Ísafold - 30.06.1900, Qupperneq 1

ISAFOLD.
Reykjavík laugardaginn 30. júní 1900.
Kemur út ýrnist einu sinni eða
tvisv. i viku. Verð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
1 ‘/a doll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
XXVII. árg.
íl. 0. 0. F. 827139.
Forngripasafnið opið md,, mvd. og ld.
11—12.
LancLsbankinn opinn hvern virkan dag
kl D — 2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Lanasbókasafn opið hvern virkan dag
fcl. 12—2 og einni stundn lengur (til kl. 3)
md., mvd. og ld. til útlána.
Okeypis lækning á spitalanum á þriðjud.
og föstud. kl. 11 —1.
Okeypis augnlækning á spitalanum
fyrsta og þriðja þriðjud. hvers mánaðar
kl. 11-1.
Ókeypis tannlækning i Hafnarstræti lb
1. Og 3. mánud. hvers mán. kl. 11—1.
Alþingiskosninga-horfur.
i.
Búast tná við í haust snarpari
þingkosningahríð hér á landi en dæmi
.eru til áður, með stjórnarbótarmönn-
um og stjórnarbótarfjöndum, fram-
faramönnum og afturhalds, þjóðstjórn-
arsinnum og skrifstofuvaldsliðum.
Löngu tekið til að búa leiðangur-
inn í mörgum kjöidæmum landsins,
ef ekki flestum; en mislangt komið.
Hér munum vér rekja lauslega,
livað þeim búnaði líður, það er vér vit-
iim frekast.
Einhversstaðar verður að byrja, og
því þá ekki á höfuðstaðnum? þótt
amátt sé þar tíðinda að svo stöddu 1
þeirri grein. Helzt er svo að sjá, sem
það kjördæmi hugsi ekki til að skifta.
um þingmann. Yfirdómari Jón Jens-
son hefir og yfirleitt engum vonum
brugðist. Hann hefir reynst mjög
sjálfstæður og óhvikull, einarður og
trúlyndur, mikilsmetinn í hóp þing-
manna fyrir glöggskygni, óhlutdrægni
og áreiðanleik. Stjórnarbótarmaður er
hann og einbeittur og fölskvalaus.
Kjósar- og Gullbringusýsla virðisc
einnig vera og má vera vel ánægð með
sína þingmenn. þeir eru báðir góðir
hæfileikamenn, þeir Jón pórarinsson
skólastjóri og pórður J. Thoroddsen
héraðslæknir, framfaramenn einlægir
og stjórnarbótarmenn, einbeittir stuðn-
ingsmenn höfuðvelferðarmála landsins,
sem nú eru á dagskrá. Heyrst hefir
bregða þyt fyrir gegn öðrum þeirra,
J. p., út af afskiftum hans af einu
máli í fyrra, botnvörpubannsfrumvarp-
inu, sem ekki hefir hlotið staðfestingu.
En væri nokkur átylla til þess, og
bón þá að eins frá mjög þröngu
sjónarmiði og skammsýnu, þá getur
hún alls ekki átt við almenning, held-
ur hina örfáu stórgróða-botnverpinga-
vini hér.
Borgfirðingar hafa átt mikilhæfan
mann á þingi, þar sem er síra pór-
hallur Bjarnarson lektor, forseti neðri
deildar á síðustu þingum, enda er svo
að heyra á hverjum málsmetandi
manni þaðan, að þeim sé mjög fjarri
skapi að skifta um. En kvisast hefir
þó um einhvern pukurs-undirróður þar
til stuðnings öðru þingmannsefni, sem
víst er um að aldrei kemst þangað með
tærnar, sem síra þórh. hefir hælana,
hvort heldur er í þingmannskostum
eða öðrum skilyrðum fyrir að vera
nýtur maður í þjóðfélaginu, og hvort
heldur miðað er við undanfarna reynslu
eða líkur eftirleiðis.
Mýramenn hafa nú mist fyrri þing-
mann sinn af landi burt, en eiga kost
á í hans stað manni, sem fyrir vits-
muna sakir og mannkosta á almenn-
ingshylli að fagna og er mjög mikils
metinn. Hefir og setið á þingi áður,
fyrir löngu nokkuð, og reynst mætavel
þar sem annarsstaðar, er hann hefir
átt um almenningsmál að fjalla. það
er Magnús prófastur Andrósson á Gils-
bakka. Hann er maður fremur ófram-
færinn og mjög yfirlætislaus, og hefir því
verið seinn til að láta uppi, að hann
gæfi kost á sér. En frá þvf er það var
uppskátt orðið, í vor, heyrist enginn
héraðsmanna að kalla lúka upp munni
öðru vísi en að það sé mikið happ og
ánægjuefni, að eiga kost á honum á
þing. Stjórnarbótarmaður er hann og
eindreginn, og áhugamaður mikill um
velferðarmál landsins.
