Ísafold - 03.07.1901, Blaðsíða 3

175
ir kjörf’and hefði hann fengið hótunar-
bréf þess efnis, að hætti hann ekkj
kosningabraskinu, mætti hann eiga
von á kæru fyrir ýms afglöp. Svo
hefði maður skammað sig á kjörfund-
inum. |>essu hvorttveggju hefði hann
reiðst og í reiði sinni steytt huefann,
minst á bréfið og sagt, að þess mundi
verða minst í blöðunum. En ekki
hefði hann gert þetta sem kjörstjóri.
Kristján Jónsson (framsögumaður
kjördeildarinnar), Skúli Thoroddsen
og dr. Valtýr Guðmundsson vildu
láta rannsaka kæruna og fresta sam-
þykt á henni, þangað tíi er sú rann-
sókn hefði fram farið. Klemens Jóns-
son.LárusH. Bjarnason og Björn Bjarn-
arson sjálfur mæltu með því, að kosn-
ingin værí þegar tekín giid.
Kosningin var samþykt með 19 at-
kv. En eftir krötu dr. V. G. lofaði
forseti sameinaðs þings að skjóta á
fundi bráðlega til þess að ræða um,
hvort skipa skuli rannsóknarnefnd í
málið.
Stjórnar-frumyörp.
jpau eru ekki færri en 26 að tölunni
til, frumvörpin sem stjórnin lét leggja
fyrir þingið í gær.
En »smátt skamtar hún móðir mín
smjörið«.
Jþvílík smásmíði.
jpvílíkur árangur af 22 mánaða
vinnu þessarar stjórnarnefnu, sem vér
höfum!
Ekki að kalla má nokkurt eitt n ý
mæli. Ekkert sem þurft hefir nokk-
uru skapaðan hlut fynr að hafa, eða
fyrirhöfn geti kallast, hvort heldur er
umhugsun eða rannsóknir af nýju tægi.
Varla mun nokkurt land í heiminum
eiga stjórn, sem færra dettur nýtt í hug
né minna leggur á sig til að undirbúa lög-
gjafarmál. Ekki einu sinni Danmörk,
oger þá langt til jafnað.
|>að lítið af þessum 26 frumvörpum,
sem nokkur veigur er í, er uppsuðaaf
frumvörpum frá síðasta þingi, sem
stjórnin hefir fundið eða þózt finna
einhverja skekkju í og því synjað
staðfestingar, eða af nýlegum lögum,
sem smíðalýtin hafa ekki fundist á
fyr en eftir að búið var að staðfesta
þau.
Prófarkalestur á því, sem þ i n g-
i n u dettur í hug og þ a ð ber upp
nýmæli um; það er alt og sumt hér
um bil, sem stjórn vor leggur á sig.
Frumvarparollan byrjar á fernum
fjárhagsfrumvörpum, eins og vandi er
tií: reikningssamþyktar-lögum, fjárlög-
um og tvennum fjáraukalögum.
þ>ví næst kveður mest að nýjum
póstlögum, sem eru þó ekki aðallega
annað en samdráttur úr eldri póst-
lögum, frá síðustu 30 árum, stórum og
smáum, og gerir því þeim hægðarauka,
sem á þeim þurfa mest að halda. Ný
fyrirmæli eru þar mjög fá og smávægi-
leg, nema helzt þetta, sem Blaðamauna-
félagið fekk upp borið á síðasta þingi,
um krossbands-burðargjald o. fl.
J>á er nýtt bólusetningalagafrum-
varp, uppsuða á lögum frá 1898, ekki
eldri en þau eru; þau hafa reynst svo
gölluð, að ekki þykir við unandi. |>að
er héraðslæknir Guðm. Björnsson, sem
mestan þátt á í þessari endurskoðun
þeirra, og má þá gera sér góða von
um, að nú verði þau í lagi, ef þing-
inu fellur frumvarpið í geð.
Um stofnun landsspítala í Reykjavík
er næsta frumvarp. f>að er stórmál
og nauðsynjamál, vakið og rætt á und-
anförnum þingum, meir að segja af-
greitt frumvarp þar að lútandi frá
síðasta þingi, en fjárframlag svo naumt
skamtað, að ekkert vit var að leggja
út í spítalastofnun með það. Nú er
stungið upp á að verja til landsspí-
tala 90,000 kr. úr landssjóði og 18,000
kr. úr bæjarsjóði Reykjvíkur, auk 10,000
kr. úr landssjóði til útbúnaðar spí-
talans.
