Ísafold - 16.01.1904, Blaðsíða 3

11
hvort — ajórinn eða laudið — að verða
utundan. Reynsla margra sveita sýn-
ir og, að flestum verður það á, sem
þannig eru settir, að sinna meira sjón-
um; en þegar svo aflinn bregst, þá er
getan og mátturinn til að bjarga sér
tíðast á förum, og svo leggja menn
árar í bát.
Við Lófótinn í Noregi voru sfðustu
ár nýliðinnar aldar aflaleysisár.
Tóku þá margir sig til, er áður höfðu
mestmegnis lifað á sjávarútvegi, að
leggja stund á jarðrsekt og eiga kýr,
til þess að draga úr afleiðingum afla-
leysisins. þau árin og fram að 1902
fleygði jarðræktinni áfram í norður-
héruðum Noregs, og nú eru menn þar
miklu betur á vegi staddir en áður
og sfður upp á sjóinn komnir. þetta
hefðu Snæfellingar einnig átt að gera,
og mundi þá hagur þeirra standa bet-
ur en hann gerir nú.
þetta, sem hér hefir verið talið,
hefir hvað með öðru stutt að því bag-
borna ástandi, sem nú er í þessum
sveitum. Og svo má ekki gleyma
verzluninni, eða réttara sagt v e r z 1
unareinokuninni, sem verið
hefir og er niðurdrep fyrir héraðið. —
Lánsverzlun er þar á háu stigi, og
fyrirhyggjan lítil hjá þeim, er lánin
taka.
þegar svo dregur að skuldadögun-
um, þá er gengið hart á eftir með að
innheimta skuldirnar og hafa ýmsir
af þes3um ástæðum orðið öreigar og
aldrei rétt við framar.
En hvað verður nú gert til þess að
bæta ástandið í þessum sveitum?
Flestum kemur saman um, að það
sem fyrst og fremst þurfi til þess, sé
að menn úr öðrum hóruðum
flytji þangað; menn, aem hafa
getu og vilja til þess að bjarga sér ng
láta gott af sér leiða. — En það þarf
fleira að gera og þá helzt af öllu það,
sem hæni menn að héraðinu eða gera
það verulega fýsilegt að flytja þangað.
Og eitt af því, sem styður að þessu,
er að bæta sam^öngurnar í sýsl-
unni; gera þær greiðari og betri en
þær eru nú. Halda áfram með veg-
inn, sem kominn er að Hítará alla
leið í Stykkishólm. Gera svo akfær-
an veg af honurn neðan við Hofstaði
ut á Ölduhrygg. Eftir það er rnikið
til sjálfgerður vegur út að Búðum,
aem að eins þarf endurbóta við.
|>á hefði það stórmikla þýðingu, að
Faxaflóabáturinn kæmi oftar við á
Búðum en hann gerir nú. Ætti hann
að koma þar að minsta kosti tvisvar
á hverjum mánuði frá því í maí og
þar til síðast í október.
Jarðræktina þarf að auka og
bæta, og hið sama er að segja um
húsakynnin.
Einar Markússon umboðsmaður
stakk upp á því við mig, að afgjaldi
þjóðjarðanna, 1 e i g u m og 1 a n d-
8 k u 1 d, væri varið til að bæta þær
jarðir um 10 ára skeið, til að byrja
með. — En eigi dygði að fá þetta fé
í hendur þeim beinlíuis, er nii búa á
jörðunum, hvergi nærri öllum að minsta
kosti. — Hvernig væri að ráða vana
verkamenn með verkstjóra úr öðrum
héruðum til þess að vinna að jarða-
bótum og húsabótum fyrir þetta fé?
— Eg hygg að þáð mundi reynast
atfarasælt, og með því sé fengin við-
unanleg trygging fyrir, að bæturnar
verði að fullum notum.
Aður en byrjað væri á þessu, mætti
láta einhvern færan mann skoða og
segja fyrir um, hvað helzt eigi að
gera og hvernig verkið skuli fram-
kvæmt.
R j ó m a b ú i er auðgefið að koma
á fót bæði í Staðarsveit og Breiðuvík-
urhreppi, undir eins og eitthvað lifnar
yfir ústandinu í þessum hreppum.
