Ísafold - 21.07.1900, Blaðsíða 3

Ísafold - 21.07.1900, Blaðsíða 3
I 183 maður láti illa við sóttkvíun; þeir bera enn fyrir sig landlækni — að hann segi sóttina vera að eins »rauða hunda«, segi það hverjum sem heyra vill, þótt hitt hafi uppi látið í embættisbréfum og þótt engum hugsandi leikmanni, hvað þá lækni, geti blandast hugur um eðli sóttarinnar, er veit bæði svo og svo marga hálærða lækna og sóttinni kunnuga vera sammála um það og hefir fyrir augum aðfarir hennar, — hvað hún er skæð og hve skömm er sóttarumleitunin. f>eir gæta eigi þess, að þetta er meiðandi áburður á land- lækni — það er bæði að gera hann tvítyngdan og að bendla hanu við lymsku-andróður gegn lögmæltum sótt- varnarfyrirskipunum og lofsverðri og kappsamlegri viðleitni annara lækna hér að stemma stigu fyrir sóttinni og forða þar með landi og lýð við stór- tjóni, manntjóni og fjártjóni. Hitt liggur og í augum uppi, hve siðspill- andi áhrif slík aðferð mundi hafa á al- menning, er lögunum á að hlýða, og hve gersamlega ósamboðin hún væri embættisstöðu landlæknis — meira að segja hrein og bein afsetningarsök. Virðist annar eins maður og landlækn- ir vor eiga tilkall til þess af almenn- ingi, að vera laus við þess kyns skað- ræðis-aðdróttanir og óhróður. Árnessýslu 16 júlí: Nú er sláttur alment byrjaður fyrir nokkuru, en lítur miður vel út með þerri. Grasvöxtur á túnum tæplega í meðallagi, og sumstaðar hvergi nærri það, enda eru þau víða kalin til stórskemda. Aftur á móti litur út fyrir, að útjörð verði i betra lagi; þó er valllenui snögt og kalið. Byrjað er á að bera ofan í veginn milli brúnna, Flóaveginn, enda var ekki van- þörf á því. Mátti kalla hann litt færan með köflum. Hér var nýlega á ferð mjólkurmaður danskur, sem ráðinn hafði verið að til- hlutun »Búnaðarfélags íslands«. Hann kom með Botniu um daginn og heitir Hans Grilnfelt Jepsen. Hefir hann dvalið um tíma í Ytri-Hreppnum á 3 bæjum: Hrepphólum, Seli og í Birtingaholti, að leiðbeina í smjörgerð. A Seli var nú stofnað handskilvindu-mjólkurbú og var Griinfelt fenginn til að koma þvi á lagg- irnar ásamt Sig. búfræðingi Sigurðssyni, Mun þetta mjólkurbú hið fyrsta, sem kom- ið ei hér á landi, og væri óskandi, að þessi byrjun hepnaðist. Mjólkin er flutt til mjólkurbusins í fötum, sem til þess eru sérstaklega gerðar, skilin þar, og svo tekur hver félagsmaður sma undanrenningu heim til sin undir eins og búið er að skilja. — Rjóminn frá hverjum bónda er vigtaður, helt svo saman og búið til smjör í félagi. Um kosningahorfur hér skal eg sem fæst fullyrða. Þó heyrist mér alment látið mikið vel við þeim síra Magnúsi og Sigurði búfræðing. Litið er talað um bankastjór- ann, nema bvað margur brosir að þeim meðmælum með konum í einu blaðinu, að hann sé bændastéttarmaður — af því hann hefir verið bóndi fyrir 30—40 árum! Okkur almúganum finst hann nú fremur eiga að teljast i flokki hinna bálaunuðu embættis- manna í Reykjavik. Hins vegar er síra Magnús á Torfastöðum í sannleika búandi maður hér og meira að segja einhver mesti búhöldur i sýslunni. úmsir hafa orðið varir við töluvert brall i fáeinum mönnum hér með að koma ritstjóra Þjóðólfs á þing. Hann mun hafa sett það upp, að liann fengi fjölmenna og veiga- mikla áskorun, til þess að fara siður fýlu- ferð eins og siðast, og aldavinur hans og átrúandi, Símon a Fossi, tekið að sér að útvega kana. Hann kvað nú vera