Ísafold - 24.12.1898, Blaðsíða 3

315
menn, hjúkrunarliðið, útbúnað þess og
mennina sjálfa. Mér hefir verið sagt,
að bæði franskir og þýzkir liðsforingj-
ar hafi játað, að þeir hafi látið skjóta
á hjúkrunarlið óvinanna. Slíkt at-
hæfi ber eingöngu vitni um siðspilling
hlutaðeigandi liðsforingja. Eg get
ekki hugsað mór, að neinn liðsforingi
í Norðurálfunni, sem vandur er að
virðingu sinni, muni halda því fram,
að þeim hernaði só bót mælandi, að
skjóta á hjúkrunarlið óvina sinna.
Næstu réttargæðin, sem undanþegin
voru ófriðarnámi, voru eignir ein-
stakra manna. Oldum saman hafa
hermannalögin svo kölluðu reynt að
reisa skorður við herfangs- og rán-
græðgi herflokkanna. Árið 1874 sam-
þyktu öll Norðurálfuríkin, að ekki
mætti gera eignir einstakra manna
upptækar, og öll rán voru bönnuð.
Eignarróttur að fasteignum er alger-
lega verndaður. Fyrir þá reglu er af-
armikill munur á hernaðarlögun Róm-
verja og nútíðarþjóðanna. |>ví að
með Rómverjum varpaði ríkið eign
sinni á alt land, er þeir höfðu undir
sig lagt, og þeir sem áður höfðu átt
landið, urðu leiguliðar. Iiausafó ein-
stakra manna er og yfirleitt verndað,
en við getur það borið, að taka
megi það herfangi, og það jafnvel end-
urgjaldslaust. Einkum á þetta við
matvæJi. Lakar eru verndaðar eignir á
sjó úti. Áður kvað mikið að löggilt-
um víkingarferðum í Norðurálfustríðun-
um, víkingaskipin sumpart gerð út af
ríkinu, sumpart af einstöku mönnum.
En á Parísarfundinum 1856 samþyktu
flest menningarríkm, að banna víkingu
frá þeim tíma. Ollum virðist og koma
saman um það, að banna víking ein-
stakra manna, gefa, með öðrum orðum,
ekki út leyfisbréf til víkingar. Banda-
ríkin og Spánn hafa farið svo að ráði
sínu í ófriðinum, sem nú er nýafstað-
inn, jafnvel þótt þau gengju ekki að
Parísarsammngnum. En hvortveggju
þessi ríki og eins England halda uppi
ríkisvíkingunni, með því að hún er
mjög áhrifamikið bragð í ófriði, einkum
gegn siglingaþjóðum. En almenn rétt-
armeðvitund hafnar allri löggiltri vík-
ingu. (Niðurl.)
Flugnafræðingurinn.
Eftir A. Conan Doyle.
V.
Niðurl.
»|>ið verðið tveir að vaka yfir hon-
um«, sagði Liehmere lávarður. »Og ef
þér viljið nú koma með mér inn í
herbergið mitt, dr. Hamilton, þá
skal ég skýra yður frá því, sem óg
hef ef til vill alt of lengi kinnokað
mér við að láta uppi. Eu hvernig
sem fer, skuluð þór aldrei þurfa að
iðrast þess, að þór hafið tekið þátt í
því, sem í nótt hefir verið aðhafst*.
»|>að má segja yður þetta alt í
fám orðum«, hólt hann áfram, þegar
við vorum kommr inn til hans. »Mág-
ur minn er allra mesta valmenni, ást-
ríkur eiginmaður og skyldurækinn fað-
ir; en geðveiki Jiggur í ætt hans.
Hann fær oft drápgirnisköst, þeim
mun hörmulegri, sem honum hættir
ávalt mest .við að ráða á þá, sem hon-
um þykir vænst um. Sonur hans var
sendur í skóla til að firra hann hætt-
unni, og eítir það réð hann á systur
mína. Hún slapp undan, en ber
merki eftir viðureignina, sem þér kunn-
ið að hafa séð, þegar þérx hitcuð haua
í Lundúnum. Hann hefir enga hug-
jpynd um þetta, þegar hann er með
fullu viti, og hann mundí ekki gera
nema að hlæja að því, ef einhver
kæmi upp með það,að hann vildinokk-
urn tíina gera þeim ilt, sem hann ann
svo heitt. Eins og þér vitið, er það
mikilsvert einkenni á þessum sjúkdómi,
að ekki er með nokkuru móti unt
að sannfæra sjúklinginn um, að nokkuð
gangi að honum.