Snæfellingar hafa býsna-alment
hug á Einari ritstjóra Hjörleifssyni,
enda mun hann gefa þeim kost á sér.
f>að er hvorttveggja, að þetta blað er
löglega afsakað frá að leggja þing-
mannskosti hans á metaskálar, enda
mundi það allsendis óþarft við lesend-
ur þess; þeir hafa nokkurn veginn nóg
kynni af honum til þess. — f>ar sæk-
ir kappsamlega í móti af afturhalds-
liðsins hálfu sjálft yfirvald héraðsbúa,
sýslumaður Lárus H. Bjarnason, sem
er eigi einungis gallharður stjórnar-
bótarfjandmaður, heldur og andvígur
öllum höfuðframförum þjóðarinnar,
þeim er nú eru á dagskrá.
Dalamenn eru, að því er vér höfum
sannfrétt, yfirleitt á því að endur-
kjósa sinn þingmann, síra Jens Páls-
son, sem er sízt misráðið, eins og tek-
ið hefir verið fram hér í blaðinu eigi
alls fyrir löngu. Síðast kepti sýslu-
maður B. Bjarnarson við hann um
þingmensku, og segja sumir hann munu
hafa það í huga enn, en aðrir bera á
móti. Hann er raunar góðvildarmað-
ur og áhugasamur um framfaramál
landsins, en er þó stjórnarbótinni and-
vígur og skortir þingmannshæfileika á
við síra Jens. Væri því vanhyggja að
veita honum kosningafylgi.
Barðstrendingum mun fjarri skapi
að skifta um þingmann. þeir mundu
og eigi grípa fljótt niður á jafn-nýt-
um fulltrúa og sæmilegum í alla Rtaði
sem Sigurður prófastur Jensson er.
Hann er hygginn framfaramaður, ein-
dreginn stjórnarbótarvinur, fastráður
og trúlyndur. Kvis um einhverja um-
leitun í öðrum presti þar í sýslu, bene-
dizkum í anda eða þingeyskum, mun
vera mjög átyllulítið, Iíklegast bæði
frá hans hlið og kjósenda.
ísfirðingar mun mega gera sér ör-
ugga von um að endurkjósi sína fyrri
þingmenn báða, þá Skúla Thoroddsen
og síra Sigurð Stefánsson, sem báðir
eru einbeittir, atkvæðamiklir stjórnar-
bótarmenn og sjá mundi bagalega skarð
fyrir skildi, ef afturhaldsliðinu tækist
að ríða þá ofan eða annanhvorn þeirra.
Er og eigi búist við neinni samkepni
við þá um þingmensku, nema ef vera
skyldi af hendi sýslumanns, H. Haf-
stein, sem er bæði vel þokkað yfir-
vald og atgervismaður, en óhætt að
telja í skrifstofuvaldsliðinu og stjórn-
arbót andvígan.
Strandamenn munu ekki eiga á
neinum kosc innan héraðs öðrum en
sínum fyrra þingmanni Guðjóni búfr.
Guðlaugssyni á Ljúfustöðum, sem hef-
ir að ýmsu leyti dágóða þingmanns-
hæfileika, en mikið mein er um að
vilst hefir í afturhaldsflokkinn á síð-
ustu þingum.
Stjórnarbótarvinir í Húnavatnssýslu
munu vera einráðnir að endurkjósa
Björn Sig'usson á Kornsá, sem reynst
hefir greinagóður alúðarmaður við
þingstörf, hollráður og fastráður, og
dável máli farinn. Annað þingmanns-
efni þeirra er, að því er vér höfunj
sannfrétt, Jósef bóndi Jónsson á Mel-
um í Hrútafirði, skýrleiksmaður mik-
ill og vel að sér, óhvikull og einarður,
sem hann á ætt til. |>orIeifur Jóns-
son getur því miður ekki sint þing-
mensku lengur, vegna stöðu sinnar;
var ella mjög líklegur til endurkosn-
ingar. Hinn flokkurinn hefir tekið í
mál 2 embættismenn innanhéraðs, en
líkar sjálfum hvorugur meira en svo
vel.
Skagfirðingar halda vafalaust trygð
við Ölaf Briem, og eru ósviknir af.
