Ísafold - 27.09.1902, Blaðsíða 3

255
úr þeirri lest á Iiðnum árum. Og
mikill óvinur íslenzkra mæðra hefir
Bakkus reynst, ekki sízt þeirra, er
sonu sína áttu í »Babýlon við Eyrar-
sund«. Islenzkir stúdentar, þeir er
nú lifa, ættu nú að hefna bræðra
sinna, þeirra er týnst hafa af völdum
hans, með því að gerást höfuðsmenn
í her bindindismanna.
En fjarlægð og fátækt valda því,
að 08S veitir svo erfitt að taka hönd-
um saman við frændur vora á Norð-
urlöndum í flestum efnum. Og það
gefur að skilja, að ekki geta bindind-
ismenn á íslandi varið stórfé til þess,
að senda marga fulltrúa svo langa
leið. Vér höfum nóg annað við féð
að gera. þetta sakar og eigi; því að
í raun réttri erum vér miklu lengra
komnir í bindindismálinu en aðrar
Norðurlanda-þjóðir. Vér bindindis-
menn á íslandi eigum að neyta allrar
orku vorrar til þess, að gera Bakkus
útlægan að lögum, þennan mikla spell-
virkja, og til þess eigum vér heldur
að verja fé voru; hann á það meir
en skilið, að hann sé gjör »óalandi og
óferjandi*. Slíkt þrekvirki og sæmdar
afrek mundi afla íslandi frægðar um
heim allan.
Hinn 9. júlí var fæðingardagur Bvía-
drotningar; hafði heimsstúkuþingið
sent henni símritaða hamingjuósk og
þakkaði henni jafnframt fyrir góðvild
þá, er hún hafði sýnt viðtökunefnd-
inni. Daginn eftir sendi drotning sím-
rit til þingsins og þakkaði fyrir kurt-
eisina og velvildarþelið. Hinn 10. júlí
kom konungnr heim til borgarinnar;
fór þá 7 manna sendinefnd frá heims-
stúkunni á fund hans, samkvæmt ósk
sjálfs hans. Tók hann þeim með mik-
illi blíðu; og er hann hafði talað við
þá um stund, lét hann sýna þeim her-
bergin í höll sinni og listaverk öll, sem
þar eru geymd.
þ>ennan sama dag, 10. júlí, var öll-
um útlendingunum, er heimstúkuþing-
ið sóttu, boðið til miðdegisverðar á
fögrum baðvistarstað, sem er rúmar
2 mílur austui frá Stokkhólmi, á fögr-
um stað við fjörð einn. f>ar er afar-
stór gistihöll, og eru þar oft haldnar
meiri háttar veizlur. Baðvistarstaður
þessi nefnist Saltsjöbaden. Auk
hinna útlendu fulltrúa voru ýmsir
helztu bindindismenn Svía í veizlunni.
Utanríkisráðherrann, Lagerheim, var
þar og; hann var heiðursgestur. Nokkr-
ir blaðamenn voru og boðnir í veizl-
una. Vér fórum á sérstökum gufubát
Þangað, og iögðum á stað stundu eftir
er siglingin fögur mjög, og sögðu
Svíar, að för þessi hefði jafnframt ver-
ið gerð til þess, að sýna útlendingun-
um, hve fagurt væri í kringum Stokk-
hólm. Á einum stað fer gufubáturinn
gegnum örmjótt sund, milli tveggja
kletta. þar heitir Skorusund
(Skurusund); þar er svo grunt, að vel
sér í botn ofan af þilfarinu.
Áður en sezt var að borðum, var
tekin mynd af öllum hópnum.
Alls voru um 300 manna í veizlunni;
en ekki þurfti að tvísitja þar, eins og
gert var stundum áður í stórveizlum
á íslandi. Setið var undir borðum í
tveimur stórum sölum, en dyr opnarí
milli, til þess að allir gestirnir gætu
notið þess, er mælt var. Stórstúka
Svía hafði búa látið veizlu þessa, og
flutti stórtemplar Svía því fyrstu ræð-
una; talaði hann fyrir minni hinna út-
lendu fulltrúa og annarra heiðursgesta.
jpeirri ræðu svaraði Lagerheim ráðherra,
og talaði nú á sænsku. Eg segi fyrir
mig, að mór þótti miklu meiri unun
að heyra hann flytjaþessa ræðu, held-
ur en frönsku ræðuna í leikhúsinu.