allur á þönum i þeim leiðangri og hefir í verki með sér svila Þjóðólfsritstjórans, Guðmund lækni (frá Laugardælum), og Pétur nokk- arn kennara á Eyrarbakka. Símon tók til verka á hrossamarkaði þar á Selfossi fyrir hálfum mánuði—hátið er til heilla bezt — og kvaddi þá, sem þar voru saruan komnir, til viðtals einslega og lagði fyrir þá á- skoranina til undirskriftar. Lét hann síðan drjúgum af, hve vel hefði veiðst; en aðrir gera minna úr. Ekki veit eg, hvort þeir félagar þægjast undirskrifendum neitt fyrir; hefi ekki heyrt þess getið; þeirbjóða þeim líklega í hæsta lagi í staupinu. Það eru ekki allir svo höfðinglyndir, að bjóða manni 1 heila krónu fyrir atkvæði hans, eins og í frásögur er fært um einn náunga á sýslu- nefndarfundi eigi alls fyrir löngu. Sumir er mælt að falist sjálfir eftir að skrifa undir, af kerski, til þess að sjá manniun rogast á kjörfund hálf-sligaðan undir afturhalds- syndapokanum, og hafa gaman af að láta hann fara slika för sem siðast. Um einn undirskriftasmalann er það i frásögur fært, að hann hafi viljað ná nafni eins meiri háttar manns undir áskoranina, en var gerður afturreka. Varð honum þá að orði í öngum sinum, að það væri leiðinlegt, að fá engan almennilegan mann undir skjalið. Flothylkíð frá Andrée sem getið var um dagiuti að fanst á sjó frá LoftsstöSum og verzlunarstjóri P. Nielsen á Eyrarbakka sendi með Botníu Adam Poulsen veðurfræðisstjóra í Khöfn, hafði verið hrfeinsað utan og innan, áður en sá sem fann afhenti það. En það var slæm yfirsjón af honum, sprottin af hugsunarleysi. Smádýr og jurtir þær, er festa sig við slíka muni á rekstrinum í sjónum og eru ef til vill lítt sýnileg berum augum, geta veitt mikilsverða vitneskju um, hvar og hve nær hylkið hefir verið látið í sjóinn. Nú er heitið all-rífum verðlaunum fyrir fundna muni tir farangri Andróe, og ríður þeim á, er til verðlaunanna vilja vinna, að varast að hreyfa minstu vitund við því ástandi, sem þeir eru í, er þeir finnast, heldur skila þeim ó- opnuðum og óhreinsuðum og með öllum sömu ummerkjum. Það er mjög áriðandi, að taka þessa bendingu til greina. Kaupfélagsmenskan. Um það mál segir Guðra. Friðjóns- son svo í grein í Bjarka 14. þ. m.: •þegar kaupfélag þingeyinga var stofnað, setti það sér það mark og mið, að afnema 'allar verzlunarskuldir, innleiða hreint viðskíftalíf, auka eða réttara sagt skapa alþýðu-atkvæði og jafnrétti og hvers konar menningu auk margs fleira, sem hér er óþarft upp að telja«. Úr engri þessari fyrirætlun segir hann neitt hafa orðið í framkvæmd- nni. »|>eir sem ræddu mest um »skuld- lausa verzlun«, urðu skuldugastir, langt yfir alla aðra, þeir sjálfir og vanda- menn þeirra. Kaupfélagið átti að verða að sumu leyti endurholdgau þjóðliðsins, að því leyti m. a.,sem snerti aukna þátttöku almennings í opinberum þjóðfélagsmál- um, bæði í umhugsun um þau og at- kvæðagreiðslu. þessi hugsjón var fög- ur, og henni hefir verið alt af gart hátt undir höfði — á pappírnum. En í raun og veru er einveldisand- inn í K. J>. orðinn svo ríkur og rót- gróinn, að félagsmenn hafa ekki feng- ið (stundum) að »panta« brúnel í reið- pilsin handa konum sínum, auk heldur að þeir hafi fengið meiru að ráða fyrir stjórnarnefnd félagsins. Og í raun og veru má svo að orði kveða, að einn maður hafi alt ráð fé- lagsins í hendi sér, þrátt fyrir þríeina stjórnarnefnd og margliðað fulltráaráð. það