Auðvitað var nú mest undir því
komið fyrir okkur, að koma honum í
gæzlu, áður en honum tækist að
saurga hendur sínar í blóði. En það
var ekki auðhlaupið að því. Hann er
ómannblendinn og engan lækni vill
hann sjá. jörátt fyrir það var óhjá-
kvæmilegt íyrir okkur að sannfæra
einhvern lækni um vitfirring hans,
því að hann er alveg eins og hver
annar maður, að köstunum fráskildum,
og þau koma sjaldan. En því fer betur,
að á undan þessum köstum má sjá
sjúkdómsmerki nokkur, sem verða
mönnum til viðvörunar. Helzt þeirra
eru taugaveiklunar-drættir í enninu,
8em þér hljótið að háfa tekið eftir.
þeir koma ávalt fram þremureða fjór-
um dögum undan viifirringarkastinu.
Jafnskjótt sem á þeim fór að bera,
bar konan hans eitthvað í vænginn,
hélt til Lundúna og leitaði hælis á
mínu heimili.
Nú átti ég eftir að sannfæra lækni
um, að Sir Tómas væri bilaður á
geðsmunum; án þess var mér ekki
unt að koma honum þangað, sem öll-
um gæti verið óhætt fyrir honum.
Fyrsti örðugleikinn varí því fólginn,að
koma lækni inn á heimili hans. Eg
mintist þess, hve mikið gaman hann
hafðí af flugnafræði og hve vænt
honum þócti um alla, sem voru hon-
um samhuga í því efni. |>ess vegna
setti ég auglýsinguna í blaðið og var
svo heppinn að finna einmitt þann
mann, sem ég þurfti á að halda, þar
sem þér voruð. Mér var þörf á að
förunautur minn væri karlmenni, því
að ég vissi, að ekki var unt að sanna
vitfirringuna, nema Sir Tómas réði á
einhvern, og ég hafði fulla ástæðu til
að ætla, að ég mundi sjálfur fyrir á-
rásinni verða, af því, að þegar hann
var með sjálfum sér, þótti honum eink-
ar-vænt um mig. f>ér munuð vera
svo skynsamur að geta gizkað á það,
sem á vantar. Eg vissi ekki að kast-
ið mundi koma í nótt, en mjög senni-
legt þótti mér það, því að venjuleg-
ast koma þau undir morguninn. Eg
er sjálfur tnjög taugaveiklaður; en ég
só ekki, að mér hafi með nokkruöðru
móti verið unt að sjá systur minni
borgið gegn þessari óttalegu hættu.
Ég þarf ekki að spyrja yður, hvort
þér sóuð fús á að skrifa undir vottorð
um vitfirringuna«.
»Nei, auðvitað þurfið þér þess ekki.
En undirskriftirnar verða að vera tvær«.
»jþér gleymið því, að ég hef sjálfur
tekið læknispróf. Skjölin eru hér á
borðinu. Ef þér því viljið gera svo
vel að skrifa undir þau, þá getum við
fengið sjúklinginn fluttan á morgunt.
þetta var fyrsta sinn, sem ég
heimsótti Sir Tómas Rossiter, flugna-
fræðinginn nafnkenda. J>að var líka
fyrsta spor mitt út á gæfubrautina,
því að lafði Rossiter og Lichmere
lávarður reyndust mér áreiðanlegir
vinir; þau hafa aldrei gleymt því
fulltingi, sem ég veitti þeim ínauðum
þeirra. Sir Tómas er kominn út úr
spitalanum aftur, albata að sögn. En
eg held, að ætti ég að vera nætur-
sakir aftur á herragarðinum Delamere,
mundi mér verða næst skapi að tví-
læsa dyrunum að innan.
Um áfengi
flytur liéraðslæknir Guðmundur
Björnsson alþýðufyrirlestur í Iðnaðar-
mannahúsinu annan í jólum kl. 5-|
síðdegis.
Góður síldarafli
fekst á Akureyrarhöfn dagana 11.—
13. f. mán., um 2500 tunnur samtals;
Wathnes-útvegur mest, 1400 tunnur,
og Norðmenn á skipi frá Haugasundi
900 tunnur rétt hjá hafnarbryggjunni.
