Ísafold - 29.10.1904, Page 1

Kemur út ýmist einn sinni eða
tvisv. í vikn. YerÖ árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eÖa
l1/, doll.; borgist fyrir miöjan
’úli (erlendis fyrir fram).

ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bnndin viÖ
áramót, ógild nema komin sé tii
útgefanda fyrir 1. október ogkanp-
andi skuldlaus við blaðið.
Afgreiðsla Austurstrœti 8,
XXXI. árgr.
Reykjavík laugardagrinn 29. október 1904
JúidJadi JfíáAýalMv
íl. 0. 0. F. 8611487,
Augnlœkning ókeypie 1. og 3. þrd. i
kverjnm mán. kl. 2—3 i spltalanum.
Forngripasafn opið á mvd. og ld 11 —12.
Hlutabankinn opinn kl .10—3 og 6‘/a—lllt.
K. F. U. M. Lestrar- og skrifstofa op-
in á bverjum degi kl. 8 árd. til kl. 10 siðd.
Almennir fundir á hverju fÖBtudags- og
.'sunnudagskveldi kl. 81/, siðd.
Landakotskirkja. Guðsþjónusta kl. 9
og kl. 6 á hverjnm helgum degi.
Landakotsspítali opinn fyrir sjúkravit-
jsndur kl. 10‘/,—12 og 4—6.’
Landsbankinn opinn hvern virkan dag
>kl 11—2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Landsbókasafit opið bvern virkan dag
kl. 12—3 og kl. 6—8.
Landsskjalasafnið opið á þrd., fimtud.
x>g ld. kl. 12—1.
Tannlœkning ókeypis í Pósthnsstræti 14b
I. og 6. mánud. hverB mán. kl. 11 — 1.
leiðis, nema sá hlutinn, er situr um
Port Arthur; það mun vera samtals
hátt upp í hálfa miljón manna.
Segir svo, eða á þá leið, að Eússum
verði því að eins nokkurrar undan-
komu auðið, að Japana breBti þrótt
eða liðsafla til að reka flóttann nógu
fljótt.
Setuliðið í Mukden átti að hafa
haft sig á brott þaðan norður í Char-
bin (eða Harbin).
Búist nú við á hverri stundu, að
Japanar mundu vinna Port Arthur.
|>eir höfðu nú unnið útvirkin öll og um-
kringt sjálfa borgina alveg.
Flotaleifar Bússa þar á höfninni
höfðu og fengið mikinn skell af stór-
skotum frá umsátarher Japana.
Lárus skiítir búi.
kapp á að fá keypta húseign dánar-
búsins fyrir 7000 kr., þótt í hana
hefði verið boðið frá annari hálfu
8000 kr.
þegar ísafold skýrði frá þessum
landsyfirréttardómi, í blaðinu 24. ág-
úst, hafði hún haft þau orð í fyrir-
sögninni, að Lárus væri nú dæmdur
sannuraðsök um fjárdrátt-
artilraun, og á einum stað í grein-
inni stóð, að í stað þess, sem skylda
hans hafi verið að hlynna að dán
arbúinu eftir mætti, þá hafi hann
litið á s í n a hagsmuni og reynt til
að hafa af búinu sér í hag 1000 kr.
|>etta þolir ekki maðurinn.
Máltólin hans, nsannsöglinnar mál-
gögn«, kváðu hafa sagt svo frá mála-
lokunum í yfirrétti, að hann hafi unn-
ið þar glæsilegan sigur.
Gufub. Reykjavík fer npp i Borg-
arnes 10. og 19. nóv., 6. og 15. des.;
kemur við i Akranesi i hverri ferð.
Suður (til Keflavíkur o. s. frv.) fer hún 4.,
.23. og 28. nóvbr., og 20. des.
*3T- Fer alt af kl. 8 árdegis
Af ófriðinum.
Japanar unnið enn frægan sigur.
Mesta og mannskæðasta orustan.
Stórorusta hófst fyrra miðvikudag
12. þ. m., skamt suður frá Mukden
(í Mandsjúríu), og stóð þann dag all-
an og þrjá daga hina næstu, fimtudag,
föstudag og iaugardag. Lengra nær eigi
síðasta frétt, — ensk blöð frá 16. þ. m.
Kuropatkin hafði nú ætlað að snúa
vörn í sókn, stefnt liði sínu suður á
leið og hugðist að vinna aftur Líaó-
yang. Létu Eússar heldur mikið
yfir, að nú mundi lækka rostinn
í Japönum. Kuropatkin færi ekki
að sækja á, nema hann vissi sig hafa
í öllum þumlum við Japana. Enda
sagði hann svo Bjálfur, að nú væri
hann liðfleiri; en svo hefði aldrei fyr
verið.
En hér fór á alt aðra leið.
