Ísafold - 15.05.1901, Side 3

119
að ótöldu ýmis konar hagræði í við-
skiftum, sem e;gi þektist hér áður« —
segir formaður þess, Skúli ritstj. Thor-
oddsen. Honum hafði verið borinn á
brýn í afturhaldsmálgagninu í vetur
og víðar ýmislegur óhróður um ágengni
og fjárdrátt við félagið; en hann gerir
í blaði sínu ítarlega og skilmerkilega
grein fyrir, hve átyllulauðt það er.
Strandbátur Skálholt, kapt. Gott-
fredsen, fór á stað aftur í gærmorgun vest-
nr nm land og norður. með töluvert af
farþegum.
Póstgufuskip Ceres, kapt, Kiær,
kom aftur í gær um miðjan dag af Yest-
fjörðum. Með því koin aftur yfirréttar-
málaflutningsmaður Oddur Gíslason og
ýmsir íarþegar aðrir.
Hafís enginn sýnilegurvið Vestfirði nú
framar.
Afli hinn bezti enn við Isafjarðardjúp.
Sömuleiðis byrjaður gúður sildarafli á Arn-
arfirði. Kemur sér vel til beitu.
Af þingmálafundi
fyrir Yestur-ísafjarðarsýslu að Flat-
eyri í Önundarfirði 8. og 9. marz þ.
á. flytur J>jóðv. fréttir 30. f. m. Sóttu
fundinn 14 kjörnir menn úr Vestur-
sýslunni, 4 hreppum.
Helztu ályktanir fundarins voru :
Yfirlýsing um fylgi við efri-deildar-
frv. í stjórnarskrármálinu, ef tekið só'
skýrt fram, að konungur hafi sérstak-
ann Islandsráðgjafa, er mæti á alþingi,
hafi ekki önnur stjórnarstörf og sé laun-
aður af landsfé; og sé 61. gr. stjskr.
haldið óbreyttri.
Fundurinn allur hlyntur hinum fyrir-
hugaða hlutafélagsbanka og samþykti
með 12 : 2 atkv. áskorun tíl alþingia
um að láta rannsaka ástand Lands-
bankans.
|>á var 2 atkv. meiri hluti móti því,
að ritsímamálinu væri haldið áfram í
sama horfi og á slðasta þingi.
Landbúnaðarstyrk vildi fundurinn
láta auka sem mest, koma upp fyrir-
myndarbúi í hverju sýslufélagi og
breyta smjörverðlaunalögunum.
J>á vildi fundurinn láta skifta land-
inu f jafnmörg kjördæmi og þingmenn
eru, kjósa heima í hverjum hreppi og
heimullega, nema burt ákveðið sveit-
arútsvar sem kosningarréttarskilyrði
fyrir kaupstaðarborgara og þurrabúð-
armenn, og veita kosningarrétt til al-
þingis húsmönnum, lausamönnum,
verzlunarmönnum og ekkjum, sem
ekki eru hjú.
Ennfremur skorað á alþingiað setja
lög um lífsábyrgð sjómanna á þilskip-
um og að halda vakaudi málinu um
inulenda brunabótarábyrgð.
Alþýðumentunarmálið vildi fundurinn
láta taka til rækilegrar íhugunar, jafn-
vel sbipa í það milliþinganefnd, og að
hækkaður só styrkur tfl barnaskóla
upp í 15000 kr. minst.
Loks vildi fundurinn láta skipa að
greiða vinnulaun í peningum, banna
með lögum allan aðflutning áfengra
drykkja og leggja aðflutningsgjald á
sem flestar handunnar vörur, sem
framleiða má í landinu. Ennfremur
breyta vitalögunum, banna verðmerki
kaupmanna ogt vöruverðsávísanir, og
veita hreppstjórum sektarvald fyrir
minni háttar lögreglubrot.
Mannalát.
Skrifað úr Arnarfirði sumardaginn
fyrsta, 25. apríl:
»Hér er nýlega dáin að Króki í Selár-
dal hin yngsta af 6 dætrum Guðbrands
sýslum. Jónssonar, bróður Valgerðar
biskupsfrúr(f 1856), Kristín Gnð-
brandsdóttir, ekkja eftir Kristj-
án Ólafsson Thorlacius, fyrrum hrepp-
stjóra í Hvestu í Ketildölum, 71 árs
að aldri, — stilt kona, ráðvönd og guð-
hrædd. Hún dó úr sótt, sem gengið
befir þar í dalnum frá því um miðjan
marzmánuð, og læknir telur veia væga
taugaveiki; hans hefir verið vitjað
þangað þrisvar.
