Ísafold - 04.04.1900, Blaðsíða 3

71
sem kallað er. T. d. haft eftir merk-
um höfundi, er ritað hefir um landshagi
þar nýlega, að meðalárstekjur Hin-
dúa-bónda í sumurn jarðyrkjusveitum
séu ekki nema tæpar 30 kr. Dag-
launin verið sumstaðar ekki nema 8
aurar og aldrei farið fram vir 28 aur-
um ! Af þe8sum 30 kr. tæpum (29,
70) er svo bóndinn látinn gjalda í
landssjóð kr. Á þessum 4 kr. S0
au., kvöldum út úr svona gjörsnauð-
um aumingjum, er alt hið enska stjórn-
arbákn á Indlandi alið: varakonung-
urinn, landsstjórarnir, dómararnir, ráð-
herrarnir og allur hinn mikli sægur
annara veraldlegra embættismanna.
|>eir borga kampavínið, sem höfðingj-
arnir ensku drekka, dýrindisvagnana,
sem þeir aka í, hvað lítið sem þeir
hreyfa sig, búningana handa konum
þeirra og dætrum og kaupið handa
kæmeisturum þeirra, skutilsveinum og
skósveinum. Bóndinn, sem engin
tök hefir á að seðja sjálfan sig og
börn 8Ín, er látinn ala á sveita sínurn
útlent setulið, eigi færra en 75,000;
hver liðsmaður látinn hafa í árskaup
fyrir 20 árum 1422 kr., sem er nærri
hundraðfalt á við það, sem bóndinn
vinnur sér nú inn árið um kring. það
er þarlendur lýður, Hindúa , sem
lagður er á kostnaðurinu til smá-
leiðangra þeirra, sem Bretar stofna
til öðru hvoru á hendur nágrönnunum
norðan og vestan og eru á tómu rang-
læti bygð og ójöfnuði. Hitt er þó
enn merkilegra, að það voru Hindúar,
sem voru látnir gjalda kostnaðinn af
ófriðinum á Egiptalandi 1882. Loks
er það Hindúaalþýðan, sem lætur
hiísbændui; sína fyrverandi lifa í alls-
nægtum og dýrindisfagnaði, er þeir
setjast í helgan stein í Lundúnum,
þegar líður á æfina og þeir eru búnir
að ljúka sér af í verinu eystra. Dýrð-
in oj viðhöfnin í höllunum kriDgum
Hyde Park, þar sem enskir stórhöfð-
ingjar setjast að og láta fyrir berast
að aflokinni embættisþjónustu sinni
austur í Indíalöndum, er ávöxturinn
af striti alþýðunnar þar fyrir þessum
4£ kr. á mann, sem stjórnin kreistir
út úr henni á hverju ári.
»Vér sjúgum úr þeim blóðið, Ind-
landsbúum«, sagði Salisbury lávarð-
ur einu sinni. |>að eru nú 20 ár
síðan, og blóðtökunni er haldið enn
áfram —.
Svona er sagan borin. En örðugt
um það að dæma, hvað hlutdrægnis-
lauBt það er gert.
Vesturfarir og; sannsögfli.
»þjóðólfur« ber ísafold það á brýn,
að hún hafi, með greininni .Vesturfar-
ir« í 16 bl. verið að .hvetja menn til
vesturfara«.
»f>jóðólfur« er farinn að ganga eftir
sönnunum og rökum á þessurn síðustu
tímum. Honum* er þá fráleitt neitt
fjarri skapi, að færa rök fyrir þessum
áburði sínum.
Eins og allir þeir muna sjálfsagt,
sem ísafold lesa, var efni þeirrar
greinar, að sýna fram á, að vestur-
ferðahugurinn yrði ekki læknaður ineð
fúkyrðum né ósannindum. Fyrir því
voru færð rök, sem »þ>jóðólfur« hefir
enn ekki reynt að hreyfa við minstu
vitund.