Maðurinn er mjög höfðinglegur ásýnd-
um, en þó með öllu yfirlætislaus. Hann
talaði af einkar-hlýjum hug.
Man eg að honum fórust meðal ann-
ars orð á þessa leið, er hann talaði
um bindindismennina:
»Eg hefi að vísu ekki gengist undir
yðar ströngu siðvenjur, að neyta aidrei
nokkurs víns; en því lýsi eg yfir, að
eg er mjög hlyntur bindindismálinu, og
eg ætla, aó vart geti til verið n o k k-
ur maður, sem nokkra mann-
úðartilfinning ber í brjósti
sér, að hann óski yður ekki allrar
blessunar, og þess, að hugsjón yðar
megi rætast«.
þá flutti Wavrinsky ríkisþingmaður
ræðu á énsku, fyrir minni Englendinga
og Ameríkumanna. Wavrinsky er einn
hinn nafnkendasti bindindismaður á
Norðurlöndum, og hefir áður verið stór-
templar Svía og um eitt tímabil átt sæti
í framkvæmdarnefnd heimsstúkunnar.
|>að var alment mál manna, að hann
væri eigi að eins glæsilegasti maðurinn
þar á fundinum, heldur og hinn ljúf-
mannlegasti og liprasti. Tungumálin
þrjú: sænsku, ensku og þýzku, talaði
hann jöfnum höndum.— J>á talaði lektpr
Johan Bergmann, höfundur bindindis-
sögunnar, fyrir minni þjóðverja og mælti
á þýzku. Síðastur talaði hávirðulegur
stórtemplar J. Malins á ensku. Eæða
hans var full af skrítlum og gaman-
yrðum, enda hló margur dátt, meðan
á henni stóð. Síðar voru ýmsar fleiri
ræður haldnar, meðan kaffið var drukk-
ið.
þ>að var mál manna, að aldrei hefði
slík stórveizla haldin verið vínlaus á
þessum stað fyrri. En eigi bar á öðru
en að allir skemtu sér mætavel.
Of lítil tilbreyting þótti það, að láta
oss fara sömu leiðina heim aftur með
gufubátnum. Sórstök eimlest var því
send að sækja oss, og þaut hún með
oss á örfáum mínútum inn til borgar-
innar.
H. N.
A n n a ð brot úr
Löggjafa-ljoðum.
Bogalistin brást þar Lalla,
Bezta miðann yfir hljóp.
Kjörseðlana í einu alla
At hann þá, og líktist gJóp
Fram á völlinn óð svo œfur,
Ætlaði' að leygja Skúla í gegn.
Fn lengi er Skúli karlinn krœfur;
Kempunni varð sú för um megn.
Sigurðr Skúla sterkur studdi;
Stálið blátt i skjöldum söng.
Ever sér fram úr fylking ruddi.
Ferleg róma hófst og löng.
Álmar gnustu, brandar brustu,
Bana gustur þaut um slóð.
Opi lustu’ upp þeir og þustu
Þunghöggvustu í jötunmóð.
\ Kristján lengi og Laugi óðu
Lalla mót og tröllum hans.
í honum Hannes augun stóðu.
Illa sóttist vopna dans.
Skúli fyrir var sem veggur,
Vakti Lalla marga und.
Bœði höggur hann og leggur.
Hristist öll og dundi grund.
Undan loksins Lalli síga
Litinn orðstír hlaut þar við.
Með friðarbón í stól réð stíga;
Slíðraði brandinn sér við hlið.
*
K.iördœmasklftingin ísfirzka. Um
það mál er Þjóðv. skrifað úr Vestur-ísa-
fjarðarsýslu 5. þ. ga.: »Loks tókst þá aft«
urhaldsliðinu að koma fram einu af laun-
ráðum sinum til að efla flokk sinn, þar
sem er skifting ísafjarðarsýslu í tvö kjör-
dæmi.