Tvö frumvörp eru um Reykjavík:
ofurlitla breyting á bæjarstjórnarlög-
unuiD, eftir ítrekaða atrennu á þingi
og ágreining við þingið, og hitt um
manntal í Reykjavík.
Nýja atrennu gerir stjórnin til að
fá breytt fjárkláðalögum vorum. Fór
í mola síðast.
Um eignarrétt og leigurétt utanrík-
ísmanna til jarðeigna á íslandi samdi
og samþykti síðasta, þing dálítið ný-
mæli. Stjórnin las þar í ýmsa ann-
marka og synjaði um siaðfestiug; en
kemur nú með annað betra, að hún
hyggur.
Lögin frá 1897 um undirbúning
verðlagsskráa hafa, sem fleiri ný lög,
orðið fyrir því slysi, að þar hefir orð-
ið lykkjufall á einum stað eða fleir-
um, er þau voru á prjónunum, þótt
hvorki séu löng né veigamikil. Stjóm-
in vill nú laga það.
það hefir vanalega verið mesta þrek-
virki stjórnarínnar undanfarið, að snúa
á íslenzku — skrifstofu-íslenzku —
dönskum lögum og senda alþingi til
þakklátlegrar meðtekningar. JafDvel
þ á fyrirhöfn virðist hún nú vera farin
að slá slöku við af sjálfsdáðum; hefir
líklega þótt þakkirnar daufar stund-
um. En þá hefir Landsbankinn gert
henni þann mikilsverða greiða, að
mælast til við hana að fá íslenzkuð
nýleg lög, dönsk- norsk- sænsk, um
það sem hún kallar checka — nokk-
urs konar banka-ávísanir —, ekki af
því að þeirra sé neiu þörf að svo
stöddu, heldur af því, að þau halda
bæði, Landsbankinn og stjórnin, að vel
geti svo farið, að heldur verði betra en
ekki að hafa þau einhvern tíma síðar
meir.
Laun sýslumannsins í Suður-Múla-
sýslu er lagt til að færð séu upp í 1.
flokk (3500 kr.), og að stofnað sé aðstoð-
arprestsembætti í Reykjavík með
1500 kr. árslaunum úr landssjóði.
Fyrir botnvörpuveiða-frumvarpið frá
síðasta þingi, sem stjórninni líkaði
ekki, vill hún nú fá lögleidd svofeld
lagafyrirmæli:
»Hver annar en skipverjar sjálfir,
er leiðbeiuir skipi við botnvörpuveiðar
í landhelgi við ísland eða liðsinnir því
við slíkar veiðar eða hjálpar því til
þess að komast undan hegningu fyrir
þær, skal sæta 50 til 1000 kr. sekt-
um, er renna í landssjóðn.
|>að stórvægilega nýmæli í skatta-
löggjóf landsins hefir stjórnin látið sér
hugkvæmast og skrásett um það 3—4
Iína lagafrv., að greiða skuli 20 aura
toll (á pd.) »af öllum brjóstsykurs- og
konfekt-tegundum«.
f>á kemur stjórniu með ofurlitla
breyting á einni grein í lögum frá 1898
um skrásetning skipa, og annað frv.
um próf í gufuvélafræði við stýri-
mannaskólann í Reykjavík.
Um fiskiveiðar hlutafélaga í land-
helgi við ísland er eitt frumvarpið —
lögun á eldri fyrirmælum þar að lút-
andi, svo að síður verði farið í kring-
um þau.
Um kirkjugarða og viðhald þeirra
er eitt nýmælið og annað um útvegun
á jörð handa Fjallaþingaprestakalli.
J>á er frv. um forgangsrétt veðhafa
fyrir vöxtum (4 línur), um að eim-
skips-útgerðarlögin frá 1895 séu úr
gildi numin, um tilhögun á löggæzlu
við fiskiveiðar í Norðursjónum, og —
um bann gegn því, að íslendingar
flytji vopn og skotföng til Kína! (tvö
síðustu frv. staðfesting á bráðabirgða-
lögum).
Gjöf til Laugarnesspítalans.