Hann tekur hitt ráðið, — eina ráðið,
sem honum hugkvæmist nokkurn tíma
— að æpa og fara með staðlausar vit-
leysur og ósannindi. f>egar ísafold tal-
ar um miklar vesturfarir sem »hina
mestu hættu, er þjóðina geti með
nokkuru móti hent«, og varar við þeim
ráðum, sem hún hyggur og sýnir með
skýrúm rökum, að æsi vesturferðahug-
inn, segir »f>jóðólfur« að hún sé að
hvetja menn til vesturferða — og
meira að segja, að Sigurður Kristó-
fersson borgi fyrir það!
Og því skyldi ekki afturhaldsmál-
gagnið hafa það svona? f>etta eru
nákvæmlega sams konar »röksemdir«
eins og það birtir í <llum málum þjóð-
ar vorrar. Sama saunsöglin, sama
ráðvendnin, er hafa skal eftir annara
orð og tillögur, í því trausti, að það
eigi við aðra lesendur, eður og þá eina,
sem ekki séu neitt að rekast í því,
hvort rétt er hermt eða rangt.
f>að skýrir skilning þjóðarinnar og
eflir virðingu hennar fynr saunleikan-
um, málgagnið það!!
Byg'gfingarefna-rannsóknir.
Einhver skársta eða hyggilegasta
minni háttar fjárveitingin á síðasta þingi
var sú til að »rannsaka byggingarefui
landsin8«, 3000 kr. alls. Og eigi mun
stjórn Landsbúnaðarfélagsins nýa hafa
verið síður heppin í vali á manninum
tíl þess, Sigurði Péturssyni mann-
virkjafræðing, er hefir frá námi sínu
erlendis bezta vitnisburð, ekki einung-
is fyiir góða þekkingu í sinni náms-
grein, heldur og fyrir framúrskarandi
elju og áhuga. Sömu skoðun munu
og áðrir hafa á manniþessum, er hon-
um hafa kynst.
Hugsun þingsins eða formælenda
þessa máls á þinginu var sú, að sá,
sem fjárveitinguna hlyti, gerði bæði að
ferðast nokkuð um landið til að kynna
sér húsaskipun og rannsaka efni þau,
er bygt væri úr, og að koma sér í
samband við byggingarfræðinga erlendis
til þe8S að njóta góðs af þeirri reynslu,
er þeir hafa fengið.
í þessum síðarnefnda tilgangi var
það, 8em hann fór nú utan með póst-
skipinu og ætlar að dvelja þar fram
eftir sumrinu, og ferðast nokkuð bæði
um norðurlönd og þýzkaland, eða víð-
ar, eftir því sem fjárstyrkurinn leyfir.
Að biblíuþýðingunni
íslenzku eða endurskoðun hennar
vinnur aðallega cand. theol. Haraldttr
Níels on, sem nú er nýkominn heim úr
nál. 11 mánaða dvöl erlendis undir
handleiðslu og tillsögn ágætra he-
breskufræðinga á þýzkalandi, í Dan-
mörku og á Englandi. Hann dvaldi í
fyrra sumar lengst í háskólabænum
Halle á þýzkalandi, undir handarjaðri
mikils hebreskufræðings þar, er
Kautzsch heitir. Yar síðan í haust
um tíma í Khöfn og fór þaðantilEng-
lands; var þar lengst í Cambridge, en
nokkuð í Lundúnum; þar var hann á
geysimiklum allsherjarfundi kristilegra
stúdenta; fundarmenn um 1700. Hann
ferðaðist og töluvert um þýzkaland,
kom til Dresden, Leipzig, Wittenberg,
Eisenaeh, Wartburg, Weimar og víðar,
auk Berlínar; var á þýzkum stúdenta-
fundi kristilegum í Eísenach.
Aðalerindi hans var að auka þekk-
ing sína á hebresku og lesa ýms rit
biblíunnar með tilsögn góðra hebrezku-
fræðinga, kynnast skoðunum frægra
háskólakeunara, þýzkra og enskra, á
gamla-testamentisvísindum. og ráð-
færa sig við þá um meginreglur þær,
er hyggilegast væri að hafa við biblíu-
þyðinguna.
Styrk hafði hann nokkurn úr lands-
sjóði, 600 kr., og ennfreraur úr há-
skólasjóði og frá kenslumálaráðherran-
um danska (1200 alls), samkvæmt til-
boði eða fyrirheiti frá því er hann tók
embættispróf með sérstaklega góðum
vitni8burði; hafði áunnið sór pQÍkið
traust og álit hjá kennurum sínum
við háskólann.
