Ísafold - 28.11.1900, Blaðsíða 3

289
þann, sem Danir og aðrar siðaðar
þjóðir hafa farið á undan oss. Vér
verðum að leggja fram fó til þess, að
efla atvinnuvegina.
Vér verðum að gjöra oss Ijóst, að
takmarkinu verður ekki náð með því,
að leggja fram eina mikla fjárhæð til
eins fyrirtækis. Skógurinn verður ekki
til af einu tré og stóráin fæðist ekki
öll í einu. Hún skapast af afarmörg-
um lækjum og lindum. Eins er um
arðmikla atvinnuvegi. þeir fást ekki
með einu stórfyrirtæki, hvort sem það
er kallað járnbrautir, Vestuferðir, rit-
sími o. s. frv. Nei. f>að þarf afar-
margar smáar fjárhæðir til þessa. Is-
lendingar hafa skömm á bitlingum.
En það eru þó einmitt bitlingarnir,
sem eiga að verða til þess að koma
atvinnuvegunum ’á hátt stig.
En þá er áríðandi, að þeim verði
vel varið. f>að stoðar eigi að veita
bitlingana í ráðleysu. Nei. Fyrst
verður að hafa nákvæma rannsókn og
undirbúning. Hér byrjar starf Bún-
aðarfélags íslands. þingið má eigi
vera mjög smásálarlegt í þessu efni.
Búnaðarfélagið þarf að hafa vísinda-
lega mentaðan ráðunaut og það þarf
að fá nægilegt fó til þess, að rann-
saka málin og undirbúa þau.
f>á ríður þessu næst á, að bitling-
unum verða vel varið, og þarf að hafa
rækilegt eftirlit með því. Ekki er
sopið kálið, þótt í ausuna só komið
Eftirlitið er alveg eins nauðsynlegt og
undirbúningurinn. Hér getur Búnað-
arfélagið einnig unnið laadinu þarft
verk, ef því er falið það.
Við efling atvinnuvega ríður mest á
þessu tvennu: undirbúning og eftir-
liti. f>að er ekki einhlítt, að fleygja
út fé til íshúsa, því að frá þeim get-
ur verið svo ílla gengið, að þau geti
eigi komið að notum, svo að vel sé;
og þó að ishúsin séu góð, þá getur
verið, að þau séu svo illa og ómynd-
arlega hirt, að þau komi ekki að til-
ætluðum notum. f>ess vegna verður
Og að leggja þar fram sæmilegt fé til
undirbúnings og eftirlits.
Vér höfum nefnt kynbætur, íshús og
vatnsveitingar. Ef öllu þessu væri
komið gott í lag, getur þá nokkur
maður efast um, að þetta mundi bæta
stórum efnahag vor íslendinga? Eg
efast um, a5 aðrar þjóðir myndubæta
hann að tiltölu meira hjá sér. En ef
efnahagurinn batnar, þá verða menn
og færari um að leggja fram fé til
styrktar atvmnuvegum landsmanna.
Að mínu áliti stafa Ameríkuferðirn-
ar eigi beinlínis af því, að mönnum
hér á landi llði illa. f>ær stafa miklu
fremur af vonleysi. Stundum er góð-
ur fiskiafli, en hann er nær alveg kom-
inn undir tilviljun. Ef nokkuð ber út
af, þá þrýtur menn von. Sauðfénað-
urinn er sendur til Englauds. Meira
og rninna getur farist af fénu. Arð-
urinn af ársins striti er kominn undir
tilviljun. Vér vitum ekki, nema al-
gert fjárflutningsbann til Englands
dynji þá og þegar yfir, er lítið sem ekk-
ert er gert til að útrýma fjárkláðan-
um. Landsmenn verða vonlausir um
framtíð sína. þá vantar von og trú
á landinu. f>á vantar seglfestuna. f>á
vantar hinn stöðuga, þolgóða, blásandi
byr frá fulltrúaþingi þjóðarinnar. f>á
vantar þekkinguna og þá vantar vilj-
ann.
Vonandi er, að alt þetta komi á 20.
