Ísafold - 14.12.1904, Síða 2

geta neitað því, að þjóðsöngur Dana
(»Sjómannabragur« eftir J. Evald)
sé vel þýddur. Og einn kost hafa
allar þýðingarnar yfirleitt : þær eru
eins ljúfar og liprar eins og hin frum-
kveðnu kvæði skáldsins.
Tveir ofurlitlir kaflar eru í þesau
bindi úr Manfred eftir Byron, og þyk-
ir raér hinn fyrri, Áhrínsmál, miður
vel valinn. |>að er ófögur formæling-
arþula, sem skilst ekki rét.t nema í
sambandi við aðalkvæðið. Betur hefði
farið að setja þar heldur orðaviðskifti
Manfreds og regnbogagyðjunnar í
Alpafossinum, sem er einna fegursti
kaflinn í kvæðinu. Kaflinn : í höll
Arimans, er aftur alstaðar velkominn.
En vonandi líður ekki á löngu þar til
maður fær að Bjá allan Manfred aftur
á prenti. Hann er fyrir löngu upp-
seldur og ófáanlegur.
Ekki verður því neitað, að sumstað-
ar kennir allmikillar óvandvirkni í
þýðingunum eftir Byron, einkum þó í
kvæðinu »Grískí söngmaðurinn* ; enda
er ekki gaman að fást við þýðingu á
því kvæði, og ekki hefir Gr. Thomsen
tekist það betur. En kvæðið er svo
fagurt og svo þrungið af skáldlegu afli
og eldheitri þrá og sorg, að það hlýt-
ur að hrífa huga hvers manns, meðan
nokkur hugsun sést þar óbjöguð. Enda
er það eitt af frægustu kvæðum heims-
ins.
Vonandi kemur 4. bindið út þegai
að ári og hefir almenningur þá loks
tök á að kynnast ljóðmælum Matthí-
asar í heild sinni og að fá yfirlit yfir
þau. f>að sem skáldið á þá efcir ó-
unnið, sést vonandi síðar, svo sem
viðbætir eða sérstakt bindi. Margs
söknum vér enn, og sjálfsagt er síra
Matthías ekki hættur að yrkja og
yrkja vel að vanda. Hann er mikil-
virkasti Ijóðahöfundurinn, sem uppi
hefir verið hér á síðari tímum,
síungur og ern, þrátt fyrir árin og
hærurnar. Og snillyrði hans eru mörg
eins og til þess sköpuð, að lifa á vör-
um manna um aldur og æfi. Hann
er bjartsýnismaður, og þótt trúin eða
réttara guðshugmyndin virðist ekki
alstaðar skýr, þá skín þó hvarvetna
á móti manni björt von og buggun í
mótlætinu. |>að sem honum hefir á
orðið með öðrum ritsmiðum sínum, t.
d. blaðagreinum, hefir hann bætt yfir
með ljóðum sínum. Og undarlega
hlýtur þeim mönnum að vera farið,
sem amast við þeim yfirleitt og þykir
ekkert til þeirra korna.
|>egar alt þetta safn er út komið, vona
eg að einhver skyngóður og smekkvfs
maður verði fenginn til þess að rita
um það ítarlega fyrir almenning. En
ekki er það meðalmannsverk, ef vel á
að vera, og vandfenginn mun maður-
inn verða; en nauðsynjaverk er það,
ef þessi mikli ljóðabálkur á ekki að
verða öllum þorra manna hálfgrafinn
fjársjóður. Úrval af kvæðum höfund-
arins væri einnig æskilegt að birtist
sem fyrst. |>etta safn er heldur stórt
og óhandhægt almenningi, og er tals-
verð fyrirhöfn að hafa þess greið og
góð not.
Longfallow segir í einu kvæði
sínu: Eg skaut ör út í loftið og fann
hana aftur löngu seinna í eikarbol; og
eg andaði kvæði út í loftið og fann
það aftur löngu seinna í hjarta vinar
míns. Ef síra Matthías mætti litast
um í íslenzkum hjörtum, mundi hann
finna þar margar örvar, sem flogið
hafa af hörpustrengjum hans.