Vígvöllur var ærið víður, 6—7 míl-
ur danskar eða meira.
f>ar var komið að kveldi hins þriðja
dags, 15. þ. m., að Eússar höfðu orð-
ið að hopa á hæl hvarvetna, með geysi-
miklu mannfalli og látið fjölda fall-
byssna. Svo skýrir Kuropatkin sjálfur
frá í hraðskeyti til húsbónda síns,
keisarans í Pétursborg, Mannfall
einnig mikið af Japönum. Fullyrðir
ein frétt, að tala fallinna manna og
óvígra muni nema 80,000 samtals af
hvorumtveggja.
Onnur saga er það, að í einni stór-
deild Eússa, er í voru 70,000 manna,
hafi enginn verið ósár. Eússar mist
hér um bil alt stórskotalið sitt. Síð-
ustu fréttir voru þær, að þeir hefðu
mist meira en 120 fallbyssur.
Kuropatkin hershöfðingi talinn sjálf-
ur í hættu staddur og jafnvel fengið
sár. Hann átti að hafa verið orðinn
króaður af frá meginhernum með
mikla sveit manna.
þarna hefir barist allur landher
Eússaí Mandsjúríu, og Japana sömu-
Ný staðfesting á atferli hans þar.
Honum Iíkaði það afarilla, Snæfell-
ingavaldsmanninum, að ísafold sagði
eins og var frá hrakförurn hans f yfir-
rétti í meiðyrðamáli því, er hann var
svo óhygginn að höfða á sínum tfma
á hendur Einari ritstjóra Hjörleifssyni
út af frásögn hans í ísafold fyrir
nokkrum árum um atferli téðs yfir-
valds sem skiftaráðanda í dánarbúi
fyrirrennara hans í embættinu, Sigurð-
ar sýslumanns Jónssonar, sér í lagi um
afskifti hans á sölu húseignar búsins
í Stykkishólmi. Maðurinn vildi ná
í hana handa sjálfum sér með góðu
verði, en átci þar örðugt aðstöðu, með
því að hann var umráðandi búsins og
bar því fyrst og fremst að líta á þess
hag, en ekki sinn.
þeim er miklu trúað fyrir, sýslu-
mönnum, þar sem er meðferð eftir-
látinna fjármuna sýslubúa, ómyndugra
og myndugra, og reynir þar sérstak-
lega á trúmensku þeirra og samvizku-
semi í embættisrekstri.
|>að sjá því allir, hve afarháskalegt
er, ef þar ber mikið út af.
þess kyns ávirðingar eru þvf flest-
um öðrum fremur til þess fallnar, að
svifta þá embættismenn trausti hvoru-
tveggja, þeirra sem þeir eru settir yfir,
og hinna ekki síður, er yfir þá eru
skipaðir og líta eiga eftir, að þeir geri
skyldu sína. það mun fágætt um
nokkra heiðvirða og samvizkusama
stjórn, að það sé ekki hennar fyrsta
verk, er slíkt kemst upp, að láta þann
veg brotlega embættismenn fá vega-
bréf burt úr embættinu, »á gráum
pappír«.
J>ví hafðí nú verið lýsfc lauslega í á-
minstri ísafoldargrein, með nafni E.
H. ritstjóra undir, hver ráð Snæfell-
ingayfirvaldið hafði haft til þess að
koma sínum vilja fram um húseignina,
og þe88 getið meðal annars, að nán-
asti yfirmaður hans, amtmaður, hefði
farið þar um þeim orðum, að Lárus
sýslumaður hefði róið að því öllum
árum, að búið misti 1000 kr., í stað
þess að líta á þess hagsmuni.
J>á miður fögru lýsing hafði nú
landsyfirréttur staðfest með dómi
22. ágúst þ. á. Hann segir þar með-
al annars nægilega sannað með fram-
komnum gögnum, að Lárus hafi Iagt
|>ví bagalegri var þessi snoppungur.
Yera má og, að yfirboðurum manns-
ins hafi verið nóg boðið með Iands-
yfirréttardómnum og fundist nú vera
brýn þörf tíðkanlegs ihreinsunarmeð-
als«, hvort heldur væri með áfrýjun
dómsins til hæstaréttar, eða þá nýrri
lögsókn í héraði út af fyrtéðri birting
hans.
Málshöfðun var boðuð með miklu
glamri, eða þó heldur tvær málshöfð-
anir en ein, út af sama tilefni, og
prentófrelsis-skriðdýrin lömdu halan-
um af ánægju yfir, að nú yrði jafnað
ósleitulega á ritstjóra ísafoldar fyrir
þann stórglæp, að snúa e k k i við
dómsúrslitum landsyfirréttarins, svo
að þau yrðu hetjunni þeirra til ein-
tómrar frægðar og vegsemdar. Het-
jan var hér sjálf stödd í þann mund,
í kirkjumálanefndinni. — Slífeir afreks-
menn eru »til allra hluta nytsamir«,
komast líklegast í hempu, áður lýkur.—
Hann flutti s j á 1 f u r málin hér fyrir
gestarétti, þótt annríkt ætti, sigri hrós-
andi fyrir fram eftir hvert réttarhald.