Af ófriðinnm.
Ensk blöð fárra daga eða til 29. f.
mán. höfum vér í höndum. þau segja
engin ný tíðindi af ófnðinum; enflytja
lát Jouberts, yfirhershöfðingja Búa.
Hann varð sóttdauður í Pretóríu; lá
að eins 2 sólarhringa, í lífhimnu-
bólgu. Hann var Búa mesti maður,
annar en Kriiger forseti, og honum
munu þeir hafa átt eigi sízt að þakka
sigursæld sína framan af ófriðinum,
þótt háaldraður væri.
Mælt er, að nú ætli Kriiger að taka
sjálfur við yfirstjórn hersins, þótt hálf-
áttræður sé. Bilbugur er enginn á
honuro. » Vér höfum haldið uppi góðri
vörn sex mánuði«, mælti hann nýlega
í ræðu; »vér munum gera það aðra sex
mánuði enn með drottins hjálp«.
þeir Boberts og hans menn sátu í
Bloemfontein og áttu sera mest að vinna
að undirbúa framhald leiðangursins,
með því dú fer vetur í hönd þar syðra.
Búist við að dvöl verði fyrir það á
sókninni af Breta hálfu um hríð.
Mannalát-
Hído 10. f. mán. andaðist úti í
Vestmannaeyum eftir fárra daga legu
þar merkisbóndinn Kjartan hrepp-
stjóri Ólafsson á f>úfu í Útlandeyjum,
68 ára gamall, »þjóðhagasmiður og
gáfumaður«.
Hinn 29. f. mán. misti Snæbjörn
kaupm. þorvaldsson á Skipaskaga
dóttur sína Margréti, á 18. ári, »góða
stúlku og efnilega*.
Gufuskipið Stabil
sem hér var á ferð fyrir skemstu,
kom aftur í gær eftir að eins 11 daga
brottvist með kolafarm til Brydes-
verzlunar frá Skotlandi.
f>ilskipaíloti
bæarins eða mikið af honum hefir
komið hingað inn þessa daga til að
afferma afla sinn o. s. frv. |>au hafa
flest fiskað mætavel, komu sum alveg
hlaðin, óg það af óvenju-vænum fiski.
Laust prestakall-
Presthólar í Norður-f>ingeyarprófasts-
dæmi (Presthóla- og Ásmundarstaða-
sóknir) eftir hinu nýendurskoðaða mati
kr. 926,65. Auglýst 4. apríl. Um
sóknarfrestur til 24. maí. Yeitist frá
næstu fardögum.
Frá embætti-
Síra Halldóri Bjarnarsyni í Prest-
hólum er nú veitt lausn frá embætti
af rá*gjafanum umsóknarlaust, en með
eftirlaunum.
Strandasýslu sunnanv. 27. marz.
Næstliðið snmar var hér um sveitir
miklu fremur hagstætt. Að vísu nokkuð
votviðrasamt, en þó ekki svo, að það gerði
verulegan hnekki heyskapnum. Grasvöxt-
ur góður og heyfengur þvi í góðu meðal-
lagi. Haustið kalt og veturinn fram til
nýárs heldur slæmur, en síðan yfirleitt
mjög góð tíð og alt af nokkurir hagar.
Nú um langan tima sumarblíða á hverj-
um degi og beztu hagar; enda heyrast nú
hvergi kvartanir *mi heyleysi, og er von-
andi, að alt gangi nú vel hvað það
snertir.
Miklar kvartanir heyrast hér viða um
slæmt verzlunarárferði, eins og hvarvetna
annarstaðar af landinu. Flestir hændur
hafa nú hin siðustu árin minkað bú sin,
sumir mikið; en alt fyrir það minka ekki
skuldirnar. Peuingaleysi svo, að til vand-
ræða horfir. Af verzlunardeyfðinni stafar
einnig deyfð i öllum framkvæmdum; mjög
litið gert að jarðabótum, húsabyggingum
eða þvílíku. Amerikuferðir samt lítið
nefndar, enda mundu fæstir geta selt eigur
sinar og komist, þótt vildu.