Ur sömu sótt dó um sama leyti
maður á Neðribæ í Selárdal, unglings
maður — sama heimilinu og barnið
hlaut bana af voðaskoti. J>að gerðist
einmitf meðan móðir barnsins, ekkja
og vinnukona, sat yfir manni þessum
dauðvona; húsbændur- voru ekki heima
og enginn til að líta eftir börnunum.
Fólk hefir legið seinni part vetrar^á
öllum heimilum í Selárdalnum ogsúm-
ir jafnvel þungt.
Sumir telja og jafnvel, að skarlats-
sótt muni hafa stungið sér niður á ein-
staka heimilin.
Eftirmæli.
Föstudaginn ö. þ. m. andaðist aðGfrims-
stöðum í Vesturlandeyjahreppi H e 1 g i
bóndi Arnason, tæplegaöO ára að aldri.
Hann var fæddur og uppalinn á Q-rimsstöð-
um og bjó þar allan sinn búskap, var tvi-
kvæntnr og lifa 3 börn eftir fyrri konu
hans uppkomin; með síðari konu sinni eign-
aðist hann 4 börn, sem öll eru á ómaga-
aldri.
Helgi sál. mátti teljast meðal hinna
myndarlegri bænda, bæði að greind, góð-
vild og dugnaði, enda naut hann álifs og
bylli allra þeirra, sem nokkur kynni höfðu
af honum. Hann var mörg ár hreppsnefnd-
armaður og næstl. ár var hann settur hrepp-
slgÓri i Vestur-Landeyjahreppi; ennfremur
var hann bréfbirðingamaður m m. Öll
sín störf leysti hann mjög samvizkusamlega
af hendi, og kom hvivetna fram t.il góðs.
Hinn langvinna sjúkdóm sinn har hann
með sérstöku þreki og karlmensku Hans
er þvi mjög saknað, fyrst og fremst af
ekkju hans og hörnum, þar hann veitti
heimili sinn mjög góða forstöðu og ment-
aði hörn sin eftir föngum. Einnig er lians
saknað af sveitarfélagi þvi, 6em hann starf-
aði í og ölíum, sem nokkur kynni höfðu af
honum, og má fyllilega telja að bænda-
flokkurinn hefir mist einn af sínum hetri
mönnum við fráfull hans.
S0/4 1901. Þ.
Veðurathuganir
i Reykjavik, eftir aðjunkt Björn Jensson.
1901 Maí Loftvog millim. Hiti (C.) c-t- cf <3 03 O* ff 8 OJf Sk/magn Urkoma millim. Minstur hiti (C.)
Ld.11.8 754,7 4,6 E8E 1 9 0,3 -0,7
2 756,2 5,9 S 2 10
9 755,8 4,4 8 1 10
Sd. 12.8 754,4 4,2 WNW 1 9 12,9 1,8
2 759,3 5,7 W 1 9
9 760,0 3,7 WNW 1 9
Md.13.8 760,8 3,9 W 1 9 L4
2 764,7 3,9 W 1 10
9 766,7 2,7 W 1 5
Þd.14.8 768,2 4,2 E 1 7 0,2 -0,6
2 770,4 7,6 sw 1 10
9 770,9 4,2 s 1 10
Tmislegt utan úr heimi.
Þegar búiö er aS luka viS Síbiríu-
járnbrautina, segja menn aS f e r S i n
kriugum hnöttinn þurfi ekki aS
taka nema 50 daga, meS ekki meiri
járnbrautarhraSa en nú gerist. Þá má
komast fra Lúndúnum austur í Wladi-
vostok viS Kyrrahaf á 25x/2 degi, þaS-
an austur um Kyrrahaf til Vancouver-
eyjar í NorSurameríku á 13 dögum, en
þaSan yfir þvera Ameríku til New-York
á 4 dögum, og frá New-York til Lund-
úna á 6^/2 degi. Þá eru farnar 2550
mílur danskar á landi á 32 dögum, en
1880 mílur á sjó á 18 dögum. Nú er
vanaleiSin umhverfis hnöttinn norSan-
verSan um SuezskurS og er þaS farið á
67 dögum, rúmar 4000 mílur á sjó á
54 dögum, og um 1140 mílur á landi
á 13 dögum. Síbiríuleiðin hefir þá
þanu mikla kost fram yfir, að þar tek-
ur sjóleiðin ekki nema tæpa 20 daga.