öldinni, sem nú fer 1 hönd. En hversu
lengi eigum vór að bíða eftir því? Á
þetta alt að bíða niðja vorra, og eig-
um vér allir, sem nú erum komnir á full-
orðins árin, að leggjast svo undir græna
torfu, þreyttir af rifrildi og fjandskap
vor í milli, að vér sjáum ekkert af
því?
Frá útlöndum.
Forsetakosningarbaráttan um garð
gengin í Bandaríkjum (N. Amer.).
Mac Kinley unnið þar mikinn sigur.
Verður því forseti áfram næstu 4 ár,
ef hann lifir.
Nokkurar minni háttar breytingar á
ráðaneyti Bretadrotningar. Lands-
downe lávarður hefir slept forstöðu
hermála, er honum þótti hafa farið
miður vel úr hendi, og orðinn nú utan-
ríkisráðherra; mun Salisbury ætla að
ráða þar mestu eftir sem áður. Hann
hefir við orð að fá Balfour frænda
sínum það embætti, til þess að hann
þyrfti ekki að sleppa leiðtogamensk-
unni í neðri málstofunni og hún því
að lenda í höndum Chamberlains,
sem fullmikið þykir láta á sér bera
undir.
Tíðindi engin öðrum nýrri af viður-
eign Búa og Breta. f>ófið sama og
áður eða því líkt. f>ó töluvert heim
komið aftur af hernum brezka og
fagnað með óhemju-dálæti. Sjálfboða-
liðar frá Lundúnum voru látnir halda
þar sigurhrós8göngu um borgina. f>að
varð margra manna bani vegna troðn-
ings áhorfenda, en fjöldi lemstraðist.
Sigurvegararnir druknir.
Austur f Peking gerir hvorki að reka
né ganga um friðargerð. Stórvelda-
höfðingjar þó sagðir nokkurn veginn á
eitt sáttir um kosti þá, er Kínverjum
skuli þröngvað til að ganga að, og eru
ærið harðir, en þó eiga Kínverjar eng-
in lönd að láta. f>ví kunna samt
Bússar miður. f>eir höfðu ætlað sér
Mansjúríu frá upphafi, landskika á
við Frakkland og þýzkaland saman
lagt. Hafa líklegast einhver tök á að
klófesta þetta eigi að síður áður langt
um líður.
Uppreianarumleitanir á Spáni. f>ar
gengur alt á tréfócum. Skuldakrögg-
ur ókleifar; lýðurinn rís eigi lengur
undir álögunum. Vart orðið við Karl-
unga-samsæri til byltingar. f>eir hafa
verið meir en hálfa öld að reyna að
brjótast til valda, niðjar Karls, bróður
Ferdínands konungs VII. (t 1833). Sá
kallar sig Karl VII., er nú er uppi
og gerir tilkall til konungdóms, maður
rúmlega fimtugur. Báðaneytisforsetinn,
Silvela, sá er við völdum tók í fyrra,
hefir orðið að fara frá og við tekið
hersböfðingi sá, er Azcarraga heitir.
Silvela hafði skipað böðulinn Weyler
frá Cuba setuliðshöfðingja ) Madrid;
það fór með hann.
Svíakonungi, Oscar, að batna heils-
an aftur. Dálítil breyting á ráðaneyti
hans í Norvegi, en ekkí nema kák;
Steen heldur enn forsæti.
Georg konungsson hinu gríski, land-
stjóri á Krít, er alráðinn að segja því
embætti af sér hið bráðasta.
Sýningunni miklu í París lokað 11.
þ. mán. Hefir bakað þeim mikið fjár-
tjón, er standa áttu straum af kojtn
aði til hennar. Litlar horfur á að
annað eins bákn verði sett á stofn
framar.
Arnesssýslu 5- nóv.
T í ð hefir verið hrakviðrasöm í köfl-
um, en þó yfirleitt fremur góð. F j á r-
s a 1 a með langbezta móti; en fækka
mun fé enn, því þarfirnar eru miklar.