Slíkt fyrirtæki mundi hafa stórmikla
þýðingu, og hvetja menn til að leggja
stund á jarðræktina og fjölgun kúnna,
enda verð eg að álíta Staðarsveit betri
fyrir kýr eða nautpening en sauðfé.
f>að sem því telja má líklegast til
viðreisnar þessum sveituœ er þetta:
1. a ð gerðar séu ráðstafanir til að
menn úr öðrum héruðum flytji í sýsl-
una og setjist þar að.
2. a ð 8amgöngurnar séu bættar á
sjó og landi.
3. a ð varið sé afgjaldinu af þjóð-
jörðunum í næstu 10 ár til húsa og
jarðabóta á þeim.
4. a ð lögð sé sérstaklega stund á
kúabú, einkum í Staðarsveit, og að
komið sé á fót rjómabúum þar, sem
því verður komið við.
Sig. Sigurdsson.
8icek‘ga gegnt embœtti.
þann 10 þ. m. kom sendimaður frá
Felli í Slettuhlíð til Magnúsar læknis
Jóhannssonar í Hofsós og skýrði hon-
um svo frá, að kona Sveins í Felli
hefði veikst mjög snögglega að morgni
þess sama dags, hér um bil kl. 10,—
áður ekki kent sér neins meins, — og
Sveinn óskaði því eftir að hann (Magn-
ús læknir) kæmi úteftir, til þess að
líta á sjúklínginn. Læknir neitar að
fara það kvöld og sendir lúgnabólgu-
meðul, — án þess að vita hvað að
konunni gengur, — en kvaðst mundi
koma daginn eftir, ef maður fengist
til þess að fara með sér. Sendimað-
urinn útvegar lækni fylgdarmann, tekur
á móti meðulunum og heldur heim
um kvöldið. —
f>ess skal getið, að sendimaðurinn
frá Felli kom til læknis hér um bil kl.
51/,, um kvöldið. Var þá hríðarveður
á norðaustan en vel ferðafært.
Morguninn eftir, þ. 11., þegar læknir
hafði lofað að fara, hafa þeir víst
komið sér saman um það, nefndur
læknir og fylgdarmaðurinn, er með
honum var fenginn, að ófært veður
væri. Hvernig á þessari ákvörðun
þeirra hefir staðið, skal eg ekki full-
yrða, en samkvæmt öðru þori eg pð
fullyrða það, að læknir hefir ráðið að
fara ekki. En það skal eg sanna fyr-
ir hvaða dómstóli sem er, að allan
þann dag, 11. desember, frá kl. 8. um
morguninn til kl. 12 um nóttina, var
sæmilegt veður fyrir hvern lækni,
(og Magnús Jóbannsson líka) eða
hvern þanu, er þurfti að fara ferða
sinna. Sem dæmi skal eg nefna, að
11 ára gömul stúlka — dóttir verzlun-
arstjórans hér — fór einsömul í kenslu-
tíma inn í Grafarós um daginn, og
þótti engin furða.
En læknir sat heima, þrátt fyrir
beiðni og loforð.
þennan tilgreinda dag, 11. þ. m.,
kl. 4J/2 um kvöldið, kemur enn mað-
ur frá Felli með boð frá Sveini bónda,
að konan sé nú að vísu dáin, en hann
óski þrátt fyrir það, að læknir komi
úteftir til þess að skoða líkið, þar eð
svo fljótt hafi orðið um konuna. Eg
fór til læknis ásamt öðrum manni og
tilkynti honum ósk Sveins, en læknir
brást önugur við og kvaðst hvergi
fara.
Að hér sé alt rétt hermt, skal eg
sanna hvar sem er.
Herra landlæknir J. Jónassen!
Er þessi breytni Magnúsar Jóhanns-
sonar ekki vítaverð, og er það ekki
þess vert, að hún só nánar athuguð
af yfirboðurum hans.?