Jón Jakobsson er mælt að afhuga
muni þingmeusku, og munu framfara-
menn í því héraði hafa býsna-alment
augastað á Stefáni kennara Stefánssyni
á Möðruvöllum, sem þar er upprunn-
inn og er mesti skýrleiksmaður, búhöld-
ur góður, fjörmaður og atorkumaður,
einbeittur áhugamaður og mætavel
máli farinn; mundi sjálfsagt verða at-
kvæðaþingmaður.
Eyfirðingar berahið sama auðmjúka
og óbifanlega trúnaðartraust sem áð-
ur til yfirvalds síns, Elemenz Jóns-
sonar, sem mesta yfirburðamanns á
þingmannabekk og þeim samróma í
hallelúja-ópum fyrir benedizkunni eða
öðru viðlíka nátt-trölli. Um hitt sæt-
ið fyrir það kjördæmi sækja ekki færri
en 5 eða 6, tómir innanhéraðshöfð-
ingjar og allir bergmálandi sömu trú-
arjátning, ramma skrifstofuvaldsheiðni,
jafnt embættismenn sem almúgamenn.
Af þingeyingum fara litlar sögur,
umfram þá af Húsavíkurfundinum
sæla. Hitt er kunnugt, að hvergi
Uppsögn (skrifleg) bnndin við
áramót, ógild nema komin sé til
útgefanda fyrir 1. október.
Afgreiðsiustofa blaðsins er
Austurstrœti 8.
42. blað.
haldast þau fastar í hendur, lands-
málastórveldin tvö, skrifstofuvaldið og
kaupfélagsvaldið, að minsta kosti í
suðursýslunni; og má ganga að því
vísu, að kosningar fari þar alveg eftir
þeirra höfði.
Um Múlasýslur óráðið enn að
mestu. |>að eitt talið víst, að Jón
frá Sleðbrjót verður eigi lengurí kjöri,
sakir heilsubrescs. Jón frá Múla, sem
þar er nú orðinn héraðsmaður, mælt
að láti svo sem hann sé afhuga þing-
mensku; en því trúa menn laust, og
þykir hitt líklegra, að hér liggi undir
steini vídalínskt kænskubragð, til að af-
stýra andróðri, og sé áformið að Iáta
þann þjóðkunna fylgiliða kaupfélaga-
höfðingjans vinda sér í síðustu for-
vöðum yfir kjósendur í norðursýslunni
eins og valur yfir rjúpu og hremma
þá í einu viðbragði. Lítill hugur yfir-
leitt á þeim Guttormi og síra Einari
í Kirkjubæ, hinum nafntogaða flutn-
ingsmanni landhelgisleigufrumvarpsins
alræmda (vídalínska) frá síðasta þingi.
Frá Sunnmýlingum hálfbúist við að
sögn áskorun til síra Sigurðar próf.
Gunnarssonar til þingmenskufram-
halds; en meira vita menneigi.
Au8tur-Skaftfellingum kvað hafa mis-
líkað eitthvað við sinn þingmann síð-
ast, Jón próf. Jónsson í Stafafelli, eitt-
hvert innanhéraðsmál, sem raunar
virðist sæmilega útlátalaust fyrir hann
að slaka það til með, að það sundur-
þykkjuefni hverfi. Að öðru leyti hafa
þeir enn sem fyr maklegt traust á hon-
um. Hitt er og víst, að varla má þar
nokkur kjósandi heyra nefnda til
þingfarar nema stjórnarbótarvini og
framfaramenn.
Vestur-Skaftfellingar eru svo hepnir
að eiga á þingi einhvern mesta þing-
skörung vorn, þar sem er Guðlaugu/r
sýslum. Guðmundsson, mikilhæfur fram-
faramaður og prýðilega máli farinn.
Enda mun þeim fjarri skapi að skífta
um, auk þess sem þar verður fráleitt
til að dreifa neinni samkepni.
Um Rangvellinga er líkt að segja
og Múlsýslunga. Alt óráðið þar um
þingmannaefni. Sighvati gamla er
að heyra sem þeir treysti alls eigi til
þingfarar framar. |>órður í Halamun
hafa eigi all-iítið fylgi enn sem fyr,
þótt það muni hafa minkað. Sýslu-
manni Magnúsi Torfasyni hafa mjög
margir kjósendur mikinn hug á, en
óvíslf talið að svo komnu, hvort hann
muni gefa kost á sór. Stjórnarbótar-
vinir eru kjósendur þar alment orðnir
nú; voru það raunar í fyrra meiri
hlutinn, þótt annað bærí kosningin
með sér þá; en um hana réð mestu
trygð við Sighvat gamla eða hlífð við
að synja honum þingfarar í síðasta
skifti, á það eina þing.