Heyskapur víst í góðu meðallagi, nema
þar sem túu voru mest skemd af kali,
sem víða var, einkum til fjalla. Eitt
af mörgu, sem Árnesingar eiga síra
Magnúsi Helgasyni að þakka, er það,
að hann náði í haust þeim samning-
um við Vídalín, að þeir fluttu sauði
okkar út á eigin ábyrgð og borguðu
þá hér allvel. Til þeirra mála man
eg ekki til, að ritstj. þjóðólfs legði
annað okkur til gagns en að hann
sagði, að það dygði ekki að missa
móðinn. Mikil var huggunin og ráð-
deildin eins og vant er.
Veitt brau’ó-
Landshöfðingi hefir 24. þ. mán.
veitt Landprestakall 3Íra Ófeigi Vig-
fússyni í Guttormshaga, eftir kosningu
safnaðarins.
Gufub- Skálholt
er væntanlegur hingað í næstu viku
með það sem afhlaups varð Ceres af
vörum; hún (Ceres) gat ekkert tekið
í Leith — hafði fullfermi frá Khöfn.
Hæstaréttardómur
uppkveðinn 7. þ. mán. í barsmíðar-
máli eíra Halldórs Bjarnarsonar í Prest-
hólum. Sektin lækkuð úr 200 kr. nið-
ur 1 100 kr. En skaðabætur sömu
sem við lægri dómstólana til þórarins
Benj&mínssonar, sem síra H. barði,
120 kr.
Vendetta.
Eftir
Archibnld Clavering Gunter,
•Verið þér ekki að hugsa um hann
nú«, segir Barnes önuglega. *Beynið
þér first að láta konuna yðar fá vitið
aftur; því að með hverri mínútunni,
sem hún er í þessu ástandi, eykst
hættan við það, að hún komist aldrei
vrr því aftur. Auðvitað læknar tím-
inn alla; en það segi eg yður sem
læknir, að ef brjálsemi konunnar yð-
ar læknast ekki f nótt, þá læknast
hún aldrei. Eg verð að taka til ör-
þrifaráða. Komi þau ekki að haldi,
býst eg við illu einu. Ætlið þér að
leyfa mér að beita því ráði?«
»Hvað er það?« spyr Edvin.
»Áður en þér komuð inn, var kon-
an yðar með fullu viti, þó að hún
væri yfirkomin af harmi; hún hélt, að
þér hefðuð verið myrtur. Síðan hún
sá yður, heldur hún að þér séuð svip-
ur — hún segir, að lík sé þarna bak
við dyratjaldið.
»Nú?»
*Við verðum að sýna henni llkið«.
*|>ér haldið þá, að þar só lík?«
*Eg vona það!«
»þér vonið það?«
»Já. þ>ví að 8é þar ekkert lík, þeg-
ar eg dreg tjöldin frá, þá er Marína
brjáluð. Beyndar er hún það nú; þvl
að önnur eins ímyndun og þetta er
brjálsemi. Sem stendur virðist hún
svo fastlega samfærð um, að þér sóuð
dáinn, að þór getið ekki einu sinni
haggað þeirri vissu með því, að koma
sjálfur til hennar. Biðjið þér drottinn
þess, að lík sé þarna fyrir utan tjöld-
in, svo hún geti gengið úr ekugga um,
að þér séuð þar ekki«.
»þór haldið þá, að einhver hafi ver-
ið drepinn?« segir Edvin og starir á
dyratjöldin.
*Já, það held eg«.
»Hver?«
»það veic eg ekki, en eg vona, að í
þetta sinn hafi forsjónin látið alt fara
að maklegleikum*, svarar Vesturheims-
maðurinn. »Ætlið þér að gefa sam-
þykki yðar til þess? fér íhugið það,
að þetta er örþrifaráð!«
»Já. í guðs nafni !«
•Verið þór þá við því búinn að
draga tjaldið frá, þegar eg segí yður
til«.
Barnes snýr sér að Marínu. Enid
heldur utan um hana og hún starir
frá sér numin á mann sinn.