í fyrra, 1902, var Magr.úsi lækni
sent áminningarskjal frá héraðsbúum,
með fjölda undirskrifta. Batnaði þá
lítið eitt um hríð, en brátt sótti í
sama horfið. það er líka þessi sjúk-
dómur hans, (læknisins) sem gjörir
bann með köflum ómögulegan til þes
að vera læknir.
Hart þótti það líka af Magnúsi
vorum lækni síðastliðið haust. Síra
Björn á Miklabæ í Blönduhlíð sendir
til bans mann raeð 3 hesta og biður
hann að koma til dóttur sinnar, mjög
þjéðrar, — þvl búist var við að Sig-
urður Pálsson læknir væri fyrir norð-
an undir »óperasjón«, — en Magnús
neitar að fara. þ>ó hefi eg heyrt, að
Sigurður hafi beðið hann að gegna
fyrir sig læknisstörfum meðan hann
væri fyrir norðan og vanfær til þess.
»j>að sem skrifað er, það stendur
8krifað«.
Hofsós 19. desember 1903.
Sigurður H. Sigurðsson.
Björn Jónsson,
ritstjóri ísafoldar, fór af spítalanum
(Kommunespítalanum) 18. desember
og var þá orðinn allvel hress, enda
hafði hann þá legið á spítalanum fulla
2 mánuði eftir síðari »óperasjónina«
(15. okt.) Hann telur líklegt að hann
komi með Lauru (23. þ. m.), að öllu
forfallalausu.
Gufu.sUipið »Saga»,
skipstjóri Amundsen, kom 14. þ. m.
beina leið frá Leith, fermt salti, olíu
og ýmsum nauðsynjavörum öðrum,
til verzlunarinnar »Edinborg«. |>að
hafði meðferðis talsvert af enskum og
amerískum bréfum og blöðum og nokk-
ur bréf frá Khöfn.
Prestskosning
fríkirkjusafnaðarins liér í bænum
(síra Olafur Olafsson frá Arnarbæli)
staðfest 1S. desember.
Una l.ausn frá prestskap
í næstu fardögum sækir síra Olafur
Stephenseu a Lágafelli sökum heilsu-
lasleika (gigtar).
Kleiuens bæjarfógeti Jónsson,
landritarinn væntanlegi, kom ekki meö
norðanpósti, þótt menn byggjust viö
því. Hann hafði gert ráS fyrir að
leggja á stað frá Akureyri 14. þ. m.
og er þá væntanlegur hingað um aðra
he!gi.
Mannalát.
E r 1 i n g u r P á I s s o n, fyr bóndi
að Árhrauni og víðar, andaðist 19. f.
m. á Apavatni í Grímsnesi hjá syni
sínum Páli sundkennara. Ánnar sonur
hans er Þorsteinn skáld. Erlingur varð
rúmlega áttræður að aldri.
O a r 1 G r ö n v o 1 d, verzlunarstjóri
Gránufólagsverzlunar á Siglufirði, and-
aðist þar 23. f. m.
Húsbrunar
eru farnir að verða ærið hveimleiðir
og tíðir bér á landi. Eru nú nýlega
brunnin tvö hús í Múlas/sluin. Annað
þeirra brann einhvern fyrsta daginn í
desember, stórt hús, vandað og fallegt,
að sögn, og átti það Gísli Hjálmarsson
í Norðfirði. Hitt húsið átti Eyólfur
Jónsson, skraddari og bæjarfulltrúi á
Seyðisfirði. Það brann til kaldra kola
aðfaranótt 11. s. mán. og varð litlu
bjargað af innanstokksmunum. • Eigi er
þess getið, hvernig eldur hafi kviknað í
þessum húsum.
Póstar
eru n/komnir að vestan og norðan
og segja þeir yfirleitt góða og hag-
stæða tíð, einkum norðanpóstiir. Með
honum komu: síra Eiríkur Gislason á
Prestsbakka, Jósef bóndi Jónsson á
Melum og Búi Ásgeirsson póstafgreiðslu-
maður á Stað í Hrútafirði.
Flutningiir.
