Ísafold - 29.04.1905, Blaðsíða 2

90
leið, að hann eigi þar alveg víat fyrir
fram samþykki við hverju því, er hann
gerir og ályktar fyrir þingsins hönd;
atkvæðagreiðsla um það sé óþörf fyr
en eftir á, og þá að eins gerð fyrir
siða sakir, til þess að hafa þó fjár-
veitinguna á pappírnum í e i n h v e r
j u m fjárlögum e i n h v e r n tíma,
E ð a þá að það er Ritsímafélagið
norræna, sem brallar þetta alt fyrir
hans hönd, í umboði hans eða án þess,
gangandi að því vísu fyrir fram, að
alt segi hann gott og blessað, sem
þ a ð gerir, og trúandi eins og nýju
neti leigutólum og skósvemum ráð-
gjafans, þeim er fylla sí og æ dönsk
blöð með frásögum um hið Ó3kaplega
dálæti, sem Islendingar hafi allir á
honum, hvert mannsbarn á landinu,
og því eigi hann handvíst einróma já
kvæði hjá þingi og þjóð við hverju
sem hann gerir.
það kunna þeir prýðilega við, Danir,
eða þó að minsta kosti dönsk stór-
gróðafélög: ráðgjafinn í þeirra vasa
og þing og þjóð hér í h a n s vasa.
Með þeim hætti ætti einokunar-
klafiun að vera sæmilega óhaggan-
legur.
Dýrðlegt þingræði er það, — dýrmætt
og dýrðlegt.
Bankahúsið nýja.
Hús íslands banka verður vafalaust
mesta eða eina stórhýsið, sem reist
verður hér í bæ á þessu ári, og hygg-
ur margur gott til þeirrar bæjarprýði.
En ef húsið á að standa eins og nú
er markað fyrir, verður það aldrei ann-
að en v i ð r i n i.
Húsið á að standa norðan við Aust-
urstræti og vestan Lækjartorgs, snúa
au8turgafli að torginu, en suðurhlið
(o: framhlið) að götunni. En það er
eins og þeir, sem smíð hússins ráða,
viti ekki af götunni eða eygi hana
ekki; húsið hörfar frá götunni að aust-
an, en rekur veðurhorn fram að henni
að vestan. Aftur á móti stendur hús-
ið rétt við nafnlausa sundið austan
við hús Kristil. unglingafélags (og má-
ske við Kolasund líka), og af þessu
stafar skekkjan við Austurstræti.
Austurstræti er fegursta gata bæjar-
ins og albygð að kalla, og því íylli-
lega ákveðin; úr því aó húsið á að
Standa þar, er enginn vafi á, h v e r n-
i g það á að standa. Er nokkurt vit
í að meta auðvirðilegar þvergötur
meiru en beztu götu bæjarins? Ekk-
ert fegurðarlögmál getur réttlætt þann
afkáraskap, — hann veldur gremju og
hneyksli meðal bæjarmanna, sem von-
legt er.
Húsið má ekki standa svona; ef
bæjarstjórn eða byggingarnefnd kippir
þessu ekki í lag af sjálfsdáðum, verða
aðrir bæjarmenn að fá því framgengt,
og það undir eins, áður en undirstöð-
ur hússins eru lagðar. Vér höfum
ekki tök á að þoka húsinu, þegar það
er komið upp.
Reykjavík 28. apríl 1900.
Bögnvaldur óla/sson.
Norskur fiskiútvegur
er að komast á laggir í Hafnarfirði.
í»ar er kominn nýlega útvegsmaður
frá Álasundi með 3 gufuskip til fiski-
veiða og ætlar að setjast þar að, hefir
keypt sér borgarabréf. Hann heitir
Friis. Hann hefir opna báta með
skipunum og fiskar á lóðir eins og
Færeyingar. Skipin eru heldur smá,
rúmar 40 smálestir eða þar um bil.
|>au reyndu núna snemma í vikunni í
fyrsta sinn, og komu eftir 3—-4 daga
með 13,000 alls af þorski og ýsu upp
og ofan.