G. M.
Samsöng
þann, er auglýstur er hér í blaðinu,
halda þau frk. Kristrún Hallgrímsson,
Brynjólfur |>orláksson og Magnús
Magnússon með aðstoð Sigfúsar Ein-
arssonar.
Skaðabætur
fyrir skemdir á þjóðjörð.
Hæstaréttardómur.
Jíjóðjarðarlandseti einn í Eyjafirði, Jón
bóndi Jónsson á Munkaþverá, hafði
farið fram á niðurfærslu á landskuld
þar fardagaárið 1897—98vegna skemda
á jörðinni af vatnsflóði úr Eyjafjarð-
ará og f>verá, efcir mati skoðunar-
manna, sem nam 232 álnum. Hann
vann málið í héraði, en landssjóður í
yfirrétti vorið 1901, og var ábúandi
þar að auki dæmdur til að hafa fyrir-
gert ábúðarrétti á jörðinni. En hann
sat kyr, enda var útbyggingu af jörð-
inni á hendur honum ekki framfylgt.
Hann hefir nú og unnið málið í
hæstarétti, í haust. |>ar varði það fyr-
ir hann Ludv. Arntzen hæstaréttar-
málfærslumaður.
Hæstaréttardómurinn er svo látandi:
f>að er rétt álitið í hinum áfrýjaða
dómi, að ekki hafi verið nauðsynlegt
fyrir áfrýjanda að höfða gagnsök til
að fá þá lækkun á landskuldinni 1897/
98, er hann taldi sig eiga tilkall til
samkvæmt skoðunargjörð þeirri, er um
í^^íÁdó^umT^^rvrer-^
f>essi skoðunargjörð, sem sést að
framkvæmd hefir verið eftir reglunum
í lögum 12. janúar 1884 um bygging,
ábúð m. m., ber það með sér, að
skemdir þær, er ábúðarjörð áfrýjanda
hefir orðið fyrir, hefir álitist vera svo
mikil á nokkru á jörðinni að minsta
kosti, að ekki varð búist við, að þær
löguðust á einu ári, og skoðunargjörð-
ina verður ennfremur að skilja svo,
að rýrnun sú, S6m jörðin varð fyrir
árið 1897/98 og áfrýjandi heimtar
skaðabætur fyrir eiugöngu, sé metin
232 álnir. Eftir þeirri niðurstöðu
skoðunargjörðarinnar, sem stefndi hef-
ir jafnvel eigi reynt til að fá breytt
með yfirmati eftir reglunum í 34. gr.
framannefndra laga, verður að álíta á-
frýjanda hafa heimild fyrir kröfu sínni
um niðurfærslu á landskuldinni áminst
ár í 17. gr. laganna, síðustu máls-
grein. Fyrir því ber að sýkna áfrý-
jandaað öllu, og leggja málskostnað í
hæstarétti á stefnda, en láta hann
niður. falla að öðru leyti.
f>ví dæmist rétt vera:
Áfrýjandi, Jón bóndi Jónsson, á
fyrir kæru stefnda, landssjóðsins ís-
lenzka, í þessu máli sýkn að vera.
Málskostnaður bæði fyrir gestarétti og
landsyfirrétti falli niður. í málskostn-
að fyrir hæstarétti greiði stefndi áfrý-
janda 200 kr. f>á greiði og stefndi í
dómsmálasjóð 10 kr.
Mstrbaðsskýrsla
frá Khöfn 28. nóv. — Norðurþýzk-
ur rúgur 5,35 (100 pd.); norðurrúss-
neskur rúgur 5,50; amerískt hveiti-
mjöl 7V4—78/4 &•; amer. flórmjöl &/2
—9; Alexandra-flórmjöl 9; viuþrúgu-
flórmjöl 83/4; flagg-flórmjöl 8l/2, danskt
bankabygg 8; franskt bankabygg 6Va:
gult kandissykur 17x/2; dökt kandis-
sykur 18; hrísgrjón 8x/4—9; gróft rúg-
mjöl 5,60; sigtað rúgmjöl 7,25; hálf-
sigtað rúgmjöl 6,75; Bio-kaffi 85l/2—
39 a.; farinssykur 14; hvítasykur í
toppum laust 17V4, í tunnum 18, í
molum I8V2, mulið 16V2; skonrok ll1/^;
fíkjur (Sevilla) ll1/^
Sykur hækkandi í verði, vegnarýrr-
ar uppskeru.