Til umbóta og þæginda á spítalan-
um er nú komin ný, mörg þúsund
króua gjöf, sem svo stendur á, að
heunar kgl. tign María prinzessa, kona
Valdemars priuz, þurfti að fá í vor
lánað hið mikla og veglega húsnæði
Oddfellowreglunnar í Khöfn til að halda
þar bazar til ágóða fyrir ýmsar líkn-
arstofnanir. Félagsstjórnin bauð henni
það þá ókeypis — leigan mundi hafa
numið um 2000 kr. —. en hún hét
aftur á móti að hafa holdsveikraspí-
talann í huganum, ef bazarinn gengi
vel. f>etta hafði þann árangur, að
prinzesaan sendi, að bazarnum aflokn-
um, yfirmanni reglunnar, dr. Petrus
Beyer, 4000 kr. til frjálsra umráða í
þarfir spítalans, en hann ráðstafaði
fénu á þá leið, að haDn lét kaupa
fyrir það linoleum á öl) gólf í spítal-
anum, og er nú vorið að leggja það á
þau. |>að er mjög vaudað og mesta
þing til þrifnaðar og skjóls.
María prinzessa er orðlögð fyrir
hjálpfýsi og góðsemi.
I annan stað hefir dr. Grossmann
frá Liverpool gefið allstóra peninga-
gjöf til spítaJans með sama formála:
að dr. P. Beyer ráðstafi því.
Vestmanneyjum 25. jáni:
Mokafli er hér þessa daga af löngn,
þorski, ýsn o. fl. Alla umliðna vikn varö
hér talsvert vart við hafsild, en mestundir
helgina; fórn menn svo á laugardagskveldið
22 þ. m. nt með reknet á 3 hátum, og
öflnðu um 40 tunnur; aftur fór einn bátur
út í fyrra kvöld og í gærkveldi, öfluðu báð-
ir mætavei. Meðan netin lágu í nótt,
fekk báturinn, skamt frá landi, 17 í hlut
af vænum þorski á færi á nýju sildiua.
Með nægilega miklum netum, góðum tilfær-
ingum og kunnáttu hefði hér nú mátt veiða
einhverja feikn »' en nú bagar illa
ishúsleysið. Að þesx . mikla síldarhlaupi
verður nauðalitið gagn móti þvi, nem
mátt hefði verða, hefði ishús verið til. Er
eigi óliklegt, að þetta atvik verði til þb_s
að vekja menn til einhverra frekari fram-
kvæmda með að koma upp íshúsi.
Skarlatsóttin fer hægt og er væg, en
er þó að smástinga sér niður. Ekki gam-
an að kæfa hana níður í þéttbýlinu, einn-
ig víða við þröng og miður góð húsa-
kynni að stríða, sumstaðar við launung og
miður heilnæmar skoðanir á veikinni.
Yfirraaður Oddfellowreglunnar
í Danaveldi, dr. Petrus Beyer, kom
hingað nú með Botníu 30. f. m. og
með honum Thuren liúsameistari (er róð
fyrir tilhögun Laugarnesspítalans) og dr.
Grosábiann augnlæknir frá Liverpool,
einn velgerðamaður spítalans, — kom
hér fyrir nokkrum árum —; hann ætl-
ar að’ kynna sér frekara veikina að
ýmsu leyti, einkum áhrif hennar á augu
sjúklinga.
Þeir dr. Beyer og Thuren lögðu á
stað til Þingvalla og Geysis í morgun.
Fara aftur með Botníu 12. þ. mán.
Með póstsk. Botnía, sem kom nú
30 f. m., 2 dögum á undan áætlun, kom
margt ferðamanna útlendra (enskra) og
innlendra, þar á meðal — auk þeirra dr.
Beyers og hans félaga — prófeBsor, dr.
Pinnnr Jónsson, amtmannsfrú C. Jónassen,
faktor Jón Laxdal af ísafirði og hans frú,
Einar Jónsson myndasmiður, frk. Anna
Þorkelsdóttir (Reyniv.), Ragnh. Björnsdóttir
og Ingileif Snæhjarnard., Lárus Pjeldsted
stud. jur. frá Hvitárvöllum o. fl.
Fjárlaganefnd
kosin í dag í neðri deild, með hlut-
fallskosning: dr. Yaltýr Guðmundsson,
Skúli Thoroddsen, Stefán Stefánsson
kennari, Einar Jónsson, Tr. Gunnars-
son, Pétur Jónsson og Hermann Jónas-
son.