Konurnar standa hér um bil í miðju
herberginu og karlmennirnir milli
þeirra og dyranna, sem tjaldið hangir
fyrir. Anstruther gengur hægt að
dyrunum, en eftir ofurlitla umhugsun
segir Barnes við brúðurina:
»Frú Anstruther, haldið þér að lík
mannsins yðar sé þarna hinu megin
við dyratjöldin ?«
»Held? Eg veit það!« æpir hún.
»Eg heyrði fótatakið hans — eg sá
rýtingnum tvisvar lagt gegnum silki-
tjöldin. Eg heyrði hann hljóða. Eg
sá tjöldin vefjast utan líkama hans,
þegar hann hneig uiður. Ef eg vissi
ekki, að hann er dáinn, mundi eg
halda, að þessi svipur væri maðurinn
minn«. Hún bendir á Edvin, um leið
og hann gengur fast að dyratjaldinu,
og segirí hálfuin hljóðum : »Nú geng-
urðu ofan í blóðið úr sjálfum þér!«
Barne8 sér líka í sama bili, að Eng-
Iendingurinn stendur í rauðri blóðtjörn,
og með því að hann er nú ekki 1 nein-
um vafa lengur, segir hann: »Að
nokkuru leyti hafið þér á réttu að
standa — þér heyrðuð fótatak, en það
var ekki fótatak mannsins yðar. |>ér
sáuð mann fyrir utan tjaldið, en það
var ekki maðurinn, sem þér unnið
hugástum. Maðurinn, sera hljóðaði,
var ekki Edvin ; líkið, sem liggur fyr-
ir utan tjöldin, er ekki lík Gerards
Anstruther, heldur — —«
Hann bendir Edvin að draga tjöld-
in frá og Edvin gerir það. Meðan
Barnes lét dæluna ganga, hafði Mar-
ína spurt með öndina í hálsinum:
»Getur þetta verið? Er það hugsan-
legt, að þetta sé satt?« Og nú þýtur
hún áfram og segir hátt með gleði-
bragði: »Maðurinn minn er á lífi!
Guði sé lof! þetta er lík mannsins,
sem kom hingað til að sjá mig drepa
hann«.
því að fyrir utan dyratjöldin liggur
Mússó Danella greifi; hann starir á
þau með afmynduðu andlitinu og hef-
ir tvö mikil sár í hjartastað.
»DaneIla!« segír Enid, stamandi af
skelfingu.
»Vinur minn!« tautar Edvin fyrir
munni sér og ætlar að taka líkið upp
af gólfinu.
En Barnes aftrar honum frá því og
dregur tjöldin aftur fyrir.
»það er ekki til neins; það eru ein-
ar tíu mínútur síðan fanturinn hefir
dáið. þetta hefir farið eins og eg gat
til: forsjónin hefir látið málalyktirnar
verða að maklegleikurn. Óvinur yðar
hefir orðið fyrir því, sem hann hafði
ætlað yður«.
•Óvinur minn? |>ar skjátlast yður
alveg! f>ér skuluð ekki tala illa um
hann látinn; hann hefir gefið mér
Marínu«.
• Spyrjið þer hana; þá komist þér
að raun um, að hve miklu leyti þér
eigið honum þá gæfu að þakka«, segir
Barnes þurlega.
JÖBÐIN Skálmholtshraun í Árnes-
s/slu, sem er aS dyrl. 18,2 n. m., fæst
til kaups og ábúöar í fardögum 1901.
Jörðinni fylgja matjurtareitir 400 □
faömar \el ræktaðir, grasgefin tún og
engjar sem gefa af sór í meöalári 8—10
hundruð hesta, góö sumar- og vetrarbeit.
Jörðin liefir um langan tíma borið stór
bú og verið happasæl, fæst nú með injög
góðu verði og liðlegum borgunarskilmal-
um. Lysthafendur snúi sór til eiganda
og ábúanda áðurnefndrar jarðar.
Jón Friðleifsson.
BANN Hér með fvrirbjóðum
við undirskrifaðir alla fuglaveiði í landi
ábýlisjarða okkar, svo og alt skógartak.
16. október 1900. — Hrauna ábúendur
allir.