Korn|búÍ8t við að hækki eftir nýár.
Af ófriðinum.
Port Arthur óunnin fyrra föstudag,
2. þ. m., — það ná síðustu fréttir—;
en skamt þótti sem hún ætti eftir þá.
Japanar höfðu 2 dögum áður, 30. f.
mán., unnið eitt höfuðvirkið, er nefn-
ist »203 metra hæð«, en frá því er
mestöll borgin í skotfæri.
Atlagan að því virki stóð liðlangan
daginn og fram á nótt.
Japanar mistu þann sólarhring
15,000 manna, er fallið höfðu eðaorð-
ið óvígir. Ekki getið um mannfallið
af EúsBum, en komist svo aó orði, að
Japanar hafi hitt fyrir mikla valkesti
af þeim, er þeir unnu virkið.
Vistin í Port Arthur sögð því lík-
ust um hríð sem í logandi elds ofni.
Japanar hafa loftför til njósuar og
talsíma þaðan til sinna manna. Með
þeirri leiðbeining tekst þeim að miða
þangað, sem viðkvæmast er fyrir.
J>eir kveiktu fyrir það nýlega í höfuð-
vopnabúri Bússa í borginni og í púð-
urbirgðum þeirra í öðrum stað.
|>að er langt síðan, snemma í haust,
er Stössel jhershöfðingi, er vörninni
stýrir í Port Arthur, ritaði syni sínum
í Pétursborg, að hann hefði 32,000
liðsmanna yfir að ráða, »að meðtöld-
um sárum mönnum og sjúkum«. Mun
þá vera farið að saxast á það lið nú,
og gegnir það mestu furðu, hversu
Bússar fá varist.]
Hér er mikið í húfi fyrir hvorum-
tveggja.
Japönura ríður afarmikið á, að vera
búnir að vinna Port Arthur áður en
Eystrasaltsflotinn kemur austur. J>á
er von um að þeir hafi ráð hans í
hendi sér. þeir verði þá búnir að
eyða flotaleifum Bússa þar í Port
Arthur, og þurfi þá Togo aðmíráll
eigi að tefja sig þar lengur, heldur
geti snúist við hinni nýju flotadeild
með allan sinn skipaher.
Hins vegar er það stórmikill bagi
Oyama marskálki, er sítur með sinn
her norður undir Mukden og horfist
þar í augu við Kuropatkin, að missa
af uirsátarhernum um Port Arthur,
50 þúsundum eða meira.
þar norður frá er nú lítið sem ekki
aðhafst, síðan orustuna miklu við
Sha-elfi. Helzt búist við, að hvorir-
tveggju muni halda þar kyrru fyrir í
vetrarherbúðum þar til er vorar. Tal-
að um, að Bússar séu næsta klæðlitl-
ir og vÍBtatæpir, raeðfram fyrir venju-
leg svik embættÍ8manna þeirra rúss-
neskra, er sjá eiga um aðdrætti til
hersins.
|>að er til marks um, að Bússar bú-
ast ekki við skjótum leikslokum, að
þeir kváðu vera sem óðast að efna
sér til nýrra herskipa, eigi færri en
100, og eiga að vera fullsmíðuð að 2
árum liðnum.
Bannsóknarnefndin út af slysinu í
Englandshafi er nú um það leyti að
setjast á rökstóla. þar til nefna
málsaðilar sjálfir, Bússar og Bretar,
sinn manninn hvor, Frakkastjórn hinn
3. og Boosevelt Bandaríkjaforseti hinn
4., en Austurríkiskeisari hinn fimta,
oddamann, jef hinir koma sér eigi
saman.
f>ess má geta í sambandi við ófrið-
inn, að Bússakeisari hefir svarað svo
málaleitun Boosevelts forseta um ný-
jan friðarfund í Haag, að vel lítist sér
á það raunar, en ekki sé hann við
látinn að sinna slíku fyr en lokið sé
ófriðinum við Japana.