Guðjón ljúflingur þykist víst hafa rétt
oss Vestur-ísfirðingum hveitiköku með ný-
mæli þessu, en þar sem oss, mörgum hverj-
um, þykir hann hafa látið ofan á hana
djiiflarót, þá munu þeir hinir sömu >á sin-
um tíma« hagnýta sé.r kökuna, en lofa
Guðjóni og flokki hans að tyggja á rót-
inni,. þótt beisk sé ; að minsta kosti ættí
svo að verða, og hlýtur að verða, ef ekki
er allur drenglyndisneisti kæfður úr meg-
inparti Vestur-lsfirðinga. Guðjón og
hans kumpánar hafa með gjörræðistiltæki
tinn reynt að setja afturhaldsstimpilinn á
oss, reynt að slá því alveg föstu, að kjör-
dæmið sé afturhaldskjördæmi, og fyrir það
skal reynt að þakka honum og hans flokki,
á sínum tíma«.
V eðurathuganir
Keykjavík, eftir aðjnnkt Björn Jensson.
1902 IS K C+ <1 ct> ox P' Skymagnl B <3 *■* — T 3
sept F á VQ ’p ct- cr 8 s 1 2f
Ld. 20.8 761,8 5,9 E 1 7 2,7
2 760,6 11,4 E 1 8
9 757,6 9,9 E 1 8
Sd. 21.8 751,4 10,5 E 3 10 0,8 5,3
2 748,0 12,7 11,5 E 3 10
9 748,2 E 1 9
Md. 22.8 748,8 11,6 E 1 7 0,1 9,5
2 744,9 14,6 E 1 10
9 743,5 12,1 E 1 10
Þd. 23.8 739,9 9,5 ESE 3 10 8,1 8,7
2 741,3 9,6 ESE 3 9
9 743,8 9,7 SE 1 10
Mvd24 8 747,4 9,8 SE 1 10 5,2 9,7
2 747,1 10,7 S8E 1 9
9 749,0 9,3 SSE 1 10
Fd. 25.8 755,3 6,9 s 1 3 7,5 5,6
2 759,2 9,6 w 1 4
9 762,5 7,0 0 5
Fsd.26.8 765,1 5,4 0 4 0,2 4,8
2 766,5 10,8 0 5
9 766,2 7,1 SE 1 3
Fórn Abrahams.
(Frh.).
Enn bar ekkert það fyrir, er vott
bæri nm, að fjandmannaherinn væri
þar nærri staddur, þar til er maður
einn kallaði alt í einu hátt:
Lítið á . . . lítið þangað!
Ekki þurfti að gera nánari grein
fyrir, hvað við var átt. Allir höfðu
komið auga á það. Tvær eða 3 mílur
enskar þar norður undan, er herinn
var staddur, sást hópur manna bera
við himinn, hinu megin við völluna.
f>eir voru ekki 50; en þó þeir hefðu
ekki verið nema 2, þá hefði ekki ver-
ið hægt að komast hjá að sjá þá.
Enda var ekki að sjá, að þeir hirtu
um að leynast. f>eir stóðu þarna
hreyfingarlausir með byssu við læri og
horfðu þangað, sem herinn enski
stefndi á móti þeim, en honum þótti
sem þeir sæjust glotta við tönn. Eng-
inn skildi leyndar, af hverju þeir ættu
að glotta. En hitt faust öllum liggja
í augum uppi, að það væri það eina,
er þeir gæti gert.
Loksins! loksins! kvað við et'tir
endilangri fylkingunni, og sex hundr-
uð hermannshjörtu tóku til að slá
harla ótt og títt. Og án þess að bíða
eftir nokkurri skipun, án þess að hugsa
sig hót um eða leggja nokkuð niður
fyrir sór tók hver maður fast í taum
reiðskjóta sínum með vinstri hendi og
brá sverði með hinni hægri; að því búnu
voru tólf hundruð sporar keyrðir
heimskulega fast og ákaft inn í síð-
urnar á hestunum. Herfylkið þaut
niður á völluna svo hratt, sem elding
færi. Ekki var hrópað húrra, heldur
nístu sex hundruð munnar tönnum
saman og tólf hundruð augu blíndu
með logandi heift á blettiun, þar sem
fjandmannasveitin hafði staðið, en var
nú horfin þaðan. Allur múgurinn
ruddist eins og hraunflóð niður brekk-
una, og alt frá hersinum niður að hin-
um yngsta nýliða voru allir gagntekn-
ir af sömu hugsuninni og knúðir fram
af sömu hvötum. Másið í hestunum,
hringlið í ístöðunum og sliðrunum og
hófadynurinn rann alt samau í þann
hljóðs-hrærigraut, er lét harla vel í
eyrum gamalla riddara og hleypti dá-
samlegu fjöri í menn og skepnur.
