Tíminn - 14.12.1979, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 14. desember 1979.
Ung og óreynd.
1 meira en tuttugu og fimm ár
hefur Marlene Dietrieh puöaö
viö aö skrifa endurminningar
sinar. Oft hefur hún fengiö
heljarmiklar fyrirframborgan-
ir,en á sinn sérstæöa hátt, hefur
hún alltaf endurgreitt þær,
þegar hún hefur lagt niöur
skriftirnar. Amerisk og þýsk út-
gáfufyrirtæki hafa fariö i hár
samanogstaöiölmálarekstri út
af handritum, sem hafa falliö úr
gildi, og þaö var ekki fyrr en i
fjóröuatrennu, eftir aö Marelne
haföi fengiö 400.000 dollara fyrir
viövikiö, aö henni tókst aö
koma saman bókinni, sem ber
nafniö „Nehmt nur mein
Leben.” Þaö var þýskt Utgáfu-
fyrirtæki, sem fór meö sigur af
hólmi i útgáfuréttardeilunni.
Nafniö á bókinni, tilvitnun i
Goethe, visar tilhennar stoöar I
lifinu og þýöir nokkurn veginn,
aöviö veröum aö taka hana eins
og hún er —bæöi meö kostum og
göllum. Sniöugt bókarheiti.
Endurminningar hennar eru
nefnilega álika frumlegar og
Marlene sjálf, þar blandast
saman sannleikur og lygi á
óskammfeilnasta hátt, fyrst og
fremst á þann hátt, aö mörgum
staöreyndum er sleppt.
En samtimis endurminning-
um Marlene sjálfrar, er nú
komin út i kiljuformi ævisaga
hennar „Marlene,” rituö af
Charles Higham.Sú bdk sr*mjög
læsileg og i henni er aö finna
þaö, sem Mariene kýs aö þegja
yfir.
Rósrauður bjarmi
y f ir b ernskuárunu m
Marlene lætur þess ógetiö 1
endurminningum sinum, aö
hennar rétta nafn er Maria
Magdalena Dietrich, og hún
fæddist I Berlin 27. september
1901.
Svona ruddalegar upplýs-
ingar kærir Marlene sig Ákert
um, hún breiöir rósrauöan
bjarma yfir bernsku sina. Engin
ártöl er aö finna, nöfn foreldr-
anna eru afbökuö, faöir hennar
ogstjúpfaöir veröa aö einni per-
sónu, sem bregður f yrir á hraöri
ferö, og helsta endurminningin
um hann er leöurlykt.
Pabbinn,Louis,vari rauninni
lögregluforingi og mamman,
Elisabeth, var af rikri fjöl-
skyldu, Felsing aö nafni, sem
rak þekkta Uraverslun viö Unter
den Linden. „Fjölskylda min
var rik, ég fékk besta uppeldi,
Marlene Dietrich:
„Ég elska
að hlýða
karl-
mönnum’ ’
sem völ var ár. Barnfóstrur og
einkakennarar kenndu mér aö
tala háþýsku, þýska tungu i
sinni hreinustu og göfugustu
mynd — án mállýsku. Fröisku
og ensku læröi ég þegar i æsku,
þökk sé móöur minni.”
Fyrsta stóra ástin
Faöir Marlene dó fyrir fyrri
heimstyrjöldina, og stjúpfaðir
hennar, Eduard von Losch, féll
á austurvigstöövunum 1916.
Marlene haföi andúö á þvi, að
Þjóöverjar fóru I strfö gegn
Frökkum, sem hún haföi mikiö
dálæti á, og eina persónan, sem
hún nafngreinir i bernskuminn-
ingunum, er franska kennslu-
konan hennar, Marguerite
Breguand. A hverjum morgni
færði Marlene Mlle Breguand
smágjafir. 1 kennslustundunum
leituöu þær augnaráös hvorrar
annarrar. „Trúnaöurinn fyllti
hjarta mitt hamingju.”
Þannig lýsti fyrsta ást Mar-
lene sér og hún mótaði lif henn-
ar. Eftir siöari heimsstyrjöldina
lifði Marlene i heimi kvenna:
„Oft spuröum viö okkur, hvort
það væri yfirleitt æskilegt að
hafa karlmenn meðal okkar,
karlmenn, sem aftur tækju
Faöirinn.
stjórnina og hegöuöu sér eins og
húsbændur á eigin heimilum.”
ViII endurfæðast
sem karlmaður
Samt sem áöur skrifar Mar-
lene, aö hUn trúi á endurfæðingu
og helst vill hún fæöast sem
karlmaöur i næsta lifi.