Vörubirgðir allmiklar á Borðeyri af
f’estom nauðsynjavörum.
Druknan.
Seint í febr. þ. á. druknaði maður ofan um
is á Hrútafirði, Jón nokkur Jónsson frá
Vuldarási i Víðidal. Hann var á leið
úr kaupstað á Borðeyri, gangandi með
sleða. Sást til hans úr kaupst.aðnum rétt
áður en hann hvarf ofan um isinn, og var
ja.nskjótt brugðið við til hjálpar, en ísinn
var þá svo veikur á stóru svæði, að ómogu-
legt var að komast nærri, ekki einu sinni
gangandi á skíðum. Þótti mönnum óskilj-
anlegt, hve langt maðuritin hafði komist
áður en hann fór ofan i. Hann hafði
verið nokkuð drukkinn.
V eðurathuganir
í Reykjavik eftir landlækni Dr J.Jónas-
sen.
marz Hiti (á Celsius) Loftvog Veðnrátt.
nóttu |utu bd árd. síód. árd. slód.
24 + 2+4 774 7 <74.7 o d o b
25. — 3+5 779 8 774.7 o b o b
2(5 0+4 7h7.i 762 0 o d o b
2«. — 3—1 764 5 762.0 n h b o b
2». + 4 + 2 762.0 762.0 o b n h b
29. — 7 — 3 762.0 762 0 o b o b
30. + 6 + 2 762 0 7620 o b a h b
Agætis-véður með nokkru frosti, en oft-
ast logn og bjart sólskin undanfarna viku.
Vendetta.
Eftir
Archibald Clavering: Gunter.
XXXIV.
Hún snýr sér við og gengur nokk-
ur sporfrá bonum. Aftur snýr hún sér
við, til þess að líta haDn augum í
hinsta sinn — manninn, sem hún ann
hugástum, en er að flýja. En það fer
alveg með hana. Edvin horfir á eftir
henni eins og á eftir síðasta vonar-
glampanum, en sér nú eitthvað það í
augum hennar, sem kveikir nýjar von-
ir. Að einu augnabliki liðnu er hann
kominn til hennar.
»ÆtliS þér ekki að kveðja mig ?«
•Nei!«
»Hvers vegna ekki?«
»Af því að eg ætla að verða yður
samferða!«
»Nei, nei !« hrópar hún hástöfum.
»þér verðið að sleppa mér«.
»Ekki fyr er þér hafið hlustað á mig«.
»Ef þér viljið láta kalla yður prúð-
menni, þá verðið þér nú að skilja við
mig«.
Svo sanDarlega sem eg er karlmað-
ur, bnrst eg fyrir því sem eg á fult
tilkall til — eg fer ekki héðan, fyr en
þer hafið svarað spurningu minni«.
»Gott og vel. Eg get látið yður
hafa 10 mínútur yfir að ráða«.
»Tíu sekúndur muDdu nægja mér!
Marína, eg gerði mér einu sinni von
um, að þér munduð elska mig. Segið
þér mér nú — var það algerður mis-
skilningur?«
Hún svarar ekki en lýtur niður, og
á andliti hennar má sjá, að gleðin er
að vinna sigur á sorginni.
»Elskið þér mig?« heldur hann svo
áfram með ákefð. »Lítið þér framan
í mig, Marína, og segið þér mér það.
Ef þér hefðuð ekki flúið frá mér á
Egiptalandi, þá hefði eg lagt þessa
spurningu fyrir yður þar. Nú, þegar
eg er búinn að leita svo lengi að þér,
Marína — líttu nú framan í mig og
segðu mér, hvort þér þykir vænt um
mig«. '
Ástar-ástríðan, sem bæld hefir verið
niður heilt ár, brýzt nú fram.
»Hvort mér þykir vænt um þig,
Gerard ? Ó, mér þykir vænna um þig
en lífið í brjóstinu á mér!«
Meira getur hún ekki sagt, því að
hún hallast nú upp áð hjartanu, sem
hún hefir veitt nýtt líf, og grætur, eins