Vellirnir voru drýgri yfirferðar en
nokkur maður hafði gert sér í hugar-
lund. Gras var þar ekkert nema á
þúfum á stangli, og eftir litla stund
var alt herfylkið hulið þykkum mold-
ryksmekki. Hennar hátignar drotn-
ingarinnar írsku riddarar tóku til að
hósta og hrækja; vígamóðurinn dvín-
aði í sólarhitanum, er gerði hjálmana
þunga sem blý; og þótt þeir væru nú
búnir að þeysa áfram með ofsahraða
heilan fjórðung stundar, sýndust hæð-
irnar hinu megin við vellina vera jafn-
óskiljanlega langt í burtu.
Herfylkið hafði lagt á stað í harla
fagurskipaðri fylkingu, eu nú tók það
að hnappast saman í bendu, er síðar
varð úr langur lopi, og loks harla tor-
greidd fiækja. Eyrirliðarnir voru alveg
blindirá báðum augumaf ryki, en fóru þó
nærri um, að alt væri komið á ringul-
reið. En fyrir öllum vakti þó glögt,
hvað sæmd herfylkisins heimtaði af
þeim, og fyrir því hægði enginn ásér.
Beztu he8tarnir þoldu það, eu hinir
drógust aftur úr. Loks bar þá að
véttvangi í smáhópum, mjög dreifðum,
og stuudum ekki nema einn og einn,
og —gripu þar í tómt. J>eir riðuðu all-
ir í hnökkunum, þurkuðu framan úr
sér löðrandi svitann og hóstuðu rykinu
upp úr þurru kokinu og saman herptu;
það stóð enn góða stund á því, að þeir
gætu faríð að bölva aftur, svo neitt
kvæði að.
Nú blöstu við þeim aðrirvellir, sem
þeir sáu ekki út yfir; og hvernig sem
þeirblíndu, sáu þeir þar ekkert kvikt,
nema tvo soltna gamma, sem voru að
háma í sig hestskrokk svo sem enska
mílu frá þeim.
f>á var liðinu blásið saman, og fylkt
aftur nokkurn veginn. Bak við fylk-
inguna voru eitthvð 20 dátar að bjástra
við hesta, sem höfðu dottið undir þeim
og voru uppgefnir; að öðru leyti hafði
þeim ekki hlekst á frekara en það, að
nokkrir menn höfðu viðbeinsbrotnað
eða þá undist á þeim fótur. 011 þessi
fyrirhöfn og áreynsla hafði þá orðið til
einskia, og var ekki trútt cm, að þeir
væru eins og hálfsneyptir. j?á sló
lautinant einn við þriðju riddarasveit
því fram rétt út í loftið, að Búar hefðu
ekki ueitt iiddaralið, og bjóst til til
vonar og vara að gera grein fyrirskoð-
un sinni um herskipulag Búa. En úr
því varð ekki; því þá sá hann það, sem
hann furðaði sig mikið á, að það var
eitthvað ólag á beizlinu upp í hestin-
um lians.
En áður en hann fengi tíma tii þess,
beindust að honurn nærri þvl tólf
hundruð augu, eins og þau ætluðu að
reka hann í gegn. það var megnasta
móðgun við hennar hátignar drotning-
arinnar írsku riddara, að gefa í skyn,
að þeir væru ekki færir um að elta
uppi nokkrar tylftir vesalla fótgöngu-
liða, og hersirinn, sem var farið að
renna í grun, að öll þessi atlaga mundi
hafa verið stakasta heimska, bað þenn-
an bannsetta þvaðrara að halda á sér
kámugum hvoftinum og vera ekki með
neitt heimskufleipur. En ekki er
þessa í því skyni hér getið, að sýna,
hver bragur hafi verið á herfylkinu.
|>essu brá fyrir eins og að óvörum, af
því hvernig lá á hersinum í þaun
svipinn.
j?að var eins og létti yfir öllu her-
fylkinu; þetta var í sem fæstum orð-
um einmitt það, sem þeir vildu allir
mælt hafa. Eina huggunin var, að nú
mátti senda skýrslu um, að nítján
menn hefðu orðið fyrir meiðslum.
Eftir tvær stundir voru riddararnir