Uppskeran varð sú nú fyrir fám
dögum, að ritstjóri ísafoldar var a 1-
sýknaður í báðum málunum.
Annað málið var út af smáklausu í
Isafold 27. ágúst, þar sem minst er
aftur dómsins (»Mundu þess vera
mörg dæmi«), og gefið í skyn, að þess
muni naumast mörg dæmi um hinn
mentaða heim, að maður sé látinn
halda embætti eftir það er réttlættur
væri með dómi sá áburður á hann,
að hann hefði sem skiftaráðandi róið
að því öllum árum, að dánarbú, er
hann hefði undir höndum, misti 1000
kr., og það honum sjálfum í hag, m.
m. Maðurinn vildi nú fá þau um-
mæli dæmd dauð og ómerk, og ritstjóra
ísafoldar dæmdan í fangelsi — ekki
minna! — eða sektir, auk málskostn-
aðar. En héraðsdómurinn segir fyr-
nefnd ummæli verða að teljast r é 11-
1 æ 11 með yfirréttardómnum.
Tvö voru málin höfð til þess, að
reyna að baka stefnda tvöfaldan máls-
kostnað, ef málið félli é bann, en að
70. blað.
því var vitanlega að vfsu gengið fyrir
fram.
En þessi er árangurinn:
Staðfest með dómi sú frásögn ísa-
foldar, að »Lárus hafi verið dæmdur
sannur að sök um fjárdráttar-
t i 1 r a u n«;
staðfest með nýjum dómi, að Lárus
hafi, i stað þess að hlynna eftir mætti
að tilnefndu dánarbúi, er hann hafði
til meðferðar, litið á s í n a hagstmuni
og reynt til að hafa af búinu sér i
hag 1000 kr.; og Ioks
staðfest með dómi, að ekki sé hægt
að hafa neitt á því eftir svofeldum
atvikum, þótt talað sé um, að slfkt
mundi vera látið varða embættismissi
víðast um hinn siðaða heim.
Hvaða upphefðarviðurkenning mundi
n ú manninum ætluð fyrir þ e s s a
útreið?
Enn út aí kosningarkærnnni.
Yfirkjörstjórninni hér og kjörstjórn
1. kjördeildar hefir verið veittur kost-
ur á að láta uppi álit sitt um kosn-
ingarkæru yfirdómara Jóns Jenssonar,
er birt var hér í blaðinu 21. f. m.
Yfirkjörstjórnin hefir gert það mik-
ið hógværlega, en hin miður, og hefir
samt þótt við eiga að birta álitsskjal
sifcfc á prenti. |>að er furðu-hvatvís-
legt og mengað margvíslegu ranghermi
og ónotum til kæranda, sem hafði farið
með alveg rétt mál og gert það mjög
stillilega.
Jón Jensson hefir nú svarað aftur
svo, sem hér fer á eftir.jog mun nú lík-
lega fáum þykja undirkjörstjórnin hafa
öfundsverðan málstað, þeirra er þetta
svar lesa^ og þar með fylgjandi 2
vottorð:
Eg hef fengið hjá stjórnarráðinu
tækifæri til að kynna mér álitsskjölin
um kosningarkæru mína, sem bæjar-
fógetinn og kjörstjórn 1. kjördeildar
hafa samið, og leyfi eg mér, útaf þeim,
að taka það fram, sem á eftir fer.
Álitsskjal bæjarfógetans er aðallega
vörn fyrir afskiftum bæjarstjórnarinn-
ar af undirbúningi kosningarinnar, og
get eg leitt þá vörn hjá mér að mestu
leyti. f>að stendur fast þrátt fyrir
hana, að bæjarstjórnin skifti
ekki bænum í kjördeildir
(o: undirkjördæmi), þótt hún nef ndi
flokkana, sem hún skifti kjósendum í,
kjördeildir, og skipaði undirkjörstjórn-
ir (lagalaust) fyrir hvern kjósenda-
flokkinn. Eeglum laganna um kjör-
deildir mátti því eigi beica við þessa
kjósendaflokkun bæjarstjórnarinnar;
sérstaklega mátti eigí neita mönnum
úr einum flokkinum um aðgang að at-
kvæðagreiðslu, meðan menn úr hinura
flokkunum höfðu hann. fannig skildi
og yfirkjörstjórnin skiftinguna, sem
gjörð var.
þar sem því er haldið fram, að það
geti samrýmst kosningalögunum (9.