Af ófriðinum
eru engar nyjar fréttir fram í miðjan
mánuðinn. Þá hafði ekki enn borið
saman fundum þeirra Roszdestvensky
aðmíráls og Togo aðmíráls, eða herskipa-
flota Rússa og Japana, er þeir ráða fyrir.
En búizt við því með degi hverjnm, og
þá gert ráð fyrir stórtíðindum, hinum
mestu líklega í þessum stórfenglega
ófriði. Fari Rússar þa enn halloka, er
talið víst, að þeir hljóti að beiðast friðar.
En þeir láta borginmanulegar en svo,
að svo geti farið. Þeir hafa fleiri höfuð-
orustudreka en Japanar, 7 á móti 4, og
stærri skipaher. En hvergi eru Japanar
hræddir hjörs í þrá. Því halda hvorir-
tveggju leyndu, hvar flotarnir hafast
við. Leitast við að koma hvorir öðrum
á óvart.
Ekkert sögulegt gerist á landi, í Mand-
sjúríu.
Fjárkláða
hefir vart orðið í vetur á nokkrum
bæjum í HÚDavatnssýsIu, er Fjallk.
skrifað, en lifandi maur þó ekki fundist
nema í einni kind, lambhrút, á einum
bænum, Súluvöilum á Vatnsnesi. |>ar
var hver kind böðuð. Búið var áður að
baða á 3 bæjum, í Köldukinn, Stóra-
dal og Fremri-Fitjum, með því að þar
höfðu fundist útbrot í einni kind á
hverjum bænum, en kláðamaur hvergi
þó. Skipað var að baða á öllum þess-
um bæjum. Ennfremur hafði frézt til
kláða á Tindum í Svfnadal.
Ilt er það vitaskuld, að kláðinn skuli
ekki vera aldauða hór enn. En ekki
er þessi snertur af kláða á stöku
stað annað en það sem við bar í Noregi
rétt á eftir aðalhríðina, sem gerð var
að honum þar fyrir 10—11 árum. f>ó
tókst að eyða honum þar alveg, með
því að baða undir eins m. m. á þeim fáu
bæjum, þar sem hans varð vart. Og
ákaflega væri það misráðið, frámuna-
leg fásinna, ef hin geysikostnaðarsama
höfuðatlaga að kláðanum hér ónýttist
fyrir það eitt, að flóttinn væri slælega
rekinn.
Hlutafélagið Iðunn
hélt aðalfund sinn 26. þ. m. í Iðn
aðarmannahúsinu.
Lagður var fram reikningur yfir tek-
jur og gjöld félagsins frá 1. des. 1903
til 31. des. 1904. Tekjuhalli á tíma-
bilinu var nær 2800 kr., sem stafar
mest frá því, að flest af verkafólkinu
var óvant fyrst í stað, og vinnan því
ekki komin í gott lag fyr en eftir
nokkura mánuði. Frá því á nýári í
vetur hefir gengið langtum betur; læt-
ur nærri, að 3000 kr. tekjuafgangur
sé eftir þá 4 mánuði tæpa.
Verksmiðjan hafði bætt við sig á
þessu tímabili 3 vefstólum, er kostuðu
samtals um 3700 kr., og spunavélin
verið lengd að miklum mun, um 125
snældur; sömuleiðis reist sérstakt
steinsteypuhús fyrir ullar- og tusku-
tætarana.
Vinnulaun höfðu numið á reiknings-
tímabilinu um 12000 kr. Annar til-
kostnaður við rekstur verksmiðjunnar
um 14,000 kr.
Húseign verksmiðjunnar og vinnuvél-
ar nema 88 þús. kr. Vinnufé 21 þús.
Samþykt var að greiða endurskoð-
endum 50 kr. hvorum fyrir starf þeirra
frá byrjun.
Sömuleiðis var konsúl C. Zimsen
ákveðin 200 kr. þóknun fyrir starf
hans í þarfir félagsins.