Mannalát
Nýlega er látinn (6. þ. m.) á Eyr-
arbakka fyrrum kaupmaður E i n a r
J ó n s s o n, eftir langa legu, nær ár-
langt, 73 ára gamall. Hann rak mörg
ár verzlun á Eyrarbakka og var um-
hríð mjög vel efnaður, en gekk af
honum síðan. Meðal barna hans er
Sigfús Einarsson söngfræðingur. Hanrt
var Ijúfmenni og vel látinn jafnan.
Hér í bænum lézt fyrir fám dögum
(11.) ekkjan Ingibjörg Jó-
hannsdóttir Hansen, móðir M.
Hansens skólastj., komin hátt á níræð-
isaldur (f. 1817). Hún hafði verið ekkja
nær hálfa öld. Maður hennar hét
Basmus M. Hansen, danskur verzl-
unarmaður í Beykjavík og síðan í
Hafnarfirði; var þar fyrir F1 nsborg-
arverzluu (f 1855). f>au hjón eign-
uðust 7 börn, en 5 dóu ung. Dóttir
þeirra er gift í Khöfn. f>au mæðgin,
hún og M. Hansen skólastjóri, ólu
upp 2 fósturbörn og mönnuðu vel.
Hún var valkvendi, sístarfandi og
ráðdeildarsöm.
Nýir kaupmenn i höfuðstaðnura.
f>eir, sem gerðu hina sviplegu bylt-
ing í Beykjavíkur hlutafélaginu i
haust, og kúguðu með samsæri við ut-
anfélagsmenn eigendur blaðsins til að
ofurselja það algerlega í hecdur stjórn-
inni, hafa haldið því fram með mik-
illi ófeilni, að blaðið sé eftir sem áð-
ur málgagn kaupmanna og þeir í ein-
dregnum meiri hluta meðal eigenda
þess.
En tíl hvers var þ á samsærið
gert?
Byltingin gerðist með þeim hætti,
svo sem menn muna, að sjálf stjórn
félagsins, meiri hlutinn, hjálpar
nokkrum hinum ákveðnustu stjórnar-
fylgifyskum um hluti í félaginu, í þvf
skyni eingöngu, að ná blaðinu alveg
undir stjórnina. Og þegar þeir höfðu
fengið sínum vilja framgengt með
þannig til komnum meiri hluta at-
kvæða, þá var sá hinn sami meiri
hluti látinn samstundis fá erindreka
stjórnarinnar í hendur ekki færri en
48 ný hlutabréf (en varna kaupmanni
einum kaups á að eins helming þeirra)
til þess að tryggja stjórninni öruggan
meiri hluta í félaginu um aldur og
æfi og svifta kaupmenn þar með öll-
um ráðum, þá sem ekki eru hennar
sporgöngumenn og »eiginleg eign«.
Fyrnefndur stjórnarerindreki, lands-
bankasjóri Tr. G., hefir nú miðlað
þessum 48 hlutabréfum sem hér segir,
nema fáeinum (4), er hann heldur
sjálfur:
Hannes nokkur Hafstein hefir feng-
ið 9 hlutabréf og þar með 3 atkvæði
í félaginu; Magnús nokkur Stephensen
5 hlutabréf (2 atkv.); Klemens nokk-
ur Jónsson 4, 0. s. frv. — f>eir eru
væntanlega kaupmenn, þessir menn,
úr því að Beykjavíkin er kaupmanna-
blað nú sem fyr, þótt enginn viti til
að þeir hafi keypt sér borgarabréf.
f>að er naumast, að kaupmanna-
stétt höfuðstaðarins nefir hlotnast við-
koman og hún ekki af neinu rýrðar-
tægi:
Hannes kaupmaður Hafstein, Magn-
ús kaupmaður Stephensen, dr. Jónas
kaupmaður Jónassen, dr. Björn kaupm.
M. Ólsen, Eiríkur kaupmaður Briem,