Nokkur mannalát
fréttust nú með póstum. Sigurður
Hjörleifsson, bóndi á Egilsstöðum í
Eljótsdal, andaðist 26. okt. okt., um
fimtugt. Atkvæða- og atorkumaður.
Ekkjan Járngerður Eiríksdóttir,
móðir síra Einars Jónssonar í Kirkju-
hæ, lézt þar 24. okt., hátt á níræðis-
aldri (f. 1812).
Friðrika þorláksdóttir, yfirsetukona
á Seyðisfirði, andaðist 22. okt., rúml.
sjötug.
þá lézt á Akureyri 23. nóv. háöldr-
uð ekkja, þorgerður Markúsdóttir
•fræðikona mikil og minnug*; f. 1815.
Að Bollastöðum í Húnavatnssýslu
lézt 17. f. mán. húsfrú María Guð-
mundsdóttir, kona óðalsb. Guðmundar
Gíslasonar, 73 ára.
Húsfrú Helga Jónsdóttir á Nesi í
Norðfirði, kona Olafs Ásgeirssonar
timburmeistara þar, lézt 20. okt., hálf-
fimtug að aldri, ættuð af Breiðafirði
(Gufudalssveit), bróðurdóttir þ. heit.
Thorsteinssons kaupmanns (síðast í
Æðey).
Einn holdsveikissjúklingur í Laugar-
nesspítalanum, Sæunn Jóakimsdóttir
úr þingeyjarsýslu, lézt 19. þ. m., úr
lungnabólgu, rúml. fertug.
Vestanpóstur
kom loks 21. þ. m., viku seinna en
vera átti. Hafði beðið fulla viku í
Hjarðarholtiefcir Isafjarðarpóstinum,er
var fyrst veðurteptur á ísafirði 4 daga og
því næst nær 2 sólarhrínga að komast
yfir þorskafjarðarheiði, — sem póstur
ætli alls eigi að fara yfirleitt á vetr-
ardag, heldur Kollafjarðarheiði og
hálsana (og fram fyrir Skálanes, er
Gufudalsháls er lítt fær), eins og Arni
Gíslason póstur gerði, meðan hann fór
alla póstleiðina milli Reykjavíkur og
ísafjarðar; og frýr honum enginn á-
huga né ötulleiks í ferðalögum. f>að
er vitaskuld einum áfanga lengra; en
betri er krókur en kelda, m«ð því líka
að menn og skepnur eru jafnaðarlega
svo eftir sig, þótt þorskafjarðarheiði
hafist af í einum áfanga, að ekkiveit-
ir af fullum degi til hvíldar á eftir;
og hefir þá alt unnið sig upp. Að
öðru leyti er þessi póstleið, milli
Hjarðarholts og Isafjarðar, ekki ætl-
andi nema afburðamanni að vaskleik,
hvort heldur er á sjó eða landi. —
Reykjavíkurpósturinn (Á. G.) var far-
inn á stað suður frá Hjarðarholti,
þegar hinn kom loks að vestan þang-
að; en náðist í hann í Suður-Dölun-
um.
Bær brann
7. f. m. að Mýrartúni í Kræklinga-
hlíð, meiri hluti bæjarhúsanna; bús-
hlutum flestum bjargað.
Veðurathuganir
í Reykjavík eftir landlækni Dr. J. Jónas-
sen.
tn © Hiti (á Celsius) j Loftvog 1 (millimet.) Veðurátt.
á nóttlura hd árd. síód. I árd. siðd.
17. — 1 0 741.7! 744.2 Sv h b I o d
18. — 6 G-5 744 2 746.8 o 1) a h b
19. — 7 j — 5 762.0 759.5 a h h |N a h d
20. 0 i + 3 759 5 759.5 Svhb Sv h h
21. + 5 i + r> 7'19.31 786.6 Sv h d Sa hv d
22. 0 +1 734:1 721 4 Svli h |Sv h d
23. 0 +1 721.4 723.0 Svbb Svhh
24. 1 1
Hefir verið hægur framan af vikunni, ein-
lægt útsynningur undir; hvesti svo af suðri
li. 21. með miklu regni, en hljóp að kvöhli
í útsuður með éljum og lu’lzt svo allan 22.
þó eigi livass.