Meiri hl., 4 hinir fyrst nefndu, er
úr stjórnarbótarliðinu.
I heljar greipum.
Frh.
En mennirnir uppi á hæðinni höfðu
engan tíma til að hugsa um grimd þá,
er við essrekana var beitt. Eftir
fyrsta reiðikastið hafði jafnvel hersir-
inn gleymt þeim gersamlega. Ulfalda-
liðið hafði haldið að ásnum og farið
þar af baki. Ulfaldarnir iágu eftir á
knjánum, en mennirnir þutu eins og
æðisgengnir upp ásinn. Fimtíu þeirra
voru að klífa upp stiginn og björgm;
rauðir túrbanarnir sáust við og við og
hurfu svo aftur og aftur, þegar menn-
irnir lutu niður.
J>eir skutu ekki svörtu hermennina,
né námu staðar, þegar þeir voru að
þeim komnir, heldur tróðu þá undir
fótum á harða hlaupi og drápu einn
þeirra. Svo þutu þeir upp á flötinn
ofan á ásnum. En þar var þeim
snöggva3t veitt óvænt viðnám.
Ferðamenn stóðu í þéttri þyrping
og biðu Araba, hver á siun einkenni-
lega hátt. Hersirinn stóð með hend-
urnar í buxnavösunum og reyndi að
blístra með skrælþurrum vörunum.
Belmont hallaði sér upp að klöpp með
krosslagða handleggi og óánægjuhrukk-
ur á harðlegu andlitinu. Svo kynleg-
ir erum vér mennirnir, að þessi þrjú
skot, sem honum höfðu mistekist,
flekkurinn á frægð hans sem fyrirtaks-
skytiu, gerði honum gramara í geði
en forlög þau, er hann virtist nú eiga
fyrir höndum. Cecil Brown stóð
hnakkakertur og fitlaði vanstiliingar-
lega við snúna endana á fallega yfir-
skegginu á sér. Monsieur Fardet stundi
af sárinu áúlnliðnum. Hr. Stephens
hristi höfuðið þungbúinn og ráðalaus
— líkastur því, sem hann væri per-
sónugervi hinnar óskáldlegu lög-
skipunar mannfélagsins. Stuart prest-
ur hélt enn regnhlífinni útþaninni yfir
höfði sér; þunglamalegt andlitið og
starandi augun voru gersamlega fjör-
laus.
Postulínshvít kinnin á Headingly
lá hreyfingarlaus í grjótinu. Strá-
hatturinn var dottinn af honum, hann
var alveg eins og drengur, hárið gult
og hrokkið og andlitið skírlegt og
hrukkulaust. Túlkurinn sat á steini,
fitlaði við svipuna sína og var óstyrk-
ur á honum. Svona voru þeir, þegar
Arabar komu að þeim uppi á ásnum.
í sama bili, sem þeir, er fremstir
voru, ætluðu að leggja hendur áfcrða-
mennina, kom hik á þá við atvik, sem
kom þeim mjög að óvörum. Frá því,
er presturinn feitlagni frá Birmingham
hafði komið auga á dervisjana, var
líkast því, sem hann gengi í svefni.
Hvorki hafði hann sagt neitt né hreyft
sig neitt. En nú vaknaði hann alt í
einu af mókinu og varð að kappa.
Óvíst er, hvort það var af ótta, eða
hann hafði í raun og veru fengið ber-
serkjablóð að erfðum. Víst er um
það, að nú rak hann upp ofboðslegt
öskur, þreif göngustaf sinn og lamdi
Araba með honum á báða bóga með
enn meira æði en var á sjálfum þeim.
Einn þeirra, sem viðstaddir voru, hefir
játað það hátíðlega, að af öllu því,
sem hafi náð óbifanlegri festu í . huga
sér, sé ekkert jafn-skýrt eins og þessi
maður með þunglamalegt andlitið gljá-
andi af svita og stóran búkinn dans-
andi fram og aftur með frábærilegum
fimleik oa lemjandi á þessum villimönn-
um, sem hnipruðu sig saman og urr-
uðu.
Svo glampaði á spjót við eina klöpp-
ina og því var lagt snarlega upp á
við. Presturinn féll þá á knén og
hendurnar og flokkurinn þaut yfir
hann til þess að ná í mennina, sem
ekkert viðnám veittu. Fyrir augum
þeirra glampaði á hnífa, harðleikDar