Þegar sem skólastúlka var
hún hrifin af karlmannafatnaöi,
hún klæddist gjarna strákaföt-
um, þegar hún kom fram og lék
á fiölu á skólaskemmtunum.
Hún æföi Bach átta tima á dag,
þangaö til hún fékk sinaskeiöa-
bólgu i vinstri baugfingur.
Móðir hennar haföi stefnt aö
þvi, aö Marlene yröi frægur
fiðluleikari, en nú varö þaö leik-
húsiö f staöinn. Hún reikaði Ut i
sundurgrafiö skemmtanalif
borgarinnar meö siðareglur
mömmu sinnar nr. 1 og 2 aö
leiðarljósi: Aldrei sýna dýpstu
tilfinningarsinar, aldrei láta til-
finningarnar bera sig ofurliði.
Hún eignaöist margar vinkon-
ur í leikhúsheiminum. Hún af-
neitar þeim næstum öllum.
Charles Higham hefur meö ær-
inni fyrirhöfn haft upp á mörg-
um þeirra. Ein þeirra var Claire
Walldoff, sem kom f ram í kaba-
Meö Cary Cooper i „Desire”
1936.
rettum, sem á þessum árum
voru mikil skemmtun Berlinar-
búa. Mörgum árum siöar tók
Marlene ,,til láns” hrokafulla
rödd hennar og söngva. Hún
gæti sýnt þakklæti fyrir þaö.
í endurminningum slnum er
Marlene blásaklaus ungmær
innan um .lifsreyndar stúlkur.
Hún segist hafa „slegiö f gegn”
með söngnum „Meine beste
Freunde”, sem hún sixig meö
frönsku söngkonunni Margo
Lion. Þaö er óvenju léttúöugur
söngur, sem segir frá tveim ást-
föngnum vinkonum, sem hvor
um sig er meö fjóluvönd á öxl-
inni. „Ég haföi ekki minnsta
grun um, aö vesalings fjólurnar
eru lesbisk kveðja.”
Hún kom aldrei til
jarðarfararinnar
Ungi aöstoöarleikstjórinn
Rudolf Sieber uppgötvaði hana,
þegar hann var aö leita aö aö-
stoöarleikurum I kvikmynd
eina. Þau giftu sig og Marlene ól
dótturina Mariu. Hún skrifar,
að hún hafi elskaö mann sinn I
hamingjusömuhjónabandi, sem
stóö i 52 ár og aldrei bar skugga
á. Þegar RudolfSieberdófyrir 3
árum f Kaliforniu, var Marlene
óhuggandi.
Higham heldur þvf fram, að
hún hafi ekki komiö til jaröar-
fararinnar. Enda haföi hún
aldrd haft náinn samgang viö
mann sinn. Frá upphafi hjóna-
bandsins kaus Sieber heldur
samneyti við vinkonu Marlene,
rússneska ballettdansmey.
Marlene hélt þeim uppi i Kali-
forniu, og þaö rausnarlega. HUn
sendi lika reglulega vinkonu
sinni gömul föt, sem hUn var
sjálf hætt að nota. Endalok vin-
konunnar voru ömurleg, hún
varö geöveik og dó á hæli.
Marlene skrifar, aö hún hafi
alltaf elskað aö hlýða karl-
mönnum, hafi hún engan til aö
hlýöa, missi hún sjálfsöryggið.
Austurriski-bandariski kvik-
myndaleikstjórinn Josef von
Sternberg vildi ráöa yfir henni,
hann geröi hana að „Bláa engl-
inum.” Hann notaöi hana I
margarandstyggilegar myndir,
þar sem hann „breytti karl-
mönnum i ósjálfbjarga losta-
seggi.”
Á meöan síðari heims-
styrjöldin stóö var Marlene
sæmd heiöursoröu fyrir framlag
sitt tilaöskemmta hermönnum.
Hún heldur, aö hún hafi líka
frdsaö Paris, en sem kunnugt
er, var þaö Heimingway.
NU býr hún i Paris, eftir að
hafa hvaö eftir annaö dottiö á
sviöinu vegna gúmmibolsins,
sem hún iklæddist undir kjóln-
um i mðrg ár. Bolurinn hindraði
blóörásina og fótleggir hennar,
frægir og dáöir, eru eyöilagöir.
En i' Paris „getur maöur lifaö I
friöi, þangaö til englarnir sadcja
mann.”
Svona skrifar sænskur blaöa-
maöur um sjálfsævisögu
Marlene Dietrich.