ðr eítt aðalmark og mið fé- lagsins, að fá góðar vörur og ódýrar. En ár frá ári koma vörur í félagið, sem vafasamt er, hvort heitið geti mannamatur. Mjölið er seudið, mygl- uð grjónin, maís í hveitinu, ormur í baununum, hálmur í korninu o. fl. þess konar. Umboðsmennirnir eru á- byrgðarlaus átrúnaðargoð og alt étið með fullu verði, sem frá þeim kemur undir matvörunafni. þetta er því sorglegra, sem kaupfé- lagahugmyudin er góð í sjálfu sér «g hefir gert margt gagn, og víst er það, að formaður félagsins okkar er drong- ur góður og vit8munamaður«. Frá Kínverjum. Enn eru fréttir þaðan mjóg reikular og sundurlausar. Sanuspurt er þó lát sendiherra Þýzkalandskeisara í Peking, v. Kettelers, 18 f. mán., og það með níðingslegum atvikum og hroðalegum. Þeir höfðu verið boðaðir til viðtals við utanríkisstjórn Kínverjakeisara, allir stórveldasendiherrarnir. En þá grunaði að svik byggju undir og fóru hvergi, enginn nema v. Ketteler. Og er hann kemur í námunda við utanríkisstjórnar- hölliua, veitast kínverskir hermenn að honum og föruneyti hans, bera vopn á þá og saxa hann suudur, sendiherrann. Eftir það er gerð atlaga að hýbýlum hinna sendiherranna; en þeir höfðu nokk- urt lið sór til varnar og fengu hrundið hinum af höndum sór að því sinni. — Löngu síðar, í vikunni sem leið, eiga þeir loks að hafa gefist upp og hlotið herfilegan dauðdaga í höndum hins kín- verska borgarskríls, en hafa sjálfir ban- að áður konum sínum og börnum og öðru skylduliði, roeð skotum, til þessað það hlyti ekki stórum hryllilegri dauð- daga hjá Kínverjum; en sönnur vantar enn fyrir þeirri hroðafrótt. Vilhjálmur Þýzkalandskeisari gerði þegar út herskip með liðsauka austur, er hann spurði morðið á sendiherra sín- um, og var þungorður mjög, sem von- legt, ei. Það eitt forðar Kínaveldi frá tortmi- ingu, að stórveldin áræða ekki að saxa það sundur milli sín, af því að þaubúast við áflogum sln á milli um þá miklu bráð. Ráðgera nú helzt að fá Japans- keisara til að taka að sór að jafna á Kínverjum og sefa þar allar óspektir. Sá heitir Tuan prinz frændi keisara, er mestu ræður nú í Peking, og hefir, að mælt er, á sínu valdi bæði keisarann sjálfan og drotninguna gömlu, er fyrir stjórn hefir staðið að undanförnu. Ein fréttin var sú, að hann hefði kúgað þau bæði til að takainn eit.ur, ópíum, er keisari beið bana af, en drotning varð vitskert. Þetta átti að hafa gerst 19. júní. En svo er að sjá á síðari tíðindum, að þetta só skröksaga ein eða stórum ýkt. Póstsklpið Laura kapt. P. Chrigtiansen, kom , hingað í gærkveldi og með henni þessir ísl. farþeg- ar frá Khöfn : þeir Magnús Einarsson dýralæknir og Sigurður Guðmundsson í Helli (frá sýningunni í Odensvé), Páll Vídalín Bjarnason cand. juris og frk. Valgerður Jolinsen úr Reykjavík; en frá Vestmanneyum Þorsteinn Jónsson læknir. Enn fremur fra Khöfn Nicolai Thomsen kaupm. og ferðamannaleiðtogi, og tengda- faðir lyfsala M. Lund. Loks frá Skot- landi 13 útlendir ferðamenn. Frá Garðarsfélaginu á Seyðisfirði kom 18. þ. m. gufuskip »Norðfjord«, eitt af fiskiskipum þess félags, og með því Þorsteinn Erlingsson, ritstj. Bjarka, sem er einn í stjórn þess félags, til að útvega sér hór bæði skip- stjóra og háseta. Sagði afla góðan á Austfjörðum. Fór aftur daginn eftir. Gufuskipið Angelus kom hingað 171 þ. m. með kol frá Englandi til Brydes-verzlunar. Ætlar héðan norður á Sauðárkrók að