Mestur járnbrautarhraði til jafnaðar
að svo stöddu er 100 rastir eSa rúmar
13 mílur dauskar á klukkustund.
Meiri hraða segja menn ókleifan með
þeim umbúnaði og áhöldum, er nú ger-
ast. Til þess þurfi miklu þyngri og
veigameiri eimreiSir og miklu sterk-
ari járnbrautir og sporvíðari. Eu það
yrði svo d/rt, að alt ynni sig upp,
kostnaðarankinn og tímasparnaðurinn.
HraSann sé því ekki hægt aS auka
öðru vfei en með því að hafa rafmagn í
gufuaflsins stao. En þá muni mega
auka hraSann um 50/ meS sömu járn-
brautum og nú gerast þær. En sóu
þær hafSar mun traustari, þykir mega
gauga aS því vísu. að óhœtt verði að
gera ráð fyrir 200—250 rasta hraSa á
klukkustund meS rafmagni, eða 27—33
mílur danskar. Það er með öðrum orð-
um, að þá mætti komast á 2 stundum
ísland af euda og á, ef járnbraut lægi
þráðbeint landsendanna í milli.
Hraða gufuskipa gera fróðir menn eigi
ráS fyrir að takast muui að auka um
meir en sem svarar fjórSa hlut. Þau
komast nú hin hröðustu 20 hnúta til
jafnaðar á klukkustund, sama sem 5
m/lnr tæpar. MeS 6 mílna hraða á
gufuskipum og 12 mílna á járnbrautum
meS rafmagni má komast kringum
hnöttinn á 22 dögum. Og þó ekki væri
nema það, að eimlest færi jafnhratt eft-
ir Síbiríujárnbrautinni og nú gerist bæði
í vesturlöndum NorSurálfunnar og í
Vesturheimi, þá þyrfti ferðin kringum
hnöttinn ekki að taka nema 37 daga.
En Síbiríubrautin er ekki rammgerðari
en það, að hafa verður hraSann þeim
mun minni, að tímiun verSur 50 dagar,
svo sem fyr segir.
ÞaS bar til í vetur í Manchester, að
margt manna veiktist af eitri og dóu
30—40. ÞaS vitnaðist, að fólk þetta
alt hafði drukkið bjór Ujá sama ölgerð’-
armanni. Var þá farið að rannsaka öl-
ið hjá þessum manni og reyndist vera í
því sterkt eitur (arsenik), er stafaði frá
sykri því, er haft var í ölið, er það var
búið til. Olmaður lögsótti sykursalann
og krafðist skaðabóta fyrir öl það, er
hann hefði orðið að ón/ta, og álitsspjöll.
Honura voru dæmd 1980 pd. sterl. í
skaðabætur.
Hvorugur hafði vitað af eitrinu.
I heljar greipum.
Frh.
• Hvaðan úr veröldinni eru þessir
menn?« spurði Sadie og virti þá fyrir
sér á þessu flökti þeirra. »Mér sýnast
þeir hér um bil eins á litinn og svörtu
þjónarnir í gistihölluuum í NewYork*.
»Mér datt í hug, að þér kynnuð að
spyrja eitthvað um þá«, sagði hr.
Stephens ; aldrei var hann jafn-ánægð-
ur eins og þegar hann gat getið i von-
irnar um einhverja ósk þessarar fa.ll-
egu Vesturheimsstúlku. »Eg fekk of-
urlítið um þá að vita í bókasafni skips-
ins í morgun. Hérna er það, sem eg
hefi skrifað upp — re — um svörtu
hermennina, ætlaði eg að segja. Eg
hefi skrifað, að þeir séu úr 10. Súdans-
herfylki egipzka liðsins. f>jóðflokk-
arnir, sem þeir heyra til, heita Dinhar
og Shillakar, svertingjar, sem eiga
heima fyrir sunnan land dervisjanna,
nálægt miðjarðarlínu«.
»Hvernig komast þeir þá fram hjá
dervisjunum?* spurði Headingly með
höstum málrómi«.
»Eg geri ráð fyrir, að það só ekki
svo frámunalega örðugt«, sagði monsieur
Fardet og drap titlinga framan í Vest-
urheimsmanninn.
»Jæja, meðan við þurfum ekkert á
þeira að halda, eru þeir einstaklega
snotrir í þessum bláu treyjum«, sagði
frk. Adams. »En ef nokkuð skyldi í
skerast, þá held eg, að eg mundi held-
ur kjósa, að þeir væru ekki eins
skrautlegir og vitund hvftleitari«.