Pétur Jónsson blikksmiður vakti
máls á því, að æskilegt væri að koma
upp tryggingarsjóði fyrir verkafólk
vérksmiðjunnar, sem grípa mætti til
þegar veruleg veikindi eða slys bæri
að höndum. Eftir nokkkurar umræð-
ur var samþykt að fela stjórninni mál-
ið til athugunar.
í stjórn félagsins voru endurkosnir:
Jón Magnússon skrifstofustjóri, C.
Zirasen konsúll og ()Iafur Ólafsson
prentari, og til vara Sturla Jónsson
kaupmaður.
Endurskoðendur sömuleiðis endur-
kosnir: Gunnar Einarsson kaupmaður
og Sigurður Thoroddsen adjunkt.
Fórn Abrahams.
(Frb.)
Eg hefi heyrt sagt, að drotningin
þeirra sé einstaklega hjartagóð, gömul
kona. Ef hún fær vitneskju um, hverju
hér fer fram, þá er eg viss um að hún
segir hershöfðingjum sínum að hætta.
f>ú skilur það, drengur minn, að hún
veit ekkert um þetta. Ráðgjafarnir,
eða hvað þeir nú heita, — þeir hafa
gint hana eins og glóp, kerlingaraum-
ingjann. f>eir segja, að hvítt sé svart
og svart sé hvítt. En þegar hún heyrir
getið um menn, sem fara, en koma
aldrei aftur, þá fer hún að hugsa mál-
ið. Ekki getur henni verið nein ánægja
að því, að sjá þegna sína fara og koma
aldrei aftur. Nei nei; hún er mesta
góðkvendi að sögn. Og guð, sem hefir
sett hana í þessa stöðu, sem hún skip-
ar, hann Ieiðir hana í allan sannleika
um, hvernig þessu er háttað öllu sam-
an. Og allir hinir kongarnir og drotn-
ingarnar í henni Nðrðurálfu — það er
sagt að það sé mesti sægur af þeim
þar — þeir segja við bana, að mönn-
um hennar líði illa, og að öðrum mönn-
um, annari þjóð, líði enn ver. Hún
hefir valdið, sérðu, og undir því er alt
komið; og góðkvendi leggur ekki í sölur
líf mörg þúsund manna til þess að
gera öðrum ilt. Nei, lagsi, þú skilur
ekki þetta mál. En það er óhugsandi
annað en að maður, sem er svo hátt
settur eins og kongur t. a. m., að hann
vilji, að þegnar hans geri gott af sér
og að þeim líði vel sjálfum. Og sjálft
áminnir þetta hátigna fólk daglega ráð-
gjafana sína um að gera það, sem er
rétt og gott; þeir Iesa biblíuna sína og
haga sér eftir hennar orðum. Satt
kann það að vera að vfsu, að til hafa
líka verið vondir stjórnendur, en hvern-
ig fer fyrir þeim, getur þú séð i Gamla
testamentinu. Já, heimurinn er að
vísu fullur af vonzku og lymsku. f>ví
verður ekki á móti borið, þótt sorglegt
sé. En fái kongarnir vitneskju um það,
þá taka þeir undir eins fyrir alla þá
hörmung. Til hvers eru þeir ella,
heldurðu? Nú leikur alt á þvl fyrir
okkur, að drotningin fái vitDeskju um
að tarna — guð blessi hana. En við
verðum að þola og þrauka þangað til.
það verður ekki svo örðugt. f>ú hefir
líka nýju byssnna þfna, sem er svo góð.
Jan deplaði augunum ánægður, af
því að honum hafði gefist færi á að
rétta hinni ungu kynslóð þessa sneið.
Zimmer ypti öxlum og þótti ekki
taka því að vera að svara, Hann vissi
það, að svona hugsaði öll hin eldri
kyn3lóð þar í landi eins og Jan gamli.