Hitt og þetta.
Mikla umbót á loftförum
á amerískur maður að hafa fundið í
haust, prófessor Charles E. Hite við
Pennsylvaníuháskóla. f>að var hann,
sem fullyrti fyrir mörgum árum, að
eina ráðið að komast norður að heim-
skauti væri að sigla á loftfari, og
ýttu þau umrnæli til muna undir
Andrée, að mælt er. Loftfar Hites
gengur fyrir 2 skrúfum, eins og gufu-
skip, sinni undir hvorum stafni báts-
ins, sem hangir neðan í flugbelgnum
og loftfarar hafast við í, en skrúfun
um snýr dálítil gas-gangvél, sem er í
bátnum. Með þessum útbúningi má
koma loftfarinu andviðris, eins oggufu-
skipi.
Stærsti kíkir í heimi.
Franskur stjormi fræðingur, er Gautier
hoitir, hefir utinið mörg ár, síðan 1884,
að geysimiklu sjónaukabákni, er búist
er við að verða muni mesta gersimin á
heimsyningunni miklu í París árið 1900.
Það verður hinn langstærsti kíkir í
heimi. Hann verður 195 fet á lengd,
nærri 100 álnir, og 2 álnir og 6 þml.
á vídd að þvermáli. Skamt frá síðari
endanum er haft kúpt spegilgler kringl-
ótt, 3 álnir að þvermáli og 13 þuml.
þykt. Af því það er kúpt, varpar það
frá sér tunglsljósgeislum eða frá öðrum
himinhnöttum og inn í kíkinn með
marg-hundraðföldum styrkleika og verð-
ur það sem sést í kíkinum fyrir það
margfalt skýrara en ella mundi. Tungl-
ið synist í þessum kíki ekki lengra burtu
en hálfa mílu danska, ekki öllu lengra
en inni í Viðey hérna í Reykjavík. Þá
á að sjást, hvort mannskepnur eru í
tunglinu eða einhverjar mannskepnum
samsvarandi verur — segir ame-
rískur prófessor í stjörnufræði, John
Rees —það er sem só engan veginn
vist, að svo sé eigi, þótt margur fortaki
það, segir hann. Hitt er annað mál, að
tunglbúar, ef þeir eru til, hljóta að
hafa alt annað líkamseðli og sköpulag
en vér jarðarbyggjar.
Skuldugum eyðslusegg tæmdist, arfur.
Hann tók sig til og ætlaði að létta af sér
þyngstu skuldunum. Hann fór fyrst til
skraddarans síns, en hitti þá svo á, að hann
var nýdauður. Ekkjan spurði grátandi um
erindið. »Eg ætlaði að borga það sem ég
skulda hérna«. »Guð hjálpi mér« sagði
ekkjan; »hefðuð þér komið degi fyr, þá
þori ég að segja að maðurinn minn væri
nú lifandi; þetta hefði komið honum svo
óvænt«.
Nú hefi ég tapað 10,000 kr. á honum
Jakohi gamla i Grenivík.
Hvernig stendur á þvi? Hann sem er
mesti ráðvendnismaður og svo framúrskar-
andi áreiðanlegur.
Eg hað hennar dóttur hans,sem erfði 5,000
kr. eftir móður sína og fær sjálfsagt annað
eins eftir karlinn; og hann synjaði mér
ráðahagsins.
Vitið er ekki nema kálfur maðurinn.
Viljinn er ganghjólið, fjöðrin sem kemur
ganginum á vélina. Það gildir einu, hversn
góðar gáfur kjarkleysinginn hefir til að
hera; hann verður samt aptur úr á skeið-
velli lifsins.
W Chpistensens
verzlun hefir vandaða
Pletvöru og glysvarning.
NÝtt og vandað rúmstæði til sölu.
Ritstj. vísar á.
Prédikun í Breiðfjörðshúsi á
sunnudögum kl. 6j síðdegis og á föstu-
dögum kl. 8 síðdegis. D. Ostlund.
Til ábúðar 1899: ÁlftáíHraun-
hreppi, 17,4 hundruð. Ágæt fjárjörð,
jarðarhús nýbygð. Landsskuld: 66
krónur í peninguin, 4 kúgildi.
Staðarhraun 9. des. 1898.
Stefáu Jónsson.
GÓð VOrull er til sölu. Ritstj.
visar á.