»Ekki er eg alveg sannfærður um
það, frk. Adams«, sagði hersirinn
»Eg befi eéð þesia pilta í orusíum og
eg hefi beatu trú á hugrekki þeirra«.
•Gott og vel, eg ætla að taka orð
yðar trúanleg og fer ekki fram á, að
þér látið mig komast að raun um,
hve sönn þau séu«, sagði frk. Adams
og allir fóru að hlæja.
Alt til þessa hafði leið þeirra iegið
fram með fljóunu, sem brunaði áfram,
djúpt og straumbart, frá fossunum þar
fyrir ofan. Hér og þar brotnaði
straumurÍDn á svörtum, gljáandi björg-
um og froðan þeyttist upp yfir þau.
Fram undau þeim sást livítur glampi
á streugjunum í fljótinu og bakkarnir
breyttust í ógreiðfærar hæðir og utan
um þá bugðuðust einkepnilegir, íbjúg-
ir hamrar. Ferðafólkið þurftí ekki að
láta túlkinn segja sér, að þetta væru
landamærin nafnfrægu, sem ferðinni
var heitið til. Svo kom löng,
slétt 9pilda og asnarnir fóru hana á
stökki. Hinumagin við hana voru
klappir á víð og dreif, svartir blettir
á gulutn grunni; á mið]u því svæði
voru uokkurar súlnaraðir og langur
steinveggur með letri á, grár og ramm-
legur, svo hann var líkari því sem
hann væri gerður af náttúrunni en
mauna höndum. Túlkurinn feiti og kjass-
má)i var farÍDn af baki og beið ferða-
fólksins í pilsurn sínum og stórtreyju.
»Herrar mínir og frúr, þetta must-
eri er ágætt sýnishorn frá dögum 18.
konungsættarinnarii, hrópaði hann líkt
og hann væri uppboðssali og ætlaði
að fara að selja musterið þeim, er
bezt byði. *Hér er minniugarspjald
|>otmes þriðja«, og haun benti með
asnakeyrinu á illa gert, en djúpt
höggvið egipzkt letur á veggnum fyrir
ofan hann. »Hann var uppi 1600 ár-
um fyrir Krist og þetta er letrað til
minmngar um leiðangur hans til Mesó-
pótamíu. Hér er saga hans frá því
er hann var með móður sinni og þang-
að til hann kom aftur úr leiðangrin-
um og hafði bundið hertekna menn
við kerru sína. Hér sjáið þið hann
krýndan í Neðra-Egiptalandi og þsrna
er hann að færa guðinum Ammon-Ea
fórnir með Efri-Egiptum. parna ganga
bandingjar hans á undan honum, og
hann höggur líægri hendina af hverj-
um þeirra. Hér sjáið þið dálitla hrúgu
í horninu því arna — alt hægri hend-
ur«.
•Hamingjan hjálpi mér; eghefði ekki
viljað lifa hér á landi á þeím dögum«,
sagði frk. Adams.
»Eg segi yður satt, að síðan hefir
engin breyting á orðið«, mælti Cecil
Brown. »Austurlöud eru enu Austur-
lönd. Eg efast ekki um það, að inn-
an hundrað mílna þaðan sem þér
standið nú —«
•Segið þér ekki meira«, sagði hersir-
inn í hálfum hljóðum.
Og svo hélt flokkurinn áfram fram
með veggnum, horfði upp fyrir sig og
lét stóra hattana hallast aftur á
hnakkann. SóIíd að baki þeirra varp-
aði skræpulegum látúnslit á fornan,
gráleitan múrvegginn og kynlega svartir
skuggarnir af ferðafólkinu runnu sam-
an við harðneskjulega, hánefjaða,
horðabreiða bardagamennina og skringi-
lega, ósveigjanlega guðina, sem á
veggnum voru sýndir. Heiðni konung-
urinn og guðinn, sem hann hafði til-
beðið, hurfu í breiðum skugganum af
síra John Stuart frá Birmingham.
»Hvað er þetta?« spurði hann, dæsti
við og benti upp fyrir sig með gula
stafnum, sem hann hélt á.
»|>etta er nykur«, sagði túlkurinn;
og ferðafólkið fór alt að brosa, því að
nykurinn var töluvert svipaður prest-
inum sjálfum.
»En hann er ekki stærri en ofurlít-
ill grís; þér sjáið, að konungurinn legg-
ur hann í gegn með spjóti sínu, eins
og ekkert væri«.
»J>eir létu hann vera svona lítinn
til þess að sýna msð þvl, hve undur-