taka þar hross fyrir þá Zöllner og Vídalín, og koma eftir það aðra ferð hingað með kolafarm og steinolíu. V er zlu narfr éttir miður góðar frá útlöndum. íslenzk vara að lækka í verði til muna, eitikum ull og fiskur. Norðmenn fiskað afbragðs- vel á vorvertíðinni í Finnmörk; það hefir farið með fiskverðið. Kol sömu- leiðis enn heldur að hækka í verði en lækka, og' er um kent ófriðinum í Kína. Frá Búum. Enn eiga Bretar það langt í land að bíta úr nálinni við Búa, að líklegast þykir að ófriðurinn standi hálft eða heilt mis8Íri enn. þeir höndluðu ný- lega, Búar, heila sveit brezkra liðs- manna, um 500. Bretar hafa að vísu ógrynni liðs þar syðra, töluvert á 3. hundrað þús., og munar því lítið um þetta; en sneypan er eigi minni fyrir það og auk þess alt af að magnasc ó- ánægjan heima fyrir á Englandi út af þessum glæpsamlega glapræðishernaði. Svo kveður blað eitt í Lundúnum að orði uýlega, »Reynolds’s Newspap- er«, að svo virðist, sem Bretar séu enn jafn-langt frá ófriðarlokum í Suð- ur-Afríku, einsogfyrir 9 mánuðum, er friðurinn var rofinn. jbeir hafi nú á sínu valdi járnbraut og 6 mílna (enskra) breiðan geira á hvora hlið hennar og ekkert annað. En landið, sem þeir hyggist að vinna, sé helmingi stærra en Frakkland. í Transvaal hafi þeir ekki komist áleiðis nema J hluta leið- arinnar; að öðu leyti só landið í hönd- um Búa. Ekki hafi það verið aunað en hlægilegt mont, að lýsa yfir innlim- an Óraníulýðveldis í brezka ríkið, því að þar sé stöðugt verið að heya or- ustur, og svo að kalla undantekning- laust veiti Bretum miður. Aldrei, frá því er ófriðurinn hófst, hafi kveðið jafn-mikið að fréttum um særða menn og fallna í liði Englendinga, eins cg tvo síðustu mánnðina — að ótöldum þeim, er af sjúkdómum látast. En blöðin séu að reyna aó dylja þetta með því að gera sem minst úr frétt- unum. Ófriðurinn kostar Englendinga um 2 miljónir punda (36 milj. kr.) á viku hverri. Og þrátt fyrir hinn af- mikla liðsafla þeirra í Suður-Afríku er viku eftir viku verið að senda suður nýan liðsauka. Blaðið fullyrðir, að þessar hersveitasendingar stafi af megnum ótta við svertingjauppreiat, sem að öllum líkindum megi búast við, enda séu svertingjar þegar farnir að hefja ránferðir inn á þá landfláka, er herlið Breta hafir náð á sitt vald. Ofan á þessa örðugleika bætist svo ófriður Breta í Kína. þeir hafi ekkert herlið, er þeir geti þangað sent, vegna þess hve mikinn mannafla þeir þurfa í Suður-Afrítia, en ráðgertíþess stað að senda þangað menn af her- skipunum og nota þá sem landher. Blaðið telur það hinn mesta voða. Ágætur siglingabátur verður til sölu á uppboðinu 25.þ. m. Sá er hirt hefir skrúfhamar á grjót- inu við lækinn hjálandshöfðingjabrúnni er beðinn að skila honum mót góðum hirðingarlaunum til þorkels Gíslason- ar snikkara Tjarnargötu 8. Passíusálmarnir, 40. útgáfa, prentuð 1896, óskast keypt eðafengin í býttum fyrir 41. árg. Ritstj. vísar á. Ö11 u m þ e i ni, sem styrktu okkur i banalegu og við missi okkar elskulega son- ar, sem og öllum þeim, er sýndu hluttekn- ingu við jarðarför hans, þökkum við hjart- anlega og biðjum guð að launa. Einarsköfn 21. júlí 1900 Marsibil Arnadóttir. FAnar Guðmundss. Þegar þér biðjið um Skandinavisk Ex- portkaffi-Surrogat, gætið þá þess, að vöru- merki vort og undirskrift sé á pökkunum. Khavn K. F. Hjorth & Co.

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.