En nú var reynslan tekin til að verða
þeim nærgöngul, hörð og hlífðarlaus,
eins og henni er lagið. f>að gat vel
farið svo, að hinir blinduðu menn fengi
sýnina næsta morgun og þar með svo
áþreifanlegar ávítur, að þeir fengi ekki
af borið það rothögg. Hann leit út yfir
flatneskjuna í tunglskininu. Víst var
um það, að margir voru þegar orðnir
þreyttir og höfðu kosið heldur heilum
vagni heim að aka en að lenda í ógöng-
um. En Jan gamli var í þeirra hóp,
er aldrei breyta sannfæring sinni fram
í rauðan dauðann. Hann var sæll, af
því að hann var ekki of víðsýnn og sá
aldrei meira en hann vildi sjá. Zimmer
varð litið þangað sem þeir sátu, liðs-
foringjarnir og fyrirliði hans. Van der
Nath var auðbendur frá öðrum mönn-
um fyrir vaxtar sakir.
Aflabrögð i Norvegi.
J>au hafa að jafnaði nokkur áhrif á
saltfisksmarkaðinn íslenzka suður í
löndum, og er því fróðlegt að vita eitt-
hvað um þau.
jþar var heldur aflatregt í vetur
framaD af. En úr því hefir ræzt, er
á leið, og var aflinn orðinn 8. þ. m,
8em hér segir að samanlögðu í norsk-
um veiðistöðum, að Finnmörk meðtal-
inni.
þorskaflinn að tölu 29,1 milj., þar af
hert 8,2 railj. Meðalalýsi 24783 tunn-
ur franskar (103 pottar); önnur lifur
5,646 tnr.; hrogn 32173 tunnur.
En í fyrra var aflinu um sama
leyti (9/4) að eins 24,9 milj.; þar af
hert 7,2 milj. En meðalalýsi úr þeim
afla 9042 tnr. fr., önnur lifur 5024
tnr., og hrogn 20544 tnr.
Árið þar á undan, 1903, var aflinn
26,8 milj. Hinar tólurnar 5.7; 2006,.
3946; 19,842.
Meiri afli nokkur var árið þar áð-
ur, 1902, í sama mund, en þó minni
en nú, sem sé 27,0 milj. Hinar töl-
urnar þá 4,5; 17,152; 11,716; 30623.
Riddarar af dbr. eru þeir orðnir (7. þ. m.)r
síra M a g n ú s f. prófastur Andrésson á
Gilsbakka og sira Þorvaldur prófastur
Jónsson á ísafirði. Ennfremur H a 11-
g r í m u r bóndi Hallgrimsson á Rif-
kelsstöðum danuebrogsmaður.
Spí ritismus- fy rirle sturinn
sama flutti E i n a r ritstj. H j ö r-
1 e i f s s o n aftur í fyrra kveld á sama
stað fyrir fjölda manna, hátt á 2..
hundrað. Fyrra skiftið voru áheyr-
endur 3^/2 hundrað.
Verzlunin
Liverpool
Rvík
kaupir ávalt háu verði velverkaðan
salffisR og gotu.
hjá Jes Zimsen.
©-
Munntóbak — Rjól —
Reyktóbak og Vindlai*
frá undirrituðum fæst í flestum
verzlunum.
C. W. Obel, Aalborg.
stærsta tóbaksverksmiðja i Evrópu.
Umboðsmaður fyrir ísland:
Chr. Fr. Nielsen. Reykjavík,
sem einnig hefir umboðssölu
á flestum öðrum vörutegundum
frá beztu verksmiðjum og verzl-
unarhúsum erlendis.
©
©
©
Pottarogpönnur
hjá Jes Zimsen._
larðarför Geirs sál. Bachmanns fer fram
miðvikudaginn 3. maí frá heimili hans Hverf-
ísgötu 55 kl. Ill/a
Bezt kaup
Skófatnaði
Aðalstræti 10.
Góður fjóshauRur úr gryfju fæst
hjá Sig. Jónssyni fangaverði.
SKANDINAVISK
Exportkaffi-Surrogat
Kobenhavn. — F- Hjorh & Co-
Ritstjóri Björn Jónsson.
Isafoldarprentsmiðja.