Það mun sízt vanþörf að leiða athygli
manna hór í bænum öðru hvoru að
lögunum frá 13. -september 1901, um
manntal í líeykjavik, ef þau eiga eigi
að falla í gleymsku og dá, en þau lög
gera hverjum húseiganda eða húsráð-
ráðanda að skyldu, að tilkynna iögreglu-
stjóra i n n a n t v e g g j a s ó 1 a r-
h r i n g a, er einhver maður, er setja
ber á manntalsskrá, flytur í hús hans
eða úr því. Húsbændum ber með öðr-
um orðum að tilkynna bæjarfógeta all-
an flntning heimilisfastra manna hér í
bænum, eða flutning þeirra í bæiun, og
varðar það sektum, alt að 40 kr., ef út
af er brugðið.
Það kosiar ekkert að tilkvnna flutn-
inginn, en það getur kostað alt að 40
kr. að láta það ógert.
Bæjai-atjórnarfundur 7. jan.
1. Til að undirbúa alþingiskosn-
ingaskrá kosnir með bæjarfógeta:
Halldór Jónsson og Kristján Jónsson.
2. Ákveðið að selja Jóni Gíslasyni
í Hala lóð, er Gísli sál. Kolbeinsson
átti við BrekkuBtíg, fyrir 130 kr.
3. Samþykt að kaupa húseignina
Sólheima fyrir 1700 kr.
4. Samþykt að selja Halldóri Jóns-
syni í Hlíðarbúsum lóðarblett, erbær-
inn á fast við lóð hans, 2—300 □ ál.,
fyrir 100 kr.
5. Samþ. eftirfylgjandi vegagerðir,
er lóðareigendur eiga, samkvæmt á-
kvæði bæjarstjórnar, að borga með 4
kr. og 50 a. fyrir hlaupandi faðm:
I. Vitastígur 70 faðm., 315 kr. 2.
Njálsgata 80 faðm., 360 kr. 3. Frakka-
stígur niður að Lindargötu, 30 faðm.,
135 kr. 4. Grettisgata vestur frá
Frakkastíg að Klapparstíg, 124 faðm.,
558 kr. 5. Lindargata frá Frakka-
stíg og Vitatorgi 60 faðm., 270 kr. 6.
Klapparstígur, frá Laugavegi að Grett-
isgötu, 30 faðm., 135 kr. 7. Mið-
stræti 28 faðm. 126 kr. 8. Mýrargata
frá Brunnstíg, 65 faðm. austur, 292
kr. 50 a.
.6 Samþ. að verja 300 kr. til að-
gerðar á Móakotslind.
7. Samþ. að lengja rennuna norð-
an við barnaskólagirðinguna niður í
læk.
8. Samþ. að setja lukt á hús Páls
Haflíðasonar og aðra ávegamót Grund-
arstígs og Spítalastígs.
9. Samþ. að kaupa Kitsons-lukt
fyrir 200 kr. og setja hana í Templ-
arasund fram undan kirkjunni.
10. Samþ. að fela verkfræðing
bæjarins að gera sem allra fyrst upp-
drátt og áætlun yfir lagning Hverfis-
götu til austurs og vesturs, svo og
þingholtsstrætis og Ingólfsstrætis og
afrensli iir þ>ingholtunum.
II. Lagt til að meðalmeðlag með
óskilg. börnum verði um næstu 5 ár
ákveðið 80 kr.
12. Samþ. að endurborga Elínu
Snorradóttur 5 kr. aukaútsvar, sem
hún hefir ofborgað.
13. Brunabótavirðingar samþ. 1.
Húseign Magnúsar Einarssonar við
Vesturgötu 1552 kr. 2. Sturlu Jóns-
sonar við Hverfisgötu 21335 kr.
Trúlofuð
eru Páll Árnasou uæturvörður og
ungfrú Kristín Árnadóttir.
Hinn 2. dag nóvember síðastl. and-
aðist að Syðstu-Fossum í Borgarfjarð-
arsýslu húsfreyja Kristín Run-
ólf sdóttir, ekkja Ara Jónssonar,
sem þar bjó lengi og dó 30. maí 1899,
fædd 12. maí 1839. Hún var gestris-
in sæmdarkona, elskuð af vandamönn
um, mikils metin af öllum.