verði ekki gert að þessu
sinni. Að eins skal bent á það fáránlega at-
vik, að það vantar ekki svo ýkja-mikið á að
allir þessir 23 þingmenn, sem neðri deild
skipa, auk forseta, töluðu hver um sig um
allar þær eitthvað 120 breytingartillögur
við fjárlögin, sem undir atkvæði deildarinnar
voru bornar við 2. umræðu.
Auðvitað stafar þetta af því, hve mikið
los er á öllu skipulagi þingsins og störfum
þess. Og það stafar aptur af leiðtogaleysinu.
En óneitanlega eru þó þingmenn að basla við
að tala sig dálítið saman um málin áður en
þau koma til opinberrar umræðu og úrslita.
Er óhugsandi, að þeir geti talað sig fyrir fram
saman um ræðuhöldin? Með því væri fengin
allmerkileg urnbót á starfsemi þingsins.
Ensku herskipin fóru öll 9. þ.m. alfarin.
Tliyra lagði af stað í nótt vestur fyrir land
og norður, með margt farþega.
Dáinn er 6. þ. m. Grísli Jónsson (prófasts
Guttormssonar) í Hjarðarholti, um þrítugt, mesti
nytsemdar og sæmdarm»ður. — Hjer i bænum and-
aðist í nótt Konráð Maurer Olafsson, fyrv.
bókhaldari.
Veðrátta. Mesta ótið enn vegna þerrileysis.